བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།
ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར28,046ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.184
ཡིན།
སོག་པོ_ཡོངས་འཛིན་བརྙན་རིས།
དཔྱད་བཅོས་ལས་ཧོར་མེ་བཤད་པ།
རྨ་ལྷོ་རྫོང་བུད་མེད་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སོག་པོའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱོན་ཆས་འཚེམ་བཟོ་དང་དེང་རབས་སོག་པོའི་གྱོན་ཆས་ཇུས་འགོད
ཧོར་གྱི་མེ་བཙའི་བཅོས་ཐབས་ཀྱི་སྐོར་བཤད་པ།
སོག་པོ།
。辽史金史作“阻卜”：སྟོད་སོག西蒙。སྨད་སོག东蒙。ཕྱི་སོག外蒙古。ནང་སོག内蒙古。སྟག་གཟིག་སོག་པོ། 大食蒙古，波斯，伊朗。སོག་པོ་དུ་རུ་ཀཿ土耳其。②སྔ་རབས་སུ་བོད་ཀྱི་ནུབ་ཕྱོགས་ཡུལ་གྲུ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་མིང༌། དཔེར་ན་སྟག་གཟིག་སོག་པོ་ཞེས་པ་ནི་དེང་སང་གི་དབྱི་ལང་དང་སོག་པོ་དུ་རུ་ཀཿཞེས་པ
སོག་པོ།
སོག་པོ་སྡེ་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་རྒྱ་རོ་སོག་པོ་སྡེ་བའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སྡེ་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ལ། སྡེ་དམངས་ལྷན་ཁང་གི་གནས་ཡུལ་ཡང་ཡིན།སོག་པོ་སྡེ་བ་ཞེས་པ་ནི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ཁྲི་ཀ་རྫོང་ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་རྒྱ་རོ་སོག་པོ་སྡེ་བའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སྡེ་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ལ། སྡེ་དམངས་ལྷན་ཁང་གི་གནས་ཡུལ་ཡང་ཡིན
མཚོ་ནུབ་སོག་རིགས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་སོག་པོའི་སྐད་ཡིག་དང་བོད་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་སྲོལ་ཡིག
25 ཉིན་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དགུ་པའི་སྟེང་ཆོག་མཆན་བཀོད）དོན་ཚན་དང་པོ། སོག་པོའི་སྐད་ཡིག་དང་བོད་སྐད་ཡིག་གི་ལས་དོན་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་ཚད་ལྡན་དུ་གཏོང་བ་དང་། སོག་པོའི་སྐད་ཡིག་དང་བོད་སྐད་ཡིག་ལ་སྲུང་སྐྱོང་དང་བཀོལ་སྤྱོད། འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ
མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ས་མིང་རིག་གནས་བརྡ་འགྲེལ་དག་བཅོས་མར་སོག་པོ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།
སྡེ་བ་འདི་ནི་རྒྱབ་རོལ་སོག་པོ་སྡེ་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྡེ་ཆུང་ཞིག་ཡིན་ལ། སྡེ་དམངས་ལྷན་ཁང་ཡོད་སའང་ཡིན། བཤད་ཚུལ་ལ། ཡོན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུས་སུ་ས་འདིར་སོག་པོ་མང་བོ་འཚོ་སྡོད་བྱས་མྱོང་བས་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་ཐོགས་ཟེར།
མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་ས་མིང་རིག་གནས་བརྡ་འགྲེལ་དག་བཅོས་མར་རྒྱབ་རོལ་སོག་པོ་ཞེས་པ་ཇི་ལྟར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།
