

བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།








ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར24ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.124
ཡིན།
ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས།
ལས་བྱུང་བ་ཡིན། མ་དབང་ལམ་ལུགས་དང་ཕ་དབང་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་ནང་ཁྱིམ་ཚང་གི་དབང་ཆ་གཙོ་བོ་ཁྱིམ་བདག་གཅིག་པུའི་ལག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཁོངས་མི་གཞན་དག་ཚང་མས་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས། ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་ཀྱི་དོ་དམ་བྱེད་པའི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་ནི། ①དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་ཚད་མཐོན་པོ་བྱེད་པ། ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་ཀྱི་དོ་དམ་འོག་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་དབང་ཆ་དབྱེ་བ་མི་འབྱེད་པ་དང
ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས།
བྲན་གཡོག་སྤྱི་ཚོགས་དང་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཁྱིམ་གྱི་སྒྲིག་ལམ་ཞིག་ཡིན།རྒྱ་ཡིག patriarchy དབྱིན་ཡིག 家长制 1.དག་ཡིག་གསར་བསྒྲིགས་ལས། བྲན་གཡོག་སྤྱི་ཚོགས་དང་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཁྱིམ་གྱི་སྒྲིག་ལམ་ཞིག་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཁྱིམ་ལ་བདག་པོ་བྱེད་མཁན་གྱི་སྐྱེས་པ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་རྗེ་བོ
«ཀྲུང་དབྱང་དམག་ཨུའི་ཏང་འཛུགས་སྐྲུན་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་གནང་བའི་གསུང་བཤད།(གནད་བསྡུས།)»
དུ་གཏོང་བ་དང་། དོན་གྲོས་མཐུན་སྦྱོར་སྒྲིག་གཞི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་དགོས་པ་ལས། དབང་ཚད་ལས་བརྒལ་ཏེ་དོན་གྲོས་དང་དོན་ཐག་གཅོད་པ་བྱེད་མི་རུང་ལ། “ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས”དང“བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད”བྱེད་མི་རུང་།—«ཀྲུང་དབྱང་དམག་ཨུའི་ཏང་འཛུགས་སྐྲུན་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་གནང་བའི་གསུང་བཤད།(གནད་བསྡུས།)» (༢༠༡༨ལོའི་ཟླ༨ཚེས༡༧ཉིན
ཐེམ་ཆེན་རྫོང་ཅོང་ཆུ་གྲོང་བརྡལ་སེར་ཕྲེང་མཉམ་ལས་ཁང་གིས2018ལོའི་མ་རྐང་བགོ་བཤའ་རྒྱག་པའིམཛད་སྒོ་བསྡུས།
སྒོས་སུ་གནད་ཕིགས་དབུལ་སྐྱོར་གྱི་སྲིད་ཇུས་དང་འགྲོགས་ཏེ།ཏང་ཡོན་གྱི་ནུས་པ་ཆེས་ཆེར་བཏོན་པ་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་ཀྲི་པུའུ་ཡིས་རྒྱང་རིང་ཞིང་ཡུན་བརྟན་པའི༼ཏང་ཡོན་ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་༽ཤིག་གཏན་དུ་ཕབ་པ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་གང་ལེགས་ལ་བརྟེན་ནས།ད་ལོའང་སྔོན་ལོ་བཞིན་བགོ་བཤའ་དུས་ལྟར་རྒྱག་ཐུབ་པ་བྱུང་བར་མ་ཟད།མ་རྐང་གཅིག་གི་བགོ་བཤའ་སྔོན་ལོ་ལས་25
༄༅།།ཧོ་པེ་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པའི་ཆབ་སྲིད་སྒྲིག་ཁྲིམས་དང་ཆབ་སྲིད་སྒྲིག་ལམ་གྱི“བྱེད་མི་ཆོག་པ་བཅུ”བཏོན་པ།
མི་སྒེར་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་བྱ་བ་སྐུང་ཞུ་བཅས་བྱེད་མི་ཆོག་པ། དམངས་གཙོ་གཅིག་སྡུད་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རྩ་དོན་དང་རྒྱབ་འགལ་བྱེད་པ་དང། བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད་དང་། གཅིག་གཅོད་ཀྱི་བྱེད་སྟངས། ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་བཅས་སྤེལ་མི་ཆོག་པ། གཏན་འབེབས་དང་རྒྱབ་འགལ་བྱས་ནས་ལས་བྱེད་པ་འདེམས་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་། གནས་སྤར་རེ་སྐོང་དང་གཉེན་ཉེ་ཁོ་ན་བསྐོ་བའམ་ཡང་ན་དཔོན་གནས་རག་ཐབས་བྱེད་པ་དང
