ཟླ9པའི་ཚེས3ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ།  རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་རྩེ་ཚོགས་ལ་ཞུགས་པར་ཡོང་བའི་ཆ་ཏེའི་ཙུང་ཐུང་མུའུ་ཧན་མོ་ཏེ་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་།  ཟླ9པའི་ཚེས3ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ།  རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོའི་ནང་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་

རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ཉེར་གཉིས་པ་མཇུག་བསྒྲིལ་པ།གསར་འགོད་པ། སྐལ་བཟང་རྒྱལ།ཟླ9པའི་ཚེས5ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར། རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་རྩ་འཛུགས་ཨུས་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པ་དང་། འབར་ཁམས་གྲོང་ཨུ། འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་། རྔ་བ་ཁུལ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་བཅས་ཀྱིས་སྒྲུབ་འགན་ཁུར་བའི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ཉེར་གཉིས་པ་འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཡོངས་སུ་མཇུག་བསྒྲིལ།ཚོགས་འདུའི་རིང་། རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུའི་གསར་འགྱུར་བརྩམས་ཆོས་ཞིབ་དཔྱད་དང་བརྡ་ཆད་གསར་པ་ཞིབ་བཤེར་གཏན་འབེབས་བྱས་པར་མ་ཟད། རྔ་བར་མཇལ་འཛོམས། རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་ཀྱི་གནས་མཆོག་འབར་ཁམས་འཚོལ་བའི་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲིའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཏེ། རྔ་བ་ཁུལ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་ཀྱི་སྨྱན་སྦྱོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་གནས་ཚུལ་དང་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་གནས་ཚུལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་སྒྲོག་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་གནས་ཚུལ། “གནས་མཆོག་རྔ་བའི་མགྲོན་སྣེ”འཛུགས་སྐྲུན་དང“རྒྱལ་སྟོབས་སློབ་སྦྱོང”རྔ་བའི་སློབ་སྦྱོང་སྟེགས་བུ་འཁོར་སྐྱོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཅས་ལ་རྟོག་ཞིབ་སྤེལ་རེས་བྱས།ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུར། བོད་སྐད་ཡིག་གི་སྨྱན་སྦྱོར་ལས་ཁུངས་ཁག་ནས་འབྱོར་བའི་སྐབས་དོན་གསར་འགྱུར་དང་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ནས་ཐོན་པའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་གསར་པ་དང་ཚིག་རྐང100འབྱོར་བར། ཆེད་མཁས་ཞིབ་དཔྱད་ཚན་ཆུང་གིས་ནན་ཏན་གྱིས་ཐ་སྙད་གསར་པ་དང་ཐ་སྙད་གཅིག་གྱུར་ཚད་ལྡན་གྱི་ཞིབ་དཔྱད་གཏན་འབེབས་ལས་དོན་སྤེལ་བར་མ་ཟད། དེ་སྔར་ཞིབ་བཤེར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་ཚད་ལྡན་མིན་པ་དང་བསམ་འཆར་མི་འདྲ་བ་ཁག་ཅིག་ལ་དམིགས་ནས་གྲོས་བསྡུར་ཟབ་མོ་བྱས་ཏེ། བརྡ་ཆད་གསར་པ50ཞིབ་བཤེར་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དང་། གཅིག་གྱུར་གྱིས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་རེ་བ་བཏོན།ཚོགས་འདུར་ད་དུང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས། མཚོ་སྔོན། སི་ཁྲོན། ཀན་སུའུ། ཡུན་ནན་སོགས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་གསར་འགྱུར་བརྩམས་ཆོས474དཔྱད་འདེམས་བྱས་པ་དང་། ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས126། རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས75། དྲ་བ་དང་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས110། གཏམ་བརྗོད་དཔྱད་རྩོམ་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས30བཅས་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད།མཇུག་བསྒྲིལ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་གཙོ་སྒྲུབ་ལས་ཁུངས་ཏེ་རྔ་བ་ཁུལ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ཉེར་གསུམ་པའི་གཙོ་སྒྲུབ་ལས་ཁུངས་ཏེ་ཁམས་པའི་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐམ་ཀ་སྤྲད་དོ། ། རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནམ་མཁའ་ཚེ་རིང་།

ཟླ9པའི་ཚེས5ཉིན། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བདུན་པ་ཟི་ལིང་དུ་འཚོགས།ཟླ9པའི་ཚེས5ཉིན། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་བདུན་པ་ཟི་ལིང་དུ་འཚོགས། ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དགོངས་པ་མཛུབ་སྟོན་དུ་བཟུང་བ་དང་། ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་ལ་གཟིགས་ཞིབ་གནང་སྐབས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་ནན་མོ་བྱས་ཏེ། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་རིམ་པ་སོ་སོའི་ཏང་རྩ་འཛུགས་དང་རྒྱ་ཆེའི་ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་མང་ཚོགས་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ། བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐད་འཕེལ་རིམ་སྔར་ལས་ཆེན་པོ་བླངས་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་ལ་སྐུལ་འདེད་ཆེན་པོ་གཏོང་དགོས་ཞེས་བསྟན། ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་སྟེང་གྲོས་ཞིབ་བྱས་ཏེ། 《ཀྲུང་གུང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ་བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཟབ་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་ལ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྐོར་གྱི་ཆོད་དོན》ལ་གྲོས་འཆམ་བྱུང་།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་མགོ་འཛིན་བྱས། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཁྲེན་ཀང་གིས་གཏམ་བཤད་པ་དང་། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ། ཧྲིན་ཀྲང་ཝུའུ་ཞའོ་ཅུན་དང་། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་ལིའུ་ཆི་ཧྥན། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལིའུ་མེ་ཕིན་དང་ཝང་ཝེ་ཏུང་། ཀྲའོ་ཡུའེ་ཞ། ཚེ་རིང་ཐར། ཝང་ཏ་ནན། ཝང་ལིན་ཧུའུ། ཝུའུ་ལ་ཙེ་པེ་ཁི·རེ་སུའུ་ལིས་ཧན། པད་ཁོ། ཀྲུའུ་ཞང་ཧྥུན་སོགས་ཚོགས་འདུར་ཞུགས། ཚོགས་ཆེན་དུ་ཞུགས་དགོས་པའི་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཨུ་ཡོན68ཡོད་པ་དང་དངོས་སུ་ཞུགས་པའི་ཨུ་ཡོན61ཡོད། ཚོགས་འདུར་འབྱོར་དགོས་པའི་རྗེས་སྣོན་ཨུ་ཡོན14ཡོད་པ་དང་དངོས་སུ་འབྱོར་བའི་རྗེས་སྣོན་ཨུ་ཡོན12ཡོད། ཚོགས་ཞུགས་མི་གྲངས་ནི་ཏང་གི་སྒྲིག་ཡིག་དང《ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་ས་གནས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ལས་དོན་སྲོལ་ཡིག》གི་གཏན་འབེབས་དང་མཐུན།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་ནི། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ལྡན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་གྱི་རླབས་ཆེན་ལས་དོན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་གནད་འགག་གི་དུས་སྐབས་སུ་འཚོགས་པའི་དུས་རབས་ཀྱི་དབྱེ་མཚམས་འབྱེད་པ་དང་ལམ་ཚད་རྡོ་རིང་གི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གྲོས་ཚོགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱིས་སྐྱོད་ལམ་གསར་པའི་སྟེང་མུ་མཐུད་དུ་བཅོས་སྒྱུར་ལས་དོན་གོང་ནང་གོང་དུ་སྤེལ་བར་རྩ་བའི་གཞི་འཛིན་ས་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད། ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་སྟེང་གྲོས་འཆམ་བྱུང་བའི《ཆོད་དོན》ནི། སྐྱོད་ལམ་གསར་པའི་སྟེང་དུ། བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཟབ་སྤེལ་གཏོང་བར་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་པའི་རྩ་འཛིན་རང་བཞིན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཞིག་ཡིན། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་གོང་འོག་བར་གསུམ་ཚང་མས། ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་ཟབ་མོ་བྱས་ནས། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་ཇུས་ཆོད་བཀོད་སྒྲིག་མཚོ་སྔོན་དུ་དོན་འཁྱོལ་ནུས་ལྡན་བྱས་ཏེ་ཕན་འབྲས་དངོས་ཐོན་རྒྱུར་འགན་ལེན་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བལྟས་ན། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་པའི་ཚུན་ལ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་དུ་གཟིགས་ཞིབ་ཐེངས་གསུམ་གནང་བ་དང་། རྒྱལ་ཡོངས་དམངས་ཆེན་གྱི་མཚོ་སྔོན་འཐུས་ཚབ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཞིབ་ཁྲོད་ཐེངས་གཉིས་ཞུགས་མྱོང་ལ། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་དོན་གྱི་སྤྱིའི་མཐོ་ཚད་ནས་འགྲེངས་ཏེ། མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་བར་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་དང་མཆན་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་ཐེངས་མང་གནང་སྟེ། མཚོ་སྔོན་གྱི་ཕུགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྩ་བའི་རང་བཞིན་དང་ཁ་ཕྱོགས་རང་བཞིན། ཁྱོན་ཡོངས་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་རབ་དང་རིམ་པར་རྒྱས་བཤད་ཟབ་མོ་གནང་མྱོང་། སྐབས་རིམ་བྱུང་གི་ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུ་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་གིས་ཏང་གི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་བའི་ཐད་གནང་བའི་བླང་བྱ་གལ་ཆེན་ལ་དམིགས་ནས། བཅོས་སྒྱུར་ལ་འཆར་འགོད་དང་བཀོད་སྒྲིག་གང་ལེགས་བྱས་ཏེ། བྱ་གཞག་སོ་སོར་འཕེལ་རིམ་གསར་པ་དང་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ཐོབ་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད་པར་འདོད།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། ཧ་ཅང་སྤྱིར་བཏང་མིན་པའི་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཞུད་ལམ་རིང་མོར་ཕྱིར་མིག་འཕངས་ཚེ། ང་ཚོས་མཚོ་སྔོན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་ཟབ་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་འཕེལ་ཚད་སྔར་ལས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ། དུས་རབས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཆེན་མོར་རང་རྟོགས་སྒོས་སྟངས་འཛིན་ཡང་དག་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་མཚོ་སྔོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྔར་ལས་གང་མང་བསུ་རུ་འཇུག་ཐུབ་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ཁྲོད་སྔར་ལས་དམ་པོར་ཞུགས་ཐུབ་པ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་མཚོ་སྔོན་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་འགུལ་སྔར་ལས་གང་མང་ཐོབ་ཏུ་འཇུག་ཐུབ་པ། ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ན། གཞི་ནས་མི་རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་སྔར་ལས་མང་པོ་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་དུ་འཇུག་ཐུབ་པ་བཅས་སེམས་ཀྱིས་ཚོར་བྱུང་། འདིས་ཆོས་ཉིད་ཅིག་གཏིང་ཟབ་མོའི་སྒོ་ནས་གསལ་སྟོན་བྱས་ཡོད་དེ། མཚོ་སྔོན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་དེ་སྔར་ལས་རང་འགུལ་ངང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་བྱེད་རྒྱུ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཞབས་འདེགས་གང་ལེགས་ཞུས་པ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྔར་ལས་གང་མང་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་ཐུབ་ལ། གཞི་ནས་དུས་རབས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རང་ཉིད་སྔར་ལས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་ཐུབ་པ་དེ་ཡིན། འདིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་མ་འོངས་པའི་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འོད་སྟོང་ལྡན་པའི་ལམ་ཆེན་ཡང་གསལ་སྟོན་གང་ལེགས་བྱས་ཡོད་ཅེས་ཟེར།གྲོས་ཚོགས་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། དུས་རབས་གསར་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ལྷག་གི་རིང་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བའི་མཚོ་སྔོན་ནི། དེང་རབས་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གནད་འགག་དུས་སྐབས་སུ་གནས་ཡོད་པའི་དབང་གིས། འཐབ་ཇུས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དང་ཉེན་ཁ་འགྲན་སློང་མཉམ་གནས་བྱས་ཡོད། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་ལོ་ངོ་ལྔ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱིས་རྩ་བའི་ཆ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་སྔ་འཛིན་ཕྱི་གཏོད་ཀྱི་དུས་མཚམས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ལ། དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྨང་གཞི་བརྟན་གཏོང་དང་ཀ་བ་དང་གདུང་མ་བསྐྲུན་པའི་དུས་མཚམས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ཟབ་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་རྒྱལ་ཡོངས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་ཀྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་འཐབ་ཇུས་ངེས་གནས་ལ་སྟངས་འཛིན་ནན་མོ་བྱས་ཏེ། སྔར་ལས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་དང་སྔར་ལས་རང་འགུལ་ངང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་འདྲེས་པར་བྱེད་རྒྱུ་དང་དེར་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་ལ། དེ་ནི་མཚོ་སྔོན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་ཟབ་སྤེལ་གཏོང་བའི་ལངས་གནས་འདུ་ཤེས་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་བྱེད་ཐབས་ནུས་ལྡན་ཡིན་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་དང་དེར་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་བར་བཏོན་པའི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་དང་མཛུབ་སྟོན་དང་མཆན་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་གྱི་དགོངས་དོན་ལག་བསྟར་ནན་མོ་བྱེད་པའི་ལྡོག་མེད་ཀྱི་བླང་བྱ་ཡིན། མཚོ་སྔོན་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་བཞག་ནས་འཆར་འགོད་བྱས་པ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་བླང་བྱ་གལ་ཆེན་ལ་སྔར་ལས་གོ་བ་ཟབ་མོ་ལེན་པ་དང་དེ་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། མཚོ་སྔོན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་དེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པའི་ཁ་ཕྱོགས་བརྒྱུད་ནས་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་རྒྱུར་འགན་ལེན་བྱེད་ཐུབ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི། མཚོ་སྔོན་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་མཚམས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཁོང་དུ་ཡང་དག་པར་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ལྡོག་མེད་ཀྱི་བླང་བྱ་ཡིན་པས། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལས་དོན་གྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་མཐོ་ཚད་ནས་བཅོས་སྒྱུར་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་བསམ་ཕྱོགས་ཁ་གསལ་དང་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་གཙོ་གནད་ཁ་གསལ་ཡོང་ཐུབ་ལ། ཁྱད་སྟོབས་གང་རུང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞན་ཆ་གསབ་པ་དང་དཀའ་གནད་སེལ་བ། འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱེད་ཐུབ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་དང་དེར་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི་མཚོ་སྔོན་གྱི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཤུགས་ཆེན་གཏོང་བའི་ལྡོག་མེད་ཀྱི་བླང་བྱ་ཡིན་པས། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པའི་ཁྲོད་སྔར་ལས་མཉམ་འདྲེས་དང་དེར་ཞབས་འདེགས་ཡག་པོ་ཞུས་པ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལེགས་ཆ་གསར་པ་དང་སྒུལ་ནུས་གསར་པ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་ཐུབ་ལ། མཚོ་སྔོན་གྱི་གནས་བབ་སྔར་ལས་མངོན་གསལ་ཅན་དང་ལེགས་ཆ་སྔར་ལས་འབུར་ཐོན་ཡོང་ཐུབ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་དང་དེར་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི། མི་རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་དམངས་འཚོའི་བདེ་སྐྱིད་སྔར་ལས་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ལྡོག་མེད་ཀྱི་བླང་བྱ་ཡིན་པས། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་དུས་རབས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དམ་པོར་འཛིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རོགས་སྐྱོར་དང་རོགས་རེས་སྲིད་ཇུས་བེད་སྤྱོད་གང་ལེགས་བྱས་པ་ཡིན་ན། གཞི་ནས་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་སྔར་ལས་གང་མང་གསར་སྐྲུན་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་། མི་རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་རེ་སྨོན་དེ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་དོན་དངོས་སུ་བསྒྱུར་ཐུབ་ཅེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་ཡོངས་སྤྱིའི་བྱ་བའི་ཁྲོད་རང་འགུལ་གྱིས་འདྲེས་པར་བྱེད་པ་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་དགོས་ན། བཅོས་སྒྱུར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྔར་ལས་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པ་བརྒྱུད་དེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་བའི་ཐད་བཏོན་པའི་བླང་བྱ་གལ་ཆེན་ཏན་ཏན་ཏིག་ཏིག་གིས་ལག་བསྟར་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་པ་དང་། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་སྟེང་གྲུབ་འབྲས་སྔར་ལས་ཆེན་པོ་ལེན་དགོས། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་མཐོ་ས་གསར་སྐྲུན་བྱེད་པའི་སྟེང་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་བླངས་ཏེ། རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་དང་ཀྲུང་ཧྭའི་ཆུ་མཛོད་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བཟང་པོ་བྱས་ནས། ཆུ་དྭངས་རི་སྔོ་དེ་ནམ་ཡང་མཚོ་སྔོན་གྱི་དགེ་མཚན་དང་ང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་དགོས། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་སྟེང་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་བླངས་ཏེ། ཐོན་ལས་གནས་བཞི་མྱུར་དུ་མཉམ་བསྲེས་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། གཞི་གྲངས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་དེ་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ངེས་བརྒྱུད་ལམ་བུ་རུ་བརྩིས་ཏེ། ལས་རིགས་སོ་སོ་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བར་ཤུགས་འདོན་དགོས། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐད་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་བླངས་ཏེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་སྐལ་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་རྒྱུ་དེ་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་གནད་དུ་བྱས་ནས། ཞིན་ཅང་དང་བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་གཏན་འཇགས་སུ་གཏོང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་འགོག་ར་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་དགོས། དམངས་ཚིས་འགན་སྲུང་དང་ལེགས་སྒྱུར་བྱེད་པའི་སྟེང་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་བླངས་ཏེ། ལས་ཞུགས་སྔར་ལས་འབུར་ཐོན་གྱི་གོ་གནས་སུ་འཇོག་པ་དང་། དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ་སོའི་བཅོས་སྒྱུར་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པའི་བཀོད་འདོམས་དབྱུག་པ་ལྟ་བུར་བརྩིས་ནས། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཡུན་སྐྱོང་བདེ་འགོད་ཐད་ཞབས་འདེགས་སྔར་ལས་བཟང་པོ་ཞུ་དགོས། ཏང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པའི་སྟེང་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་བླངས་ཏེ་ཏང་གི་སྒྲིག་སྲོལ་སློབ་སྦྱོང་སློབ་གསོའི་རྒྱུན་རྣམ་ཅན་དང་ཡུན་ཕན་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། སྤྱོད་གཙང་སྲོལ་བཟང་གི་ཆབ་སྲིད་སྐྱེ་ཁམས་བསྐྲུན་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། དུས་རིམ་གསར་པར་རྐང་འཛུགས་པ་དང་། སྐྱོད་ལམ་གསར་པར་ཞུགས་ན། ང་ཚོས་རང་འགུལ་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་ཁྲོད་འདྲེས་པར་བྱེད་པ་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་ལངས་གནས་དང་མཐོང་རྒྱ། བསམ་ཕྱོགས། བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐོར་ཐེངས་གསར་པའི་བཅོས་སྒྱུར་ཐད་ཇུས་འགོད་བྱེད་པ་དང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། འཆར་འགོད་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་ནམ་ཡང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། ཁོངས་གཅིག་གིས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་གཅིག་འདོམས་བྱེད་རྒྱུ་ནམ་ཡང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། གནད་ཆེ་བ་དམ་འཛིན་དང་གནད་མི་ཆེ་བ་ཟུར་འཇོག་བྱེད་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། མི་དམངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་པ་ནམ་ཡང་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། བདེན་འཚོལ་དངོས་གཉེར་དང་དག་སྲུང་གསར་གཏོད་བྱེད་པ། ཁག་ཁུར་འབད་འཐབ་དང་དཀའ་སྤྱད་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་པ། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ལས་འགན་སྣ་ཚོགས་ཐད་ནས་གྲུབ་འབྲས་གསར་པ་ལེན་པར་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། མཚོ་སྔོན་གྱི་དེང་རབས་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གཞི་མདོག་སྔར་ལས་ལྗང་བ་དང་སྤུས་ཚད་སྔར་ལས་མཐོ་བ། རང་མདངས་སྔར་ལས་གསལ་བར་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། མིག་སྔར་དང་རྗེས་ཕྱོགས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ཤིག་ནི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་གནད་འགག་གི་དུས་རིམ་ཡིན་པས། ང་ཚོས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་ཁྲོད་འདྲེས་པར་བྱེད་པ་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་བྱེད་ཐབས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རང་རྟོགས་མཐོན་པོ་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཁག་ཁུར་དྲག་པོ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྩེ་སེམས་ཆེན་པོས་བཅོས་སྒྱུར་ཁྲོད་ཟབ་ཞུགས་བྱེད་པ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་ཁྲོད་འདྲེས་པར་བྱེད་པ་དང་ཞབས་འདེགས་ཞུ་རྒྱུ་དེ་བཅོས་བསྒྱུར་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོ་དང་གོ་རིམ་ཧྲིལ་པོར་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་སྒྲིག་གཞི་རྐྱེན་སྲོལ་གསར་གཏོད་དང་ཐཱན་རྩེར་སོན་གྱི་སྔོན་སྐྱོད་ཚོད་ལྟ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ལས་སྐུལ་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པ། ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་དོ་དམ་བྱེད་པ། དག་གཙུང་ནུས་ཁུངས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་གཏོང་བ། ཏང་དང་དཔོན་པོར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་གྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་ལ་ཉམས་མྱོང་བསྐྲུན་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། ཁྱབ་ཁོངས་སོ་སོའི་བཅོས་སྒྱུར་ཐད་ནས་ཡར་ཐོན་གསར་པ་དང་མཆོང་བརྒལ་གསར་པ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཁག་ཁུར་མངོན་པ་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱས་རྗེས་འཇོག་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། རང་ཞིང་གི་བཅོས་སྒྱུར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྔར་ལས་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པའི་སྤྱིའི་བླང་བྱ་ནི། མར་ཁེ་སི་ལེ་ཉིན་རིང་ལུགས་དང་མའོ་ཙེ་ཏུང་དགོངས་པ། ཏིན་ཞའོ་ཕིང་གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས། མཚོན་བྱེད་གསུམ་གྱི་དགོངས་པ་གལ་ཆེན། ཚན་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ལྟ་བ་བཅས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དགོངས་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པའི་སྐོར་གྱི་དགོངས་པ་གསར་པ་དང་ལྟ་བ་གསར་པ། ཆོད་གཏམ་གསར་པ་བཅས་རབ་དང་རིམ་པར་སློབ་སྦྱོང་མཐར་ཕྱིན་དང་ལག་བསྟར་ནན་མོ་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱ་བར་བཏོན་པའི་བླང་བྱ་གལ་ཆེན་དེ་སྤྱིའི་བྱེད་ཕྱོགས་དང་སྤྱིའི་རྩ་འཛིན། སྤྱིའི་བསྲུང་བྱ་བཅས་བྱས་ནས། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་གསར་པ་ཆ་ཚང་ཞིང་ཡང་དག་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ། བརྟན་ཐོག་ཡར་འཕེལ་གྱི་བྱ་བའི་སྤྱིའི་དགོངས་གཞི་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། བསམ་བློ་བཅིངས་འགྲོལ་དང་དངོས་ཐོག་བདེན་འཚོལ། དུས་བསྟུན་མདུན་སྐྱོད། བདེན་འཚོལ་དོན་གཉེར་བཅས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་བཅིངས་འགྲོལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གསོན་ཤུགས་འཕེལ་བར་སྐུལ་མ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས། “གནས་ལྔ་གཞི་གཅིག”གི་སྤྱིའི་བཀོད་སྒྲིག་ལ་གཅིག་གྱུར་སྒོས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། “ཕྱོགས་ཡོངས་བཞི”ཡི་འཐབ་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལ་མཐུན་སྦྱོར་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། “ཆེས་ཆེ་བ་གསུམ”གྱི་ཞིང་ཆེན་གྱི་ངེས་གནས་དང“སྔར་ལས་གལ་ཆེ་བ་གསུམ”གྱི་འཐབ་ཇུས་གོ་གནས་དམ་པོར་འཛིན་པ། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་དང་དེར་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ། དཔལ་འབྱོར་སྒྲིག་སྲོལ་བཅོས་སྒྱུར་གྱིས་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་མཐོ་ས་བསྐྲུན་རྒྱུ་ཁ་ཕྱོགས་སུ་འཛིན་པ་བཅས་བྱས་ཏེ། ཐོན་ལས་ཀྱི“གནས་བཞི”འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་འདེགས་སྐྱོར་དུ་འཛིན་པ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་རྒྱུ་གཙོ་གནད་དུ་འཛིན་པ། སྤྱི་ཚོགས་དྲང་སྙོམས་དྲང་བདེན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། མི་དམངས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཇེ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་མགོ་རྩོམ་ས་དང་རྐང་འཛུགས་སར་བྱེད་པ། ཏང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱུ་འགན་སྲུང་དུ་བྱེད་པ་བཅས་བྱས་ཐོག མ་ལག་འདུས་གྲུབ་ལ་སྔར་ལས་མཐོང་ཆེན་དང་གཙོ་གནད་འབུར་ཐོན་ལ་སྔར་ལས་མཐོང་ཆེན། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ཕན་འབྲས་ལ་སྔར་ལས་མཐོང་ཆེན་བཅས་བྱས་ཏེ། དུས་རབས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་རྒྱུ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ། མཚོ་སྔོན་གྱི་དོན་དངོས་མཚོན་ཐུབ་པར་བྱེད་པ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བ་བཅས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་དུ་བསྐྱོད་དེ། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་གིས་སྤེལ་བར་སྒུལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་དང་ལམ་ལུགས་ཀྱི་འགན་སྲུང་འདོན་སྤྲོད་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། རང་རེའི་ཞིང་ཆེན་གྱིས་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་ཟབ་སྤེལ་གཏོང་བའི་དམིགས་འབེན་གཙོ་བོ་ནི། ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྤྱིའི་དམིགས་འབེན་ལ་དམ་པོར་དམིགས་པ་དང་། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་ཏེ། ས་གནས་བཅོས་སྐྱོང་གི་ལམ་ལུགས་གསར་གཏོད་དང་བཅོས་སྐྱོང་བྱེད་ནུས་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པར་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན། 2029ལོར་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཅུ་འཁོར་བའི་སྐབས་སུ། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུས་བཏོན་པའི་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ལས་འགན་ཡོངས་འགྲུབ་བྱ་དགོས། 2035ལོར་སླེབས་སྐབས། ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་སྔར་ལས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ས་གནས་ཀྱི་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་བསྒྱུར་རྒྱུ་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་མངོན་འགྱུར་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཡོངས་དང་དུས་མཉམ་དུ་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གཞི་རྩའི་ཆ་ནས་མངོན་འགྱུར་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་རང་ཞིང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བར་མ་ལག་ལྡན་པའི་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་མཐོ་ས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་སྟེ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དེ་ལས་འགན་གཙོ་བོར་བརྩིས་ནས། དཔལ་འབྱོར་ལམ་ལུགས་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས་ལ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བ་དེ་གཙོ་ཐིག་ཏུ་བྱས་ནས། མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས་ཤིང་། ཆ་སྙོམས་འཕེལ་རྒྱས་དང་ཞན་ཆར་ཁ་གསབ་པ་གཉིས་གཅིག་གྱུར་བྱེད་པ་དེ་ཐབས་ལམ་བྱས་ནས། དམངས་ཚིས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས་པ་དང་། སྲུང་སྐྱོང་གཉིས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལེགས་པོར་སྒྲུབ་པ་དེ་རྩ་བ་བྱས་ནས། ཏང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ནི་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་སྤེལ་བའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་ཡིན། ངེས་པར་དུ་མཚོ་སྔོན་གྱི་དམིགས་བསལ་དགེ་མཚན་འདོན་སྤེལ་གང་ལེགས་བྱེད་པ་དང་། བཅོས་སྒྱུར་བསམ་བློ་དང་གསར་གཏོད་བསམ་བློར་བརྟེན་ནས་གནས་བཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་མཉམ་འདྲེས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཐོན་ལས་ཀྱི་གནས་བཞི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་རྐྱེན་སྲོལ་གསར་གཏོད་བྱེད་པ་དང་། ཐོན་ལས་ཚུར་སྒྱུར་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཞབས་ཕྱིའི་ལས་རིགས་ཀྱིས་ཐོན་ལས་རིམ་སྤོར་ལ་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་རྐྱེན་སྲོལ་འཛུགས་པ། གཞི་གྲངས་ཅན་གྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྒུལ་ནུས་སྦྱིན་པའི་རྐྱེན་སྲོལ་འཛུགས་པ་དང་། གྲོང་གསེབ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱིས་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་དེང་རབས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་གཅིག་འདོམས་བྱེད་པ། སྒོ་འབྱེད་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་བསྐྲུན་པ་དང་། ཁུལ་ཁོངས་མཐུན་སྦྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་ཆས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཁྲོམ་ར་གཙོ་བོ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་ནས། ནོར་ཁྲལ་དངུལ་རྩའི་ལམ་ལུགས་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ལས་འགན་དོན་འཁྱོལ་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། མཚོ་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དེ་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁྱོན་ཡོངས་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་རྒྱུན་མཐུད་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རག་ལས་ཡོད། ངེས་པར་དུ་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དེ་ཨང་དང་པོར་འཇོག་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཕན་ནུས་ཆེ་ཤོས་མངོན་འགྱུར་འབྱུང་བར་དམིགས་ནས། ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་སྲུང་སྐྱོང་དང་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་གཅིག་གྱུར་བྱེད་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་ལྡན་པ་དང་འཛམ་གླིང་ཤན་ཤུགས་ཆེ་བའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་བསྐྲུན་པའི་དཔེ་མཚོན་ལམ་ལུགས་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ནན་མོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་འཐུས་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་གྱི་རྨང་གཞིའི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་གི་འཕེལ་རྒྱས་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏང་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། སློབ་གསོ་དང་། ཚན་རྩལ། འཇོན་མི་བཅས་ནི་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་སྤེལ་བའི་རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན་དང་འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྤུས་ལེགས་ཐོན་ཁུངས་བེད་སྤྱོད་པ་དང་། གཞི་གཅིག་ཅན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་ལ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། གསར་གཏོད་ཀྱིས་དཔལ་འབྱོར་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཁྲོད་ཐོན་པའི་སྣེ་ཁྲིད་ནུས་པ་ཇེ་ཆེར་གཏོང་དགོས། སློབ་གསོའི་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བ་དང་། ཚན་རྩལ་ལམ་ལུགས་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས། འཇོན་མི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་རྐྱེན་སྲོལ་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ནི་མཚོ་སྔོན་གྱིས་ངེས་པར་དུ་དམ་འཛིན་ལེགས་པོ་བྱེད་དགོས་པའི་སྲོག་རྩ་ལྟ་བུའི་བྱ་བ་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་མི་རིགས་བྱ་བའི་ཇུས་ཆེན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་དུས་རབས་གསར་པའི་ཏང་གི་ཆོས་ལུགས་བྱ་བའི་གཞུང་ལུགས་དང་བྱེད་ཕྱོགས་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བ་དེ་གཙོ་ཐིག་ཏུ་བྱས་ནས། ཡོད་པར་བྱེད་པ་གསུམ་དང་ཕན་ཡོད་གཅིག་གི་བླང་བྱ་གཙོ་བོ་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། མི་རིགས་སོ་སོ་མཉམ་དུ་དེང་རབས་ཅན་དུ་བསྐྱོད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བའི་ལམ་ལུགས་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཁྲིམས་ལྟར་ཆོས་ལུགས་ལས་དོན་གྱི་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན་པའི་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུང་ཚང་དུ་བཏང་སྟེ། བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་གྱི་བརྟན་བརླིང་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏང་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། མཚོ་སྔོན་ནི་ཞིན་ཅང་དང་བོད་འབྲེལ་ས་ཁུལ་གཏན་འཇགས་གཏོང་བའི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་གནས་གཙོ་བོ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་གཏན་འཇགས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གཡུལ་ས་གཙོ་བོ་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ལྟ་བ་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། བདེ་འཇགས་མཚོ་སྔོན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གཅིག་ཅན་བཅུའི་ལས་འགན་གཙོ་བོ་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་ནས། རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་འགོག་ར་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བརྟན་པོར་བསྐྲུན་དགོས། རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་བྱ་བའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་བཙུགས་ནས། སྤྱི་བའི་བདེ་འཇགས་བཅོས་སྐྱོང་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཁྲིམས་སྐྱོང་མཚོ་སྔོན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་འཛུགས་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དམངས་གཙོའི་ཆབ་སྲིད་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་ནི་དེང་རབས་ཅན་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྨང་གཞི་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རང་རྒྱལ་གྱི་་རྩ་བའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་དང་། གཞི་རྩའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས། གལ་ཆེའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་བཅས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། རིམ་པ་སོ་སོའི་དམངས་གཙོའི་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གཏོང་དགོས། མི་དམངས་ཀྱིས་རང་ཁྱིམ་རང་བདག་བྱེད་པའི་ལམ་ལུགས་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་པ་དང་། གྲོས་མོལ་དམངས་གཙོའི་རྐྱེན་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་བཙུགས་ནས། གཞི་རིམ་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏང་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་ནི་དངོས་པོའི་དཔལ་ཡོན་དང་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་པའི་དེང་རབས་ཅན་ཡིན་པས། ངེས་པར་དུ་རིག་གནས་ཀྱི་ཡིད་རྟོན་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྔོན་ཐོན་རིག་གནས་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་སྟེ། རིག་གནས་ལྔ་སྣེ་ཁྲིད་དུ་བྱས་ནས། རིག་གནས་གསར་གཏོད་དང་གསར་སྐྲུན་གྱི་གསོན་ཤུགས་བསྐྱེད་པ་དང་། མི་དམངས་ཀྱི་བསམ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་བྱེད་དགོས། འདུ་ཤེས་འཛིན་སྟངས་ཀྱི་བྱ་བའི་འགན་འཁྲིའི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། རིག་གནས་ཞབས་ཕྱི་དང་རིག་གནས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་མཁོ་འདོན་རྐྱེན་སྲོལ་ལེགས་སྒྱུར་བྱས་ཏེ། དྲ་རྒྱའི་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་ཟབ་སྒྱུར་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། དམངས་འཚོ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཆེ་ཤོས་ཡིན་པས། རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཆེས་སེམས་ཁུར་བྱེད་པ་དང་། ཁོ་ཚོར་ཆེས་ཐད་ཀར་དུ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ། ཁོ་ཚོའི་ཆེས་དངོས་ཡོད་བཅས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་གནད་དོན་ངེས་པར་དུ་དམ་འཛིན་བྱས་ཏེ། ཀུན་ཕན་རང་བཞིན་དང་། རྨང་གཞིའི་རང་བཞིན། མས་སྐྱོར་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་དམངས་འཚོ་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཤུགས་སྣོན་པ་དང་། སྤུས་ཚད་མཐོན་པོས་ལས་ཞུགས་ལེགས་པོ་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། རིགས་སོ་སོའི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་མཛེས་སྡུག་གི་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་རེ་སྨོན་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐོང་དགོས། ལས་ཞུགས་སྔོན་ལ་འཇོག་པའི་སྲིད་ཇུས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་། སྨན་བཅོས་འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་སྲོལ་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་ཟབ་སྤེལ་བྱེད་པ། རིམ་པ་མང་བའི་སྤྱི་ཚོགས་འགན་སྲུང་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ཡོང་འབབ་བགོ་བཤའི་ལམ་ལུགས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཞབས་ཕྱིའི་སྲིད་ཇུས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏང་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། ཏང་གི་མགོ་ཁྲིད་ནི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བ་དང་། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་སྤེལ་བའི་རྩ་བའི་འགན་ལེན་ཡིན་པས། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་ཚད་གཞི་ནན་མོར་བརྟེན་ནས་ཏང་དོ་དམ་དང་ཏང་བཅོས་སྐྱོང་ནན་མོ་བྱེད་པ་ངེས་པར་དུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། “ལས་བྱེད་པས་ལས་ལ་འབད་དགོས་པ་དང་། བསམ་ཕྱོགས་གསལ་དགོས་པ། རང་གཅུན་དམ་དགོས་པ”བཅས་ལ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ། ལས་བྱེད་པས་དུས་རབས་གསར་པར་འགན་འཁྲི་གསར་པ་འཁུར་བ་དང་བྱས་རྗེས་གསར་པ་འཇོག་པར་སྐུལ་མ་གཏོང་བའི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་པ། སྤྱོད་བཟང་གཞུང་དྲང་གི་ཆབ་སྲིད་སྐྱེ་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱོད་བཟང་ལ་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཤིག་ཆགས་པ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཏང་གིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བར་མགོ་ཁྲིད་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། ཏང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལམ་ལུགས་དང་ལམ་སྲོལ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། ཏང་སྲོལ་སྲིད་གཙང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་རུལ་སུངས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་འཐབ་རྩོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏིང་ཟབ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། གཟེར་འདེབས་སྙིང་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོས་སྒྱུར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་རྒྱུ་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་གས་ནན་གྱིས་བསྟན་དོན། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བ་དེ་མཚོ་སྔོན་ལ་མཚོན་ན། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་ཞིག་ཡིན་ལ་ཐོབ་དཀའ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། གནས་བབ་དང་བསྟུན་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཞན་ཆ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་གསབ་པའི་གོ་སྐབས་ཤིག་དང་། གནས་བབ་དང་བསྟུན་ནས་དུས་རབས་ཀྱི་འཕེལ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མགྱོགས་མྱུར་ངང་སྙེག་པའི་གོ་སྐབས་ཤིག་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་ང་ཚོའི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པ་དང་དུས་རབས་ཀྱི་ལས་འགན་ལྕི་མོ་དེ་ང་ཚོའི་ལག་ཏུ་སྤྲད་ཡོད་པས། དུས་ཚོད་ཀྱིས་ང་ཚོར་སྒུག་མི་སྲིད་པའི་འགན་འཁྲི་ཁུར་སེམས་དང་ལས་འགན་སྒྲུབ་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པའི་ཁ་ཕྱོགས་ཇེ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཏང་གི་མགོ་ཁྲིད་དེ་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ཕྱོགས་སོ་སོ་དང་གོ་རིམ་ཡོངས་སུ་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ལས་འགན་སྣ་ཚོགས་དོན་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། སྤྱི་ཡོངས་ལ་སྐུལ་སྤེལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་བཅོས་སྒྱུར་གྱི་གཙོ་གནད་དང་དམིགས་བསལ་ཁ་ཕྱོགས་དམ་འཛིན་ལེགས་པོ་བྱེད་པ་དང་། བཅོས་སྒྱུར་ལ་སྐུལ་སྤེལ་གཏོང་བའི་དོན་འཁྱོལ་རྐྱེན་སྲོལ་ལེགས་བཅོས་བྱེད་པ། བཅོས་སྒྱུར་གལ་ཆེན་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཞིབ་འཇུག་དང་རིགས་པས་ཁུངས་སྐྱེལ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། བཅོས་སྒྱུར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྒུལ་ཤུགས་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ཕན་འབྲས་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་། གནད་དོན་གྱི་ཁྲིད་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས། མ་ལག་ཕྱོགས་བསྡུས་དང་བཅོས་སྒྱུར་ལྟ་ཞིབ། དཔྱད་དཔོག་ནུས་འདྲི། སྐོར་གཟིགས་སྐོར་ཞིབ་བཅས་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཏེ། གྲུབ་འབྲས་དངོས་དང་མི་དམངས་མང་ཚོགས་བློ་ཡིད་ཚིམ་ཚད་ཐོག་ནས་བཅོས་སྒྱུར་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་དགོས། ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ། སྒོ་འབྱེད་བཅོས་སྒྱུར་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་། གཞི་རིམ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་གསར་སྐྲུན་སྙིང་སྟོབས་ལ་བརྩི་འཇོག བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ཐུན་མོང་ངོས་འཛིན་མུ་མཐུད་དུ་གཅིག་སྒྲིལ། བཅོས་སྒྱུར་གྱི་ཡིད་ཆེས་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱ་དགོས་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བསྟན་དོན། དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གསར་པ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་ནི་མཚོ་སྔོན་པ་ཚང་མའི་ཐུན་མོང་གི་འགན་འཁྲི་ཡིན་པས། ང་ཚོས་དེའི་ཆེད་དུ་ཡིད་ཆེས་ཆེར་བསྐྱེད་དང་། དེའི་ཆེད་དུ་འགན་འཁྲི་འཁུར་ཕོད་པ། དེའི་ཆེད་དུ་འབད་འཐབ་ལྷོད་མེད་བཅས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོས“ལས་བྱེད་པས་ལས་ལ་འབད་དགོས་པ་དང་། བསམ་ཕྱོགས་གསལ་དགོས་པ། རང་གཅུན་དམ་དགོས་པ”བཅས་ཀྱི་ཐད་ཞུམ་པ་མེད་པར་སྔོན་ལ་བསྐྱོད་པ་དང་། ཡང་འབད་བསྐྱར་འབད་ཀྱི་སྙིང་རུས་ལ་བརྟེན་ནས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་སྒྲུབ་ཚེ། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་ལ་འཆར་འགོད་གནང་བའི་བརྗིད་ཆེའི་འཆར་གཞི་དེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་དོན་དངོས་སུ་འགྱུར་ཐུབ་ངེས་ཡིན་ཞེས་ཟེར།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་ལོ་ཧྲིལ་པོའི་དམིགས་འབེན་ལས་འགན་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ཏེ། བདེ་འཇགས་ཀྱི་མཚོ་སྔོན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་གྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དང་རྒྱ་བསྐྱེད་པ་དེ་གྲོང་གསེབ་དར་སྤེལ་དང་སྦྲེལ་མཐུད་ནུས་ལྡན་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བའི་རྣམ་པ་བཟང་པོ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས། ཀྲུང་དབྱང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལྟ་ཞིབ་ལས་བསྟན་པའི་གནད་དོན་དག་ཐེར་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ་དང་། སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ཀྱི་མཁྲེགས་གཏོར་དམག་འཐབ་ལ་རྒྱལ་ཁ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བླངས་ཏེ། དམངས་འཚོའི་འགན་ལེན་སྤྱི་འདོམས་ཀྱིས་དམ་འཛིན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། བདེ་འཇགས་བརྟན་བརླིང་གི་ཚད་མཐའ་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་བརྟན་པོར་སྲུང་་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་འཆམ་མཐུན་བརྟན་བརླིང་ལ་ཁག་ཐེག་བྱས་ཏེ། ཞོད་འགོག་གནོད་སེལ་གྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡག་པོར་སྒྲུབ་དགོས་ལ། ཕྱི་ཚུལ་རིང་ལུགས་བཅོས་སྒྲིག་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་གཞི་རིམ་གྱི་ཁུར་པོ་ཇེ་ཡང་དུ་གཏོང་བ་དང་། གོང་ནས་འོག་བར་གྲལ་བཤེར་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་པ། བྱེ་བྲག་ནས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། གཞི་རིམ་ལ་བཅོས་སྒྱུར་དོན་འཁྱོལ་དམ་འཛིན་བྱེད་པའི་དུས་ཚོད་ཡོད་དུ་འཇུག་དགོས་ཤིང་། “ལོ་ལྔའི་འཆར་འགོད་བཅོ་ལྔ་པའི”དུས་འགོའི་ཇུས་འགོད་ལེགས་སྒྲུབ་བྱེད་པར་སྤྱི་འདོམས་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་ཐབས་གལ་ཆེན་ལ་ཞིབ་བསྡུར་ཡག་པོ་བྱས་ཏེ། འཆར་འགོད་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་རང་བཞིན་དང་། སྔོན་མཐོང་རང་བཞིན། མཛུབ་སྟོན་རང་བཞིན་བཅས་དངོས་སུ་ཇེ་མཐོར་གཏོང་དགོས་པ་དང་། སྒྲིག་ཁྲིམས་སློབ་གསོར་ཤུགས་བསྣན་ནས་ལས་བྱེད་པའི་འགན་འཁྲི་འཁུར་ལེན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ཏང་ཡོན་ལས་བྱེད་པས་སྒྲིག་ཁྲིམས་སློབ་སྦྱོང་དང་། སྒྲིག་ཁྲིམས་ཤེས་རྟོགས། སྒྲིག་ཁྲིམས་གསལ་རྟོགས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲིག་ཁྲིམས་བརྩི་སྲུང་དང་སྒྲིག་ཁྲིམས་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བཏོན།ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ལས་བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་སྲོག་ཤིང་ཡིན་པའི་ཏང་ཀྲུང་དབྱང་གི་མཐའ་འཁོར་དུ་མཐུན་སྒྲིལ་སྔར་ལས་དམ་པོ་བྱས་ཏེ། གསར་གཏོད་གསར་སྤེལ་དང་ཁག་ཁུར་དངོས་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་སྔར་ལས་གཏིང་ཟབ་ཏུ་སྤེལ་བའི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལག་ལེན་ཧུར་ཐག་གིས་སྤེལ་ནས། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ལྡན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བསྐྲུན་པ་དང་། བརྒྱ་ལོ་གཉིས་པའི་འབད་འཐབ་དམིགས་འབེན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པ། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་རླབས་ཆེན་བསྐྱར་དར་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་མཚོ་སྔོན་གྱི་བྱས་རྗེས་སྔར་ལས་ཆེན་པོ་འཇོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་བཏང་།ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་ཨུ་ཡོན་དང་རྗེས་སྣོན་ཨུ་ཡོན་མིན་པའི་ཞིང་ཆེན་དམངས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་དང་། ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་། ཞིང་ཆེན་སྲིད་གྲོས་བཅས་ཀྱི་ཏང་ཙུའུ་ཡི་ཁོངས་མི་དང་། ཞིང་ཆེན་དམག་ཁུལ་གྱི་དམག་སྤྱི། ཞིང་ཆེན་སྒྲིག་ཁྲིམས་ཞིབ་བཤེར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན། ཞིང་ཆེན་ལྟ་ཞིབ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན། གྲོང་ཁྱེར་དང་ཁུལ་སོ་སོའི་ཏང་སྲིད་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོ། རྫོང་སོ་སོའི་ཏང་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི། ཞིང་ཆེན་ཏང་ཨུའི་པུའུ་ཨུ་སོ་སོ་དང་ཞིང་ཆེན་ཐད་གཏོགས་ལས་ཁུངས་སོ་སོ། མི་དམངས་ཚོགས་པ་དང་མང་ཚོགས་ཚོགས་པ་སོ་སོ། མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་སོ་སོ། མཚོ་སྔོན་དུ་བཅའ་སྡོད་བྱེད་པའི་ཀྲུང་དབྱང་ལས་ཁུངས། ཞིང་ཆེན་གྱིས་དོ་དམ་བྱེད་པའི་ཁེ་ལས་བཅས་ཀྱི་ཏང་ཙུའུ་ཡི་འགན་འཁུར་བློ་མཐུན་གཙོ་བོ་དང་། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ཉི་ཤུ་པར་ཞུགས་པའི་རང་ཞིང་གི་འཐུས་མི་དང་། ཞིང་ཆེན་ཏང་གི་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་བཅུ་བཞི་པའི་འཐུས་མི་ཁ་ཤས་བཅས་གྲོས་ཚོགས་ལ་ཟུར་ཞུགས་བྱས། རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནམ་མཁའ་ཚེ་རིང་།

རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས22པ་མཇུག་བསྒྲིལ་པ།ཟླ9པའི་ཚེས5ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར། རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་རྩ་འཛུགས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་གཙོ་སྒྲུབ་བྱས་པ་དང་། འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་ཏང་ཨུ། འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་། རྔ་བ་ཁུལ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་བཅས་ཀྱིས་སྒྲུབ་འགན་ཁུར་བའི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ཉེར་གཉིས་པ་འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཡོངས་སུ་མཇུག་བསྒྲིལ།ཚོགས་འདུའི་རིང་། རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུའི་གསར་འགྱུར་བརྩམས་ཆོས་ཞིབ་དཔྱད་དང་བརྡ་ཆད་གསར་པ་ཞིབ་བཤེར་གཏན་འབེབས་བྱས་པར་མ་ཟད། རྔ་བར་མཇལ་འཛོམས། རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་ཀྱི་གནས་མཆོག་འབར་ཁམས་འཚོལ་བའི་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲིའི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ཏེ། རྔ་བ་ཁུལ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་ཀྱི་སྨྱན་སྦྱོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་གནས་ཚུལ་དང་བོད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཉམ་འདྲེས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་གནས་ཚུལ། རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་སྒྲོག་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་གནས་ཚུལ། “གནས་མཆོག་རྔ་བའི་མགྲོན་སྣེ”འཛུགས་སྐྲུན་དང“རྒྱལ་སྟོབས་སློབ་སྦྱོང”རྔ་བའི་སློབ་སྦྱོང་སྟེགས་བུ་འཁོར་སྐྱོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཅས་ལ་རྟོག་ཞིབ་བརྗེ་རེས་བྱས།ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུར། བོད་སྐད་ཡིག་གི་སྨྱན་སྦྱོར་ལས་ཁུངས་ཁག་ནས་འབྱོར་བའི་སྐབས་དོན་གསར་འགྱུར་དང་ཆ་འཕྲིན་ལག་རྩལ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ནས་ཐོན་པའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་ཐ་སྙད་གསར་པ་དང་ཚིག་རྐང100འབྱོར་བར། ཆེད་མཁས་ཞིབ་དཔྱད་ཚན་ཆུང་གིས་ནན་ཏན་གྱིས་ཐ་སྙད་གསར་པ་དང་ཐ་སྙད་གཅིག་གྱུར་ཚད་ལྡན་གྱི་ཞིབ་དཔྱད་གཏན་འབེབས་ལས་དོན་སྤེལ་བར་མ་ཟད། དེ་སྔར་ཞིབ་བཤེར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཐ་སྙད་ཚད་ལྡན་མིན་པ་དང་བསམ་འཆར་མི་འདྲ་བ་ཁག་ཅིག་ལ་དམིགས་ནས་གྲོས་བསྡུར་ཟབ་མོ་བྱས་ཏེ། བརྡ་ཆད་གསར་པ50ཞིབ་བཤེར་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དང་། གཅིག་གྱུར་གྱིས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་པའི་རེ་བ་བཏོན།ཚོགས་འདུར་ད་དུང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས། མཚོ་སྔོན། སི་ཁྲོན། ཀན་སུའུ། ཡུན་ནན་སོགས་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་གསར་འགྱུར་བརྩམས་ཆོས474དཔྱད་འདེམས་བྱས་པ་དང་། ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས126། རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས75། དྲ་བ་དང་སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས110། གཏམ་བརྗོད་དཔྱད་རྩོམ་རིགས་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས30བཅས་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད།མཇུག་བསྒྲིལ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་གཙོ་སྒྲུབ་ལས་ཁུངས་ཏེ་རྔ་བ་ཁུལ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ཉེར་གསུམ་པའི་གཙོ་སྒྲུབ་ལས་ཁུངས་ཏེ་ཁམས་པའི་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐམ་ཀ་སྤྲད་དོ།།

ཨུ་རུ་སུས་ཡུག་རེན་ལ་ཕར་རྒོལ་བྱ་རྒྱུའི་ཐད་བཤད་དོན། ས་གནས་དེ་གའི་དུས་ཚོད་ཟླ9པའི་ཚེས4ཉིན། ཨུ་རུ་སུའི་ཙུང་ཐུང་གི་གསར་འགྱུར་དྲུང་ཡིག་ཕེ་སི་ཁོ་ཧྥུ་ཡིས། ཨུ་རུ་སུའི་དམག་ཕྱོགས་ཀྱིས་དགོས་མཁོར་གཞིགས་ནས་དགུན་དུས་ཡུག་རེན་གྱི་ནུས་རྒྱུའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ལ་རྡུང་རྡེག་གཏོང་མིན་ཐག་གཅོད་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་རེད།གཞན་ཡང་། ཨུ་རུ་སུའི་ནུས་ཁུངས་པུའུ་ཀྲང་གིས་ཉིན་དེར་ཨུ་རུ་སུས་བྱེད་ཐབས་རབ་དང་རིམ་པ་སྤྱད་དེ་ཁུར་སི་ཁེའི་ཉིང་རྡུལ་གློག་ཁང་དང་། ཀྲ་པོ་ལོའི་རེ་ཉིང་རྡུལ་གློག་ཁང་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྐབས་བརྟན་ལྷིང་རང་བཞིན་ཆེ་རུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བཤད་པ་རེད།

