བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།
ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར393,289ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.304
ཡིན།
གྲོང་ཁྱེར_ཡོངས་འཛིན་བརྙན་རིས།
གཏེར་ལེན་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཕྱུགས་ལས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དྲ་བ་སྲ་བརྟན་དུ་བཏང་།
དབྱི་ཐ་ལི་ནས＂རྒྱལ་ཡོངས་བཅིངས་འགྲོལ་ཉིན་མོ＂ལ་རྗེས་དྲན་བྱེད་པའི་བྱ་འགུལ་སྤེལ།
ཞིང་ལས་ཡུལ་སྐོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་ལྗོངས་རྣམ་གསར་བ་བཏོད་ནས་གྲོང་གསེབ་དར་སྤེལ་གྱི་ཕྱོགས་སུ་བགྲོད།
གྲོང་ཁྱེར།
སོགས་བཟོ་བའི་རིགས་བཅོ་བརྒྱད་ཚང་བའི་ཡུལ། 城市，城邑，宫城。古代认为要具备铁匠等十八种工艺作坊的地方：གྲོང་ཁྱེར་བ། 市民。གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཉེ་འདབས། 郊区。གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཆུང༌། 大小城镇。གྲོང་ཁྱེར་ལྟེ་བ། 首府。མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ལ་སྐྱོང་བྱེད་དང༌། འཇིགས་མེད་གནས། ཕོ་བྲང་འཁོར། མི་བསྐྱོད་གནས
ཧོ་ཁི་ཐའོ་ཨེར།
ནི་ཐའེ་ལོ་ཡེ་ཡི་རྒྱལ་སྲས་ཡིན་ཞིང་། ཕུའུ་ལི་ཨ་མོ་སིའི་བུ་ཆེ་བ་དང་ཕ་ལི་སིའི་ཕུ་བོ་ཡིན། ཐའེ་ལོ་ཡེ་ཡི་དཔའ་རྟུལ་ཨང་དང་པོ་ཡིན་ཞིང་ཐའེ་ལོ་ཡེ་ཡི་འཐབ་འཁྲུག་ཁྲོད་ཐའེ་ལོ་ཡེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྲུང་དམག་གི་སྣེ་ཁྲིད་པ་ཡིན། མཐར་འཇུག་ཀེ་རི་སེའི་དམག་དཔུང་གི་དཔའ་རྟུལ་ཨང་དང་པོ་ཨ་ཁ་ལིག་སི་དང་ཁོ་གཉིས་ཀྱི་ཤི་གསོན་འཐབ་འཛིང་ཁྲོད་སྐུ་གཤེགས
ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ལེའོ་ཉིང་ལེའོ་དབྱང་གྲོང་ཁྱེར་པའེ་ཐ་ཆུས་ཀྱི་ཟ་ཁང་ཞིག་ཏུ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་བའི་ཐད་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གནང་བ།
གིས་མཆན་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་གནང་།ཞིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་གི་གློག་འཕྲིན་ལྟར། ཟླ4པའི་ཚེས29ཉིན་གྱི་ཆུ་ཚོད12དང་སྐར་མ25སྟེང་། ལེའོ་ཉིང་ཞིང་ཆེན་ལེའོ་དབྱང་གྲོང་ཁྱེར་པའེ་ཐ་ཆུས་སན་ལི་གྲོང་གནས་སྤར་ཐོག་ཁང་གི་ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཟ་ཁང་ཞིག་ཏུ་མེ་སྐྱོན་བྱུང་། ཆུ་ཚོད14བར་དུ། དོན་རྐྱེན་ཁྲོད་མི22人ཤི་བ་དང་། མི3ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོགདོན་རྐྱེན
ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྤྱི་བའི་ལས་ཞུགས་ཞབས་ཞུའི་ནུས་པ་མཐོར་འདེགས་དཔེ་སྟོན་རྣམ་གྲངས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་།
མངོན་པའི”ལས་ཞུགས་འདུ་ཤེས་དར་སྤེལ་ཤུགས་ཆེན་བྱས་ཏེ། ན་གཞོན་གྱིས་རང་ཉིད་འཕེལ་རྒྱས་དང་བོད་ལྗོངས་འཛུགས་སྐྲུན་ཕན་ཚུན་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཡོད། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པའམ་རྒྱུན་ལས་ཧྲི་ཀྲང་གཞོན་པ་ཝང་མིན་ཀྲི་ཡིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། དཔེ་སྟོན་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་རྩ་འཛུགས
ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་དཔལ་འབར་རྫོང་གིས་བོད་བྱའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་བ།
ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་། ལྗང་མདོག་བདེ་ཐང་གི་འཛད་སྤྱོད་འདུ་ཤེས་སྐུལ་འདེད་འོག བོད་ལྗོངས་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་དཔལ་འབར་རྫོང་གིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་བོད་བྱའི་ཐོན་ལས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་སྟེ། གྲོང་གསེབ་དར་སྤེལ་བྱ་བར་གསོན་ཤུགས་གསར་བ་བསྣན་པ་དང་ཁྱད
བོད་ལྗོངས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ཉི་མ་རྫོང་གི་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི“མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་སྡོང་པོ”
བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ཉི་མ་རྫོང་གྲོང་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་30ཆོད་པའི་རྒྱལ་ལམ་g317གྱི་ལམ་ཚད་རྡོ་རིང་2442ཀྱི་ཉེ་འགྲམ་དུ“མཁའ་དབྱིངས་ཀྱི་སྡོང་པོའི”དབྱིབས་དང་འདྲ་བའི་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད། གནས་འདིའི་ས་གཤིས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དམིགས་བསལ་ཡིན་པ་དང་དེའི་རྒྱུད་དུ་ཆུ་བོ་མང་པོ་རྒྱུག་པས
མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་སྤྲད་པ།
འཛུགས་སྐྱོང་ལ་སྔར་བས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་ལས་བྱེད་པ་དང་ཉེན་རྟོག་པའི་ཆེད་ལས་བྱང་ཚད་དང་ནུས་པ་མཐོ་རུ་གཏོང་ཆེད། ཉེ་ཆར་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཆེད་ལས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་ཁག་གཅིག་ཕུལ་བ་རེད།ད་ཐེངས་ཕུལ་བའི་དཔེ་དེབ་ནི་མིག་སྔའི་འདྲི་གཅོད་ལས་དོན་གྱི་དོན་དངོས་དང་ཧ་ཅང་འཚམ་པོ
ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མེ་གསོད་རོགས་སྐྱོབ་ཉིང་ལག་རུ་ཁག་གིས་གློག་སྒུལ་རྐང་འཁོར་གྱི་མེ་གསོད་བདེ་འཇགས་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ།
ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། མེ་སྐྱོན་གྱི་ཉེན་ཁ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མེད་པར་བཟོ་བ། གློག་སྒུལ་རྐང་འཁོར་ལ་མེ་འབར་ནས་མེ་སྐྱོན་གྱི་དོན་རྐྱེན་ཐོན་རྒྱུ་སྔོན་འགོག་བཅས་བྱ་ཆེད། ཉེ་ཆར། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མེ་གསོད་རོགས་སྐྱོབ་ཉིང་ལག་རུ་ཁག་གི་རིམ་ཁག་འཆད་ཁྲིད་ཚོགས་པའི་ཁོངས་མི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་ཐོག་བརྩེགས་སྡོད་ཁང་དང་། སྡེ་ཁུལ་རྙིང་པ། མི་སྣ་འདུ་འཛོམས་ཆེ་ས
ཆུ་ལམ་གཙང་སེལ་བྱས་ནས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་བཏོད་པ།
ཉེ་དུས། ཀྲེ་ཅང་ཞིང་ཆེན་ཧུའུ་ཀྲོའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲང་ཤིན་རྫོང་སི་ཨན་གྲོང་རྡལ་ལུའོ་ཅ་ཏི་གྲོང་ཚོའི་གཞོན་ནུ་ཏང་ཡོན་དང་བླངས་པས་གྲོང་ཚོའི་ཆུ་ལམ་དུ་གད་སྙིགས་གཙང་སེལ་བྱེད་བཞིན་པ། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།
མངའ་རིས་འགྲིམ་འགྲུལ་ཉེན་རྟོག་ཉིང་ལག་རུ་ཁག་གིས་གྲོང་ཁུལ་གྱི་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྒྲིག་ལམ་ལེགས་སུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ།
གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འགྲོ་ལམ་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་དོ་དམ་ཆུ་ཚད་སྔར་བས་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་དང་། འགྲོ་ལམ་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་སྒྲིག་ལམ་རྒྱུན་མཐུད་ལེགས་སུ་བཏང་ནས། འགྲོ་ལམ་འགྲིམ་འགྲུལ་གྱི་བདེ་འཇགས་དུས་བབ་བརྟན་པོའི་ངང་ལེགས་སུ་འགྲོ་བར་འགན་ལེན་བྱ་ཆེད། ཉེ་ཆར། མངའ་རིས་ས་ཁུལ་སྤྱི་བདེ་ཁྲུའུ་འགྲིམ་འགྲུལ་ཉེན་རྟོག་ཉིང་ལག་རུ་ཁག་གིས“སྔོན་ལ་ཁ་ཏ་སློབ་སྟོན
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།