བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།
ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར46,505ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.152
ཡིན།
ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ_ཡོངས་འཛིན་བརྙན་རིས།
དབྱི་ཐ་ལི་ནས＂རྒྱལ་ཡོངས་བཅིངས་འགྲོལ་ཉིན་མོ＂ལ་རྗེས་དྲན་བྱེད་པའི་བྱ་འགུལ་སྤེལ།
ཁ་ན་ཏའི་ཙུང་ལི་ཐེ་ལུའུ་ཏའོ་ཡིས་གོ་གནས་དགོངས་ཞུ་གནང་རྒྱུའི་ཡིན་ཞེས་བསྒྲགས་པ།
ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཧྥུའུ་ཅན་དུ་རྟོག་ཞིབ་གནང་།
ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ།
ངས་བྱ་བ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་ལན་བཏབ། དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉིན་གང་བོར་བྱ་བ་ཅི་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་མུ་མཐུད་དུ་དྲིས་པ་ན། སློབ་མ་དེས་ཉིན་གང་བོར་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ཞེས་ལན་བཏབ། ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ་ཧ་ཅང་མ་དགའ་བར་དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ནམ་ཞིག་ལ་བསམ་གཞིགས་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེས་དྲིས། ཡང་ཐེངས་ཤིག་ལ། ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ་དང་ཁོང་གི་ལས་རོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་དངོས་བཤེར་བྱེད་སྐབས
ལུའུ་སེ་ཧྥུ།
ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ་ཡི་སློབ་མ་ཁཱ་ཕི་ཚི་ལ་ནོར་པེར་དངོས་ལུགས་བྱ་དགའ་ཐོབ། གལ་ཏེ་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་ནོ་པེར་བྱ་དགའ་དངུལ་བཙུགས་ཡོད་ཚེ། ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ་ནི་གདམ་བྱའི་འོས་མི་ཨང་དང་པོ་རེད།རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་། 欧内斯特·卢瑟福 ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་། ernest rutherford མཚན་ཧྲིལ་བོ། ཨོ
ཝང་དབྱི་ཡིས་ཨུ་རུ་སུའི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ལ་ཧྥུའུ་ལུའོ་ཧྥུའུ་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་བ།
ས་གནས་དེ་གའི་དུས་ཚོད་ཟླ4པའི་ཚེས28ཉིན་། ཀྲུང་གུང་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་ནམ་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཝང་དབྱིས་པར་ཙིར་གྱི་ལི་ཡུའེ་རེ་ནེ་ལུའུ་རུ་ཨུ་རུ་སུའི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ལ་ཧྥུའུ་ལུའོ་ཧྥུའུ་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་།ཝང་དབྱི་ཡིས་གསུངས་རྒྱུར། ཉེ་ཆར་རྒྱལ་སྤྱིའི་དུས་བབ་ལ་ཡང་བསྐྱར་འགྱུར་ལྡོག་གསར་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཐོན་པ་དང
ཀྲའོ་ལི་ཅི་ཡིས་སོ་སོར་ཁེན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཐོ་དང་ཨ་སེ་པད་ཅང་གི་ཙུང་ཐུང་ཨ་ལིས་ཡེ་ཧྥུའུ་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་།
ཀྲའོ་ལི་ཅི་ཡིས་སོ་སོར་ཁེན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཐོ་དང་ཨ་སེ་པད་ཅང་གི་ཙུང་ཐུང་ཨ་ལིས་ཡེ་ཧྥུའུ་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་།རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ཀྲའོ་ལི་ཅི་ཡིས་ཚེས23ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་པེ་ཅིང་དུ་སོ་སོར་ཁེན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཐོ་དང་ཨ་སེ་པད་ཅང་གི་ཙུང་ཐུང་ཨ་ལིས་ཡེ་ཧྥུའུ་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་།ཟླ4
ཀྲའོ་ལེ་ཅི་ཡིས་སོ་སོར་ཁེན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཐོ་དང་ཨ་སེ་པད་ཅང་གི་ཙུང་ཐུང་ཨ་ལི་ཡེ་ཧྥུའུ་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་།
རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ཀྲའོ་ལེ་ཅི་ཡིས་ཚེས23ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་པེ་ཅིན་དུ་སོ་སོར་ཁེན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཐོ་དང་ཨ་སེ་པད་ཅང་གི་ཙུང་ཐུང་ཨ་ལིས་ཡེ་ཧྥུའུ་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་།ཟླ4ཚེས23ཉིན། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་ཀྲང་ཀྲའོ་ལེ་ཅི་ཡིས་པེ་ཅིན་དུ་ཁེན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ལུའུ་ཐོ་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང
ཝང་དབྱི་ཡིས་ཅིར་ཅི་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཁུའུ་ལུའུ་པ་ཡེ་ཧྥུ་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་།
འཐབ་ཇུས་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། གཉིས་ཕན་མཉམ་ལས་རྒྱ་བསྐྱེད་པ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་དང་ས་ཁུལ་ཀྱི་མི་དམངས་ལ་སྔར་ལས་ལེགས་པའི་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་འདོད་ཡོད།ཁུའུ་ལུའུ་པ་ཡེ་ཧྥུ་ཡིས་བསྟན་དོན། ཙུང་ཐུང་ཀྲ་ཕ་ལུའོ་ཧྥུ་ད་ལོའི་ཟླ2པར་ཀྲུང་གོར་འཚམས་འདྲི་གནང་བར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་ནས། ཅིར་ཅི་སི་ཐན་དང་ཀྲུང་གོའི་འབྲེལ་བར
ཀྲུང་གོ་དང་ཨེ་ཤེ་ཡ་དབུས་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་གི་ཐུག་འཕྲད་ཐེངས་དྲུག་པ་བྱས་པ།
དང་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཝང་དབྱི་དང་། ཧ་སག་སི་ཐན་གྱི་ཙུང་ལི་གཞོན་པ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་གཅིག་ལྕོགས་ནུར་ཐེ་ལེ་ཝུའུ། ཁེར་གྷི་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཁུ་ལུའུ་པ་ཡེ་ཧྥུའུ། ཐ་ཇིག་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་མུའུ་ཧོ་ལི་ཏིན། ཨུ་ཟ་བྷེ་ཁི་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་སའེ་དབྱི་ཏུའོ་ཧྥུའུ། ཏུར་མེན་སི་ཐན་གྱི་འཐུས་མི
ཧྥ་རན་སེའི་ལུའུ་ཧྥུའུ་ཕོ་བྲང་དུ་ཡོད་པའི་མོང་ནཱ་ལི་ཧྲ་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོན་རྫས།
ལུའུ་ཧྥུའུ་ཕོ་བྲང་གི་རི་མོའི་བརྩམས་ཆོས་ཚང་མའི་ཁྲོད་ནས་དོ་སྣང་ཆེ་ཤོས་བྱེད་ས་ནི་ཏཱ·ཧྥིན་ཆིས་1503ལོའི་ཡས་མས་སུ་བྲིས་པའི《མོང་ནཱ་ལི་ཧྲ》རེད། 《མོང་ནཱ་ལི་ཧྲ》ལུའུ་ཧྥུའུ་ཕོ་བྲང་གི་ཐོག་སོ་གཉིས་པའི་ཚོམས་ཆེན་དབུས་སུ་བཀལ་ཡོད་པ་དང་དེ་ནི་ལུའུ་ཧྥུའུ་ཕོ་བྲང་གི་རྟེན་གཙོ་ལྟ་བུ་རེད། མོང་ནཱ་ལི་ཧྲའི་རིག་གནས་བསམ་བཀོད་བརྩམས
༄༅།།ཀྲུང་གོ་དང་ཨེ་ཤེ་ཡ་དབུས་མའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་གི་ཐུག་འཕྲད་ཐེངས་དྲུག་པ་བྱས་པ།
དང་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཝང་དབྱི་དང་། ཧ་སག་སི་ཐན་གྱི་ཙུང་ལི་གཞོན་པ་དང་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་གཅིག་ལྕོགས་ནུར་ཐེ་ལེ་ཝུའུ། ཁེར་གྷི་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཁུ་ལུའུ་པ་ཡེ་ཧྥུའུ། ཐ་ཇིག་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་མུའུ་ཧོ་ལི་ཏིན། ཨུ་ཟ་བྷེ་ཁི་སི་ཐན་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་སའེ་དབྱི་ཏུའོ་ཧྥུའུ། ཏུར་མེན་སི་ཐན་གྱི་འཐུས་མི
ཧྥ་རན་སིའི་ཙུང་ཐུང་གིས་ལུའུ་ཧྥུའུ་ཕོ་བྲང་རྟེན་མཛོད་ཁང་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་བྱེད་པའི་འཆར་གཞི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས།
ཧྥ་རན་སིའི་ཙུང་ཐུང་མཱ་ཁི་ལུང་གིས་ཚེས28ཉིན་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་དོན། ལུའུ་ཧྥུའུ་ཕོ་བྲང་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་རྣམ་པ་དང་པ་སེ་སོགས་ལ་བཅོས་བསྒྱུར་བྱས་ཏེ། རྟེན་མཛོད་ཁང་དེའི་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་རིང་ཐེག་པར་དཀའ་བའི་ཡུལ་སྐོར་བའི་གནོན་ཤུགས་ཞི་འཇགས་སུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར།བསོད་ནམས་ཚེ་རིང་གིས་བསྒྱུར།
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ།
-
ལུའུ་སེ་ཧྥུའུ་ནི་ནེའུ་ཙི་ལན་གྱི་མིང་དུ་གྲགས་པའི་དངོས་ལུགས་རིག་པ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། མ་རྡུལ་དངོས་ལུགས་རིག་པའི་ཡབ་ཆེན་ཞེས་འབོད། རིག་གཞུང་ལས་རིགས་སུ་ཁོང་ནི་ཧྥ་ལཱ.....
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།