མེ་མདའི་དོན་རྐྱེན་ཁྲོད་མི4རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་འདུག ཚེས4ཉིན། ཨ་རིའི་ཙའོ་ཀྲི་ཡ་མངའ་སྡེ་ཉེན་རྟོག་ཕྱོགས་ཀྱིས། མངའ་སྡེ་དེའི་པ་ལུའོ་རྫོང་གི་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་ཞིག་ལ་ཉིན་དེའི་སྔ་དྲོར་མེ་མདའ་བརྒྱབ་པའི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ནས་མི4རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་དང་མི9ལ་རྨས་སྐྱོན་ཕོག་ཡོད་ཅེས་བཤད། ཉེན་རྟོག་པས་དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་ཞིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད།མེ་མདའི་དོན་རྐྱེན་དེ་པ་ལོ་རྫོང་ཝུན་ཏི་གྲོང་ཁྱེར་ཨ་པ་ལ་ཆི་མཐོ་འབྲིང་དུ་བྱུང་བ་རེད། ཙོ་ཀྲི་ཡ་མངའ་སྡེ་ཡི་ལྟེ་གནས་གྲོང་ཁྱེར་ཡ་ཐི་ལན་ཏ་དང་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ72སར་ཡོད། པ་ལོ་རྫོང་ཉེན་རྟོག་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཉིན་དེའི་ཆུ་ཚོད10དང་སྐར་མ23ཡོལ་ཙམ་ལ་སློབ་གྲྭར་མེ་མདའ་བརྒྱབ་པའི་ཉེན་བརྡ་འབྱོར་རྗེས། ཉེན་རྟོག་པ་དང་དེ་བཞིན་མེ་ཟོན་རུ་མི། མྱུར་སྐྱོབ་མི་སྣ་བཅས་ཡུལ་དངོས་སུ་བསྐྱོད་པ་རེད། དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་ཞིག་འཛིན་བཟུང་བྱས། ཙོ་ཀྲི་ཡ་མངའ་སྡེ་བརྟག་དཔྱད་ཅུས་ཀྱིས་ཅུང་འགོར་ནས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བར། མེ་མདའི་ཁྲོད་མི4རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་དང་མི9རྨས་ཡོད་ཅེས་བཤད།ཨ་པ་ལ་ཆི་མཐོ་འབྲིང་ལ་ཕལ་ཆེར་སློབ་མ1900ཡོད། དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས་མཐོ་འབྲིང་འདི་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཤིང་། རྨས་མ་སྨན་ཁང་དུ་བསྐྱལ་ནས་སྨན་བཅོས་བྱས་འདུག ཉེ་འགྲམ་གྱི་ཡ་ཐུ་ལན་ཏ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཉེན་རྟོག་པས་ཀྱང་སློབ་གྲྭ་དང་ཉེ་འཁོར་ས་ཁུལ་ལ་སྐོར་ཞིབ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད།

ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པ་དང་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲི་གནང་མཁན་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་ཙུང་ཐུང་ཧྥ་ཡེ་དང་གྲོས་མོལ་གནང་བ་རེད། གྲོས་མོལ་མ་གནང་གོང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོའི་ཚོམས་ཆེན་བྱང་མར་ཧྥ་ཡེར་དགའ་བསུ་ཞུ་བའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཤིང་། འདི་ནི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་སྐུ་ཟླ་ཕེང་ལི་ཡོན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཧྥ་ཡེ་དང་སྐུ་ཟླ་མཱ་ལི་དང་ལྷན་བཞུགས་དྲན་རྟེན་སྐུ་པར་བསྐྱོན་བཞིན་པ།ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་པེ་ཅིང་ནས་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པ་དང་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲི་གནང་མཁན་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་ཙུང་ཐུང་ཧྥ་ཡེ་དང་གྲོས་མོལ་གནང་བ་རེད། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནན་བཤད་གནང་དོན། ཀྲུང་གོ་དང་སེ་ནེ་ཀལ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་དང་དར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་གི་གྲོགས་པོ་དང་རོགས་ཟླ་ཡིན། ལོ་མང་རིང་ཕྱོགས་གཉིས་པོས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཟོལ་མེད་མཛའ་གྲོགས་དང་། འདྲ་མཉམ་བརྩི་བཀུར། མཉམ་ལས་གཉིས་ཕན་བཅས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ནས་མཉམ་ལས་བྱས་པར་དངོས་དངོས་རྗེན་རྗེན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་མི་དམངས་ལ་ཕན་པ་ཐོབ་ཡོད། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་རང་ངོས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་ལམ་བུའི་ཐོག་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་མདུན་སྐྱོད་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐས་རིམ་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་འདོད་ཡོད། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གསུངས་དོན། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ལུགས་སྐོར་གྱི་ཉམས་མྱོང་སྤེལ་རེས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་ཕན་ཚུན་གྱི་ལྟེ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་དོ་ཁུར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཐད་མུ་མཐུད་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་འདོད་ཡོད། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་འབྲེལ་མཐུད་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ཐུན་མོང་ཐོག་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཞིང་ལས་ལག་རྩལ་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་མུ་མཐུད་མངགས་ནས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བཟོ་ལས་གླིང་སྐྲུན་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པ་སོགས་གསར་དར་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མཉམ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་སྟེ་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་ཀྱི་བཟོ་ལས་ཅན་དང་ཞིང་ལས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཕེལ་རིམ་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་མང་པོའི་ཐད་ཀྲུང་གོ་དང་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་འདྲ་མཚུངས་ཡིན་པས་ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མང་མཉམ་ལས་དམ་ཟབ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲང་གཞག་དྲང་བདེན་དང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཁེ་ཕན་ལ་མཉམ་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་འདོད་ཡོད། ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གསུངས་དོན། ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་ནི་ལྷོ་ལྷོ་མཉམ་ལས་ཀྱི“གསེར་གྱི་བྱང་བུ”ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིས་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་པར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ནས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད། ཀྲུང་སེས་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཀྲུའུ་ཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགན་ཁུར་ནས་ལོ་6སོང་རིང་ཀྲུང་ཧྥེ་ཕྱོགས་གཉིས་པོས་ཏོག་གསར་རིམས་ནད་སོགས་ཀྱི་དཀའ་གནད་ཁྱད་བསད་དང་སྐབས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བཏོན་པའི“བྱ་སྤྱོད་ཆེན་པོ་བརྒྱད”དང“འདུ་འགོད་དགུ”བདེ་བླག་ངང་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་འབྲེལ་བ་དུས་མཚམས་གསར་པར་སླེབས་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། གླེང་སྟེགས་སྐབས་བཞི་པའི་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཀྲུའུ་ཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པའི་སེ་ནེ་ཀལ་གྱིས་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་ལས་དམ་ཟབ་བྱས་ནས་ད་ཐེངས་ཀྱི་དབུ་ཚོགས་ཐུགས་གྲ་ལེགས་འགྲིག་ཡོང་བར་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་དེང་རབས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་འབྲེལ་བའི་རྒྱང་ལམ་གསར་པ་གཏོད་འདོད་ཡོད། ཧྥ་ཡེ་ཡིས་གསུངས་དོན། ང་ཀྲུང་གོར་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲིར་བྱེད་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཡིན་ལ། ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་སུ་ཞུགས་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་པོས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་གནང་བས་ང་ཚོས་ཀྲུང་གོའི་མཛེས་སྡུག་དང་མཛའ་གྲོགས་ཟབ་མོ་ཚོར་བྱུང་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སེ་ཀྲུང་དབར་2016ལོ་ནས་བཟུང་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཚུན། ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་མཉམ་ལས་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཡོད། སེ་ཀྲུང་མཉམ་ལས་ཐད་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ལག་བསྟར་བྱས་པས་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད། སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཀྲུང་གོ་གཅིག་གི་རྩ་དོན་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆབ་སྲིད་ཅན་ལ་འགྱུར་བར་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་སེ་ཀྲུང་དབར་གྱི་མཛའ་གྲོགས་འབྲེལ་བ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བར་གཞོལ་བ་དང་ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཏང་སྐྱོང་རྒྱལ་སྐྱོང་གི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་ཉམས་མྱོང་སློབ་སྦྱོང་དང་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་ནས་ཞིང་ལས་དང་། བཟོ་ལས། གྲངས་འཛིན་ཅན། ལས་རིགས་གསོ་སྦྱོང་། ན་གཞོན་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མཉམ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། སེ་ཀྲུང་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་དེ་བས་ཆུ་ཚད་མཐོ་པོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་འདོད་ཡོད། ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་བཙུགས་པ་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དེ་མཛའ་གྲོགས་ཡིད་ཆེས་དང་། ཕན་ཚུན་བརྩི་འཇོག མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས། དངོས་སྒྲུབ་ནུས་ཆེ་བཅས་རྨང་གཞིར་བྱས་ནས་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད།

ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་ཉིན་དགུང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པའི་མོ་ཙམ་པི་ཁེའི་ཙུང་ཐུང་ཉིའུ་ཤིས་དང་མཇལ་འཛོམས་གནང་བ།ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་པེ་ཅིང་ནས་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་ཉིན་དགུང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པའི་མོ་ཙམ་པི་ཁེའི་ཙུང་ཐུང་ཉིའུ་ཤིས་དང་མཇལ་འཛོམས་གནང་བ་རེད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གསུངས་དོན། ཀྲུང་གོ་དང་མོ་ཙམ་པི་ཁེ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་བློ་སེམས་གཅིག་མཐུན་དང་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ང་ཚོས་ཐུག་འཕྲད་ཐེངས་མང་བྱས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཤུགས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཟབ་ཏུ་འགྲོ་བར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་པས་གཉིས་ཕན་མཉམ་ལས་ལ་གྲུབ་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་བ་ཐོབ་ནས་ཀྲུང་གོ་དང་མོ་ཙམ་པི་ཁེའི་འབྲེལ་བ་མདུན་ལམ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་གསར་པར་སླེབས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ནི་ཀྲུང་གོ་དང་མོ་ཙམ་པི་ཁེའི་དབར་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལོ་50འཁོར་བའི་ལོ་ཡིན་པས། ཕྱོགས་གཉིས་པོས་མཉམ་དུ་འབད་བརྩོན་གྱིས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་མཛའ་གྲོགས་དར་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་གཉིས་ཕན་མཉམ་ལས་བྱེད་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས་ཀྲུང་མོ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བར་ནང་དོན་གསར་པ་སྣོན་པའི་རེ་བ་ཡོད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནན་བཤད་གནང་དོན། ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་ཐོག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྒྱུར་བཅོས་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ཐད་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་དེ་ཐོག་ནས་ཀྲུང་གོས་ཕྱི་ཕྱོགས་ལ་སྒོ་མོ་འབྱེད་རྒྱ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་ཆེ་རུ་གཏོང་བའི་ཆོད་སེམས་མངོན་ཡོད། དེས་ཀྲུང་མོ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོས་དེང་རབས་ཅན་ལ་མཉམ་དུ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་གོ་སྐབས་གསར་པ་མཁོ་འདོན་བྱེད་རྒྱུ་རེད། ཕྱོགས་གཉིས་པོས་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་བྱེད་པའི་སྤུན་ཟླ་བཟང་པོ་དང་། གཉིས་ཕན་མཉམ་ལས་དང་ཐུན་མོང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་རོགས་ཟླ་བཟང་པོ། ཕན་ཚུན་ལྟ་སྐྱོང་དང་མཐུན་སྒྲིལ་རོགས་ལས་བྱེད་པའི་གྲོགས་པོ་བཟང་པོ་བཅས་བྱེད་དགོས། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་མོ་ཙམ་པི་ཁེ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་དང་། ནུས་རྒྱུ་གཏེར་རྫས། ཞིང་ལས། གྲངས་འཛིན་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་མོ་ཙམ་པི་ཁེའི་བཟོ་ལས་ཅན་དང་དཔལ་འབྱོར་སྣ་མང་ཅན་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་འདོད་ཡོད།ཉིའུ་ཤིས་ཀྱིས་གསུངས་དོན། ཀྲུང་གུང་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པ་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་ངང་འཚོགས་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཀྲུང་གུང་གི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྒྱུར་བཅོས་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ་དང་ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་བཀོད་སྒྲིག་ལས་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་གཟིགས་རྒྱང་རིང་མོ་དང་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་གང་ལེགས་མངོན་ཡོད། མོ་ཙམ་པི་ཁེ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཀྲུང་གོ་གཅིག་གི་རྩ་དོན་ལ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་བརྩི་སྲུང་ཞུས་ཏེ་ཐའེ་དབན་དང་ལྷོ་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ལྟེ་བའི་ཁེ་ཕན་གྱི་གནད་དོན་ཐད་ཀྱི་ཀྲུང་གོའི་ལངས་ཕྱོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱི“རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ལ་ལམ་ལུགས་གཉིས”ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ཀྲུང་གོར་དོན་མེད་སྐྱོན་འཛུགས་བྱེད་པར་ངོ་རྒོལ་བཅས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་དཔལ་འབྱོར་ཚོང་དོན་དང་། ཞིང་ལས། མཉམ་སྦྲེལ་མཉམ་མཐུད། བདེ་འཇགས་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མཉམ་ལས་བྱེད་ཟབ་ཏུ་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་བཏོན་གནང་བའི་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་གྲོས་འགོ་རབ་དང་རིམ་པ་དང་དེ་བཞིན་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོའི་བཅོས་སྐྱོང་ལེགས་སུ་གཏོང་བར་བཏོན་གནང་བའི་དགོངས་ཚུལ་གལ་ཆེན་ལ་མོ་ཙམ་པི་ཁེ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཚད་མཐོའི་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལ། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་ཕྱོགས་མང་གྲོས་དོན་ཐད་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་དེ་བས་དྲང་གཞག་ལུགས་མཐུན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་ལམ་འཛུགས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་འདོད་ཡོད། ཐེངས་འདིའི་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ཐུགས་གྲ་ལེགས་འགྲིག་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པ་དང་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲི་གནང་མཁན་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་ཙུང་ཐུང་ཧྥ་ཡེ་དང་གྲོས་མོལ་གནང་བ་རེད། གྲོས་མོལ་མ་གནང་གོང་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོའི་ཚོམས་ཆེན་བྱང་མར་ཧྥ་ཡེར་དགའ་བསུ་ཞུ་བའི་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཤིང་། འདི་ནི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་སྐུ་ཟླ་ཕེང་ལི་ཡོན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཧྥ་ཡེ་དང་སྐུ་ཟླ་མཱ་ལི་དང་ལྷན་བཞུགས་དྲན་རྟེན་སྐུ་པར་བསྐྱོན་བཞིན་པ།ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་པེ་ཅིང་ནས་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པ་དང་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲི་གནང་མཁན་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་ཙུང་ཐུང་ཧྥ་ཡེ་དང་གྲོས་མོལ་གནང་བ་རེད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནན་བཤད་གནང་དོན། ཀྲུང་གོ་དང་སེ་ནེ་ཀལ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་དང་དར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་གི་གྲོགས་པོ་དང་རོགས་ཟླ་ཡིན། ལོ་མང་རིང་ཕྱོགས་གཉིས་པོས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཟོལ་མེད་མཛའ་གྲོགས་དང་། འདྲ་མཉམ་བརྩི་བཀུར། མཉམ་ལས་གཉིས་ཕན་བཅས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ནས་མཉམ་ལས་བྱས་པར་དངོས་དངོས་རྗེན་རྗེན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་མི་དམངས་ལ་ཕན་པ་ཐོབ་ཡོད། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་རང་ངོས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པའི་ལམ་བུའི་ཐོག་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་མདུན་སྐྱོད་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་སྐས་རིམ་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་འདོད་ཡོད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གསུངས་དོན། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ལུགས་སྐོར་གྱི་ཉམས་མྱོང་སྤེལ་རེས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་ཕན་ཚུན་གྱི་ལྟེ་བའི་ཁེ་ཕན་དང་དོ་ཁུར་བྱེད་པའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཐད་མུ་མཐུད་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་འདོད་ཡོད། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་འབྲེལ་མཐུད་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་ཐུན་མོང་ཐོག་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཞིང་ལས་ལག་རྩལ་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་མུ་མཐུད་མངགས་ནས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བཟོ་ལས་གླིང་སྐྲུན་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པ་སོགས་གསར་དར་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མཉམ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བཏང་སྟེ་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་ཀྱི་བཟོ་ལས་ཅན་དང་ཞིང་ལས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཕེལ་རིམ་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་ཀྱི་ཡིན། རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་མང་པོའི་ཐད་ཀྲུང་གོ་དང་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་ལངས་ཕྱོགས་འདྲ་མཚུངས་ཡིན་པས་ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མང་མཉམ་ལས་དམ་ཟབ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲང་གཞག་དྲང་བདེན་དང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཁེ་ཕན་ལ་མཉམ་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་འདོད་ཡོད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གསུངས་དོན། ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་ནི་ལྷོ་ལྷོ་མཉམ་ལས་ཀྱི“གསེར་གྱི་བྱང་བུ”ཞིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིས་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་པར་སྣེ་ཁྲིད་བྱས་ནས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད། ཀྲུང་སེས་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཀྲུའུ་ཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འགན་ཁུར་ནས་ལོ་6སོང་རིང་ཀྲུང་ཧྥེ་ཕྱོགས་གཉིས་པོས་ཏོག་གསར་རིམས་ནད་སོགས་ཀྱི་དཀའ་གནད་ཁྱད་བསད་དང་སྐབས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་གླེང་སྟེགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བཏོན་པའི“བྱ་སྤྱོད་ཆེན་པོ་བརྒྱད”དང“འདུ་འགོད་དགུ”བདེ་བླག་ངང་ལེགས་སྒྲུབ་བྱས་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་འབྲེལ་བ་དུས་མཚམས་གསར་པར་སླེབས་པར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། གླེང་སྟེགས་སྐབས་བཞི་པའི་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཀྲུའུ་ཞིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པའི་སེ་ནེ་ཀལ་གྱིས་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས་ལ་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་ལས་དམ་ཟབ་བྱས་ནས་ད་ཐེངས་ཀྱི་དབུ་ཚོགས་ཐུགས་གྲ་ལེགས་འགྲིག་ཡོང་བར་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་པ་དང་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་དེང་རབས་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་འབྲེལ་བའི་རྒྱང་ལམ་གསར་པ་གཏོད་འདོད་ཡོད།ཧྥ་ཡེ་ཡིས་གསུངས་དོན། ང་ཀྲུང་གོར་རྒྱལ་དོན་འཚམས་འདྲིར་བྱེད་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཡིན་ལ། ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་སུ་ཞུགས་རྒྱུ་བྱུང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་པོས་སྣེ་ལེན་གཟབ་རྒྱས་གནང་བས་ང་ཚོས་ཀྲུང་གོའི་མཛེས་སྡུག་དང་མཛའ་གྲོགས་ཟབ་མོ་ཚོར་བྱུང་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། སེ་ཀྲུང་དབར་2016ལོ་ནས་བཟུང་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་བཙུགས་ཚུན། ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་མཉམ་ལས་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་ཡོད། སེ་ཀྲུང་མཉམ་ལས་ཐད་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ལག་བསྟར་བྱས་པས་སེ་ནེ་ཀལ་གྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་དང་དམངས་འཚོ་ལེགས་གཏོང་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་ཡོད། སེ་ནེ་ཀལ་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཀྲུང་གོ་གཅིག་གི་རྩ་དོན་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་མཐའ་འཁྱོངས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆབ་སྲིད་ཅན་ལ་འགྱུར་བར་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་དང་མཉམ་དུ་སེ་ཀྲུང་དབར་གྱི་མཛའ་གྲོགས་འབྲེལ་བ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བར་གཞོལ་བ་དང་ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཏང་སྐྱོང་རྒྱལ་སྐྱོང་གི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པའི་ཉམས་མྱོང་སློབ་སྦྱོང་དང་དཔྱད་གཞིར་འཛིན་ནས་ཞིང་ལས་དང་། བཟོ་ལས། གྲངས་འཛིན་ཅན། ལས་རིགས་གསོ་སྦྱོང་། ན་གཞོན་སོགས་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་མཉམ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། སེ་ཀྲུང་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བ་དེ་བས་ཆུ་ཚད་མཐོ་པོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་འདོད་ཡོད། ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་བཙུགས་པ་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དེ་མཛའ་གྲོགས་ཡིད་ཆེས་དང་། ཕན་ཚུན་བརྩི་འཇོག མཐུན་སྒྲིལ་མཉམ་ལས། དངོས་སྒྲུབ་ནུས་ཆེ་བཅས་རྨང་གཞིར་བྱས་ནས་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པའི་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ཨའོ་པི་ཨང་དང་མཇལ་འཛོམས་གནང་བ།ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་པེ་ཅིང་ནས་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པའི་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ཨའོ་པི་ཨང་དང་མཇལ་འཛོམས་གནང་བ་རེད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ནན་བཤད་གནང་དོན། ཀྲུང་གོ་དང་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡ་ནི་གྲོགས་པོ་ཡག་ཤོས་ཡིན། ཆུ་ཚད་མཐོ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་དང་། ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་དངོས་སྒྲུབ་མཉམ་ལས། མི་དམངས་ཀྱི་མཛའ་གྲོགས་ཟབ་མོ་བཅས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་འབྲེལ་བའི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་ཡིན། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཁག་གི་མཉམ་ལས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཏན་ཏིག་ཐེབས་པ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་དོན་ཁྲོད་མཉམ་ལས་དམ་ཟབ་བྱས་ཡོད། ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ཀྱིས་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡ་དང་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་པ་དང་། དངོས་སྒྲུབ་མཉམ་ལས་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བ། འགོག་སྲུང་བདེ་འཇགས་མཉམ་ལས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བ། ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡའི་དཔལ་འབྱོར་སྣ་མང་ཅན་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་པ། རང་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་ལམ་བུར་ལག་གདང་སྦྲེལ་ནས་མདུན་སྐྱོད་བཅས་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་གོ་དང་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡའི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་འཐབ་ཇུས་མཉམ་ལས་རོགས་ཟླའི་འབྲེལ་བའི་མདུན་ལམ་གསར་པ་གཏོད་འདོད་ཡོད།ཨའོ་པི་ཨང་གིས་གསུངས་དོན། ང་པེ་ཅིང་དུ་འབྱོར་མ་ཐག་ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཀྱིས་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་མི་དམངས་ལ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱི་མཛའ་གྲོགས་བཅངས་པ་ཚོར་བྱུང་། ད་ཐེངས་དབུ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལས་དོན་ཚགས་ཚུད་ཡིན་པ་དང་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་ཇུས་འགོད་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དེང་རབས་ཅན་དོན་གཉེར་བྱེད་པའི་ཕུགས་འདུན་དང་མཐུན་ཡོད་པས་ཐུགས་གྲ་ལེགས་འགྲིག་ཡོང་ངེས་ཡིན་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡ་དང་ཀྲུང་གོའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་དེ་མཛའ་གྲོགས་ཟབ་མོ་དང་ཚད་མཐོའི་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་རྨང་གཞིར་བྱས་པས་ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་མཉམ་ལས་ལ་གཡུར་ཟའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོབ་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ལས་དོན་ཁྲོད་མཐུན་སྦྱོར་དམ་ཟབ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ཡོད། ཀྲུང་གོའི་ཁེ་ལས་ཀྱི་མ་འཇོག་དང་མཉམ་ལས་ཀྱིས་ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡའི་རྣམ་པ་གསར་རྐྱང་དུ་འགྱུར་རོགས་བྱས་པ་མ་ཟད། ཀྲུང་གོས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་གལ་ཆེན་ཕུལ་ཡོད། ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡ་ཡིས་ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་མང་མཉམ་ལས་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་འདོད་ཡོད། ཐིག་དམར་ཀུའི་ནེ་ཡ་ཡིས་ཀྲུང་གོ་གཅིག་གི་རྩ་དོན་ལ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་བརྩི་སྲུང་ནན་པོ་ཞུས་ནས་ཀྲུང་གོ་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་མངོན་འགྱུར་བྱ་ཆེད་འབད་བརྩོན་བྱེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

འདི་ནི་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པའི་ཐན་ཙན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ཧ་སང་དང་ཙན་པི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ཤིས་ཆི་ལའེ་མཱ་དང་ལྷན་དུ《ཐན་ཙན་ལྕགས་ལམ་ཡང་བསྐྱར་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བསམ་ཤེས་དྲན་ཐོར》མཚན་རྟགས་བཀོད་པར་དཔང་པོ་གནང་བ།ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་པེ་ཅིང་ནས་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་པེ་ཅིང་མི་དམངས་ཚོགས་ཁང་ཆེ་མོར་ཀྲུང་གོར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཉམ་ལས་གླེང་སྟེགས་པེ་ཅིང་དབུ་ཚོགས་ལ་ཕེབས་པའི་ཐན་ཙན་ནི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ཧ་སང་དང་ཙན་པི་ཡའི་ཙུང་ཐུང་ཤིས་ཆི་ལའེ་མཱ་དང་ལྷན་དུ《ཐན་ཙན་ལྕགས་ལམ་ཡང་བསྐྱར་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བསམ་ཤེས་དྲན་ཐོར》མཚན་རྟགས་བཀོད་པར་དཔང་པོ་གནང་བ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

འདི་ནི་གོ་འཇོ་རྫོང་གི་ཨ་དབང་ལུག་རེད།དུས་ཀྱི་ལམ་པའི་འཕྲིན། ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་གོ་འཇོ་རྫོང་ནི་རྒྱལ་ལམ317དང318སྦྲེལ་བའི་འགྲིམ་འགྲུལ་འགག་རྩ་གལ་ཆེན་ཡིན་པས་ལས་གཞི་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་གནས་དེ་ནས་ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པས། འབྲོག་པ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྱིམ་སྒོ་པ་ནས་ལས་ཞུགས་འབབ་འཕར་མངོན་འགྱུར་བྱུང་ཞིང་། གྲོང་ཚོ་སོ་སོས་མཉམ་ལས་ཁང་བཙུགས་ནས་ཐུན་མོང་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་བ་རེད།རྫོ

ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་དངུལ་ཁང་གི་གཞུང་ཕྱོགས་དྲ་ཚིགས་ཐོག་ཟླ་9ཚེས་4ཉིན་གནས་འཕྲིན་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་གི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད། ཉེ་ཆར་ཀྲུང་གོའི་མི་དམངས་དངུལ་ཁང་དང་མའོ་ལི་ཆིའུ་སི་དངུལ་ཁང་བར་ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་དངུལ་ལོར་བརྗེ་རེས་ཀྱི་གྲོས་མཐུན་ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་དང་། བརྗེ་རེས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་མི་དམངས་ཤོག་སྒོར་དུང་ཕྱུར་20དང་མའོ་ལི་ཆིའུ་སི་ལུའུ་པི་དུང་ཕྱུར་130ཡིན། གྲོས་མཐུན་གྱི་གོ་ཆོད་དུས་ཡུན་ལོ་གསུམ་ཡིན་ལ་ཕྱོགས་གཉིས་པོའི་མོས་མཐུན་ཐོབ་པ་བརྒྱུད་དུས་ཚོད་ཕྱིར་འགྱངས་བྱས་ཆོག ཀྲུང་གོ་དང་མའོ་ལི་ཆིའུ་སི་ཡིས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་དངུལ་ལོར་བརྗེ་རེས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ན། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་དངུལ་རྩའི་མཉམ་ལས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། ཀྲུང་གོ་དང་མའོ་ལི་ཆིའུ་སི་བར་གྱི་དངུལ་ལོར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་ཉོ་ཚོང་དང་མ་དངུལ་འཇོག་པ་སྟབས་བདེ་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད།