༄༅།།ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་ལྟ་སྐུལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་གནས་བབ་གལ་ཆེན་ཐོག་འཇོག་དགོས།
ཟབ་ཟོབ་དང་། རང་སྣང་གང་ཤར། རྟ་མགོ་རང་གྱེར་བཅས་བྱས་ནས་ཏང་གི་བྱེད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་བྱ་རྒྱུ་མི་འདང་བ་དང་། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་ལ་ལས་རང་ཤེད་ཐག་གཅོད་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་དང“བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད”བྱས་ཏེ་མི་སྒེར་གྱིས་རྩ་འཛུགས་ཀྱི་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་བ་དང་ཏང་ནང་ཁུལ་གྱི་དམངས་གཙོ་འགན་ལེན་གང་ལེགས་མི་ཐུབ་པ་དང་། འགོ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་པ་དང་ལྷག
ཉམས་མྱོང་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཁྱད་ཆོས་གང་དག་ཡོད་དམ།
སྒེར་གྱི་ཉམས་མྱོང་དང་།བློ་གྲོས།འཇོན་ཐང་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བསྡུ་ལེན་བྱ་རྒྱུ་དེ་འགོ་ཁྲིད་བྱེད་སྒོའི་གཞི་རྩའི་གཞི་འཛིན་སར་འཛིན་དགོས། (2)ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་བསམ་བློ་དང་།ཐབས་ཤེས།སྤྱོད་ཚུལ་བཅས་ནི་རྒྱལ་པོའི་འདོད་བློ་དང་དཔོན་པོའི་འདོད་བློ་ལྟར་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་དེའི་དཔེ་མཚོན་གྱི་མཚོན་ཚུལ་ཞིག་རེད
༄༅།།མཚོ་སྔོན་གྱིས་གནད་དོན་ཕྱོགས་སྟོན་དུ་འཛིན་རྒྱུ་མཐའ་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་དག་ཐེར་ལ་དམ་འཛིན་ནན་པོ་བྱེད་པ།
མགོ་གཉིས་མའི”སྣང་ཚུལ་ཡོད་པ་དང་། —— དབང་ཆ་སྤྱོད་པའི་ཐད་ནན་པོ་མེད་པ། ལ་ལས་དམངས་གཙོ་གཅིག་སྡུད་ལམ་ལུགས་ཀྱི་རྩ་དོན་མཐའ་འཁྱོངས་མི་བྱེད་པར“བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད”དང“ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས”བྱེད་པ་དང་ཐ་ན་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྩི་འཇོག་མི་བྱེད་པ་དང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རིགས་པས་ཁུངས་སྐྱེལ་མི་བྱེད་པར་ལས་ཀ་སྟབས་བདེ་དང་རགས་ལས་བྱས་པ་སོགས་རེད
ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱི་བློ་མཐུན་གྱིས་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ ལས་སྒྲུབ་སྙན་འབུལ་ཞུས་པ།
བྱས་ནས་རང་དོན་རིང་ལུགས་དང་། ཁ་ཐོར་རིང་ལུགས། རང་མོས་རིང་ལུགས། རང་གཅེས་རིང་ལུགས། མི་བཟང་རིང་ལུགས་བཅས་ལ་སྔོན་འགོག་དང་ངོ་རྒོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད་དང་ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས་མི་ཐོན་པ་བྱས་སྐོར། ལྔ་ནི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཐབས་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ལ་སྐུལ་མ་གཏོང་རྒྱུར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཤིང་། ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱི་བློ་མཐུན་གྱིས
རྫོང་སྲིད་གཞུང་ཏང་ཙུའུ་ཡིས་སྲིད་གཙང་འཛུཊ་སྐྱོང་གི་རྣམ་པ་ཞིག་བཏོད
ཁྲིམས་ལྟར་ཐུན་མོང་གིས་ཞིབ་འཇུག་ཐག་གཅོད་བྱས་ཏེ། "བརྒྱ་ཁ་གཅིག་གཅོད"དང་"ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས"མི་སྒེར་གྱིས་བཤད་པར་བརྕི་བ་དང་རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་གཏན་འགོག་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་ཐབས་ཇུས
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
ཁྱིམ་བདག་ལམ་ལུགས།
-
བྲན་གཡོག་སྤྱི་ཚོགས་དང་བཀས་བཀོད་རྒྱུད་འཛིན་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཁྱིམ་གྱི་སྒྲིག་ལམ་ཞིག་ཡིན།
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།