བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།
ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར5,207ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.179
ཡིན།
རྫི་དཀར_ཡོངས་འཛིན་བརྙན་རིས།
དཀར་མཛེས་ནས་ལོ8000གོང་གི་བྲག་བརྐོས་རི་མོའི་ཚོགས་ཤིག་རྙེད་འདུག
མཚོ་མོ་འཇམ་ཐིང་ཐིང་། སྐར་མ་ཁྲ་ཆེམ་ཆེམ།
རོང་བྲག་རྫོང་གི་ལི་སྡོང་མེ་ཏོག་རྣམ་པར་བཞད་པ།
རྫི་དཀར།
སྲིད་གཞུང་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ26ཡས་མས་ཡོད།གཡག་ཁེངས་ཡུལ་ཚོའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱི་ལེ26མཚམས་སུ་ཡོད་པ་དང་། མཐོ་ཚད་ལ་མཚོ་འཕགས་རྨིད3600ཡོད། ལུང་སྟོད་དཀར་པོ་དབྱིབས་མིའི་རྫི་མ་དང་འདྲ་བས་དེ་ལྟར་ཐོགས།རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 子尕 ལ་ཏིང་གི་མིང་། rdzi dkar སྲིད་འཛིན་ཁོངས་གཏོགས། མཚོ་ནུབ་ཁུལ་ཐེམ་ཆེན་རྫོང་གཡག་ཁེངས
ཏི་ལི་རྫི་དཀར།
ཏི་ལི་རྫི་དཀར་ནི་ལུས་ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་ལི་རྨིད་15ཡོད་ཅིང་། ལུས་ཚད་ཆུང་ངུའི་རིགས་ཀྱི་འདབ་ཆགས་ཤིག་ཡིན།ཏི་ལི་རྫི་དཀར་ནི་ལུས་ཀྱི་རིང་ཚད་ལ་ལི་རྨིད་15ཡོད་ཅིང་། ལུས་ཚད་ཆུང་ངུའི་རིགས་ཀྱི་འདབ་ཆགས་ཤིག་ཡིན། མདོག་དཀར་བའི་སྨིན་པ་སྟུག་ཅིང་ཁོག་སྨད་དཀར་བོ་ཡིན།བྲང་ཁ་དང་གཞོགས་གཉིས་ཀྱི་སྤུ་མདོག་སྐྱ་བོ་ཡིན་པར་མ་ཟད། མིག་མཐའི་ཁ་མདོག
ཐུར་ཁེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དྲག་རླུང་དཀར་པོ་ཞེས་པའི་མཚོ་ཐོག་གི་དམག་དོན་སྦྱོང་བརྡར་བྱ་འགུལ་སྤེལ།
གྱེན་འཕུར་གནམ་གྲུ་གསུམ་དམག་དོན་འགུལ་སྐྱོད་སྤེལ་སྐབས་འཕུར་སྐྱོད་བྱེད་བཞིན་པ། ཐུར་ཁེའི་མཚོ་དམག་གིས་ཟླ་ལྔ་བའི་ཚེས་སོ་གཅིག་ཉིན་ས་དཀྱིལ་མཚོ་ཁོངས་ནས་ཚབ་མིང་ལ་དྲག་རླུང་དཀར་པོ་ཞེས་པའི་མཚོ་ཐོག་གི་དམག་དོན་འགུལ་སྐྱོད་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་། བསྡོམས་པས་དམག་གྲུ་དང་ཆུ་འཛུལ་གྲུ་གཟིངས་ང་གསུམ་དང་། སྐོར་གཡེང་གནམ་གྲུ་བཞི། གྱེན་འཕུར་གནམ་གྲུ་བཅུ་གསུམ
ཐུར་ཁེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དྲག་རླུང་དཀར་པོ་ཞེས་པའི་མཚོ་ཐོག་གི་དམག་དོན་སྦྱོང་བརྡར་བྱ་འགུལ་སྤེལ།
མཚོ་ཁོངས་ནས་གྱེན་འཕུར་གནམ་གྲུ་ཞིག་དམག་གྲུའི་སྟེང་ནས་བར་སྣང་དུ་འཕུར་བཞིན་པ། ཐུར་ཁེའི་མཚོ་དམག་གིས་ཟླ་ལྔ་བའི་ཚེས་སོ་གཅིག་ཉིན་ས་དཀྱིལ་མཚོ་ཁོངས་ནས་ཚབ་མིང་ལ་དྲག་རླུང་དཀར་པོ་ཞེས་པའི་མཚོ་ཐོག་གི་དམག་དོན་འགུལ་སྐྱོད་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་། བསྡོམས་པས་དམག་གྲུ་དང་ཆུ་འཛུལ་གྲུ་གཟིངས་ང་གསུམ་དང་། སྐོར་གཡེང་གནམ་གྲུ་བཞི། གྱེན་འཕུར་གནམ་གྲུ་བཅུ་གསུམ
དགུན་དུས་སུ་ཁ་རླུང་དཀར་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན།