ཀྲུང་གོའི་དངུལ་ཁང་བར་གྱི་ཁྲོམ་རའི་ཉོ་ཚོང་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་གནས་འཕྲིན་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཀྲུང་གོའི་དངུལ་ཁང་བར་གྱི་ཁྲོམ་རའི་ཉོ་ཚོང་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཚེས་3ཉིན་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ནས། ཉེ་དུས་ཁྲིམས་འགལ་བས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་གཞུང་ཡིག་དང་གཞུང་ཐམ་རྫུན་མ་བཟོས་ནས་ཁ་བསླུས་བརྒྱབ་པས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་དང་སྙན་གྲགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་པ་དང་། དངུལ་ཁང་བར་གྱི་ཁྲོམ་རའི་སྒྲིག་ལམ་དཀྲུགས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ངན་པ་བཟོས་ཡོད། ཁ་བསླུས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་གསོག་དོགས་ཡོད་བྱ་སྤྱོད་ལ་དམིགས་ནས། མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་མ་ཟད། སྤྱི་བདེ་ཁྲིམས་འཛིན་ལས་ཁུངས་ལ་ཁྲིམས་ལྟར་གྱོད་དོན་སྙན་སེང་ཞུས་ནས་དེའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་འགན་འཁྲི་བདའ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད།ད་རེས་རྒྱ་ཆེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་མང་ཚོགས་ལ་གཡོ་ཐབས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་ཡིག་ཆར་དོགས་ཟོན་བྱེད་པ་དང་། དོགས་ཟོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས་མགོ་སྐོར་འོག་ཚུད་ཉེན་ལ་དོགས་ཟོན་བྱེད་དགོས་པའི་དྲན་སྐུལ་གཟབ་ནན་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཁ་བསླུས་རྒྱག་པའམ་ཡང་ན་འབྲེལ་ཡོད་ཁུངས་སྣེ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ། འཕྲལ་མར་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ལ་གྱོད་དོན་སྙན་སེང་ཞུ་བའམ་ཡང་ན་གྱོད་གཞིའི་ཁུངས་སྣེ་མཁོ་འདོན་བྱེད་རོགས་ཞེས་བཤད་པ་རེད།

རྩོམ་སྒྲིག དོན་འགྲུབ་མཚོ། ཡོང་ཁུངས། གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྒྱུན་སྤྱོད་སྲིད་ཇུས་སྐོར་གྱི་དཀའ་གནད་གསལ་འགྲེལ། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།དེང་རབས་ཞིང་ལས་གོང་དུ་སྤེལ་བར་ཧུར་བརྩོན་བྱས་ན། ངེས་པར་དུ་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་བྱེད་དགོས། རྒྱུ་མཚན་ནི། ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་དེ་ནི་ཞིང་ལས་དེང་རབས་ཅན་དུ་གཏོང་བ་དང་། ཞིང་པའི་ཡོང་སྒོ་ཇེ་མང་དུ་གཏོང་བའི་བརྟེན་པ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་བྱས་ན་གཤམ་གྱི་དོན་ཚན་དུ་མ་དེ་དག་སྒྲུབ་དགོས་ཏེ། （1）ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་བྱས་ན། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་མ་ལག་འཐུས་ཚང་དུ་སྐྲུན་དགོས། སྟོབས་ཤུགས་ལྡན་པའི་ཚན་རྩལ་པ་དཔུང་ཁག་གསར་པ་ཞིག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཐོག ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་གཏོད་པ་འཇོན་ཐང་ཅན་གྱི་དཔུང་ཁག་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་བ་དང་། ད་ཡོད་འཇོན་ཐང་པའི་མི་མངོན་སྟོབས་ཤུགས་སྔོག་འདོན་བྱེད་དགོས་པ་དང་། མི་འཇོན་ཐང་ཅན་གྱི་ཐོན་ཁུངས་ཡོད་ཚད་ཁོང་དུ་ཆུད་དགོས། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་སྐོར་གྱི་འགྲོ་སྒོ་ཇེ་མང་གཏོང་དགོས་པ་སྤྱི་དང་། ནང་སྒོས་སུ་རྨང་གཞི་ཚན་ཞིབ་ཆ་རྐྱེན་དང་། ཚན་ཁག་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། འཇོན་ཐང་པའི་དཔུང་ཁག་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། ཚན་རྩལ་ཐོན་ལས་ཅན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སོགས་ཐད་ཀྱི་འགྲོ་སྒོ་རྒྱ་ཆེར་བཏང་ནས། “ཞིབ་འཇུག་གསར་སྤེལ་ནུས་པ་ཚང་བ་དང་། ཁྱབ་གདལ་དྲ་བ་འཐུས་ཚང་ཡིན་པ། འབྲས་བུ་བེད་སྤྱོད་ཐོགས་པ་མེད་པ”ཞེས་པའི་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་ཞབས་ཕྱི་མ་ལག་ཆགས་སུ་འཇུག་དགོས།（2）ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་སྡེ་བ་དང་ཁྱིམ་ཚང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སྐུལ་དགོས། ཚན་རྩལ་དེ་སྡེ་བ་དང་ཁྱིམ་ཚང་དུ་འགྲོ་བ་ནི་གསར་སྤེལ་དེས་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་བདག་གཉེར་ལ་ཕུལ་བའི་བྱས་རྗེས་ཆེ་ཆུང་དང་དངོས་སུ་འབྲེལ་ཡོད་པས། ཚན་རྩལ་པ་དངོས་སུ་ཁྱིམ་ཚང་དུ་འགྲོ་བ་དང་། སོན་བཟང་ཐབས་བཟང་དངོས་སུ་ཞིང་ཁ་རུ་ཐོན་པར་བྱེད་པ་དང་། ལག་རྩལ་སྙིང་པོ་དེ་དངོས་སུ་མིའི་ལག་དུ་ཐོན་པར་བྱེད་པའི་ནང་རྐྱེན་བཙུགས་ན། ད་གཟོད་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོན་སྐྱེད་ཁྲོད་བེད་སྤྱད་ནས་ཐོན་སྐྱེད་སྟོབས་ཤུགས་སུ་འགྱུར་ཐུབ་ལ་ཞིང་ལས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་ཐོན་སྐྱེད་ཆུ་ཚད་ཀྱང་མཐོར་འདེགས་འབྱུང་ཐུབ་པའོ།（3）ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་དང་བེད་སྤྱོད་ཁྱབ་གདལ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གྱི་འགྲོ་སྒོ་དོན་དམ་དུ་ཇེ་མང་དུ་བཏང་ཐོག གཙོ་བོ་སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་ལས་ཁུངས་དང་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭ་དག་གིས་རྨང་གཞི་རང་བཞིན་དང་སྔོན་དུ་ཐོན་པའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཞིབ་འཇུག་དང་གསར་སྤེལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས་པ་དང་། སྔོན་ཐོན་དང་སྤྱོད་གོ་ཆེ་བའི་ལག་རྩལ་ཕྱོགས་བསྡུས་ཆ་ཚང་ལ་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་དགོས། ཐོན་སློབ་ཞིབ་གསུམ་དམ་པོར་སྦྲེལ་ཐོག ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་སྤེལ་བྱ་འགུལ་ལ་སྐུལ་ལྕག་གཏོང་དགོས། སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་ཞབས་ཕྱི་ལ་དོན་དམ་དུ་ཤུགས་སྣོན་བྱས་ཐོག རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་གཏན་འབེབས་ནས་ཁག་ཐེག་བྱེད་དགོས་པའི་སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་ཞབས་ཕྱི་རྣམ་གྲངས་སོ་སོ་ལ། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ལས་ཁུངས་དང་དཔུང་ཁག་འཐུས་ཚང་དུ་མྱུར་བར་འཛུགས་དགོས་པ་དང་། གྲོན་དངུལ་ཡང་ཁག་ཐེག་བྱེད་དགོས།（4）ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་སྤེལ་གྱི་གོམ་འགྲོས་ཇེ་མགྱོགས་སུ་གཏོང་དགོས། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གྱི་འགྲོ་སྒོ་ཇེ་མང་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཐབས་ལམ་མང་པོ་ནས་མ་དངུལ་གྲབས་གསོག་བྱས་ཏེ། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསར་སྤེལ་ཐེབས་རྩ་བཙུགས་ནས་གཙོ་བོ་གནད་འགག་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཐོན་རྫས་གལ་ཆེན་དང་། སྙིང་པོ་ལག་རྩལ་གྱི་ཚན་རྩལ་ཞིབ་འཇུག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་དགོས། ཞིང་ལས་ཚན་རྩལ་གསོ་སྦྱོང་བྱ་བ་སྤེལ་ནས་ཞིང་པ་གསར་གྲས་སྐྱེད་སྲིང་བྱེད་དགོས། མངགས་བཅོལ་དང་སུས་འཇོན་དེ་འགུག་དག་གི་རྣམ་པ་སྤྱད་ནས། ཞིང་པ་ཆེད་ལས་ལག་རྩལ་མཐུན་ཚོགས་སོགས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཕན་རང་བཞིན་གྱི་ཞིང་ལས་ལག་རྩལ་ཁྱབ་གདལ་ཞབས་ཕྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་བར་སྣེ་ཁྲིད་བྱེད་དགོས། སྐབས་སྔོན་མ། ཞིང་ལས་ཆ་འཕྲིན་ཅན་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་ཇེ་མགྱོགས་སུ་ཇི་ལྟར་གཏོང་རྒྱུ། སྐབས་རྗེས་མ། མེད།

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ9པའི་ཚེས3ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནོར་སྲིད་ཐིན་ནས་གཏམ་བཟང་ཞིག་བསྒྲགས་ཡོང་པ་ནི་མི་རིགས་ཉོ་ཚོང་གི་ལས་དོན་སྔར་བས་ལེགས་པོར་སྒྲུབ་པ་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཚོང་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་སྔར་བས་རྒྱབ་སྐྱོར་ལེགས་པོར་བྱེད་པ། མི་རིགས་ས་ཁུལ་གྱི་ཉོ་ཚོང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཡར་སྐུལ་བཏང་ནས་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཚོང་རྫས་མཁོ་སྤྲོད་ལ་འགན་སྲུང་བཅས་བྱ་ཆེད། 2024ལོར་ཞིང་ཆེན་ནོར་སྲིད་ཐིན་གྱིས་མི་རིགས་ཉོ་ཚོང་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཚོང་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དངུལ་བུན་གྱི་སྐྱེད་ཀ་གསབ་པའི་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི1506.22བྱིན། མཚོ་སྔོན་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཟས་རིགས་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་དང་། ཚྭ་འདམ་ཁུ་ལུ་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི། ཅིན་ཧོ་བོད་སྨན་མ་རྐང་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་སོགས་མི་རིགས་ཉོ་ཚོང་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཚོང་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་སྣེ་འདྲེན་ཁེ་ལས་ཚུད་པའི་ཁེ་ལས28ཀྱི་དངུལ་བུན་སྒོར་དུང་ཕྱུར12.03ལ་ནོར་སྲིད་ཀྱི་སྐྱེད་ཀ་གསབ་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནས་མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ལྡན་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་རོགས་རམ་བྱས།ཉེ་བའི་ལོ་འདི་འགར། ཞིང་ཆེན་ནོར་སྲིད་ཐིན་གྱིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བའི་གཙོ་ཐིག་འདིར་དམ་པོར་འབྲེལ་ཏེ་མི་རིགས་ཉོ་ཚོང་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཚོང་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དངུལ་བུན་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ནུས་ལྡན་ངང་ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་ནོར་སྲིད་ཀྱི་དཀའ་ཁག་སེལ་ཏེ་དངུལ་བུན་གཟིགས་སྐྱོང་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས། དམངས་སྤྱོད་ཚོང་དོན་དང་དམངས་སྤྱོད་ཐོན་རྫས་ཁེ་ལས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དངུལ་བུན་ལ་སྐྱེད་ཀ་གསབ་པའི་བསྡུར་ཚད་མཐོ་ཤོས2.88%ལྟར་སྐྱེད་ཀ་གསབ་པ་དང་ནོར་སྲིད་ཀྱི་སྐྱེད་ཀ་འཇལ་བའི་བསྡུར་ཚད60%ཟིན་ནས་ཁེ་ལས་ཀྱི་སྐྱེད་ཀ་འཇལ་བའི་གནོན་ཤུགས་ནུས་ལྡན་ངང་ཇེ་ཆུང་དུ་བཏང་།གོ་རིམ་རྗེས་མར། ཞིང་ཆེན་ནོར་སྲིད་ཐིན་གྱིས་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་མི་རིགས་ཉོ་ཚོང་དང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཚོང་རྫས་ཐོན་སྐྱེད་མཁོ་སྤྲོད་ཁེ་ལས་ཀྱི་མ་དངུལ་བསྡུ་སྒྲིལ་གནད་དོན་ལ་མུ་མཐུད་དུ་དོ་ཁུར་བྱས་ཏེ་ནོར་སྲིད་ཀྱི་སྐྱེད་ཀའི་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་ཞིབ་ཕྲ་བྱས་ནས། ཁེ་ལས་ཀྱིས་ཐོན་རྫས་གྲུབ་ཆ་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་བ་དང་། ཐོན་རྫས་ཀྱི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཇེ་ཚོགས་སུ་གཏོང་བ། ཐོན་རྫས་ཇུས་འགོད་གསར་གཏོད་བཅས་བྱ་རྒྱུར་ལྕག་སྐུལ་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ལ་སྔར་བས་སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་སྤུས་ཀ་ལེགས་པའི་ཁྱད་ལྡན་ཚོང་ཟོག་མཁོ་འདོན་བྱ་རྒྱུ་རེད། །

གནའ་བོའི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ལས་ཐོན་པའི་ཕྱུག་འགྱུར་བགྲོད་ལམ།གཡག་ཐེར་འཁེལ་འཐག་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ནི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ཞིག་ཡིན། དེས་ས་མཐོའི་ལུག་བལ་ལེགས་འདེམས་བྱས་པ་བརྒྱུད་མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་བལ་རྒྱུ་གསེད་པ་དང་། བཀྲུ་བ། དེ་བཞིན་འཐག་ནས་གོས་རྒྱུ་བཟོས་རྗེས། རྩི་ཤིང་གི་ཚོས་རྫས་ནང་སྦངས་བ་ན། མཉེན་ཞིང་། དྲོད་སྲུང་ཐུབ་པ། མདོག་མི་ལོག་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྣམ་ཆས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པས། ས་མཐོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་རིག་གནས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་མངོན་ཡོད། ད་ཆ་ས་མཐོའི་འཁལ་འཐག་ལག་རྩལ་དེ་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་རིན་སྤུངས་རྫོང་ཁང་གཞུང་ཤང་དུ་ཞིང་འབྲོག་པའི་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་དེ་བས་ལེགས་པ་ཐུབ་ཡོད།མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཁོངས་མི་སྐལ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས། མཉམ་ལས་ཁང་དུ་ལོ་གཉིས་ལྷག་ལས་ཀ་བྱེད་རིང་། ལོ་རེའི་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་གསུམ་ནས་སྒོར་ཁྲི་བཞི་བར་རག་གི་ཡོད་པས་རང་ཡུལ་ནས་ཁ་བྲལ་མི་དགོས་པར་སྒོ་རྩ་ནས་འབབ་འཕར་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ཡོད། བོད་ལྗོངས་གཡག་ཐེར་ཁེ་ལས་གསར་སྤེལ་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་ཀུང་སིའི་འགན་འཁུར་བ་དབུ་སྒྲོན་གྱིས། མཉམ་ལས་ཁང་འདི་བཙུགས་ནས་ད་བར་གྲོང་མི་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་ལ་ལས་གནས་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་རེད།ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཤང་དེའི་གཡག་ཐེར་བལ་འཐག་ཐོན་རྫས་ཞིང་པའི་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གིས་མཐའ་འཁོར་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་མང་ཚོགས་མཉམ་ལས་ཁང་ནང་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་ཧུར་ཐག་བྱས་པས། སྤྱི་ལོ2023ལོའི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི2000ཟིན་ནས་ཞིང་པ་ཕྱུག་འགྱུར་འབབ་འཕར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

རྩོམ་སྒྲིག དམ་ཆོས་བསམ་འགྲུབ། ཡོང་ཁུངས། ཀྲུང་དབྱང་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་བོད་སྐད་རླུང་འཕྲིན། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། གཡག་ཐེར་འཁེལ་འཐག་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ནི་བོད་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ཞིག་ཡིན། དེས་ས་མཐོའི་ལུག་བལ་ལེགས་འདེམས་བྱས་པ་བརྒྱུད་མི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་བལ་རྒྱུ་གསེད་པ་དང་། བཀྲུ་བ། དེ་བཞིན་འཐག་ནས་གོས་རྒྱུ་བཟོས་རྗེས། རྩི་ཤིང་གི་ཚོས་རྫས་ནང་སྦངས་བ་ན། མཉེན་ཞིང་། དྲོད་སྲུང་ཐུབ་པ། མདོག་མི་ལོག་པ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྣམ་ཆས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པས། ས་མཐོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་རིག་གནས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་མངོན་ཡོད། ད་ཆ་ས་མཐོའི་འཁལ་འཐག་ལག་རྩལ་དེ་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་རིན་སྤུངས་རྫོང་ཁང་གཞུང་ཤང་དུ་ཞིང་འབྲོག་པའི་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གི་རྣམ་པ་བརྒྱུད་སྲུང་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་འཛིན་དེ་བས་ལེགས་པ་ཐུབ་ཡོད། མཉམ་ལས་ཁང་གི་ཁོངས་མི་སྐལ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་ཀྱིས། མཉམ་ལས་ཁང་དུ་ལོ་གཉིས་ལྷག་ལས་ཀ་བྱེད་རིང་། ལོ་རེའི་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི་གསུམ་ནས་སྒོར་ཁྲི་བཞི་བར་རག་གི་ཡོད་པས་རང་ཡུལ་ནས་ཁ་བྲལ་མི་དགོས་པར་སྒོ་རྩ་ནས་འབབ་འཕར་ཡོང་གི་འདུག་ཅེས་བརྗོད་ཡོད། བོད་ལྗོངས་གཡག་ཐེར་ཁེ་ལས་གསར་སྤེལ་ཚད་ཡོད་འགན་འཁྲི་སྤྱི་གཉེར་འགན་འཁུར་བ་དབུ་སྒྲོན་གྱིས། མཉམ་ལས་ཁང་འདི་བཙུགས་ནས་ད་བར་གྲོང་མི་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་ལ་ལས་གནས་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་རེད། ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། ཤང་དེའི་གཡག་ཐེར་བལ་འཐག་ཐོན་རྫས་ཞིང་པའི་ཆེད་ལས་མཉམ་ལས་ཁང་གིས་མཐའ་འཁོར་ཤང་དང་གྲོང་རྡལ་གྱི་མང་ཚོགས་མཉམ་ལས་ཁང་ནང་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་ཧུར་ཐག་བྱས་པས། སྤྱི་ལོ2023ལོའི་ཐོན་རྫས་རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི2000ཟིན་ནས་ཞིང་པ་ཕྱུག་འགྱུར་འབབ་འཕར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། 上一条新闻 ཁབ་སྐུད་རེ་རེ་ཡིས་མཛེས་སྡུག་གི་འབྱུང་འགྱུར་བསྐྲུན། 下一条新闻 མེད།

གསེར་པའི་ཉི་འབུམ་དར་ཡག་གིས་བླངས་པའི་གླུ།གླུ་ཐ་ལ་ལ་མོ་ཐ་ལ་ལེན། ། གླུ་ཨ་ལ་ལ་མོ་ཨ་ལ་ལེན། ། གླུ་མཆོད་ཅིག་དགུང་སྔོན་ཕོ་བྲང་ནས། ། ཚངས་པ་ལྷ་ཡི་སྡེ་ཚོགས་མཆོད། ། མར་མཆོད་མཚོ་ཀླུང་སྔོན་མོ་ནས། ། ནཱ་ག་ཀླུ་ཡི་སྡེ་ཚོགས་མཆོད། ། མཆོད་ཅིག་གསས་མཁར་འབར་བ་ནས། ། གཉན་སྟག་དམག་གི་དགྲ་ལྷ་མཆོད། ། མཆོད་ཅིག་ཤེལ་གྱི་སྐུ་མཁར་ནས། ། དཔའ་སང་འོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཆོད། ། དེ་རིང་དགྲ་སྲོག་རྩད་ནས་ཆོད། ། གསེར་འབུམ་ང་ལ་སྡོངས་གྲོགས་མཛོད། ། ས་འདིའི་ས་ངོ་མ་ཤེས་ན། ། ཨ་ཕྱི་དུག་ཐང་ནག་པོ་རེད། ། ཧོར་འབུམ་དམག་ཁྲ་བོའི་དཔུང་རྩ་རེད། ། ང་དང་ང་ངོ་མ་ཤེས་ན། ། གླིང་གེ་སར་ཨ་སྔོན་ཚུལ་དུ་བཞུགས། ། ཉི་འབུམ་འཛམ་གླིང་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ། ། ཞལ་དཀར་དུང་ཟླས་མུན་པ་སེལ། ། དེ་མིན་འཛམ་གླིང་བོད་ལ་མེད། ། ཕོ་ལོ་བཅོ་ལྔའི་གོང་བ་གནོན། ། རྩལ་མེད་ཀྱང་གེ་སར་རུས་མཐུན་ཡིན། ། དཔའ་མེད་ཀྱང་རྒྱ་ཚའི་ཨ་ནུ་ཡིན། ། དཔུང་མེད་ཀྱང་གསེར་པའི་དཔོན་པོ་ཡིན། ། གནའ་མི་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་ལ། ། རི་བོ་མཐོན་པོའི་རྒྱན་ཆ་དེ། ། སྲིད་པའི་གངས་རི་དཀར་པོ་ཡིན། ། ཨ་སྔོན་ཡངས་པའི་རྒྱན་ཆ་དེ། ། ལྷོ་ཕྱོགས་རྒྱ་མཚོའི་རང་འོད་ཡིན། ། དོག་མོ་ས་ཡི་རྒྱན་ཆ་དེ། ། བར་སྣང་ལྷ་ཆར་བསིལ་མ་ཡིན། ། གླིང་དཀར་དཔའ་བརྟུལ་རྒྱན་ཆ་དེ། ། ཧོར་སེར་འབུམ་དམག་ཁྲ་མོ་ཡིན། ། རྒྱན་རྟགས་མི་མགོའི་འཕྲེང་ལ་བརྒྱུས། ། རྨ་ཆུ་ཧོར་ཁྲག་དམར་ལ་དྲངས། ། རྨ་ཉིན་ཁུགས་པ་ཧོ་རོས་ཁེངས། ། བྱ་རྒོད་དམར་ལ་གཟུར་འགྲོས་བྱེད། ། སྤྱང་ཐོང་ཤ་ལ་ཞེན་པ་ལོག ། ཧོར་སྒར་ཤན་པའི་གཞི་དཀྱིལ་ན། ། སྡིག་ཅན་རྣམ་ཤེས་བུ་ཡུག་འཚུབས། ། གུར་དཀར་སྟག་ཞུ་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད། ། སྙིང་ཚིམ་བསམ་ཨེ་བྱུང་ཡ་རྩེའི་བུ། ། ངས་དེ་རིང་ཉི་མའི་གདོང་གང་ལ། ། མདུན་ལངས་གུར་སེར་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད། ། སྤྱི་ཡི་ནང་ནས་སྒེར་དགྲ་རེད། ། བཀོད་ཐང་ཐོད་པའི་རི་མོ་བྲིས། ། གོན་གསུམ་ཕན་ལ་གཏོང་རྒྱུ་མིན། ། འཇིག་རྟེན་གནའ་མིའི་གཏམ་དཔེ་ལ། ། སྤྲིན་ནག་ཕག་གི་སེར་བ་འདིས། ། འབྲས་སྙེ་མ་འབུར་ལ་གཏོང་བ་མིན། ། སྐར་ཚོགས་ཕག་གི་བ་མོ་འདིས། ། སྔོ་ལྗང་གསོན་ལ་གཏོང་བ་མིན། ། རི་བཙན་ཕག་གི་སྤྱང་ཆུང་འདིས། ། ལུག་གཡང་དཀར་གསོན་ལ་གཏོང་བ་མིན། ། དམར་མོ་མེ་ཡི་འུར་སྒྲ་འདིས། ། ཤིང་ཁྲ་མ་གསོན་ལ་གཏོང་བ་མིན། ། འཆི་བདག་བདུད་ཀྱི་དམག་དཔུང་འདིས། ། དབུ་ནག་སོན་ལ་གཏོང་བ་མིན། ། ང་ཉི་འབུམ་དུག་གི་སྤུ་གྲི་འདིས། ། གུར་སེར་གསོན་ལ་གཏོང་བ་མིན། ། ལས་དམག་གསེར་འཕྲུའི་དཔུང་བ་འདིས། ། ཧོར་སེར་ཡན་པོར་གཏོང་བ་མིན། ། ད་ལྟ་ཉི་མ་རྩེ་ཤར་རེད། ། དང་པོ་རྟིང་མ་མདའ་ལ་འགྲན། ། ཉག་ཕྲན་འཇག་སྐྱ་ཡར་ཡར་གྱིས། ། དེ་ནས་བ་དན་མདུང་ལ་འགྲན། ། བ་དན་མེ་སྟག་འཚུབ་འཚུབ་གྱིས། ། དེ་ནས་སྔོན་མོ་མཚོན་ལ་འགྲན། ། རལ་གྲི་འཁོར་ལོ་སྐོར་སྐོར་གྱིས། ། ཉི་མ་དམར་ཐག་མ་ཆོད་བར། ། རྟིང་མའི་དཔུང་བ་གཅོད་རྒྱུ་མིན། ། ཁྱེད་འཕྲུ་སེར་ཁྲི་ཚོ་བདུན་པོ་འདི། ། ཉི་མའི་དཔུང་བ་གཅོད་རྒྱུ་མིན། ། ཁྱེད་འཕྲུ་སེར་ཁྲི་ཚོ་བདུན་པོ་འདི། ། ཉི་མའི་གདུགས་ཀྱིས་འཁྱོལ་བས་ན། ། ས་རུབ་མུན་དང་མ་ཐུག་ན། ། མི་གཅིག་ཀྱང་གསོན་ལ་གཏོང་ཟེར་ན། ། ཁྱི་ནག་པོའི་འོག་གི་ཉི་འབུམ་ཡིན། ། ཨ་ནུ་སྣང་ངུའི་རུས་ལན་གཅིག ། དཔའ་བརྟུལ་ཤེད་ཆེན་ཤ་ལན་གཉིས། ། གཟིག་འཕེན་ཤོར་བའི་ཡང་ལན་གསུམ། ། དུས་གཅིག་མ་གྲུབ་ཝ་དང་འདྲ། ། འདོ་བ་རྟ་ཡི་རྒྱུག་ཞོར་ལ། ། སྤང་དཀར་མེ་ཏོག་འཐུ་ལེ་རེད། ། ཁོ་རེ་སེར་པོ་འཕྲུ་སེར་དཔུང་། ། དེ་རིང་ཕྱི་ནུར་མ་བྱེད་པར། ། ཧོར་དུ་བསད་དཔུང་བའི་རྒྱན་ལ་ལོངས། ། རྟ་འདོ་བ་དུ་ལོན་ནོམ་པ་གྱིས། ། གཏམ་རྒྱུད་གླེང་རིན་ཆོག་པ་གྱིས། ། དེ་ནས་གུར་སེར་རྒྱལ་པོ་ཉོན། ། ལག་གི་མདའ་མོ་གསེར་ལྟོང་མ། ། གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་ཕྱག་མདའ་ཡིན། ། གླིང་འབུམ་པའི་རྒྱ་ཚ་ཞ་ལུ་དང་། ། ང་ཉི་འབུམ་ལག་ན་བདུན་རེ་ཡོད། ། དེ་རིང་མི་འཕེན་ཀ་མེད་རེད། ། གཞུ་མི་འགུགས་བྲག་དཀར་འདོམ་ལ་འཇལ། ། རྭ་གཞུ་བཀུག་ན་དཔའ་བོ་མིན། ། མདའ་མི་འཕེན་གནམ་ལྕགས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར། ། སྨྱུག་མདའ་འཕངས་ན་རྒོད་པོ་མིན། ། དགྲ་གཅིག་དང་གཉིས་ལ་མང་ཉུང་མེད། ། མདའ་སྣེ་གུར་སེར་ཁྱོད་ལ་གཏད། ། འཕྲུ་སེར་གང་ཟིན་མང་ཉུང་མེད། ། མདའ་སྣེ་གུར་སེར་ཁྱོད་ལ་གཏད། ། འཕྲུ་སེར་གང་ཟིན་མ་བསྒྲིལ་ན། ། ང་ལྡོང་གི་བུ་རྒྱུད་མིན་པའི་རྟགས། ། གཞུ་ཡར་འཁྱོག་དཀར་པོ་ལྷ་ཡིས་འཚོས། ། མར་འཁྱོག་མ་དྲོས་ཀླུ་ལ་བཅོལ། ། འཆང་བཟུང་སྐུ་ལྷ་གཉན་གྱིས་ཟུངས། ། མདའ་སྣེ་དགྲ་ལྷ་གཉན་པོས་ཁྲིད། ། ཐོག་མར་གློག་ལྕེ་ཁྲིད་ཁྲིད་མཛོད། ། གུར་དཀར་བྱས་ཀྱང་གུར་སེར་རེད། ། གཡོན་རུ་དམག་གི་དྭངས་རྩེ་རེད། ། ཁོ་ས་ནག་སྟེང་ལ་མགོ་མཇུག་སྒྱུར། ། རྣམ་ཤེས་དག་པའི་ཞིང་དུ་དྲོངས། ། ཤ་ཁྲག་དགྲ་ལྷའི་དཔའ་ཟས་མཛོད། ། གོ་ན་རྣ་བའི་བདུད་རྩི་ལ། ། མ་གོ་གླུ་ཡི་འབྲེལ་བ་ཞུ། ། གུར་སེར་པོའི་ཡིད་ལ་དེ་ལྟར་ཞོག །