སྡེ་བ་འདི་ནི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་ཞིག་སྟེ། ཆུ་ནུབ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ8ཀྱི་སར་གནས། སྡེ་བ་འདིའི་ཁོངས་སུ་རྒྱབ་རོལ་དང་སོག་པོ་སྟེ་སྡེ་ཆུང་གཉིས་ཡོད། རྒྱབ་རོལ་དང་སོག་པོ་ཞེས་པའི་སྡེ་ཆུང་གཉིས་མཉམ་དུ་བསྲེས་ནས་གྲུབ་པས་ན་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་བཏགས།
མཚོ་སྔོན་ཚང་སོག་པོ་དགེ་བཤེས་སྣང་མཛད་རྡོ་རྗེའི་གསུང་འབུམ་དཀར་ཆག
༄༅།།མཚོ་སྔོན་ཚང་སོག་པོ་དགེ་བཤེས་སྣང་མཛད་རྡོ་རྗེའི་གསུང་འབུམ་དཀར་ཆག༼ ཀ ༽ དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཁྱེན་བརྩེ་ནུས་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དད་པའི་པདྨོ་རྒྱས་པའི་ཉིན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ། །རྗེ་བཙུན་དམ་པ་མཁན་ཆེན་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་པའི་ཉི་མའི
མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་ངལ་རྩོལ་དཔེ་ལེགས་ཅན་དང་སྔོན་ཐོན་བྱ་བ་བསྒྲུབ་མཁན་སོ་བཞིར་པེ་ཅིང་དུ་གཟེངས་བསྟོད་ཐོབ།
རིམ་པ་གཉིས་པའི་ལག་རྩལ་ཆེད་མཁས་པ་གྲགས་ཅན་དང་རང་ངོས་ཚོད་འཛིན་ཆ་འཕྲིན་ཚན་ཆུང་གི་ཚན་གཙོ་ལུའུ་ཁྲིན་དབྱིན་དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་ཧྭ་ལུང་ཧོས་རིགས་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་བཱ་ཡན་གྲོང་རྡལ་མེའོ་ཨར་ཀུག་སྡེ་བའི་འཐེན་ཐུག་ལས་ཞུགས་མི་སྣ་ཧན་ཡུས་ལུང་སོགས་རྒྱལ་ཡོངས་ངལ་རྩོལ་དཔེ་ལེགས་ཅན་ཉེར་གསུམ་དང་། དེ་མིན་མཚོ་སྔོན
མཚོ་སྔོན་གྱི་ཕུག་ལམ་ཆེས་རིང་ཤོས་ཏེ་ཧུའུ་ཀྲུའུ་བྱང་རིའི་ཕུག་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་གཉིས་ལམ་ཐིག་ཤར་གཏོང་བྱས།
རིའི་ཕུག་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་གཉིས་ལམ་ཐིག་བདེ་བླག་ངང་ཤར་གཏོང་བྱུང་བ་མཚོན་ཡོད།ཧུའུ་ཀྲུའུ་བྱང་རིའི་ཕུག་ལམ་རིང་ཤོས་དེ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་ཤར་གྲོང་ཁྱེར་ཧུའུ་ཀྲུའུ་ཧོར་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་དུ་གནས་ཤིང་། ཕུག་ལམ་དེའི་མགོ་མཇུག་ནི་ཡོན་ཕུའུ་ཀོའུ་ལུང་བ་ནས་པེ་མུའུ་འགག་བར་ཡིན། གཡས་གཡོན་ཕུག་ལམ་གྱི་སོ་སོའི་རིང་ཚད་ནི་སྤྱི་ལེ11
སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་གི་སོག་པོའི་ཁྲི་པ་རིམ་བྱོན་གྱི་རིགས་རྒྱུད་དང་འཁྲུངས་ཡུལ་གླེང་བ།
སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་གི་སོག་པོའི་ཁྲི་པ་རིམ་བྱོན་གྱི་རིགས་རྒྱུད་དང་འཁྲུངས་ཡུལ་གླེང་བ།
ཧོར་གུར་དཀར་རྒྱལ་པོའི་ཡ་རྩེ་མཁར་གྱི་རྗེས་ཤུལ།
དེ་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་སྒོ་ཚན་བུ་མོ་ལ་བུ་ཞིག་བཙས་པ་གྲགས་པས་དབྲ་དཔོན་ལྷའི་བླ་མས་མ་བསམ་བཞིན་བུ་ཞིག་བཙས་པ་དེ་ལ་མཚན་ཡང་ཧོར་མ་བསམ་བུ་ཞེས་ཐོགས་པར་གྲགས། སྐབས་དེར་སོག་པོའི་བྱིས་པ་དེ་གཉོར་སྐྱོང་བྱེད་མཁན་གྱི་གྲོང་ཚོ་ལའང་ཡུལ་སྐད་སྒྲ་ཟུར་ཆགས་སུ་ག་རྫི་འགོ་ཞེས་མིང་དུ་འབོད་ཅིང་། སོག་པོའི་སྲས་ཀྲང་ཅིང་ཝང་གི་བཀའི་བསྐུལ་མ་གནང་བ་ལྟར་བུ
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
སྐུ་འབུམ་སོག་པོ་དགེ་བཤེས་སངས་རྒྱས་ཆོས་གྲགས།
-
འཁྲུངས་ལོ་སྤྱི་ལོ། 1834
འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣའི་སྐོར།
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།