

བོད་སྐད་གསུངས་རོགས།








ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་བཙལ་འབྲས་ཕལ་ཆེར748ཡོད། བཙལ་ཡུན་སྐར་ཆ 0.169
ཡིན།
ཀོ་ཋ།
མ་ནིང་གྲེས་མའི་རྩ་བའི་གབ་མིང་སྟེ། མན་ངག་བྱེ་བ་རིང་བསྲེལ་ལས། དང་པོ་སྨན་གྱི་མིང་གབ་པ། ། སྤྱི་མིང་ཨ་ཙ་ཨོ་པར་ཟེར། ། ཀོ་ཋ་ཨོ་པར་ཞེས་ཀྱང་ཟེར། ། བོད་དུ་བྱ་རོག་སྒོག་པ་ཞེས། ། ཁ་ཅིག་ཕོ་རོག་སྒྱེ་གུ་ཟེར། ། ཁ་ཅིག་ཀ་ས་གྲེས་མ་ཟེར། །འདི་རྣམས་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན། ། ཞེས་དང་། བི་ཥ་བཅོས་པའི་མན་ངག་ཙིནྟ་མ་ཎི་ལས། མིང་ནི
ནཱི་ལ་ཐོ་ཋ།
མཚུར་སྔོན་གྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཤིགམཚུར་སྔོན་གྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཤིག་སྟེ། ཀུན་གསལ་སྣང་མཛོད་ལས། མཚུར་སྔོན་ནཱི་ལ་ཐོ་ཋ་རང་བྱུང་ནི། ། མཐིང་མདོག་གཡུ་མདོག་གང་ཡང་རོ་མཚུར་འདྲ། ། རབ་ཏུ་རང་བྱུང་རྟགས་སུ་རྡོ་དྲེག་ཡོད། ། བིག་བན་ནཱི་ལ་ཐོ་ཋ་མིང་གི་གྲངས། ། ཞེས་དང་། མན་ངག་སྙིང་གི་ནོར་བུ་ལས། ནཱི་ལ་ཐོ་ཋ་ནི། འདིའི་གཞུང་དུ
ཙི་ཏ་སྒང་། 孜达冈 tsi ta sgangནི་གནས་གང་ཞིག་ཏུ་ཡོད་དམ།
དེའུ་སྒང་འདི་ནི་སུམ་མདོ་གྲོང་རྡལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཕལ་ཆེར་སྤྱི་ལེ80ཡི་མཚམས་ཏེ། ས་ནག་ཆུའི་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། བྱ་སྡེར་ཐང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གནས། དེའུ་འདིའི་ཚུགས་ཀ་ནི་མགར་བའི་ཙི་ཏའི་དབྱིབས་དང་མཚུངས་པས་མིང་ཡང་དེ་ལྟར་ཐོགས། གཞན། དེའུ་འདི་ནི་ཧོར་གླིང་གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཧོར་དམག་གི་མགར་བས་སྤྱད་པའི་ཙི་ཏ་ཡིན་པའི
ཀྱལ་རྟ་ཁུག 加什达口 kyal ta khug སྡེ་བ་འདི་ནི་སྲིད་འཛིན་ཁྱབ་ཁོངས་གང་ལ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནམ།
སྡེ་བ་འདི་ནི་བྱ་མདོ་ཡུལ་ཚོ་སྡེ་མང་སྡེ་བའི་ཁོངས་གཏོགས་སྡེ་ཆུང་ཞིག་ཡིན། བྱ་མདོ་ཡུལ་ཚོ་སྲིད་གཞུང་གི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སྤྱི་ལེ10ཡི་སར་གནས། སྔར་གྱི་གནས་རྙིང་ནི་ཚལ་རྔ་འགག་ཆུ་མཛོད་བསྐྱིལ་ཡུལ་དུ་ཡོད། 1980ལོར་ཐང་ནག་སྐེ་རུ་སྤར། སྔར་གྱི་གནས་རྙིང་ནི་ཀྱལ་རྟའི་སྡོང་བོ་ཅུང་མང་བའི་ཁུག་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པས་ན། སྡེ་མིང་ལའང
གསང་སྨན་ཀོ་ཋ་བཏང་བའི་མན་ངག་སྙིང་པོ།
འདི་ནི་འཇུ་མི་ཕམ་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱ་མཚོས་མཛད་པའི་འཇུ་མི་ཕམ་གྱི་སྨན་ཡིག་གཅེས་བཏུས་ལས་དྲངས་པའི་གསང་སྨན་ཀོ་ཋ་བཏང་བའི་མན་ངག་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན།
ཊ་ཋ་ཌ་ཎ་ཥ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཀློག་དགོས།