འདི་ག་ཚགས་པར་ཁང་དུ་པེ་ཅིང་ནས་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཉེ་ཆར། རྒྱལ་ཁབ་ནུས་རྒྱུ་ཅུས་ཀྱིས་ཟླ་བ་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་གྱི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གློག་ཤུགས་བཟོ་ལས་ཀྱི་བསྡོམས་རྩིས་གྲངས་གཞི་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་རེད། ཟླ་བ་7པའི་ཟླ་མཇུག་བར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན་གློག་འདོན་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་ཆན་ཝ་དུང་ཕྱུར་31ལྷག་ཙམ་ཟིན་པ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་14%འཕར་ཡོད། དེའི་ནང་ཉི་ནུས་གློག་འདོན་འཕྲུལ་འཁོར་ནས་གློག་འདོན་ཚད་ཆན་ཝ་དུང་ཕྱུར་7.4ཙམ་ཟིན་པ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་49.8%འཕར་ཡོད། རླུང་གློག་གློག་འདོན་ཚད་ཆན་ཝ་དུང་ཕྱུར་4.7ཙམ་ཟིན་པ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་19.8%འཕར་ཡོད། ཟླ་བ་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་གློག་འདོན་འཕྲུལ་འཁོར་གསར་པས་གློག་འདོན་ཚད་ཆན་ཝ་ཁྲི་18484ཟིན་པ་དང་། དེའི་ནང་རླུང་གློག་དང་ཉི་གློག་ནས་གློག་འདོན་ཚད་ཆན་ཝ་ཁྲི་2991དང་ཆན་ཝ་ཁྲི་12353སོ་སོར་ཟིན་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་ཁབ་བསྡོམས་རྩིས་ཅུས་ཀྱི་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། ཟླ་བ་7པར་གཞི་ཁྱོན་ཡན་གྱི་བཟོ་ལས་ལ་གློག་གཏོང་ཚད་ཆུ་ཚོད་ཆན་ཝ་དུང་ཕྱུར་8831ཟིན་པ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་2.5%འཕར་བ་དང་འཕར་ཚད་ཟླ་བ་གོང་མ་ལས་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་0.2མགྱོགས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། ཟླ་བ་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གློག་འདོན་ཁེ་ལས་གཙོ་བོའི་གློག་ཁུངས་ལས་གྲྭར་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་4158བཏང་བ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་2.6%འཕར་ཡོད། གློག་དྲའི་ལས་གྲྭར་མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་2947བཏང་བ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་19.2%འཕར་ཡོད་པ་རེད།

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་འཕེལ་རྒྱས་བཅོས་བསྒྱུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་སྔོན་རྩིས་ནང་གི་དངུལ་གཏོང་སྒོར་དུང་ཕྱུར1.72བརྩོན་ལེན་བྱས་ཏེ“རྒན་གཅིག་ཆུང་གཅིག”ཞབས་ཞུའི་མ་ལག་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས།ཉེ་ཆར། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་འཕེལ་རྒྱས་དང་བཅོས་བསྒྱུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་དོན། ཞིང་ཆེན་འཕེལ་རྒྱས་བཅོས་བསྒྱུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ཉེ་ཆར2024ལོའི་ཀྲུང་དབྱང་སྔོན་རྩིས་ནང་གི་དངུལ་གཏོང་སྒོར་དུང་ཕྱུར1.72དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཏེ། གཞུང་སྒྲུབ་རྒན་གསོའི་ཞབས་ཞུ་སྡེ་ཁག14འཛུགས་སྐྲུན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་དང་། ལས་གཞི་འཛུགས་སྐྲུན་ལེགས་འགྲུབ་བྱས་རྗེས། གསར་དུ་བསྣན་པའི་རྒན་གསོའི་ནད་ཁྲི100དང་བྱིས་པ་བཅོལ་ས1755གསར་དུ་བསྣན། མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པ་ལྟར་ན། ཧུར་ཐག་གིས་མི་གྲངས་རྒན་འགྱུར་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཐབ་ཇུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། རྒན་གསོའི་བྱིས་བཅོལ་ཞབས་ཞུ་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་འདོན་སྤྲོད་རྒྱ་བསྐྱེད་ཆེད། ཞིང་ཆེན་འཕེལ་རྒྱས་བཅོས་བསྒྱུར་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་དམངས་སྲིད་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་སོགས་སྡེ་ཁག་དང་མཉམ་དུ་ལས་གཞིའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་བསྣན་ཏེ། ཟླ་རེའི་སྡེབ་སྒྲིག་ལས་སྐྲུན་དང་། དངུལ་གཏོང་ལེགས་འགྲུབ། མ་དངུལ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་རྒྱུགས་ཕན་མྱུར་ཚད་ལྟར། ལས་གཞི་དུས་ལྟར་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པར་ཁག་ཐེག་བྱས་ནས། དུས་ཐོག་ཏུ་དངུལ་གཏོང་ཕན་འབྲས་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། མཚོ་སྔོན་གྱི་རྒན་གསོའི་ཞབས་ཞུ་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་།

སྡེ་ཚན་གསུམ་གྱིས་མཉམ་འབྲེལ་སྒོས2024ལོའི“དངུལ་རྩའི་སློབ་གསོའི་དྲིལ་སྒྲོག་ཟླ་བའི”བྱེད་སྒོ་སྤེལ་མགོ་ཚུགས་པ།ཚེས1ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་དངུལ་རྩའི་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་སྤྱི་ཁྱབ་ཅུའུ་དང་ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་དངུལ་ཁང་། ཀྲུང་གོ་དངུལ་འཛིན་ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ཨུ་ལྷན་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག2024ལོའི“དངུལ་རྩའི་སློབ་གསོའི་དྲིལ་སྒྲོག་ཟླ་བའི”བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་ནན་ཏན་གྱིས་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་དངུལ་རྩའི་བྱང་ཚད་དང་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་ནུས་པ་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཞི་མཐུན་སྐྱོན་བྲལ་གྱི་དངུལ་རྩའི་ཁོར་ཡུག་གཏོད་པ་རེད།ད་ཐེངས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དེ་ད་ལོའི་ཟླ9པར་སྤེལ་བ་དང་། “དམངས་དོན་གྱི་དངུལ་རྩས་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཉེན་ཁ་འགོག་པ”བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང་། སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་དེ་འཇུག་སྒོ་བྱས་ནས། དངུལ་རྩའི་ལས་རིགས་ཡོངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྡུད་དང་། དངུལ་རྩའི་ཤེས་བྱ་རྒྱ་ཆེར་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བ། དམངས་ཕན་དམངས་བདེའི་བྱེད་ཐབས་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་བ། དངུལ་རྩའི་ཞབས་ཞུའི་སྤུས་ཚད་དང་ཕན་འབྲས་མཐོ་རུ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ནས། དངུལ་རྩའི་ལས་རིགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བཅོས་སྐྱོང་མ་ལག་དང་བཅོས་སྐྱོང་ནུས་པ་དེང་རབས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་དེ་བས་ལེགས་པའི་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རེད།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། བྱེད་སྒོའི་རིང“འགན་འཁྲི་གསར་པ་འཁུར་ནས་འཛད་སྤྱོད་འགན་སྲུང་རྫོང་ཁོངས་དུ་བསྐྱོད་པའི”ཆེད་དོན་བྱེད་སྒོ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྤེལ་བ་དང་། ས་ཁོངས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ལེགས་ཆ། གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བཅས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ། ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་པ། རིགས་དབྱེ་ཐབས་ཇུས་ལག་བསྟར་བཅས་བྱས་ནས་སློབ་གསོ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ། དམངས་ཀྱི་ཆེད་དུ་དངུལ་རྩའི་རྨང་གཞི་བཟང་པོ་བསྐྲུན་ནས་དངུལ་རྩའི་ཤེས་བྱ་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་སུ་ཁྱབ་པར་ཐད་ཀར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་རེད།གསར་འགོད་པས་ཚེས1ཉིན་འཚོགས་པའི“དངུལ་རྩའི་སློབ་གསོའི་དྲིལ་སྒྲོག་ཟླ་བའི”བྱེད་སྒོ་སྤེལ་མགོ་ཚུགས་པའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། དངུལ་རྩའི་དོ་དམ་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་ས་གནས་ཁག་གི་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ཁག་དང་མཉམ་དུ་བྱེད་སྒོ་དེ་གོ་སྐབས་སུ་བྱས་ཏེ། དངུལ་རྩའི་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོ་དང་གཞི་རིམ་བཅོས་སྐྱོང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་དང་། དངུལ་རྩའི་འཛད་སྤྱོད་པ་དང་མ་འཇོག་མཁན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་ཁེ་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་དང་། ལྟ་སྐུལ་དོ་དམ་ལ་ཤུགས་སྣོན། འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་བཅས་དང་ཟུང་འབྲེལ་དམ་ཟབ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།

གསར་འགོད་པར་རྒྱལ་ཁབ་གསར་འགྱུར་གཞུང་ལས་ཁང་གི་གསར་འགྱུར་ཡོངས་བསྒྲགས་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། སྤྱི་ལོ་1985ལོར་རང་རྒྱལ་གྱིས་དགེ་རྒན་དུས་ཆེན་དངོས་སུ་གཏན་འཁེལ་བྱས་པ་དང་། ལོ་དེ་དག་རིང་། རང་རྒྱལ་གྱི་དགེ་རྒན་དཔུང་ཁག་གི་འབོར་ཚད་དང་སྤུས་ཚད་གཉིས་ཀ་ལེགས་སུ་ཤུགས་ཆེན་སོང་ཡོད།     མིག་སྔར། རང་རྒྱལ་དུ་རིགས་མི་འདྲ་བའི་དགེ་རྒན་ཁྱོན་ཁྲི་1891.8ཡོད་པ་དེས་འཛམ་གླིང་ཐོག

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། “དེ་རིང་ནི་ཟླ9བའི་ཚེས3ཡིན། སློབ་གྲོགས་ཚོས་དེ་རིང་གང་ཞིག་ལ་དྲན་རྟེན་བྱེད་པའི་ཉིན་མོ་ཡིན་པ་ཤེས་སམ”ཞེས་སློབ་སྐབས་གསར་བའི་ཀུན་སྤྱོད་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་སློབ་ཁྲིད་སྐབས་སུ་བོད་ལྗོངས་སྨན་གླིང་གྲོང་ཁྱེར་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་གཙོ་གཞོན་པ་ཙིན་ཅི་ཡིས་བྱིས་པ་ཚོར་དྲི་བ་དྲིས།ཚེས3ཉིན་ནི་ཀྲུང་གོ་མི་དམངས་ཀྱི་རི་འགོག་དམག་འཁྲུག་དང་འཛམ་གླིང་གི་ཧྥ་ཤི་སིར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་པའི་དམག་འཁྲུག་རྒྱལ་ཁབ་བླངས་ནས་ལོ་འཁོར79ལོན་པའི་ཉིན་མོ་ཡིན་ཞིང་། སྨན་གླིང་གྲོང་ཁྱེར་སློབ་ཆུང་སློབ་རིམ་ལྔ་བའི་སློབ་ཁྲིད་ཐོག“ལོ་རྒྱུས་སེམས་ལ་བཅངས་ནས། རི་འགོག་དམག་འཁྲུག་དགོངས་པ་རྒྱུད་འཛིན”བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་བྱས་པའི་སློབ་ཁྲིད་ཅིག་བཀོད་སྒྲིག་བྱས། སློབ་ཁྲིད་ཐོག་ཙིན་ཅི་ཡིས་བྱིས་པ་ཚོའི་སྣེ་ཁྲིད་ནས་དཔའ་བོའི་གཏམ་རྒྱུད་ཡང་བསྐྱར་སློབ་ཅིང་རི་འགོག་དམག་འཁྲུག་གི་དགོངས་པ་མཉམ་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་བྱས། སྨན་གླིང་གྲོང་ཁྱེར་སློབ་ཆུང་ནང་དགེ་རྒན79དང་སློབ་མ802ཡོད། སློབ་ར་ཆུང་ཆུང་དེ་ནང་རྒྱ་རིགས་དང་བོད་རིགས། ཧུའེ་རིགས། ལྷོ་པ། མོན་པ་རིགས་སོགས་ཀྱི་མི་རིགས་ཀྱི་དགེ་སློབ་ཡོད།སློབ་ཁྲིད་ཐོག་ཁང་གི་རིམ་བརྩེགས་རེ་རེའི་བར་ཁྱམས་སུ་བརྗོད་དོན་ཞིག་བཟུང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་མི་རིགས་ཁྱད་ཆོད་ལྡན་པའི་སློབ་མའི་བརྩམས་ཆོས་འགྲེམ་ཡོད། འཛིན་གྲྭ་རེ་རེའི་བྱིས་པ་ཚོ་རང་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་ཁང་ཕྱི་གྱང་གི་ཇུས་འགོད་ནང་ཞུགས་ནས་འཛིན་གྲྭའི་རྣམ་པ་མཚོན་པ་རེད།སྨན་གླིང་གྲོང་ཁྱེར་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་གཙོ་གཞོན་པ་ཙིན་ཅི་ཡིས་སློབ་མ་ཚོར་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་པ།གཞན་ཡང་། སློབ་གྲྭ་ཡིས་སློབ་ཁང་དང་ཉལ་ཁང་གི་གྱང་ངོས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་གྱང་ངོས་རི་མོ་བཀོད་པས། ཁ་མདོག་རྣམ་པ་བཀྲ་བའི་གྱང་ངོས་ཉི་འོད་འོག་ལྷག་ཏུ་ཡག་པ་རེད། “ལོ་ཚོད་འདིའི་བྱིས་པ་ཚོར་མཚོན་ན། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁ་མདོག་དང་རྣམ་པས་ཁོ་ཚོའི་ཡིད་སེམས་བཀུག་ཐུབ་ལ། གལ་ཏེ་དཔེ་ཆ་ཐོག་གི་ཤེས་བྱ་དང་གནས་ལུགས་ཁོ་ན་བརྗོད་ན་སློབ་མ་ཚོས་གོ་བ་ལེན་དཀའ”ཞེས་ཙིན་ཅི་ཡིས་བརྗོད།ཡང་སློབ་གྲྭ་ཡིས་ཆེད་དུＩＰཇུས་འགོད་བྱས་པ་དང་། “ＩＰམིང་ནི་བོད་ཀྱི་གཟའ་དང་པོ་ནས་གཟའ་བདུན་པའི་འབོད་སྟངས་ཡིན་པ་མ་ཟད། གཤིས་རྒྱུད་བཟང་པོ་མཚོན་ཡོད”ཅེས་སྨན་གླིང་གྲོང་ཁྱེར་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་གཙོ་གཞོན་པ་ཀྲའོ་བན་ཀྲང་གིས་དེ་ལྟར་བརྗོད།སློབ་ཁྲིད་གྲོལ་རྗེས་སློབ་མ་ཚོས་རོལ་རྩེད་བྱེད་བཞིན་པ།ཙིན་ཅི་ཡིས། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉིང་ཁྲི་ནས་སློབ་འབྲིང་འགྲིམ་པ་དང་ལྷ་ས་ནས་མཐོ་འབྲིང་དང་སློབ་ཆེན་འགྲིམ་པས། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྣ་མང་མི་རིགས་རིག་གནས་ལ་སྤྲོ་བ་ཆེན་པོ་ལྡན་པས་བོད་ལྗོངས་ནས་བྱ་བ་ནང་ཞུགས་པ་ཡིན་ཟེར། ཡང་མོས“མི་རིགས་སོ་སོ་ཕན་ཚུན་བརྗེ་རེས་དང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱེད་པ་དེ་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང་འདྲེས་ནས་མཐོ་སྒང་འདི་ནི་མི་ཚོས་ཡིད་སྨོན་ཆགས་སའི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད”ཟེར། །

མཚོ་སྔོན་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་གཞིར་བཟུང་། སློབ་དུས་གསར་པ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་བསྟུན་ནས་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་མཛད་སྒོ་གཟབ་རྒྱས་འཚོགས་ནས་སློབ་དུས་གསར་པ་བསུས་པ་མ་ཟད། སྣ་མང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི“སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོས”སློབ་གྲོགས་ཚོར་སློབ་དུས་གསར་པ་དང་དམིགས་ཚད་གསར་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པར་ལྕག་སྐུལ་ཡང་བྱས་པ་རེད།ཞིང་ཆེན་སློབ་གསོ་ཐིང་གི་གཅིག་གྱུར་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་། 2024ལོའི་སྟོན་ཀའི་སློབ་དུས་འགོ་ཚུགས་པའི་གཟའ་འཁོར་གཅིག་ནང་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས“མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས”བཅས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི“སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོའི”བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་རྒྱ་ཆེའི་དགེ་སློབ་ཚོར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་དང་ཞུམ་མེད་མདུན་སྐྱོད་ཀྱིས་དུས་རབས་གསར་པའི་འགན་འཁྲི་འཁུར་རྒྱུ་དེ་ལས་སྒྲུབ་ལས་གཏོད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་དངོས་སུ་རང་རྟོགས་ངང་བསྒྱུར་ནས“མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས”བཅས་ཀྱི་ལག་ལེན་པ་ཧུར་ཐག་བྱ་རྒྱུར་ལྕག་སྐུལ་བྱས་པ་རེད།མཚོ་སྔོན་སློབ་ཆེན་ཤེས་རབ་ཐོག་བརྩེགས་ཁང་ཆེན་གྱི་རིག་གཞུང་སྙན་ཞུ་ཚོམས་ཆེན་དུ“མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས་ཡོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་གྱི་ལས་འགན་ལྕི་པོ་འཁུར་ཐུབ་པའི་མཚོ་སྔོན་སློབ་ཆེན་པ་ཧུར་ཐག་བྱེད” “‘མདེལ་གཉིས་སྐར་གཅིག’གི་སྙིང་སྟོབས་དར་སྤེལ་བཏང་ནས་ཚན་རྩལ་རང་ཚུགས་རང་དར་ཡོང་བར་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཆེད་འབད་འཐབ་བྱེད་པའི་ཉིང་རྡུལ་ཚན་རིག་མཁས་ཅན”ཞེས་པ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི“སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོ”བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོའི་ངང་ཁྲིད་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།མཚོ་སྔོན་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་དུ“རྒྱལ་གཅེས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། སློབ་གྲྭར་དགའ་ཞེན”ཞེས་པ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་སློབ་མ་གསར་པའི་སློབ་ཞུགས་སློབ་གསོའི་བྱེད་སྒོ་ངོ་མཚར་ལྡན་པ་དང་། སློབ་གྲྭའི་སློབ་མའི་ཚོགས་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་པས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་སྒྲོག་འགྲེལ་བྱེད་སྒོ་ཧུར་ཐག་སྤེལ་བ། “མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས”བཅས་ཀྱི་སློབ་གྲྭའི་རིག་གནས་བྱེད་སྒོ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་སྤེལ་བ། “མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས”དང“མདེལ་གཉིས་སྐར་གཅིག”གི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འཛིན་ཚོགས་འཚོགས་པ་བཅས་བྱས་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གྱི་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས“སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོའི”བྱེད་སྒོར་ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་དང་སློབ་གྲྭའི་བསམ་བློ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོའི་གལ་ཆེའི་ནང་གི་འགངས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས། ཡར་བརྩོན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། གོ་སྐབས་ཀྱི་འདུ་ཤེས། འགན་འཁྲིའི་འདུ་ཤེས་བཅས་ཟབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་སྒྱུར་བཅོས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ངོས་འཛིན་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ཏེ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྒྱུར་བཅོས་སྔར་བས་ཟབ་ཏུ་གཏོང་བའི་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་། སྐུལ་འདེད་པ། ལག་ལེན་པ་བཅས་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཚོ་སྔོན་ལ་རྟོག་ཞིབ་གནང་སྐབས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གལ་ཆེན་གྱི་དགོངས་དོན་ཐོས་བསམ་མྱོང་རྟོགས་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཛུབ་སྟོན་གནང་བའི་ཁ་ཕྱོགས་སུ་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་མདུན་སྐྱོད་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ། གོ་རྟོགས་ཆེན་པོ་དང་། གནས་སྟངས་ཆེན་པོ། བརྩེ་སེམས་ཆེན་པོ་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་མཚོ་སྔོན་ཤེས་རྟོགས་དང་། མཚོ་སྔོན་ལ་དགའ་ཞེན། མཚོ་སྔོན་དར་རྒྱས་བཅས་ཡོང་བར་གཞོལ་ཏེ། ཀྲུང་གོའི་ལུགས་ཀྱི་དེང་རབས་ཅན་གྱི་མཚོ་སྔོན་གྱི་ལེའུ་ཧུར་ཐག་རྩོམ་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་བ་རེད།མཚོ་སྔོན་གྱི་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གིས་དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་སློབ་མའི་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ནས་ཇུས་འགོད་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་ཇུས་གཞི་བཟོས་ཤིང་། ཟླ་9ཚེས་1ཉིན། ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི《སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོ》ཞེས་པའི་ཆེད་དོན་བརྙན་འཕྲིན་ལེ་ཚན་བལྟས་པ་དང་། “མདེལ་གཉིས་སྐར་གཅིག”གི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འཛིན་ཚོགས་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ། བསམ་བློ་ཆབ་སྲིད་སློབ་ཚན་གྱི་དམིགས་བསལ་གདན་ཞུའི་དགེ་རྒན་ཆེ་མོ་བ་སོགས་སློབ་གྲྭར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ནས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འཆད་ཁྲིད་བྱེད་པ། སློབ་མ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་གསར་བརྗེའི་རིག་གནས་ཁང་དུ་ལྟ་སྐོར་སོགས་བྱས་ཏེ“སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོའི”བྱེད་སྒོའི་རྣམ་པ་དང་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་བཏང་བ་བཅས་བྱས་ཡོད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་དུས་ཚིགས་སླེབས་སྐབས་སློབ་མ་ཁ་ཤས་ལ་བྲེལ་འཚུབ་ཆེ་བ་དང་། ཡི་ག་ཞན་པ། གཉིད་མི་ཁུག་པ་སོགས་ཀྱི་ནད་རྟགས་ཐོན་ནས་ཁྱིམ་བདག་གིས་སེམས་ཁྲལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་བས་སློབ་སྐབས་གསར་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་སློབ་མའི་ལུས་སེམས་བདེ་ཐང་ཡོང་བར་བྱ་དགོས་རེད་ཟེར་ན། ཐོག་མར། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཧུར་བརྩོན་གྱིས་འཆམ་མཐུན་གྱི་ཁྱིམ་ཚང་གི་འབྲེལ་བ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་ཏེ། བྱིས་པའི་མྱོང་ཚོར་དང་དཀའ་ངལ་དག་ཁྱིམ་བདག་ལ་བཤད་རྒྱུ་སྐུལ་མ་བྱས་ཐོག། ཁྱིམ་བདག་གིས་ངང་རྒྱུད་རིང་པོས་ཉན་དགོས་པ་ལས། བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་ལ་བར་ཆད་དང་ཁས་མི་ལེན་པ་བྱེད་མི་རུང་། གཉིས་ནི་བརྩེ་དུང་གྱི་འབྲེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཁྱིམ་བདག་དང་ཕྲུ་གུ་ཐུན་མོང་ཐོག་བྱེད་སྒོའི་ནང་ཞུགས་པ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད་དེ་ཕྲུ་གུར་ཁྱིམ་ཚང་གི་དྲོ་སྐྱིད་ཚོར་དུ་འཇུག་པ་དང་གཏོགས་ཚོར་ཆེ་རུ་གཏང་དགོས། གསུམ་ནི་སློབ་མའི་ངལ་གསོའི་དུས་ཚོད་དང་འཚོ་བའི་གོམས་གཤིས་ལེགས་པར་བསྒྲིག་དགོས་ཤིང་། སློབ་གྲྭར་འགྲོ་བའི་ངལ་གསོའི་དུས་ཚོད་དང་གཅིག་མཐུན་ཡོང་བར་བྱས་ཏེ། ལུགས་མཐུན་གྱི་བཟའ་བཏུང་དང་འོས་འཚམ་གྱི་འགུལ་སྐྱོད་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་དགོས། བཞི་ནི་ཁྱིམ་བདག་དང་སློབ་མ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་ལུགས་མཐུན་གྱི་སློབ་སྦྱོང་འཆར་གཞི་བཟོས་ཏེ། ཕྲུ་གུར་སློབ་སྐབས་གསར་པའི་དམིགས་ཚད་ཆུང་ཆུང་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པ་དང་། ཕྲུ་གུའི་རིན་ཐང་གི་འདུ་ཤེས་དང་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇེ་དྲག་ཏུ་གཏང་དགོས། ཁྱིམ་བདག་གིས་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཏེ། དེ་དང་འདྲ་མཉམ་ངང་འབྲེལ་འདྲིས་བྱ་དགོས། ཁོ་ཚོར་རང་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་གང་མོས་མོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་རྒྱུར་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་དགོས། ཁྱིམ་བདག་གིས་བྱིས་པའི་སེམས་ཁམས་ངན་པ་འབྱུང་བ་ཤེས་ཚེ། ཉན་ཤེས་དགོས་པ་དང་། དུས་ཐོག་ཏུ་བྱིས་པར་བློ་སྒོ་འབྱེད་དགོས་པ་དང་། ཁོ་ཚོར་རང་ཚུགས་ཀྱི་བར་སྟོང་ངེས་ཅན་ཞིག་སྟེར་དགོས་པར་མ་ཟད། བྱིས་པའི་རང་སྣང་གི་འདོད་མོས་ལ་བརྩི་འཇོག་བྱས་ཏེ། ཁོ་ཚོའི་དགའ་ཕྱོགས་བསྐྱངས་ནས། བྱིས་པ་ཐུན་མོང་གི་བྱ་འགུལ་ལ་ཞུགས་པར་བསྐུལ་ཏེ། ཁོ་ཚོའི་སེམས་ཁམས་ལ་སྔར་ལས་དྲོ་ཁོལ་སྦྱིན་དགོས།ལས་ཞོར་གསར་འགོད་པ། བློ་བཟང་དོན་འགྲུབ། རྩོམ་སྒྲིག་པ། རྟ་མགྲིན་རྡོ་རྗེ།