རྒྱུན་འདུར་དང་མཆོད་ལྡིང་དྲག་པོ་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་རྒྱུན་པར་ཧུབ་ཆེན་པོས་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་བྱེད་ངེས་ཡིན། ཁྱེད་ཀྱིས་མཉམ་འཇོག་བྱས་ཡོད་དམ། ཁོ་ཚོས་ཕྱིར་ཕྱུང་བའི་ཁ་རླུང་ནི་དཀར་པོ་ཡིན་ལ་སྣང་ཚུལ་འདི་རིགས་ནི་དགུན་དུས་ཀྱི་ཕྱིར་རོལ་ནས་ལྷག་པར་གསལ། སྤྱིར་ན་མཁའ་རླུང་ནི་ཁ་དོག་མེད་པར་དྭངས་ཤིང་གསལ་བ་ཡིན་མོད། ཅིའི་ཕྱིར་ཁོ་ཚོས་ཕྱུང་བའི
རོང་བོ་དགོན་ཆེ་བ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་མཚན་ཐོ།
བློ་བཟང་ཆོས་གྲགས་རྒྱ་མཚོ།1696—1774ཧོར་སྙན་བཟང་བོད་མོ་སྡེ་བ།༣ འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ།1775 —1786 རོང་བོ་བློན་ཆོས་འོན་རྒྱ་ཚོ་བ།༤ རྫི་དཀར་དགེ་འདུན་བློ་བཟང་། 1787—?མཚོ་སྔོན་པོའི་གཡོན་རུ་སྡེ་བའི་རྫི་དཀར་ཚོ་བ།༥ དགེ་འདུན་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ། ?—?བསེ་ཆུ་མའི་ཀླུ་གཤོང་མགོ་རྐྱང་ཚོ
སྐྱབས་རྗེ་ཨ་གྷ་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་ཐར་མདོར་བསྡུས།
གི་སྤྲུལ་སྐུར་ངོས་འཛིན་མཛད་དེ་ཁམས་ཕྱོགས་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་ཞུ་བར་ཕེབས་ཀྱང་སྐབས་དེར་རུ་མང་དགོན་གྲོང་གཉིས་ཀྱི་རྒན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ད་ལྟ་རུ་མང་དགོན་པ་འདིར་བླ་མ་ཨ་ལགས་རྫི་དཀར་རིན་པོ་ཆེ་གཅིག་བུ་ལས་མི་བཞུགས་པས་མ་འོངས་པར་དགོན་པ་འདིའི་བདག་པོར་དགོས་ཞེསསྤྲུལ་སྐུའི་བླུ་ཁ་མ་བསྐོར།དུས་དེ་ནས་བཟུང་སྤྲུལ་སྐུ་ཁོང་རུ་མང་དགོན་པར་བཞུགས་ཤིང་གནད
དཔྱིད་ཀའི་རང་མདངས།
གངས་འཁྱག་གཙང་ཆུར་འཐིམ་པའི་རི་འདབས་ན། །དཔྱིད་ཀྱི་དགའ་མའི་ལང་ཚོ་སྨིན་ལ་ཉེ། །ཁངས་དཀར་འདབ་མ་སྙིལ་བའི་འཛིན་མའི་པང་། །སྔོ་ལྗང་རྩྭ་ཕྲའི་བྱེ་བའི་གར་སྟབས་དང་། །གཡང་དཀར་རྫི་བོའི་གྲེ་སྦུག་གླུ་སྒྲ་ཡིས། །ཡིད་དགའི་དུས་སྟོན་སྤེལ་ལ་རམ་འདེགས་བྲེལ། །དར་མའི་གཡུ་འབྲུག་སྔོན་མོའི་ངར་སྐད་ཀྱིས། །མཚར་སྡུག་དཔྱིད་གསུམ་བུ་མོ་གཉིད་བསླངས་ཏེ
འདབ་ཆགས་རིགས་ཀྱི་མིང་། རྒྱ་བོད་ཤན་སྦྱར།
ལྷགས་བྱིའུ།细嘴短趾百灵 བྱེ་ཅོག黑冠山雀 དུང་མ་དུང་ལྷག金翅雀 གསེར་འདབ་ཅིས་ཅིས།大山雀 དུང་མ་འོ་འཐུང་།红翅旋壁雀 བྲག་ཤུད།白眉朱雀 བྱིའུ་བླ་རྫི་དཀར།藏雀 ཨ་ཆེན་གངས་བླ།拟大朱雀 བྱིའུ་བླ་དམར་ཆེན།藏雪雀 གངས་ཁྲེབ།褐翅雪雀 བྲག་ཁྲེབ།树麻雀 མཆིལ་བ་རྒྱལ་བོ།白斑翅拟蜡嘴雀 ཤུག་བྱིའུ་སྟོད་ནག白腰
མིང་བརྡ་དང་བརྡ་ཆད།新词术语
ཐོང་ནག 红腹红尾鸲 བག་བྱིའུ་ཀླད་དཀར། 赭红尾鸲 བག་བྱིའུ་རྐང་འཇུབ། 黑卷尾 བྱ་ཡུག་ནག་མོ། 灰卷尾 བྱ་ཡུག་སྐྱ་མོ། 蓝翡翠 ཉ་འཇུམ་མུ་མེན། 白顶溪鵴 ཆུ་རྫི་ཀླད་དཀར། 朱鹀 གར་བྱིའུ་ཤིང་མདུད། 白头鹀 གཟི་བྱིའུ་ཀླད་དཀར། 戈氏岩鹀 གཟི་མཐུར། 藏鹀 གཟི་བྱིའུ། 中杜鹃 ཁུ་ཁུ་བྱུག 戴胜 པུ་ཤུད། 蓝喉太阳鸟 འཇའ་བྱིའུ
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
རྫི་དཀར།
-
ས་མིང་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཐེམ་ཆེན་རྫོང་གཡག་ཁེངས་ཡུལ་ཚོའི་སྲིད་གཞུང་དང་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ26ཡས་མས་ཡོད།
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།