བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།
ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར751ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.198
ཡིན།
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ_ཡོངས་འཛིན་བརྙན་རིས།
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ་གྱི་གྲུབ་འབྲས།
ཅི་ཞིག་ལ་ཀའེ་སི་གཏན་སྲོལ་ཟེར་རམ།
ཅི་ཞིག་ལ་ཀའེ་སི་གཏན་སྲོལ་ཟེར་རམ།
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ།
དང་འབྲེལ་ནས་ཐད་ཀར་རམ་གཞན་བརྒྱུད་ཀྱི་ཞིབ་བཤེར་དང་ལེན་བྱེད་ཐུབ་དགོས། ལེའུ་འདིའི་རྗེས་ཀྱི་གྲོས་སྡུར་ལས། འདི་ལས་ཐོབ་པའི་སྡོམ་ཚིག་ནི་དོན་དངོས་དང་མཐུན་པའི་རྐྱེན་གྱིས། ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཚན་རིག་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་གཏན་སྲོལ་དུ་གྱུར་པ་མཚོན། དེ་ནི་སྤྱི་ལོ1687ལོའི་ཉིའུ་ཏུན་གྱི་རྒྱུན་གནས་བརྩམས་ཆོས
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས།
བྱེད་པའི་འཁོར་ལམ་ཚངས་ཕྱེད་དང་འཁོར་ཡུན་གཞིར་བཟུང་ན། སའི་གོ་ལའི་སྤུས་ཚད་ནི5.89×1024kgཡིན་པར་བརྩི་ཐུབ་བོ། སྐར་མ་མཚོ་རྒྱལ་གྱི་གསར་རྟོགས་ནི་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ་བཀོལ་ནས་གྲུབ་འབྲས་འོད་སྟོང་འབར་བ་ཞིག་བླངས་པའི་དཔེར་བརྗོད་ཅིག་ཡིན། དུས་རབས18པར། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཉི་མའི་ཁྱིམ་བརྒྱུད་ལ་རྒྱུ་སྐར7ཡོད་པ་ཤེས་ཟིན
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་ཀྱི་གཏན་སྲོལ།
འདི་ནི་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་ཀྱི་གཏན་སྲོལ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན།
ཅི་ཞིག་ལ་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་ཟེར།
སྐོར་བ་རྒྱག་པ་ནི་དེ་དག་བར་དུ་འགུག་ཤུགས་ཀྱི་བྱེད་ནུས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་ཡིན། སའི་གོ་ལའི་ཐོག་གི་དངོས་གཟུགས་ལ་ལྗིད་ཤུགས་ཐེབས་པ་ནི་སའི་གོ་ལ་དང་དངོས་གཟུགས་བར་དུ་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་བྱུང་བ་རེད། ཉིའུ་ཏུན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་གཏན་སྲོལ་དེ་ཁེ་ཕི་ལེར་གྱི་རྒྱུ་སྐར་གཏན་སྲོལ་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཏེ། དེ་བས1678ལོར་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས
ཉིའུ་ཏུན་འགུལ་སྐྱོད་གཏན་སྲོལ་གཉིས་པ་སློབ་ཁྲིད་ཐད་ཀྱི་བསམ་གཞིག
ཀྱིས་བརྩི་སྲུང་བྱེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅིག་ཡིན་ཞིང་། འཁོར་འགུལ་འགུལ་སྐྱོད་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དང་། ཤུགས་རིག་ཆོས་ཉིད་གཞན་ཞིག་བརྩི་སྲུང་བྱེད་པ་ཡིན།གསུམ་པ། ཉིའུ་ཏུན་གཏན་སྲོལ་གཉིས་པའི་དངོས་ལུགས་འདུས་དོན།1.ཉིའུ་ཏུན་གཏན་སྲོལ་གཉིས་པ་དང་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་པ།ཉིའུ་ཏུན་གཏན་སྲོལ་གཉིས་པ་ནི་རྫས་ཚེག་ཤུགས་རིག་གི་སྲོག་ཤིང་ལྟ་བུའི་ལྟེ་གནད
༄༅།།འཛམ་གླིང་ན་མིང་གྲགས་ཆེ་བའི་སློབ་གསོའི་གཏན་སྲོལ་སྐོར།
རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྒྲིམ་པའི་གོམས་གཤིས་འཇགས་སུ་འཇུག་རྒྱུར་ཕན་ཞིང་།བྱིས་པའི་སྙིང་རུས་དང་ངང་རྒྱུད་རིང་པོར་ཆགས་རྒྱུར་ཡང་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་ཐུབ།10. ཚོར་སྒོ་གཅོད་པའི་གཏན་སྲོལ། རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་འཚོ་བའི་བྲོ་བ་མྱོང་བ། སེམས་ཁམས་རིག་པ་བས་མིའི་དབང་བོ་ལྔའི་ཚོར་སྒོ་གཅོད་པའི་ཚོད་ལྟ་ཞིག་བྱས་མྱོང་། ཚོད་ལྟ་ལ་ཞུགས་མཁན་གང་དེའི་མིག་ཤེས་དང
༄༅།། འཛམ་གླིང་ན་མིང་གྲགས་ཆེ་བའི་སློབ་གསོའི་གཏན་སྲོལ་སྐོར།
འབྱུང་བའི་ཁོར་ཡུག་ཅི་འདྲ་ཞིག་བསྐྲུན་དགོས་པ་དང་། དགེ་རྒན་དང་ཕ་མས་སློབ་གསོ་ཇི་ལྟར་གནང་དགོས་པ་སོགས་ལ་སྔོན་བྱོན་སློབ་གསོ་མཁན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་གཏན་སྲོལ་འགའ་ཞིག་ཀུན་ལ་རྔོ་ཐོགས་པར་སྙམ་པས་ངོ་སྤྲོད་ཙམ་ཞུ་བར་བྱ། 1. ཉ་བུམ་གཏན་སྲོལ། སེམས་ཁམས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་ལ་རང་དབང་མཁོ། ཀུང་སི་ཞིག་གིས།ཉ་ཕྲུག་འགའ་ཉ་བུམ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཏུ
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས།
འདི་ནི་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཞེས་པ་དེ་ཡིན།
ཅི་ཞིག་ལ་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་ཟེར།
འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་དངོས་གཟུགས་གང་རུང་སྟེ་ཆེ་ས་ནས་སྐར་མའི་གོ་ལ་དང་། ཆུང་ས་ནས་ཐལ་རྡུལ་བར་དུ་ཕན་ཚུན་འགུག་འདྲེན་བྱེད་པའི་ཤུགས་ཤིག་ཡོད། དེ་ནི་ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས（universal gravitation）ཡིན་པ་བསྟན།
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
ཀུན་ལྡན་འགུག་ཤུགས་གཏན་སྲོལ།
-
རང་བྱུང་ཁམས་སུ་དངོས་གཟུགས་གང་རུང་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་འགུག་འདྲེན་བྱེད་པ་དང་། འགུག་ཤུགས་ཀྱི་ཆེ་ཆུང་དེ་དངོས་གཟུགས་ཀྱི་སྤུས་ཚདm1དངm2པའི་བསྒྱུར་ཐོབ་དང་མཐུན་སྡུར.....
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།