2012ལོའི་ཟླ་7ཚེས་22ཉིན་ཁོང་ཀོས་སྐྲུན་རོགས་བྱས་པའི་ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་ལས་མཇུག་འགྲིལ་བའི་མཛད་སྒོ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཀྲོའུ་ཁྲི་འདུ་རྫོང་དུ་འཚོགས་པ།ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ། ཀྲེང་དབྱང་ཙེ་དང་། ཀྲང་ལུང་། ལི་ཀྲན་དབྱི།ཉིན་ཤས་གོང་ཁོང་ཀོ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཨེན་ཀུའུ་ཝ་པི་སློབ་ཆེན་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དུ་སློབ་ཆེན་སློབ་མ་མུའུ་ཝེ-ལི་ཅི་པི·ལེ་ལུའུ་ཝ་ཡིས་ཤོག་བུའི་ཐོག“ལྷན་རྒྱས་སྐུ་ཁམས་བཟང”“ངས་ཁྱེད་ཚོར་2024ལོ་དང་2025ལོའི་སློབ་ལོར་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བྲིས།ཁོང་གིས་འཕྲིན་ཤོག་ལྟེབས་རྩེག་ཡག་པོ་བརྒྱབ་ནས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཡིག་སྐོགས་ཡིན་པའི་ཀྲུང་གོ་དང་ཁོང་ཀོ་ཡིས་འདི་ལོ་མཉམ་དུ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་དབར་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལོ་60འཁོར་བའི་དྲན་གསོའི་ཉིན་དང་པོའི་ཡིག་སྐོགས་ནང་བླུགས་པ་དང་། ཡིག་སྐོགས་ཐོག་ཀྲུང་ཧྥ་སྐད་ཡིག་གཉིས་ཀྱི“ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་གཏན་དུ་གནས”ཞེས་པ་དཔར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་སྤེལ་རེས་མཉམ་ལས་ཀྱི་བཀྲག་མདངས་འཚེར་བའི་རི་མོ་ཡང་བྲིས་ཡོད་པ་དེའི་ནང་གི་གྲས་ཤིག་ནི་ལེ་ལུའུ་ཝ་ཡིས་འཕྲིན་ཡིག་བསྐུར་ཡུལ་ཏེ་ས་ཐག་རིང་བའི་ཀྲུང་གོའི་མཚོ་སྔོན་ཡུལ་ཤུལ་དུ་གནས་པའི་ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་ཡིན་པ་རེད།དེ་ནི་2013ལོའི་ཟླ་3ཚེས་29ཉིན། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཁོང་ཀོའི་གྲོས་ཚོགས་ཐོག་གཏམ་བཤད་གལ་ཆེན་གནང་སྐབས་དམིགས་སུ་བཀར་ནས་བཏོན་པའི་སློབ་ཆུང་ཞིག་སྟེ། 2010ལོར་མཚོ་སྔོན་ཡུལ་ཤུལ་དུ་ས་ཡོམ་དྲག་པོ་བརྒྱབ་རྗེས་ཁོང་ཀོ་སྲིད་གཞུང་གིས་གེགས་ཁུལ་དུ་སློབ་ཆུང་ཞིག་བསྐྲུན་ནས་ཞལ་འདེབས་ཕུལ་བ་དང་ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་སྐུ་ངོ་མས་དེར“ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང”ཞེས་མིང་བཏགས་པ་རེད། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གཏམ་བཤད་གནང་སྐབས་བརྩེ་སེམས་ཟབ་མོས“གྲོགས་པོ་ངོ་མ་ནི་རྩ་ཆེ་ཤོས་ཡིན”ཞེས་གསུངས་ཡོད།སླར་ཡང་སློབ་འགོ་ཚུགས་པའི་དུས་ཚིགས་འཆར་ཞིང་། ལེ་ལུའུ་ཝ་ཡིས་བརྩེ་དུང་ཟབ་མོས་ཀྲུང་གོའི་ཕྲུ་གུ་ཚོར་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་སྐམ་ས་ཆེ་མོའི་སྨོན་འདུན་མཚོན་པར་བྱས་ཏེ་ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་གསར་པ་ཞིག་མུ་མཐུད་བརྩམས་ཡོད།“མཉམ་དུ་ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་བཏོད་པ”ད་ཆ། ཨེན་ཀུའུ་ཝ་པི་སློབ་ཆེན་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་བར་ཁྱམས་སུ་སློབ་མ་ཚོའི་ཤོག་དྲས་འདྲ་གཟུགས་དང་ཡིག་རིས་བརྩམས་ཆོས་ཀྱིས་ཁེངས་ཡོད།2013ལོའི་ཟླ་3ཚེས་30ཉིན། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཁོང་ཀོར་འཚམས་འདྲི་གནང་རིང་ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་ཡི་ཕེབས་རོགས་འོག་ཨེན་ཀུའུ་ཝ་པི་སློབ་ཆེན་དུ་ཕེབས་ནས་ཀྲུང་གོས་རོགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་སློབ་གྲྭའི་དཔེ་མཛོད་ཁང་སྤྱོད་འགོ་ཚུགས་པ་དང་ཀྲུང་གོའི་འགྲེམས་ཁང་གི་སྒོ་བྱང་ཕྱེ་བའི་མཛད་སྒོར་ཞུགས་པ་རེད། དེ་གར་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་གཞོན་ནུ་སློབ་མ་དང་སྤེལ་རེས་གནང་སྐབས་བྱམས་བརྩེའི་ངང“ཁྱེད་ཚོས་རྒྱ་ཡིག་ཡག་པོ་སྦྱངས་ནས་ཀྲུང་ཁོང་དང་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཛའ་གྲོགས་བྱ་གཞག་གི་རྒྱུན་འཛིན་པ་བྱ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད”ཅེས་གསུངས་པ་རེད།“ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་སློབ་མ་ཚོར་རྒྱ་ཡིག་ཡག་པོ་སྦྱོང་རྒྱུའི་སྐུལ་ལྕག་གནང་ཡོད”ལེ་ལུའུ་ཝ་ཡིས་ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་དུ་རྒྱ་ཡིག་སྦྱངས་ནས་ལོ་གཅིག་ཙམ་སོང་ཞིང་། རང་ཉིད་ལ་རྒྱ་ཡིག་གི་མིང“ཝང་ཏ་ཝེ”ཞེས་བཏགས་ཡོད།ལེ་ལུའུ་ཝ་ཡིས་དྲན་གསོའི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ཉིན་དང་པོའི་ཡིག་སྐོགས་དེ་དམིགས་བསལ་གྱི་ལག་རྟགས་ཤིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་གི་ཕྲུ་གུ་ཚོར་སྤྲོད་འདོད་ཡོད་ཅེས་གསར་འགོད་པར་བཤད། ཁོང་གིས“ངས་དེ་གའི་ཕྲུ་གུ་ཚོར་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འབྱུང་འགྱུར་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ། ཁོང་ཚོ་དང་གྲོགས་པོ་བསྒྲིགས་ཏེ་ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་མཉམ་དུ་གཏོད་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་བཤད།ཁུང་ཙི་སློབ་གླིང་གི་དགེ་རྒན་ཁན་ཙུའོ·ལེ་ཝོ་ཡིས“ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་འཚམས་འདྲིར་ཕེབས་པ་ནི་ང་ཚོའི་སློབ་གྲྭའི་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་དུས་སྐབས་ཤིག་དང་མི་མང་པོ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་དྲོ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་དྲན་གསོ་ཞིག་རེད། ཨེན་ཀུའུ་ཝ་པི་སློབ་ཆེན་འགོ་ཁྲིད་པའི་འཚམས་འདྲི་བྱ་ཡུལ་ནང་བཅུག་པ་དེ་ཐོག་ནས་ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་ཡིས་ཤེས་ལྡན་པ་གསོ་སྐྱོང་དང་སློབ་གསོའི་མཉམ་ལས་ལ་མཐོང་ཆེན་གནང་བ་མཚོན་ཡོད”ཅེས་གསར་འགོད་པར་བཤད།ལེ་ཝོ་ཡིས་ཀྲུང་གོའི་འགྲེམས་ཁང་གིས་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ཉིན་བཞིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཚིག་མཛོད་སོགས་ལས་མཁོའི་དཔེ་དེབ་དང་རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ཐད་སྤྱོད་པའི་དཔེ་དེབ་ཕུད། ད་དུང་ཧྥ་རན་སེའི་སྐད་ཀྱི་པར་གཞིའི《ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ལུགས་སྐོར་གླེང་བ》ཞེས་པ་བམ་པོ་བཞི་ཉོས་ཡོད། “གཞོན་ནུ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འབྱུང་འགྱུར་ཡིན། ཀྲུང་གོའི་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་རྒྱས་དང་བཅོས་སྐྱོང་སྐོར་གྱི་ནང་དོན་དེ་དག་གིས་ང་ཚོར་ཕན་ཡོད་ཀྱི་བློ་སྒོ་མང་པོ་འབྱེད་སྲིད”ཅེས་བཤད།ངའི་ཕ་ཡུལ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་སྐམ་ས་ཆེན་མོ་དང་འདྲ་བར་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད།“འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་བཞད་པ་དང་ང་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་ཞིང་སར་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་ས་བོན་བཏབ་ཡོད”ཅེས་ཟླ་7པའི་ཟླ་སྨད་དུ་ཧུའུ་ནན་ཁྲང་ཧྲ་རུ་འཚོགས་པའི་ཀྲུང་གོ་དང་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་དམངས་ཁྲོད་གླེང་སྟེགས་སྐབས་བདུན་པའི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོར་བོད་རིགས་བུ་ཀརྨ་བློ་རྡོར་བསྟན་འཛིན་གྱིས་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་མཁན་ཀྲུང་ཧྥེའི་སྐུ་མགྲོན་ཚོར་ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་བརྗོད་པ་རེད།ཐོག་ཐོན་གཙང་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་བུ་དང་ལ་ཁ་ཤས་བརྒལ་རྗེས་ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་དེ་ཆ་སྙོམས་ས་བབ་མཐོ་ཚད་སྨི་4000ཙམ་ཡོད་པའི་ཁྲི་འདུ་རྫོང་དུ་ཆགས་ཡོད།2010ལོའི་ཟླ་4པར། ཡུལ་ཤུལ་གྱི་ས་ཡོམ་ཁྲོད་ཁྲི་འདུ་རྫོང་གི་ཝུན་ལེ་སློབ་ཆུང་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་ཡོད། ལོ་དེར་ཧྲང་ཧའེ་རུ་འཛམ་གླིང་དངོས་མང་སྟོན་ཚོགས་ལ་ཞུགས་མཁན་ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་ཡིས་ཀྲུང་གོ་ཕྱོགས་ལ་ཡུལ་ཤུལ་གེགས་ཁུལ་དུ་སློབ་ཆུང་ཞིག་བསྐྲུན་ནས་ཞལ་འདེབས་རྒྱག་གི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པ་རེད། 2012ལོའི་ཟླ་7པར་སློབ་གྲྭ་ལས་མཇུག་འགྲིལ་བ་དང་ཝུན་ལེ་སློབ་ཆུང་ལ“ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང”ཞེས་པའི་སྒོ་བྱང་བཀལ་ཡོད། རི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བའི་ཁྲོད་སློབ་གྲྭ་གསར་པ་དེར་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ཐོག་ཁང་དང་། ཕྱོགས་བསྡུས་ཚོད་ལྟའི་ཐོག་ཁང་། ཟ་ཁང་། ལན་ཆིའུ་སྤོ་ལོ་ཐང་། འགྱིག་བཟོས་རྒྱུག་ལམ་གྱི་ལུས་རྩལ་ར་བ་བཅས་ཡོད་པ་རེད།2012ལོར་སྐབས་དེ་དུས་ཁོང་ཀོའི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་དབྱི་ཁུའེ་པེ་ཡུལ་ཤུལ་དུ་སློབ་གྲྭའི་ལས་མཇུག་འགྲིལ་བའི་མཛད་སྒོར་ཞུགས་པ་རེད། རྒྱ་ཡིག་དགེ་རྒན་བསམ་གཏན་ཚེ་རིང་གིས“ང་ཚོས་ཁོང་ལ་མཇལ་དར་སེར་པོ་བསྒྲོན་ནས་གྲོགས་པོ་ཨ་ཧྥེ་རི་ཁ་བ་ཚོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་ཡིན”ཞེས་གསར་འགོད་པར་བཤད་པ་དང་། “དེ་ཉིན་ཆར་སིམ་བབས་རྗེས་འཇའ་ཚོན་ཤར་བ་དང་མཛའ་གྲོགས་ཟབ་མོ་ལས་ངེད་ཚོར་དྲོ་སྐྱིད་ཆེན་པོ་ཚོར་བྱུང”ཞེས་ཕྱིར་དྲན་བྱས།བསམ་གཏན་ཚེ་རིང་གིས་ལོ་ལྟར་ཟླ་9པར་སློབ་གྲྭས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་འཛིན་ཚོགས་སོགས“དྲིན་ཚོར་གྱི་སློབ་གསོའི་ཟླ་བའི”བྱེད་སྒོ་སྤེལ་ནས་སློབ་མ་ཚོར་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཡག་པོ་དེ་གླེང་གི་ཡོད་བརྗོད་བྱུང་། ལོ་11ལ་སླེབས་པའི་འཇམ་དབྱངས་རྒྱ་་མཚོས“ང་ཚོའི་རྒན་ལགས་ཀྱིས་སློབ་ཚན་ཁྲིད་སྐབས་ཁོང་ཀོ་ནི་ཕྱུག་པོ་དེ་ཙམ་མེད་ཅེས་གསུངས་མྱོང་ཡོད། སླད་ཕྱིན་དགེ་རྒན་ཞིག་བྱས་ནས་གལ་སྲིད་གོ་སྐབས་བྱུང་ཚེ། ཨ་ཧྥེ་རི་ཁའི་ཕྲུ་གུ་ཚོར་རོགས་རམ་བྱེད་པར་འགྲོ་འདོད་ཡོད”ཅེས་གསར་འགོད་པར་བཤད།ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་ལ་སྤྲིངས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཞུ་བའི་འཕྲིན་ཡིག་ནང“ནམ་མཁར་མཐའ་མེད་པས་བྱིའུ་སྔར་བས་རང་དབང་ཆེ། རྩྭ་ཐང་རྒྱ་ཆེ་བས་རྟ་ཕོ་སྔར་བས་བང་རྩལ་རྒྱས། ཉི་འོད་དང་ཆར་ཆུ་འཛོམས་པས་མེ་ཏོག་སྔར་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན། ཁོང་ཀོ་སྲིད་གཞུང་དང་མི་དམངས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ང་ཚོའི་འཚོ་བ་སྔར་བས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད”ཅེས་བྲིས་ཡོད་པ་རེད།“ཀྲུང་གོས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་ང་ཚོར་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཀྲུང་གོ་དང་ཁོང་ཀོའི་དབར་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལོ་60འཁོར་བའི་དྲན་གསོའི་ཉིན་དང་པོའི་ཡིག་སྐོགས་ཐོག་བྲིས་པའི་རི་མོ་གཞན་ཞིག་ནི་ཀྲུང་གོ་དང་ཁོང་ཀོའི“རྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག”མཉམ་སྐྲུན་གྱི་མཚོན་རྟགས་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་ཁོང་ཀོའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞུང་ལམ་དང་པོ་རེད།ཀྲུང་གོའི་ཁེ་ལས་ཀྱིས་བསྐྲུན་འགན་འཁུར་བའི་གཞུང་ལམ་དེའི་སྤྱིའི་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་536ཡོད་ལ། དེ་ནི་ཁོང་ཀོའི་རྒྱལ་ས་པུ་ར་ཙ་ཝེར་དང་དཔལ་འབྱོར་ལྟེ་གནས་ཧེ་ཅའོ་གྲོང་ཁྱེར་གཉིས་སྦྲེལ་མཐུད་བྱེད་པའི་བགྲོད་ལམ་གལ་ཆེན་འབའ་ཞིག་དེ་རེད། 2016ལོའི་ཟླ་གསུམ་པར་ལས་མཇུག་འགྲིལ་རྗེས་གཞུང་ལམ་དེ་ནས་ཁོང་ཀོའི་ཕྱིར་གཏོང་ནང་འདྲེན་གྱི་དངོས་ཟོག་90%ཡན་དབོར་འདྲེན་དང་། ལམ་རྒྱུད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་གལ་ཆེན་མང་པོ་སྦྲེལ་མཐུད། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་མི་འབོར་65%ཡན་ལ་ཁྱབ་པ་བཅས་བྱུང་ནས་ཁུལ་ཁོངས་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་ནུས་ལྡན་ཐེབས་ཏེ་ས་གནས་དེ་གའི་མི་ཚང་མས་ཤེས་པའི“འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུར”གྱུར་ཡོད་པ་རེད།ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་ཡིས“ཀྲུང་གོས་ང་ཚོའི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ངང་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཀྲུང་གོའི་འཛུགས་སྐྲུན་པས་ས་གནས་དེ་གའི་མི་རབས་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཕུགས་འདུན་སྒྲུབ་རོགས་བྱས་ཡོད”ཅེས་གསུངས། གཞུང་ལམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཁོང་ཀོའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་གསུམ་པ་ཏུའོ་ལི་ཅིར་གྱི་མི་དམངས་ཀྱིས“རི་གཤགས་མཁན”གྱི་བརྐོས་བརྙན་བཙུགས་ཏེ་ཀྲུང་གོའི་འཛུགས་སྐྲུན་པར་བརྩི་བཀུར་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་ལུགས་མཚོན་པར་བྱས་ཡོད།འདི་ལོའི་ཟླ་གཉིས་པར། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ཙུང་ཐུང་སཱ་སུའུ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་རྟེན་འབྲེལ་གློག་འཕྲིན་གཏོང་རེས་གནང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་དབར་ཕྱི་འབྲེལ་བཙུགས་ནས་ལོ་60འཁོར་བར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས་གནང་བ་རེད། ཀྲུའུ་ཞི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོས་སྤེལ་རེས་ཐེངས་མང་བྱས་པས་ཆབ་སྲིད་ཐད་ཕན་ཚུན་ཡིད་ཆེས་བྱེད་ཚད་ཟབ་ཏུ་དང་དངོས་སྒྲུབ་མཉམ་ལས་འཕེལ་རྒྱས་བརྟན་པོ་བྱུང་ནས། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་པོའི་མི་དམངས་ལ་དངོས་དངོས་རྗེན་རྗེན་གྱི་བདེ་རྩ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཛའ་གྲོགས་མཉམ་ལས་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་མཚོན་ཚུལ་ཤིག་རེད།ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཁོང་ཀོའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞུང་ལམ་དང་པོ་ནས་པུ་ར་ཙ་ཝེར་གཙང་འགྲམ་ལམ་ཆེན་གྱི་ལྡིང་ཟམ་བར་དང་། དེ་ནས་ཀྲུང་ཁོང་ཧྥེ་གླིང་དངུལ་ཁང་བར་སོགས་ཀྲུང་ཁོང་དངོས་སྒྲུབ་མཉམ་ལས་རྣམ་གྲངས་ཁག་ཅིག་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ནས། ས་གནས་དེ་གའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་དེང་རབས་ཅན་གྱི་འཕེལ་རིམ་ལ་སྒུལ་ཤུགས་གསར་པ་བསྣན་ནས་ཀྲུང་ཧྥེའི་མཛའ་གྲོགས་ཀྱི་ལེའུ་གསར་པ་མུ་མཐུད་རྩོམ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།（བསོད་བདེ་ཆེ་བ་དང་དམ་ཆོས་ཀྱིས་སྒྱུར་ཞུས་བྱས）2012ལོའི་ཟླ་7ཚེས་22ཉིན་མཚོ་སྔོན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཀྲོའུ་ཁྲི་འདུ་རྫོང་དུ་ཀྲུང་ཁོང་མཛའ་གྲོགས་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་མ་ཆོས་སྒྲོན(གཡས)གྱིས་སློབ་ཁང་ནང་དཔེ་དེབ་ལྟ་བཞིན་པ།

གྱོད་དཔེ།དཔལ་ལྡན་ནི་སློབ་སྦྱོང་གི་སྦྱངས་འབྲས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སློབ་མ་ཞིག་ཡིན་པས། ཁྱིམ་བདག་དང་སློབ་གྲྭས་ཁོ་ལ་རེ་བ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བཟུང་ཡོད། 2022ལོའི་ཟླ6པར། དཔལ་ལྡན་མཐོ་རྒྱུགས་ལ་ཞུགས་ཏེ་རྒྱུགས་འབྲས་གཡུར་དུ་ཟ་བ་བླངས་རྗེས་དགའ་སྤྲོ་ཚད་མེད་སྐྱེས་ཤིང་། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོས་རྒྱུགས་འབྲས་མཐོན་པོས་སློབ་ཆེན་གྲགས་ཅན་ཞིག་ལ་མིང་ཐོ་བཀོད་ཆོག་པས་ཡིན། ཁོས་རང་ཉིད་ཀྱི་དགའ་ཕྱོགས་ལྟར་སློབ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་མིང་ཐོ་བཀོད་རྗེས་སློབ་ཆེན་དེ་གའི་སློབ་བསྡུའི་བརྡ་ཐོ་འབྱོར་བར་ཉིན་མཚན་ཀུན་ཏུ་རེ་སྒུག་ཆེན་པོ་བྱས། ཡིན་ན་ཡང་དུས་ཚོད་ནི་ཅི་འདྲའི་མགྱོགས་ཤིང་མིག་རྡེབ་དབང་ཙམ་གྱིས་ཟླ་གཉིས་ལྷག་འགོར་ལ་ཉེ་ཡང་། དཔལ་ལྡན་ལ་ད་རག་བར་དུ་སློབ་བསྡུའི་བརྡ་ཐོ་གཏན་ནས་མ་འབྱོར། ཕྱིས་སུ་དཔལ་ལྡན་གྱིས་སྐད་ཆ་ལྡོམ་པོ་ཞིག་གོ་བ་ལྟར་ན། རང་ཉིད་ལ་སློབ་བསྡུའི་བརྡ་ཐོ་མི་འབྱོར་དོན་ནི་འབྲུག་ལོ་ཡིས་གོང་རིམ་གྱི་དཔོན་པོ་ཁ་ཤས་ལ་རྒྱུ་ནོར་བརྫངས་རྗེས། སློབ་བསྡུའི་གཞུང་ལས་ཁང་གི་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་ཡིག་ཚགས་རྫུན་མ་ལས་ཏེ་འབྲུག་ལོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚབ་བྱེད་མི་རུ་བཏང་ནས་སློབ་ཆེན་འགྲིམ་དུ་བཅུག་ཟིན་པ་ཐོས།བཅའ་ཁྲིམས་དབྱེ་ཞིབ།གྱོད་དོན་འདི་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་གི་ཡིག་ཚགས་རྫུན་བཟོ་བྱས་ཏེ། ཚུལ་མིན་གྱི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་གི་ཚབ་བྱས་ཏེ་སློབ་ཆེན་འགྲིམས་པས། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཤོར་དུ་བཅུག་པ་དང་། དེར་བཟོས་པའི་གྱོང་གུད་ལ་སྐྱིན་ཚབ་གཞལ་དགོས་མིན་གྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། རང་རྒྱལ《རྩ་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན46པའི་ནང་གསེས་ཚན་པ1པོའི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ན། “ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྤྱི་དམངས་ལ་སློབ་གསོ་ཐོབ་པའི་ཁེ་དབང་དང་འོས་འགན་ཡོད”ཅེས་བཀོད་ཡོད། དུས་མཚུངས་སུ་རང་རྒྱལ་གྱི《དམངས་དོན་ཁྲིམས་གཞུང》གི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ན། “རུས་མིང་གི་དབང་ཆ་ནི་རང་བྱུང་མིར་ཁྲིམས་ལྟར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་མི་གཤིས་ཀྱི་དབང་ཆའི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པས། རྩ་འཛུགས་སམ་མི་སྒེར་གང་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཐེ་གཏོགས་དང་རྐུ་སྤྱོད། རྫུན་མ་སོགས་ཀྱི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་གཞན་གྱི་རུས་མིང་གི་དབང་ཆའམ་མིང་གི་དབང་ཆར་གནོད་འཚེ་བཏང་མི་ཆོག”ཅེས་བཀོད་ཡོད། དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད། ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་མི་གཞན་གྱི་རུས་མིང་དབང་ཆར་གནོད་འཚེ་གཏོང་བའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་གསོ་ཐོབ་པའི་གཞི་རྩའི་ཁེ་དབང་ལ་གནོད་འཚེ་གཏོང་བར་མ་ཟད། བྱེ་བྲག་གི་གནོད་འཚེ་བཟོས་ཏེ་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་གྱི་བསམ་བློར་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་བཟོ་སྲིད། དེར་བརྟེན། གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་གྱིས་གནོད་འཚེ་གཏོང་མཁན་ལ་དེར་མཐུན་གྱི་བཅའ་ཁྲིམས་འགན་འཁྲི་འཁུར་དགོས་པའི་རེ་བ་བཏོན་ཆོགགོང་གི་གྱོད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་དུ། འབྲུག་ལོའི་ཁྱིམ་ཚང་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱེད་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་རིམ་གྱི་མགོ་ཁྲིད་ལ་རྒྱུ་ནོར་བརྫངས་པར་མ་ཟད། དཔལ་ལྡན་གྱི་ཡིག་ཚགས་རྫུན་བཟོ་བྱས་པ་རེད། བྱ་སྤྱོད་འདིའི་རིགས་ནི་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་ལ་དཔལ་ལྡན་གྱི་རུས་མིང་དབང་ཆར་གནོད་འཚེ་ཡང་བཏང་བ་རེད། འབྲུག་ལོས་དཔལ་ལྡན་གྱི་ཚབ་བྱས་ནས་སློབ་ཆེན་འགྲིམས་པར་མ་ཟད། དཔལ་ལྡན་གྱི་སློབ་གསོ་ཐོབ་པའི་དབང་ཆར་གནོད་འཚེ་བཏང་སྟེ་སློབ་གསོ་ཐོབ་པའི་གོ་སྐབས་དང་དབང་ཆ་ཤོར་དུ་བཅུག་པ་དེས། དཔལ་ལྡན་གྱི་མི་ཚེ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་མི་དམན་པ་ཐེབས་ངེས་ལ་མི་ཚེའི་བགྲོད་ལམ་ལའང་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངེས། དེ་བས་དཔལ་ལྡན་ལ་བསམ་པའི་གྱོང་གུད་ཀྱི་གྲོན་དངུལ་དང་གཞན་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གྱོང་གུད་དེའི་སྐྱིན་ཚབ་ཐོབ་དབང་ཡོད། རྩོམ་སྒྲིག་པ། མདོ་སྡེ་རྒྱལ།