ཊ་ཋ་ཌ་ཎ་ཥ་རྣམས་ནི་སྣར་ཐང་ལྟར་ན། ཏྲ་ཐྲ་འདྲ་རྣ་ཞེས་དང་། ཥ་ནི་ཁ་དེ་ཁ་ཁེངས་མཐོན་པོར་བཀླགས་དགོས་པར་བཤད།
༄༅།།རྒྱལ་ཁབ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་དམག་སྦྱོང་བྱས།
གནས་འཕྲིན་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། དབྱི་རག་དབྱི་སི་ལན་གསར་བརྗེའི་སྐུ་སྲུང་རུ་ཁག་གི་ས་ངོས་དམག་དཔུང་དང་ཨ་སེ་པའེ་ཅང་སྐམ་དམག་གིས་ཉིན་དེར་དབྱི་རག་ནུབ་བྱང་རྒྱུད་ཀྱི་ཨར་ཏ་པི་ལི་ཞིང་ཆེན་གྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་ཚབ་རྟགས“ཨ་ལ་སི”ཞེས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་དམག་དོན་དངོས་སྦྱོང་བྱས་པ་རེད།གནས་འཕྲིན་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། དམག་སྦྱོང་གི་དུས་ཡུན་ཉིན་4
གསང་སྨན་ཀོ་ཋ་བཏང་བའི་མན་ངག་སྙིང་པོ།
འདི་ནི་ཀུན་མཁྱེན་མི་ཕམ་རྒྱ་མཚོས་ཤིང་སྦྲུལ་ཕྱི་ལོ་1905ལོའི་བོད་ཟླ་ལྔ་པའི་ཚེས་ཉེར་བདུན་ལ་མཛད། ནད་ངན་བཅོས་ཐབས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་དྷརྨ་སྭ་མིའི་གསུང་ལས་མན་ངག་རྣམས་དཀྱུས་གཅིག་ཏུ་བསྡེབས་པའི་སྨན་གཞུང་ཞིག་ཡིན།
ལི་ཧུང་ཀྲུང་སྐབས་བདུན་པའི་ཀྲུང་ཧྥེའི་དམངས་ཁྲོད་གླེང་སྟེགས་དང་སྐབས་བདུན་པའི་ཀྲུང་ཧྥེའི་གཞོན་ནུའི་མགོ་ཁྲིད་པའི་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་མགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོར་ཞུགས།
དང་མཉམ་དུ་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་། འདུ་ཤེས་བརྗེ་རེས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་ནས། ལས་དབང་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པ་འཛུགས་པར་རོགས་རམ་བྱེད་འདོད་ཡོད་ཚུལ་བསྟན། གླེང་སྟེགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལི་ཧུང་ཀྲུང་གིས་ད་དུང་པུའུ་ལུང་ཏིས་རྒྱལ་དམངས་གྲོས་ཁང་གི་གྲོས་དཔོན་ཨིན་ཏ་པི་ལ་པེ་ལཱ་པེ་སོགས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཚོགས་ཞུགས་འཐུས་མིར་ཐུག་འཕྲད་གནང
ར་སེར་ལུང་སྐད་ཀྱི་དབྱངས་གསལ་སྒྲ་གདངས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ལ་དཔྱད་པ།
དེ་རང་སྐྱེ་གནས་གཅིག་པའི་སྲོག་ཆུང་གི་གསལ་བྱེད་དུ་སྒྲ་གྱུར་པར་གཤམ་གསལ་དཔེར་བརྗོད་ལྟར་ན།[pʰ]→ [p] ཕུག་རོན། [pʰu⁵³ʐø⁵⁵]→ [pi⁵⁵ʐø¹³] ཕག་བློད། [pʰa⁵³lø ¹³]→ [pa¹³lø⁵³][tʰ]→[t] ཐང་ཤིང་། [tʰã⁵⁵ɕ
འབྲེལ་ཡོད་འཚོལ་བཤེར།
|
མཐོ་རིམ་འཚོལ་བཤེར། |
འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་བརྡ་ལྟར་ཡོངས་འཛིན་གྱིས་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པའི་བཙལ་འབྲས་ཡིན་པ་ལས། དྲ་ཚིགས་དེ་གའི་ནང་དོན་དང་ལྟ་ཚུལ་ལ་འཐད་འདུན་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད།