བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།
ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར398ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.26
ཡིན།
ཏི་ཁ་ཨེར_ཡོངས་འཛིན་བརྙན་རིས།
མའེ་ཏི་ཁ་རུ་འཆམ་འཆམ་བྱེད། པད་གཡུ་བཀྲ་ཤིས།
མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཞི་མཐུན་མཉམ་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟང་པོ།
ཏི་ཁ་ཨེར།
）རམ་མིང་གཞན་ལ་རང་ན་ཐུའུ་སི·ཁ་ཐི་ཞིའུ་སི་ནི་གྲངས་རིག་པ་དང་མཚན་ཉིད་རིག་པ་བ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ལོ1596ལོའི་ཟླ3པའི་ཚེས31ཉིན་ཧྥ་རན་སེ་རྒྱབ་ཁབ་ཀྱི་ཐུའུ་ལ་ནེ་ལ་ཧའེ（touraine at 图赖讷拉海）ཞེས་པའི་ས་ཆར་སྐུ་འཁྲུངས། སྤྱི་ལོ1649ལོར་ཏི་ཁ་ཨེར་གྱི་མཚན་སྙན་ཕྱོགས་བཞིར་ཁྱབ་པས
བཙོད་གཉིས་ཐང་།
བད་མཁྲིས་ཅན་གྱི་སྨུག་པོ་ལ་སྐྱུགས་སྨན་བཏང་ནས་སྐྱུག་ཆད་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པ་སེལ། བི་ཇི་པོ་ཏི་ཁ་སེར་གྱི་ཞི་བྱེད་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་སྐབས།རིགས་དབྱེ། སྨན་སྦྱོར། རྣམ་པ། ཐང་སྦྱོར། ཕན་ནུས། བད་མཁྲིས་ཅན་གྱི་སྨུག་པོ་ལ་སྐྱུགས་སྨན་བཏང་ནས་སྐྱུག་ཆད་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པ་སེལ། འབྱུང་ཁུངས། བི་ཇི་པོ་ཏི་ཁ་སེར་གྱི་ཞི་བྱེད་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་སྐབས
“རྩྭ་རྐང་གཅིག་ཀྱང་མི་སྐྱེས་པའི”མ་ཁ་ཏི་ཁ་ཏིའི་ཚྭ་འདམ།
མ་ཁ་ཏི་ཁ་ཏིའི་ཚྭ་འདམ་ནི་པོ་ཚི་ཝ་ན་ཡི་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་པ་དང་ཚྭ་འདམ་དེ་ནི་ཚྭ་འདམ་མང་པོ་ཞིག་ལས་སྒྲུབ་ཡོད། པོ་ཚི་ཝ་ན་ཡི་ཁོར་ཡུག་དང་། བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་དང་ཡུལ་སྐོར་པུའུ་ཡི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། མ་ཁ་ཏི་ཁ་ཏིའི་གོ་དོན་ནི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྩྭ་རྐང་གཅིག་ཀྱང་མི་སྐྱེས་པའི་ཁུལ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད
“རྩྭ་རྐང་གཅིག་ཀྱང་མི་སྐྱེས་པའི”མ་ཁ་ཏི་ཁ་ཏིའི་ཚྭ་འདམ།
མ་ཁ་ཏི་ཁ་ཏིའི་ཚྭ་འདམ་ནི་པོ་ཚི་ཝ་ན་ཡི་བྱང་རྒྱུད་དུ་གནས་པ་དང་ཚྭ་འདམ་དེ་ནི་ཚྭ་འདམ་མང་པོ་ཞིག་ལས་སྒྲུབ་ཡོད། པོ་ཚི་ཝ་ན་ཡི་ཁོར་ཡུག་དང་། བདག་ཏུ་མ་བཟུང་བའི་སྲོག་ཆགས་དང་ཡུལ་སྐོར་པུའུ་ཡི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། མ་ཁ་ཏི་ཁ་ཏིའི་གོ་དོན་ནི་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་རྩྭ་རྐང་གཅིག་ཀྱང་མི་སྐྱེས་པའི་ཁུལ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད
ལྷ་རི་རྫོང་སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་ལྕི་བ་ལས་སྣོན་མཉམ་ལས་ཁང་གི་མཐོང་ཐོས།
ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་རྗེས། ཤང་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་པ་སངས་ཚེ་རིང་གིས་གྲོས་འགོ་དེ་བཏོན། གྲོས་བསྡུར་ཐེངས་མང་དང་། དཔྱད་གཞི་འཚོལ་བ། བརྟག་ཞིབ་བཅས་བྱས་པ་བརྒྱུད། སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་ཏང་ཨུད་ཚན་ཁག་གིས་སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་དུ་འབུད་རྫས་ལས་སྣོན་མཉམ་ལས་རྩ་འཛུགས་འཛུགས་རྒྱུའི་མོས་མཐུན་བྱས། འདི་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ་སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཕྱོགས་ཁག་ནས
སྨི་ཏི་ཁ་འདམ་རའི་སྲུང་སྐྱོང་ལས་དོན་ཐད་ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་བྱས་པ།
ཉེ་དུས། རྒྱལ་ཁབ་ནས་མ་འཇོག་སྒོར་ཁྲི་ཚོ ༤༠༠ བྱས་པའི་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་གྱི་སྨི་ཏི་ཁ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཙོ་གནད་འདམ་རའི་སྲུང་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་ལ་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པས་ཞིབ་བཤེར་རྩིས་ལེན་བྱས་པ་རེད། སྨི་ཏི་ཁ་འདམ་ར་དེ་ནག་ཆུ་ས་ཁུལ་ལྷ་རི་རྫོང་གི་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་གདང་ལ་དང་གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷའི་དབར་གྱི་ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུའི་ཡན་ལག་རྒྱུགས
ལྷ་རི་རྫོང་སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་གི་དབུལ་སྒྲོལ་འགག་སྒྲོལ་ལས་དོན་སྐོར་གྱི་སྒྲིལ་གླེང་།
ལྷ་རི་རྫོང་སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་ནི་བོད་བྱང་ཐང་གི་མཐོ་གྲང་ཁུལ་དང་བོད་ཤར་གྱི་རི་མཐོའི་ལུང་ཤུར་གྱི་འབྲེལ་འཚམས་སུ་ཆགས་ཡོད། སྨི་ཏི་ཁ་བས་དུས་ཚོད་ཀྱིས་མི་མི་སྒུག་པའི་བློ་སྟོབས་དང་། སྔོན་དུ་བྱེད་ཕོད་པའི་དཔའ་སྟོབས། དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་ཙམ་ཡང་བརྩོན་ལེན་བྱེད་པའི་དཔའ་ཉམས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་ངལ་བ་ཁྱད་བསད་ཀྱིས་གསོ་རླུང་དཀོན་ཡང་སྙིང་སྟོབས་མི་ཉམས་པར
༄༅།།མཚོ་བོད་ས་ཁུལ་དུ་ཨའེ་ཏི་ཁ་ལའི་སྐྱེ་དངོས་ཁྱུ་ཚོགས་ཀྱི་འགྱུར་རྡོ་རྙེད་པ།
གཉིས་པ་དེ་ཡིན་ལ་ད་བར་མཚོ་བོད་ས་མཐོར་རྙེད་པའི་ཆེས་གནའ་བོའི་འགྱུར་རྡོའི་སྐྱེ་དངོས་ཁྱུ་ཚོགས་ཤིག་ཀྱང་རེད། ཚན་རིག་ཞིབ་འཇུག་མི་སྣས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཨའེ་ཏི་ཁ་ལའི་སྐྱེ་དངོས་ཀྱི་ཁྱུ་ཚོགས་དེ་ཨེ་ཏི་ཁ་ལའི་དུས་རབས་ཀྱི་དུས་མཇུག་ཏུ་འཚོ་བ་སྐྱེལ་གྱི་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་ཧན་ཝུའུ་དུས་རབས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ཐོལ་གྱིས་མ་ཐོན་གོང་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོར
བོད་ལྗོངས་སྨི་ཏི་ཁ་བརླན་ས་རུ་མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་མངོན་འགྱུར་བྱས་པ།
པར་འདི་དག་ནི་སྨི་ཏི་ཁ་བརླན་སའི་རྣམ་པ་ཡིན།ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། དུས་བྱ་ཡིས་བརླན་ས་རུ་ཟས་འཚོལ་བཞིན་གྲོང་མི་དང་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་ཀྱིས་འཚོ་སྡོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་ལྷ་རི་རྫོང་སྨི་ཏི་ཁ་ཤང་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརླན་ས་གལ་ཆེན་གྱི་དྲོད་སྐྱིད་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། གནས་དེ་རུ་དུས་བྱ་ཁྲི་འགའ
ཏི་ཁ་ཕུའུ་ལི་ཨའོ་ལ་སྐབས་88པའི་ཨོ་སི་ཁའི་ཆེས་བཟང་པའི་སྐྱེས་པའི་གཙོ་འཁྲབ་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ།
ཏི་ཁ་ཕུའུ་ལི་ཨའོ་ལ་སྐབས་88པའི་ཨོ་སི་ཁའི་ཆེས་བཟང་པའི་སྐྱེས་པའི་གཙོ་འཁྲབ་པའི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ།མི་དམངས་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ་2ཚེས་28ཉིན་སྐབས་88པའི་ཨོ་སི་ཁའི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་མཛད་སྒོ་གཟབ་རྒྱས་ངང་ཨ་རིའི་ལུའོ་ཧྲན་ཅི་ཧའོ་ལའེ་ཝུའུ་ཏུ་པི་ཟློས་གར་ཁང་དུ་འཚོགས་པ་དང་། འཁྲབ་སྟོན་པ་ལའེ་ཨང་ན་ཏའོ་ཏི་ཁ་ཕུའུ་ལི་ཨའོ་ལ་གློག
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
ཏི་ཁ་ཨེར།
-
ཞིབ་འགྲེལ་དབྱིབས་རྩིས་རིག་པའི་སྲོལ་འབྱེད་མཁན་ཏི་ཁ་ཨེར།
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།