དགེ་རྒན་དུས་ཆེན་ཐེངས40པ་སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་དུས་འདིར། སློབ་གསོ་པུའུ་ཡིས《2024ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སྔོན་ཐོན་ཐུན་མོང་དང་སྔོན་ཐོན་མི་སྒེར་ལ་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གསལ་བསྒྲགས》བསྒྲགས་པ་རེད། འོས་སྦྱོར་སྡེ་ཚན་ཁག་གིས་རིམ་པ་བཞིན་འོས་སྦྱོར་བྱས་པ་དང་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་སྡེ་ཁག་དཔྱད་འདེམས་གཟེངས་བསྟོད་ལས་དོན་མགོ་ཁྲིད་ཚོ་ཆུང་གིས་ཞིབ་བཤེར་དཔྱད་འདེམས་བྱས་པ་བརྒྱུད། རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་སྡེ་ཁག་གི་སྔོན་ཐོན་ཐུན་མོང591དང་རྒྱལ་ཡོངས་དགེ་རྒན་དཔེ་བཟང717། རྒྱལ་ཡོངས་དགེ་རྒན་ཕུལ་བྱུང895དང་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་སྡེ་ཁག་གི་སྔོན་ཐོན་ལས་དོན་པ80། རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་པ་ཕུལ་བྱུང99བཅས་ལ་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་རྩིས་ཡོད། རང་ཁུལ་གྱི་ཉག་ཆུ་རྫོང་མགར་ར་གྲོང་རྡལ་དམའ་རིམ་སློབ་འབྲིང་རྒྱལ་ཡོངས་སློབ་གསོའི་སྡེ་ཁག་གི་སྔོན་ཐོན་ཐུན་མོང་གི་གཟེངས་བསྟོད་མིང་ཐོར་ཚུད་པ་དང། སེར་ཤུལ་རྫོང་མི་རིགས་ཞག་སྡོད་ལམ་ལུགས་སློབ་འབྲིང་གི་དགེ་རྒན་ལི་ཙུའོ་ཞང་རྒྱལ་ཡོངས་དགེ་རྒན་དཔེ་བཟང་གི་གཟེངས་བསྟོད་མིང་ཐོར་ཚུད། དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་གི་དགེ་རྒན་ཝང་ཞའོ་ཆིན་རྒྱལ་ཡོངས་དགེ་རྒན་ཕུལ་བྱུང་གི་གཟེངས་བསྟོད་མིང་ཐོར་ཚུད་པ་རེད།

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ8པའི་ཚེས1ཉིན། མགོ་ལོག་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མི་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་གི“སློབ་མགོ་ཚུགས་པའི་སློབ་ཚན་དང་པོ”ཞེས་པ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན་གྱི་སློབ་གཙོ་ཝང་ཧའོ་ལིའང་གིས་སློབ་གྲྭ་དེའི་དགེ་སློབ་ཚོས་ཉེ་ཆར་མཇུག་སྒྲིལ་བའི2024ལོའི་འཛམ་གླིང་འཕྲུལ་མིའི་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོ་སྟེ་པེ་ཅིན་འགྲན་བསྡུར་གྱི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་འཕྲུལ་མིའི་ཇུས་འགོད་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོའིTAIའགྲན་སློང་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་གྲུབ་འབྲས་བཟང་པོ་བླངས་པ་རེད་ཅེས་མི་སེམས་ལ་སྐུལ་མ་ཐེབས་པའི་འཕྲིན་བཟང་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས།ཝང་ཧའོ་ལིའང་གིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་དོན། ཐེངས་འདིའི་འགྲན་བསྡུར་ནི་མགོ་ལོག་ཁུལ་མི་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་གི་ཧྲང་ཧེ་རོགས་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་སློབ་གསོ་ཚོགས་པས་སྣེ་ཁྲིད་རྩ་འཛུགས་བྱས་ཏེ། ཧྲང་ཧེའི་རོགས་སྐྱོར་དགེ་རྒན་ཚའེ་ལུང་དང་མགོ་ལོག་ཁུལ་མི་རིགས་མཐོ་རིམ་སློབ་འབྲིང་གི་དགེ་རྒན་མ་ཅིན་ཧུང་། དེ་མིན་སློབ་མ8བཅས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་རུ་ཁག་གསུམ་པེ་ཅིན་དུ་མངགས་ནས། གཞན་པའི་འགྲན་ཞུགས་རུ་ཁག33དང་མཉམ་དུ་འགྲན་བསྡུར་ནང་ཞུགས་ཏེ། འཕྲུལ་མིའི་སྒྲིག་རིམ་དང་ལས་འགན་ལག་བསྟར་སོགས་རྩལ་ནུས་འགྲན་རེས་བྱས་པ་རེད། འགྲན་རྩོད་དྲག་པོ་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཉི་མ་འཚོ་དང་མཁའ་སྐྱིད། གུར་དཀར་བཅས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི “NKGརུ་ཁག”དང་། གཡང་བརྟན་མཚོ་མོ་དང་གངས་རི་ལྷ་མོ། ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་བཅས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི“YGYརུ་ཁག”། གཙང་བཟའ་ཚེ་རིང་དབང་མོ་དང་སྐར་མས་གྲུབ་པའི“GGརུ་ཁག”བཅས་ཀྱིས་སོ་སོར་གཞོན་ནུ་ལོོ་ཆུང་གི་འཕྲུལ་མིའི་ཇུས་འགོད་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོའིTAIའགྲན་སློང་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་བྱ་དགའ་ཨང་གསུམ་པའི་གྲུབ་འབྲས་བཟང་པོ་བླངས། 2024ལོའི་འཛམ་གླིང་འཕྲུལ་མིའི་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོ་སྟེ་པེ་ཅིན་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་མཉམ་འདྲེས་འཕྲུལ་མིའི་འགྲན་བསྡུར་དང་། ཀླད་པའི་ཚོད་འཛིན་འཕྲུལ་མིའི་འགྲན་བསྡུར། བར་སྣང་འཕྲུལ་མིའི་འགྲན་བསྡུར། གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་འཕྲུལ་མིའི་ཇུས་འགོད་འགྲན་བསྡུར་བཅས་རྣམ་གྲངས་བཞི་རུ་བགོས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཁྲོད། གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་འཕྲུལ་མིའིི་ཇུས་འགོད་འགྲན་བསྡུར་ཆེན་མོ་ཞེས་པ་དེ་ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་གྱི་འགྲན་དོན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས། འཛམ་གླིང་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་མང་པོ་བཀུགས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་འཕྲུལ་མིའི་ལག་རྩལ་ལ་དགའ་བའི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་འཇོན་ཐང་ངོམ་པའི་གར་སྟེགས་ལེགས་པོ་ཞིག་འདོན་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། །

ཉེ་ཆར། གསར་འགོད་པར་སློབ་གསོ་པུའུ་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། འོས་འགན་སློབ་གསོའི་ཀུན་སྤྱོད་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་དང་། རྒྱ་ཡིག ལོ་རྒྱུས་བཅས་གཅིག་གྱུར་རྩོམ་སྒྲིག་བསླབ་གཞི་བཟོ་བཅོས་ཐད་ཉེ་དུས་རྩོམ་སྒྲིག་ཞུ་དག་གི་གོ་རིམ་ཚང་མ་ལེགས་གྲུབ་ཟིན་ཞིང་། སྟོན་ཁའི་སློབ་དུས་སུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་ཆུང་དང་དམའ་རིམ་སློབ་འབྲིང་གི་ལོ་རིམ་དང་པོ་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་འགོ་འཛུགས་རྒྱུ་དང་ལོ་གསུམ་ནང་ལོ་རིམ་ཚང་མར་ཁྱབ་པར་བྱ་རྒྱུ་རེད།སློབ་གསོ་པུའུ་བསླབ་གཞི་ཅུས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། 2022ལོའི་ཟླ་3པར་སློབ་གསོ་པུས་གསར་དུ་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་པའི་འོས་འགན་སློབ་གསོའི་སློབ་ཚན་གྱི་ཇུས་གཞི་དང་སློབ་ཚན་གྱི་ཚད་གཞི་བཀྲམ་པ་དང་ཆབས་ཅིག འོས་འགན་སློབ་གསོའི་གཅིག་གྱུར་རྩོམ་སྒྲིག་གི་བསླབ་གཞི་གསུམ་ལ་བཟོ་བཅོས་ཀྱང་རྒྱག་འགོ་བཙུགས་ཡོད། བཟོ་བཅོས་ལས་དོན་གྱིས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཇུས་འགོད་བྱེད་པར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པ་དང་། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པའི་བླང་བྱ་བརྒྱུད་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པ། ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དང་། གསར་བརྗེའི་རིག་གནས། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྔོན་ཐོན་རིག་གནས་བཅས་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་བཏང་བ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་སློབ་གསོ་དང་། ཁྲིམས་སྐྱོང་སློབ་གསོ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པའི་སློབ་གསོ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་བརྗོད་དོན་གལ་ཆེན་གྱི་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་པས་མི་གསོ་སྐྱོང་གི་སྟོན་ཕྱོགས་སྔར་བས་མངོན་གསལ་དོད་དུ་ཕྱིན་ཡོད།བསླབ་གཞི་བེད་སྤྱོད་ལས་དོན་ཡག་པོ་སྒྲུབ་ཆེད། ཉེ་ཆར་སློབ་གསོ་པུས་རྐང་འཛིན་སློབ་དཔྱོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་དཔེ་སྟོན་གསོ་སྦྱོང་བྱས་ཤིང་། ས་གནས་ཁག་གིས་ཟླ་8པའི་ཟླ་མཇུག་གོང་སློབ་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ཡོངས་ལ་གསོ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ལེགས་སྒྲུབ་བྱ་རྒྱུ་རེད། དུས་མཚུངས་སུ་བསླབ་གཞི་སྤྱོད་ཚུལ་ལ་མུ་མཐུད་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱས་ནས་བསླབ་གཞི་སྤྱོད་ཚུལ་དུས་ཐོག་ཏུ་ཤེས་རྟོགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་འཆར་གང་ལེགས་ཉན་ཏེ་བསླབ་གཞིའི་སྤུས་ཚད་ཟམ་མི་ཆད་པར་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཉི་མ་ཚེ་རིང་།

ཉེ་ཆར། རྣམ་གླིང་རྫོང་གིས་2024ལོའི“ཤངས་པས་རྡོག་ཐོན་བྱེད། ལང་ཚོའི་ཕུགས་འདུན་གཏོད”ཅེས་པའི་མཐོ་སློབ་སློབ་ཐོན་སློབ་མའི་ཆེད་དམིགས་ལས་མི་བསྡུ་བའི་འདུ་ཚོགས་འཚོགས་པ་རེད།ས་གནས་ས་ཐོག་ཏུ་ཁེ་ལས་ཁག་གི་ལས་བསྡུ་དང་བློ་འདྲིའི་འགྲེམས་སྟེགས་མདུན་དུ་མི་ཡིས་ཁེངས་ཤིང་། སློབ་ཐོན་སློབ་མ་ཚོས་ལག་ཏུ་སོ་སོའི་ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་ཁྱེར་ནས་རང་ཉིད་འོས་སྦྱོར་ཧུར་ཐག་བྱས་ཏེ། འདོད་འདུན་ཡོད་པའི་ཚན་པ་དང་སྤེལ་རེས་མཉམ་འགུལ་དང་འབྲེལ་གཏུག་ངོ་འཕྲད་གྲོས་མོལ་བྱས་པ་དང་། ཁེ་ལས་ཀྱི་ལས་མི་བཀོལ་སྤྱོད་ཆ་འཕྲིན་སོགས་ཤེས་རྟོགས་ཞིབ་ཕྲ་བྱས་ནས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་དང་ཁྱད་ཆོས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ལས་གནས་འོས་འཚམ་འཚོལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ལས་མི་བསྡུ་བའི་འདུ་ཚོགས་འཚོག་ཡུལ་དུ་སྲིད་ཇུས་བློ་འདྲིའི་ཁུལ་དང་། ལས་རིགས་མཛུབ་ཁྲིད་ཁུལ། ཡོངས་བསྒྲགས་གདན་ཞུའི་ཁུལ། རྒྱབ་ཕྱོགས་མཁོ་སྒྲུབ་ཞབས་ཞུ་ཁུལ་སོགས་བྱེད་ནུས་ཁུལ་བཙུགས་ཏེ་ཞབས་ཚགས་ཚུད་བསྒྲུབས་ནས་མཐོ་སློབ་སློབ་ཐོན་སློབ་མའི་ལས་ཞུགས་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཆེད་དམིགས་ལས་མི་བསྡུ་བའི་འདུ་ཚོགས་ཐོག་གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་8དང་། ཀྲུང་དབྱང་ཁེ་ལས་5 དམངས་གཉེར་ཁེ་ལས་47བཅས་ཡོད་པ་དང་། ས་ཡུལ་དངོས་སུ་ལས་གྲྭ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་། གཉེར་སྐྱོང་ཕྱིར་ཚོང་། རྩིས་གཉེར་སོགས་ལས་གནས་860ལྷག་ཙམ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཤིང་། མི་160ལྷག་ཙམ་ལས་ཀ་འཚོལ་བར་ཡོང་བ་དང་། ལོ་རྒྱུས་མདོར་བསྡུས་212བསྐྱལ་བའི་ནང་ནས་མི་སྤྱོད་ཚན་པར་ལས་ཞུགས་ཀྱི་འདོད་འདུན་རགས་ཙམ་བྱུང་བའི་མི་82ཡོད་པ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཉི་མ་ཚེ་རིང་།

ཁབ་སྐུད་རེ་རེ་ཡིས་མཛེས་སྡུག་གི་འབྱུང་འགྱུར་བསྐྲུན།བོད་ལུགས་གཙགས་དྲུབ་ཐོན་ལས་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ་བས། ཀོས་ནན་རྫོང་བྱ་མདོ་ཤང་གི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ལ་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་ཡོད། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལག་རྩལ་འདིས་ས་གནས་འདིའི་བུད་མེད་རྣམས་ལ་ལས་ཞུགས་ཀྱི་ལམ་བུ་བརྟན་པོ་ཞིག་བཏོད་པར་མ་ཟད། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་ལམ་བུ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད།མཚོ་སྔོན་གངས་ལྷ་མེ་ཏོག་མི་རིག

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། སྤུན་གསུམ་གྲོང་ཚོས“གྲོང་ཚོ་སྟོང་གི་དཔེ་སྟོན་དང་གྲོང་ཚོ་ཁྲི་ཡི་བཅོས་སྒྲིག”ལ་བརྟེན་ནས། ཏང་འཛུགས་སྐྱོང་གིས་ཁྲིད་སྟོན་བྱས་ཏེ་ཞི་མཐུན་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་བཏོད་ཡོད་པ་རེད།སྤུན་གསུམ་གྲོང་ཚོས་གསར་གཏོད་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་དྲ་མིག་ཅན་གྱི་དོ་དམ་བྱ་ཐབས་ལག་ལེན་བསྟར་ཏེ“གྲོང་ཚོས་ཚོགས་ཆུང་ལ་དོ་དམ་དང་། ཚོགས་ཆུང་གིས་དུད་ཚང་ལ་དོ་དམ། དུད་ཚང་གིས་ནང་མིར་དོ་དམ་བཅས་བྱེད་པའི”འགན་འཁྲིའི་མ་ལག་བཙུགས་ནས། ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་ལ་ཁུག་ཆ་མི་ལུས་པ་དང་འགན་འཁྲི་མི་ཐོག་ཏུ་འཁྱོལ་བར་འགན་ལེན་བྱས་ཡོད། རིམ་རྩིས་བརྒྱབ་ན། ཁོར་ཡུག་གནད་དོན་ཁག་500ཡན་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཏེ། གྲོང་ཚོའི་རྣམ་པ་གསར་རྐྱང་དུ་གྱུར་ནས་ཅ་དངོས་གང་བྱུང་དུ་སྤུངས་པ་དང་འཇོག་པའི་སྣང་ཚུལ་ཉུང་དུ་ཤུགས་ཆེན་སོང་བ་མ་ཟད། ཞིབ་ཚགས་ཅན་གྱི་དོ་དམ་ཕན་ནུས་ཀྱང་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་བཅོས་སྒྲིག་བྱེད་རིང་། སྤུན་གསུམ་གྲོང་ཚོས་བྱ་ཐབས་སྣ་མང་སྤྱད་དེ་སྒྲིག་འགལ་གྱི་སྐྲུན་དངོས་བཤིག་པ་དང་། དུད་ཚང་གི་གསང་སྤྱོད་ལ་སྒྱུར་བཀོད་བྱེད་པ། རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ལེགས་སུ་གཏོང་བ། མི་ཕྱུགས་ལོགས་དབྱེར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཤིང་། འཆར་གཞི་ལྟར་ན། ད་ལོར་གྲོང་ཚོ་ཡོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྡུས་བ་ཚང་བསྐྲུན་ཏེ་མིའི་འཚོ་སྡོད་ཁོར་ཡུག་ལ་རྦད་དེ་ལེགས་བཅོས་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།དུས་རབས་གསར་པའི་ཤེས་དཔལ་ལག་ལེན་ས་ཚིགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྤུན་གསུམ་གྲོང་ཚོས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་དྲིལ་བསྒྲགས་རྒྱ་ཁྱབ་བྱས་ཤིང་མིག་སྔའི་བར་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་20ལྷག་ཙམ་སྤེལ་བར་མི་ཐེངས་ཆིག་སྟོང་ལྷག་ཙམ་ལ་ཕན་པ་བཏགས་ཡོད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

རྩོམ་སྒྲིག ཀླུ་མོ་མཚོ། ཡོང་ཁུངས། མདའ་བཞི་རྫོང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་ལྟེ་གནས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། དམངས་འཚོར་དོན་ཆུང་མེད། དོན་དག་ཡོད་ཚད་དམངས་སེམས་དང་བསྟུན་དགོས། དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ཀྱི་ཞིབ་ཐོ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་མང་ཚོགས་ཀྱིས་བདེ་སྐྱིད་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་རེ་སྒུག་དང་ཡིད་སྨོན་མཚོན་ཡོད། 2024ལོར་མདའ་བཞི་རྫོང་གི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་དྲུག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་པའི་སྟེང་། རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས“མང་ཚོགས་ཀྱིས་བཏོན་པ་དང་ཨུ་ཡོན་གྱིས་གྲོས་མོལ། འཐུས་མིས་གཏན་འབེབས། སྲིད་གཞུང་གིས་སྒྲུབ་པ”བཅས་ཀྱི་བསམ་ཕྱོགས་གཞིར་བཟུང་། “དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་དགུ”གཏན་འཁེལ་བྱས། མིག་སྔར“དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་དགུ”ཚང་མ་དུས་རིམ་ལྟར་གོམ་སྟབས་བརྟན་པོའི་ངང་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས“དམངས་འཚོའི་གསལ་ཐོ”དེ་“བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་རྩིས་ཐོར”བསྒྱུར་བ་དང་། “དཀའ་སྡུག་གི་སྟོན་གྲངས”དེ“བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་སྟོན་གྲངས”ལ་བརྗེས་ཡོད། ཚད་གཞི་མཐོན་པོས་རོང་འབྲོག་ཁུལ་གྱི་ས་ཁོངས་ཅན་གྱི་རྒན་གསོའི་སྒྱུར་བཅོས་ཚོད་ལྟ་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། སྒོར་ཁྲི90བཏང་ནས་རྒན་པའི་རོགས་སྐྱོར་འཚལ་གནས་ཀྱི་སྒྲིག་ཆས་ཉོ་སྒྲུབ་རྣམ་གྲངས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་ཡོད། སྡེ་བའི（སྡེ་ཁུལ）ཨུ་ལྷན་གཉིས་ཀྱིས་བེད་མེད་དུ་བཞག་པའི་ཁང་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱར་སྐྲུན་དང་བསྡུ་སྒྲིལ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད། ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རྒན་པའི་རོགས་སྐྱོར་འཚལ་གནས15བཀོད་སྒྲིག་བྱས། ལས་ཕྱོད་ཆེན་པོས“མདའ་བཞིའི་སྤུས་ལེགས་ཐོན་རྫས”ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། ཧྲན་ཏུང་དང་ཀྲུང་གོ་ཧ་ཡང་སྤྱི་གཉེར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་ལས་སྟེགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྫོང་ནང་ཁུལ་གྱི་ཁེ་ལས་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ་དྲིལ་སྒྲོག་འོས་སྦྱོར་ཐེངས4བྱས་པ་དང་། ཁྱད་ལྡན་ཞིང་ཕྱུགས་ལས་ཐོན་རྫས་ཐད་འཚོང་ཚོང་ཁང2བཙུགས་ནས་གཉེར་སྐྱོང་བྱས་ཡོད། ཞ་ཧྭ་སྤྱི་གཉེར་མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱི“མདོ་ལ་རིང་མོའི་འདབས་ཀྱི་ཕྱུགས་ར་ལེགས་པོའི”ལྗང་མདོག་སྐྱེ་ལྡན་ཞིང་ཕྱུགས་ཐོན་རྫས་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤྱི་སྤྱོད་སྤུས་རྟགས་ཁེ་ལས་ཁག་དང་པོའི་ནང་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་དང་། རྫོང་ཁོངས་ཀྱི་ཁེ་ལས5ཡི་ཐོན་རྫས་སྣ་ཁ29“མདོ་ལ་རིང་མོའི་འདབས་ཀྱི་ཕྱུགས་ར་ལེགས་པོའི”སྤུས་ལེགས་ཐོན་རྫས་མཛོད་ནང་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད། “མཚོ་སྔོན་ས་མཐོའི་ཞིང་དར་རྐང་རྩེད་སྤོ་ལོའི་རིམ་འདས་མཉམ་འབྲེལ་འགྲན་སྡུར”གོ་སྐབས་སུ་བྱས་ཏེ། མདའ་བཞིའི་ཟས་རིགས་རིས་མཛོད་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་སྤྲོ་གསེང་གནས་སྐོར་ལམ་ཐིག་རྩེར་སོན་འོས་སྦྱོར་བྱས། ཆུ་ཚད་མཐོན་པོས་སློབ་གསོའི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་མཐོར་འདེགས་དང་ཚད་གཞིར་སླེབས་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། སློབ་གསོའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་ཉེན་ཁ་དང་བྱུར་རྐྱེན་གྲལ་བཤེར་ཆེན་པོ་དང་བཅོས་སྒྲིག་ཆེན་པོའི་བྱ་སྤྱོད་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ། མེ་གསོད་བདེ་འཇགས་དང་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་ཀྱི་བྱུར་རྐྱེན་གནད་དོན150གྲལ་བཤེར་བྱས་པ་དང་། མིག་སྔའི་བར། དག་ཐེར109ལེགས་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་དག་ཐེར་བྱེད་ཚད72.3%ཟིན་ཡོད། ཚད་གཞི་མཐོན་པོས་གཞིས་ལ་འཚམ་པའི་མདའ་བཞིའི་སྤུས་འདེགས་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། མ་དངུལ་སྡོམ་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར1.08བཏང་བའི་ཙོང་ཆུའི（མ་ཕྱག་དགོན་ཆུ་བོའི་མདའ་བཞི་རྫོང་མཁར་དུམ་བུ）འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཕྱོགས་བསྡུས་ལེགས་སུ་གཏོང་བའི་ལས་གཞིའི་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས། སྤུས་ཚད་མཐོ་ཞིང་ཕན་འབྲས་ཆེན་པོས་རྩྭ་ཐང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། ཀྲུང་དབྱང་ནགས་ལས་རྩྭ་ཐང་སྒྱུར་བཅོས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི250བརྩོན་ལེན་བྱས་ཏེ། རྩྭ་ཐང་གི་གནོད་ལྡན་སྐྱེ་དངོས་འགོག་སྡོམ་རྣམ་གྲངས་མུའུ་ཁྲི50ལག་བསྟར་བྱས་ལ། དེའི་ནང་ཨ་བྲ་མུའུ་ཁྲི30དང་བྱི་ལོང་མུའུ་ཁྲི20འགོག་སྡོམ་བྱས། སྤུས་ཚད་མཐོན་པོས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་བགྲོད་ལམ་ཚད་ལོན་མཐོར་འདེགས་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། ས་མཐོའི་དམིགས་བསལ་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་འཛུགས་སྐྲུན་ལག་རྩལ་བགྲོད་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས41བརྩོན་ལེན་བྱས་ནས། ལམ་ཚད་སྤྱི་ལེ318ལྷག་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས། ལས་ཕྱོད་ཆེན་པོས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་གཞུང་ལམ་གྱི་གཟར་ངོས་བཅོས་སྐྱོང་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། མ་དངུལ་སྡོམ་འབོར་སྒོར་ཁྲི1651བཏང་བའི་རྨ་ཆུའི་འབབ་རྒྱུད་ཀྱི་བཞུར་རྒྱུན་མདའ་བཞི་རྫོང་གི་སྐྱེ་ཁམས་སླར་གསོ་བཅོས་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས། ཉམས་གསོ་ཁུལ124ཡོད་པ་དང་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མུའུ449.75ཡོད། བླང་བྱ་མཐོན་པོས་རྫོང་ཡོངས་ཀྱི་སྡོད་དམངས་སྤྱི་པའི་རིག་གནས་མཉམ་སྤྱོད་ལས་གཞི་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་། མ་དངུལ་སྒོར་དུང་ཕྱུར1.5བཏང་ནས་ཀྲུང་གོའི་རྡུལ་ཕྲན་མཁར་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་སྒར་ས་བསྐྲུན་པ་དང་། མིག་སྔའི་བར་སློབ་ཆེན་སློབ་མའི་གསར་བརྗེའི་ཞིབ་འཇུག་སློབ་སྦྱོང་གསོ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཐེངས་གསུམ་དང་མི་ཐེངས460ལྷག་ཙམ་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་། ཧྲན་ཏུང་དང་མཚོ་སྔོན་གྱི་གཞོན་ནུ་ལོ་ཆུང་གི“སེ་འབྲུའི་འབྲུ་གུ་ཁྱིམ་ཚང་གཅིག་ལྟར་བརྩེ”ཞེས་པའི་དབྱར་སྒར་གྱི་བྱེད་སྒོ་ཐེངས་གཅིག་གཉེར། གཅིག་གྱུར་འཆར་འགོད་མ་དངུལ་སྒོར་ཁྲི117.58བཏང་ནས་རང་འདེམས་སྐད་འཕྲིན་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་ཚགས་པར་ལྟ་ཀློག་ལེ་ཚན་སོགས་འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད། ནུབ་མཚོ་ཅུན་གྲངས་འཛིན་ཅན་གྱི་རྟེན་མཛོད་ཁང་གི་འགྲེམསཛ་སྟོན་དང་རྫོང་གློག་བརྙན་ཟློས་གར་ཁང་གི་མཛེས་བཟོ་སོགས་རྣམ་གྲངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། སྤུས་ཚད་མཐོན་པོས་འགན་སྲུང་རང་བཞིན་གྱི་སྡོད་ཁང་གི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་བྱས། ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་གྱི་འགན་སྲུང་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱི་པའི་བོགས་གཏོང་སྡོད་ཁང180འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་། མདའ་བཞི་རྫོང་གི་སྤྱི་པའི་བོགས་གཏོང་སྡོད་ཁང60ཡི་དམངས་ཕན་གཞིས་ཁུལ（དུས་ཐེངས་གཉིས་པ）འཛུགས་སྐྲུན་རྣམ་གྲངས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་སྤེལ་བཞིན་ཡོད། རྗེས་མར་མདའ་བཞི་རྫོང་གིས་དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ཡག་པོ་བྱ་རྒྱུར་མུ་མཐུད་དུ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ནས། “དམངས་འདོད་ལ་དོ་སྣང་དང་ཀུན་ཕན་མཉམ་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་། གཙོ་གནད་མངོན་གསལ་དང་སྔོན་བྲེལ་རྗེས་དལ། ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་དང་ནུས་ཚོད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ”བཅས་ཀྱི་རྩ་དོན་གཞིར་བཟུང་ནས། མང་ཚོགས་ཀྱི“ལས་དོན་ཆུང་ངུ”སེམས་ལ་འཆང་བ་དང་མི་དམངས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུ་བའི“འགན་འཁྲི་ཆེན་པོ”ཕྲག་ཏུ་འཁུར་ནས། དམངས་འཚོར་ཕན་པ་དང་དམངས་སེམས་བདེ་བ། སེམས་ཁུར་སེལ་བ། དམངས་ཀྱི་འདོད་བློ་དང་མཐུན་པ་བཅས་ཀྱི་ལས་དོན་དངོས་སུ་བསྒྲུབས་ཏེ། དམངས་འཚོའི་དོན་དངོས་ཁག་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་ལེགས་འགྲུབ་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱ་དགོས། སྐབས་སྔོན་མ། མཚོ་བྱང་ཁུལ་ཨུའི་ཧྲུའུ་ཅི་ཤ་བོ་སྐྱབས་ཀྱི《མཚོ་སྔོན་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར》སྟེང་གི་མིང་བཀོད་རྩོམ་ཡིག སྐབས་རྗེས་མ། མེད།

ཉེ་ཆར་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་བརྩམས་པའི་བྱིས་སྒྲུང་རིང་མོ«ཚེ་ལོ་ཡི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ»ཅེས་པ་ཆིང་ཏའོ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་རེད། «ཚེ་ལོ་ཡི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ»ཅེས་པ་ནི་གྲང་ངར་ཆེ་ཞིང་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་བྱས་ཤིང་། བུ་ཚེ་ལོ་ཨ་མའི་བརྩེ་བ་དང་བྲལ་རྗེས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་སྙན་ངག་གི་ཉམས་ཀྱིས་བརྗོད་དེ། མི་སེམས་འགུལ་བའི་མཐོ་སྒང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད། གཏམ་རྒྱུད་ནང་སློབ་གྲྭར་གུང་གསེང་བཏང་རྗེས་ཚེ་ལོས་ལམ་བར་གྱི་བར་ཆད་མང་པོ་སེལ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་ལྟེ་བར་གནས་པའི་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་དང་། མཐོ་སྒང་གི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་འཚོ་གཞེས་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་དེར་ཚེ་ལོས་ཨ་མར་ཕྱིར་དྲན་བྱས་ནས་འཚར་ལོངས་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱོ་སྡུག་མ་ལུས་ལ་གདོང་གཏད་ཅིང་། གཉེན་ཉེའི་བར་གྱི་བྱམས་བརྩེ་དྲོད་ཁོལ་བཙལ་བ་བྲིས་ཡོད་ལ། ཨ་ཕའི་ཁྲིད་སྟོན་འོག ཚེ་ལོས་ཤོར་བ་དང་ལེན་དང་། འཚོ་བར་ཤེས་རྟོགས། འཚར་ལོངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་བསྡུ་ལེན་བཅས་བྱས། ཁོས་གཟིག་དང་། འབྲོང་། གཙོད་བཅས་ཀྱི་སྟེང་ནས་དྲོད་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཨ་མའི་བྱམས་སེམས་ཚོར་བ་དང་། ཁོའི་ཨ་མས་གཙོད་ཅིག་སྐྱོབ་ཆེད་སྟབས་མ་ལེགས་པར་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་རེད། དེའི་ཕྱིར་ཁོའི་བསམ་པར་ཨ་མས་བརྩེ་བ་ས་གཞི་འདིར་ཕུལ་བ་དང་། ས་གཞིའི་སྟེང་གི་སྲོག་ཆགས་ཡོད་ཚད་ལ་ཨ་མའི་བརྩེ་བས་ཁེངས་ཡོད་པར་འདོད། བརྩམས་ཆོས་འདིའི་ནང་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་མངོན་པ་མ་ཟད། རང་བྱུང་ཁམས་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་ཚེ་སྲོག་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་པ་ཡང་མངོན་ཡོད་ལ། དུས་མཚུངས་སུ་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཁོ་ནར་དབང་བའི་བསམ་པའི་རི་མོ་ཞིག་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་དོ། །ལུང་རིན་ཆེན་གྱི་ལྷུག་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས«མདོ་དབུས་ཀྱི་ཞིབ་ཆ»ཞེས་པ་ཁྲང་ཅང་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས། ལྷུག་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དེབ«མདོ་དབུས་ཀྱི་ཞིབ་ཆ»ཞེས་པའི་ནང་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་གསར་རྩོམ་བྱས་པའི«མི་དམངས་རྩོམ་རིག» «ཟླ་བཅུ་པ» «གཞོན་ནུའི་རྩོམ་རིག» «འོད་ཟེར་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར»སོགས་དུས་དེབ་དང་ཚགས་པར་ཐོག་སྤེལ་བའི་ལྷུག་རྩོམ16བསྡུས་ཡོད། བརྩམས་ཆོས་འདིའི་ནང་མཐོ་སྒང་གི་མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་རེ་རེའི་བཀྲག་མདངས་དང་། འདབ་ཆགས་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་སོགས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད་ལ། མིག་དབང་དང་རྣ་དབང་སྤྱད་ཅིང་། དེའི་སྟེང་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་གཞིག་དང་ཕྱིར་རྟོག་གི་སྒོ་ནས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་མཛེས་སྡུག་མ་ལུས་ཞིབ་ཆའི་ངང་མཚོན་ཡོད། ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་གསུང་དོན། མཛེས་སྡུག་ནི་ཞིབ་ཕྲ་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། མཛེས་སྡུག་གི་མིང་ཐོག་ནས་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ཡིན་ནའང་འདྲ། རི་ཀླུང་དང་རང་བྱུང་ཁམས་བར་གྱི་ཡུལ་གྲུ་མ་ལུས་ཞིབ་ཕྲའི་མཛེས་རྒྱན་དང་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་རིང་གི་འོད་སྟོང་འབར་ཞིང་ཤེས་རིག་ལྡན་པའི་གནའ་བོའི་ཀྲུང་གོར་མཚོན་ན། མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་རེ་རེ་དང་། འདབ་ཆགས་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་རེ་རེའི་རྒྱབ་ཏུ་མི་སེམས་འགུལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་དང་ལོ་རྒྱུས། དེ་བཞིན་དེའི་རིང་གི་མི་སེམས་ཀྱི་བབ་ཆགས་དང་སེམས་ཁམས་བཅས་འདུས་ཡོད། ཞིབ་ཆ་དེ་དག་སྔོག་འདོན་དང་ཞིབ་འབྲི་བྱ་རྒྱུ་ནི་ལྷུག་རྩོམ་གྱི་ལས་འགན་ཞིག་ཡིན། «མདོ་དབུས་ཀྱི་ཞིབ་ཆ»ཞེས་པ་ནི་ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་སྟེང་ནས་བྲིས་པའི་ལྷུག་རྩོམ་གྱི་དེབ་མཆོག་ཅིག་ཡིན་ནོ། ། རྩོམ་པ་པོ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས། ལུང་རིན་ཆེན། 1967ལོའི་ཟླ3པར་མཚོ་སྔོན་པོའི་འགྲམ་གྱི་མཐེབ་རྒྱ་རྩྭ་ཐང་དུ་སྐྱེས། 1990ལོ་ནས་བཟུང་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་དང་རྩོམ་རིག་ལོ་ཙཱའི་ལས་སུ་ཞུགས། སྔ་རྗེས་སུ«མི་དམངས་རྩོམ་རིག»དང་། «ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོ» «ཟླ་བཅུ་པ» «སྦྲང་ཆར»སོགས་རྒྱ་བོད་ཡིག་རིགས་གཉིས་ཀྱི་དུས་དེབ་སྟེང་བརྩམས་ཆོས་བཀོད་པ་མ་ཟད། «བརྩམས་སྒྲུང་བདམས་དེབ»དང་། «ཟླ་རེའི་སྒྲུང་གཏམ་དུས་དེབ» «ལྷུག་རྩོམ་བདམས་དེབ»སོགས་དང་ལོ་འཁོར་གྱི་བདམས་དེབ་སྣ་ཚོགས་སྟེང་ཐེངས་མང་བཀོད། དེ་མིན་གསར་རྩོམ་དང་ཡིག་སྒྱུར་བརྩམས་ཆོས་དེབ20ལྷག་ཙམ་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་སྐབས་དང་པོའི་ཀྲུང་གོའི་རྒྱ་ཡིག་རྩོམ་རིག་གི“བུད་མེད་དཔྱད་འདེམ་པའི”བྱ་དགའ་ཆེ་གྲས་དང་། སྐབས་གསུམ་པའི་སན་མའོ་ལྷུག་རྩོམ་བྱ་དགའ་སོགས་ཐོབ་མྱོང་ལ། སྐབས་ལྔ་པའི་ལུའུ་ཤུན་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་ཡི་མིང་འདོན་ནང་ཡང་ཚུད་མྱོང་། ཡིག་སྒྱུར་བརྩམས་ཆོས་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི“རྟ་མཆོག་བྱ་དགའ”དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི«གེ་སར»ལོ་རྒྱུས་སྙན་ངག་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་འབྲས་བྱ་དགའ་ཐོབ། བརྩམས་ཆོས་ཁག་ཅིག་དབྱིན་ཇི་དང་། ཉི་ཧོང་། དབྱི་ཊ་ལི་སོགས་ཀྱི་ཡི་གེར་བསྒྱུར་ཡོད། ཀྲུང་གོ་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་།མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རང་བྱུང་རྩོམ་རིག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། ཀྲུང་གོ་གློག་བརྙན་རྩོམ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། ཀྲུང་གོ་རོལ་དབྱངས་རྩོམ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི«གླིང་སྒྲུང»བྱ་བའི་ཆེད་མཁས་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་བཅས་ཀྱི་འགན་གཅིག་ལྕོགས་སུ་བཞེས་ཡོད།

རྩོམ་སྒྲིག དམ་ཆོས་བསམ་འགྲུབ། ཡོང་ཁུངས། མཚོ་སྔོན་བོད་ཡིག་གསར་འགྱུར། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། འོས་སྦྱོར་པ། ཚེ་རིང་བསམ་འགྲུབ།《གངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས》ཀཱ་བཱ་པཱ་ཏཱ•ཡ་སུ་ན་རི་ཡི《གངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས》དང་པོར་ཀློག་དུས་ནི་མཐོ་འབྲིང་གི་དུས་ཡིན་པ་དང་། ཀློག་ཐེངས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ནི་སློབ་ཆེན་གྱི་དུས་སྐབས་ཡིན། དང་པོར་ཡེ་ཝེ་ཆུའུ་ཡི་འགྱུར་མ་ལ་བལྟས་ཤིང་། དེ་ནས་ཀའོ་ཧུའི་ཆིན་གྱི་འགྱུར་ལ་བལྟས། ཀཱ་བཱ་པཱ་ཏཱ•ཡ་སུ་ན་རི་ནི་དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཉི་ཧོང་གི་སྒྲུང་མཁན་བླ་མེད་ཅིག་ཡིན་ལ། སྤྱི་ལོ1968ལོར་ནོ་བྷེལ་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་བཞེས་ཤིང་། དེ་ནས་རིང་བོ་མ་ལོན་པའི་སྤྱི་ལོ1972ལོར་ཁོང་གིས་རང་སྲོག་རང་གིས་བཅད་དེ་སྐུ་གཤེགས་པ་རེད།ཁོང་གི《གངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས》སུ། ཙག་རླུང་དང་འཁྱག་སྦྲིད་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱིས་མི་སྦྲེལ་ལ། སྐར་ཕྲན་དང་མཛེས་སྡུག་ཀྱང་འབྲེལ་མེད་རང་སོ་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་། སྒྲུང་གཏམ་གྱི་མགོ་རྔ་ཡོངས་སུ་གངས་ཀྱི་ཟེགས་མ་ལྷབ་ལྷུབ་གཡོ་བ་ལྟ་བུའི་མཛེས་པ་རབ་རིབ་ཅིག་དང་། གདོང་གི་མཆི་མ་སྐམ་ཤུལ་འདྲ་བའི་སྐྱོ་བ་སད་སུད་ཅིག་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་ཡ་ཆུང་ལ་ཧྲག་འཛུལ་བྱེད་ཅིང་། ནངས་ནུབ་ཀྱི་མེ་ལོང་དུ་འཆར་བའི་གཟུགས་རིས་ཀྱིས་ཟམ་མི་ཆད་པའི་སྒྱུ་མ་དམར་ཧྲེང་ངེར་སྟོན་པར་བྱེད།ཁྱེད་རང་སྙན་ངག་ཀློག་མཁན་ཅིག་ཡིན་ན། ཁྱེད་རང《གངས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས》ན་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་རྒྱུ་བའི་མཛེས་པ་དང་སྐྱོ་བ་བསྣོལ་མའི་དྲ་སྙི་རུ་ཚུད་འགྲོ་ལ། ཁྱེད་རང་སྒྲུང་གཏམ་ཀློག་པར་སྤྲོ་མཁན་ཞིག་ཡིན་ན། ཀ་དག་གི་ཞིང་ཁམས་སུ་ལྷགས་འདྲའི་དབུགས་དབྱུང་ཐེངས་ཤིག་འཐོབ་ངེས་སོ། །འོས་སྦྱོར་པ།འོས་སྦྱོར་པ། བཙུན་ཐར་རྒྱལ།《བདེ་མོ་ཐང་གི་མཱོ་ཞི》ན་གཞོན་རྩོམ་པ་ཧྲོང་ཞུའེ་ཐའོ(双雪涛)ཡིས་བརྩམས་པའི《བདེ་མོ་ཐང་གི་མཱོ་ཞི》（平原上的摩西）ཞེས་པ་འདི་ནི་གུས་པས་ད་སྔ་ཅུང་ཆ་ཚང་བར་བཀླགས་པའི་སྒྲུང་དེབ་མང་པོ་མེད་པ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་ཆེས་ཡག་ཤོས་དང་། བག་ཆགས་ཟབ་ཤོས། སྒྲུང་གཏམ་འབྲི་སྦྱོང་ཐད་དུ་ཕན་བསྐྱེད་ཆེ་ཤོས་བཅས་སུ་མཐོང་ལ། བྱུང་རིམ་དང་སྣང་བརྙན་མང་པོ་ཞིག་ནམ་རྒྱུན་ཡིད་ངོ་རུ་གློག་བརྙན་བཞིན་འཆར་རྒྱུ་འདུགསྒྲུང་དེབ་འདི་ནི《བདེ་མོ་ཐང་གི་མཱོ་ཞི》（平原上的摩西）དང《མིག་མངས་མཁན་པོ》（大师）《བདག་གི་གྲོགས་པོ་ཨན་རྡི་ལིའེ》（我的朋友安德烈）སོགས་སྒྲུང་གཏམ་ཐུང་འབྲིང་བཅུ་ཡིས་གྲུབ་ཡོད་ལ། ཧྲོང་ཞུའེ་ཐའོ་ཡི་སྒྲུང་ཐུང་གསར་རྩོམ་གྱི་འཇོན་ནུས་ཕྱོགས་བསྡུས་སྒོས་མཚོན་པའི་ཚབ་མཚོན་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཏུ་ཀུན་གྱིས་གླེང་། དེ་དག་ལས་མྱུལ་རྟོག་སྒྲུང་གཏམ《བདེ་མོ་ཐང་གི་མཱོ་ཞི》ཞེས་པ་རུ་ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་པའི་ནང་བཟོ་བ་མང་པོ་ལས་གནས་ནས་ཕབ་པའི་རླབས་རྒྱུན་གྱིས་ཕལ་བའི་ཁྱིམ་ཚང་ལ་བཏང་བའི་བརྡབ་གསིག་དང་། དེའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣའི་བཟོད་བསྲན་དང་བརྟན་སྲུང་། འཚོ་བའི་སྙིང་སྟོབས་སོགས་བྲིས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན《མིག་མངས་མཁན་པོ》ཞེས་པ་རུ་འཚོ་བའི་གནོན་ཤུགས་དང་ཆང་རག་གིས་ར་རོར་བཏང་བའི་ལས་ཤོར་བཟོ་བ་མིག་མངས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཞིག་གི་གཏམ་རྒྱུད་བྲིས་པ་བརྒྱུད། ནར་མའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་དང་། མི་གཤིས་ཀྱི་གཉོམ་སོ་དང་བརྟན་བརླིང་གི་ཆ་སོགས་མཚོན་ཡོད། གཞན《བདག་གི་གྲོགས་པོ་ཨན་རྡི་ལིའེ》ཞེས་པའི་ཁྲོད་དུ་གཤིས་ཀ་ཁྱད་མཚར་ཅན་གྱི“ང”ཡི་སློབ་གྲོགས་ཨན་རྡི་ལིའེ་ཡིས“ང”ཡི་ཆེད་དུ་དྲང་བདེན་བརྩད་པ་ལ་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་སློབ་བྱོལ་བྱ་དགོས་བྱུང་བར་མ་ཟད། རིམ་བཞིན་སྨྱོ་ནད་བྱུང་བའི་གཏམ་རྒྱུད་བརྗོད་པ་བརྒྱུད་ནར་སོན་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་ཀྱི་གཞོན་པའི་ནང་སེམས་ཀྱི་འགལ་འདུ་དང་། སེམས་ཁྲལ། ཁུ་འཁྲིག གྲོགས་པོའི་ཕྱི་ཐག་སོགས་མཚོན་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། ། དེ་དག་དང་ཆ་མཚུངས་པར། དེབ་འདིའི་ནང་གི་སྒྲུང་གཏམ་ཕལ་ཆེ་བས་མི་གཤིས་ཀྱི་འཚོལ་སྙེག་གལ་ཆེར་བཟུང་སྟེ། བྱམས་བརྩེ་དང་བྲོད་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནང་སེམས་རེ་རེར་ལྟུང་བཤགས་ཀྱི་ལམ་ཁ་གནང་ཡོད་ལ། མཐར་དཀའ་ངལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚོན་ཆའི་འོག་ཡལ་བར་མ་དོར་བའི་མི་གཞིའི་རྩིས་ཐང་ལ་བདེན་ཁ་སྤྲད་ཅིང་སྟོད་བསྔགས་ཕུལ་ཡོད་པ་སོགས་བརྗོད་བྱ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་ལ། རོལ་མྱོང་དང་བསམ་གཞིག་གི་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་མངའ། གཞན་རྩོམ་པ་པོ་ཁོ་རང་རང་དོན་བརྗོད་པའི་ཐབས་རྩལ་ལ་མཁས་ཤིང་། གང་བྲིས་པ་རྣམས་མྱུར་བུལ་རན་ལ་ཞུན་བརྡར་ཆོད་པ་དང་། སྤྲས་པ་བྲལ་བའི་སྤྱིར་བཏང་གི་ཚིག་སྦྱོར་ལ་རྣོ་ངར་དང་ཆོད་སྟོབས་ཀྱིས་ཁེངས་པ། རྟག་པར་རང་བྱུང་དང་མངོན་ཆུང་གི་དབྱངས་འགྲོས་ཤིག་ལྷུར་ལེན་པ་སོགས་སྐད་ཆའི་མཛེས་པར་ཡང་གུས་པ་ཤིན་ཏུ་འཐད་ཅིང་། རང་འདྲའི་ལས་དང་པོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུང་གཏམ་འབྲི་སྐབས། ལན་རེར་སྤྲས་པ་ཐལ་ཆེ་བའི་དབང་གིས་བརྗོད་པ་གསོག་གསོབ་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། ལན་རེར་སྐྱ་ཐལ་དང་ཆིག་རྐྱང་དུ་གྱུར་ནས་རྟུལ་ཞིང་ཆོད་མེད་པར་འགྱུར་བ་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་སེལ་བ་ལ་ཡང་དེབ་འདི་ཉིད་སློབ་སྦྱོང་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་འོས་སྙམ། །འོས་སྦྱོར་པ། གཡུ་སྒྲོན་འཚོ།《བརྩེ་དུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཁག་གསུམ》སྒྲུང་ཐུང་འགྲན་སྡུར་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེད་བསྒྲིགས་ལེ་ཚན་གྱི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ནས། རང་ཉིད་ཆེས་དགའ་སའི་སྒྲུང་དེབ་ཅིག་འོས་སྦྱོར་བྱ་རོགས་ཞེས་པའི་རེ་སྐུལ་འབྱོར་མ་ཐག ངས་དྲན་པ་ནང་ལ་བཀུག་ནས་བཀླགས་མྱོང་བའི་དཔེ་དེབ་དག་ལ་ཕྱིར་དྲན་ནན་ཏན་ཞིག་བྱས་མཐར། 《ཁཱ་ཧྥུ་ཁའི་སྒྲུང་ཐུང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》དང་། 《ཧྥུ་ཁུ་ནཱའི་སྒྲུང་ཐུང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》ཧྥེ་ཚི་ཅེ་ལ་ཏིའི《སྐྱོ་གདུང་གིས་མནར་བའི་ན་གཞོན་དེ་དག》ཧྥི་ཅི་ཉི་ཡ•ཝོལ་ཧྥུ་ཡི《སྒྲོན་སྟེགས་སུ་བསྐྱོད་པ》ཁྲི་ཙི་ཅན་གྱི《འཇིག་རྟེན་སྟེང་གི་མཚན་མོ་མཐའ་དག》དབྱི་ཏ་ཧྥུ་ཡི《ལྷུང་བ》《ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱི་སྒྲུང་ཐུང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》སོགས་བག་ཆགས་རབ་རིབ་ཡོད་པའི་སྒྲུང་དེབ་འགའ་ཡིད་ལ་འཁོར་མོད། འོས་སྦྱོར་བྱ་དགོས་ཞེ་ན་དངོས་གནས་ཅི་དྲན་འདི་བཤད་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་འགྲོ་སྟེ། བསྡུས་དེབ་དེ་དག་མང་ཆེ་བ་ལས་སྒྲུང་ཐུང་རེ་འགའ་བསལ་འདེམས་ཀྱིས་བཀླགས་རྗེས་ཕྱིར་དཔེ་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་མལ་དུ་བཞག་པ་དག་ཏུ་ཟད་པས། སྒྲུང་དེབ་འོས་སྦྱོར་གྱི་འགན་འདི་འགྲུབ་དཀའ་བའི་གནས་སུ་འདུག དེས་ན། ཐེངས་འདིར་ངས་བདམས་པའི་སྒྲུང་དེབ་ནི《ཝང་ཨན་དབྱིས་ཀྱི“བརྩེ་དུང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཁག་གསུམ”》（王安忆“三恋”）ཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཝང་ཨན་དབྱིས་ཀྱི་བརྩེ་བ་བརྗོད་བྱར་བྱས་པའི་སྒྲུང་འབྲིང《གྲོང་ཁྱེར་ཆུང་ངུའི་བརྩེ་དུང》དང་། 《རི་གྲོང་གི་བརྩེ་བ།》《ཅིན་ཞིག་རོང་གི་བརྩེ་དུང》ཞེས་པ་གསུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་དེབ་ཅིག་ཡིན། བརྩམས་ཆོས་འདི་གསུམ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་པའི་ནང་བརྩམས་ཤིང་། 2012ལོའི་ཟླ12པར། “ཟླ་འོད་ཀྱི་བརྩེ་བ”ཞེས་པའི་དེབ་ཕྲེང་དུ་བདམས་ནས་ཁྲུང་ཆིན་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་འདུགདེ་ལས《གྲོང་ཁྱེར་ཆུང་ངུའི་བརྩེ་དུང》ནི་མིའི་འདོད་པ་དང་མི་གཤིས་ཀྱི་འཕག་འཚག་དང་འབྲེལ་བའི་སྒྲུང་གཏམ་ཞིག་སྟེ། ན་གཞོན་དུས་ཀྱི་བརྩེ་བ་ཤུགས་དྲག་པོ་དེ་སྐབས་དེའི་གཟབ་ནན་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་ཚོད་འཛིན་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་གི་གཅུན་སྡོམ་འོག མི་སྣ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འཁྱོག་འགྱུར་དང་ཡ་མ་གཟུགས་སུ་གྱུར་ནས་མཇུག་མཐར་བརྩེ་བ་མེད་པའི་སྐྱོ་གར་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་བྲིས་ཡོད། 《རི་གྲོང་གི་བརྩེ་བ》ནི་སྒྲུང་གཏམ་གྱི་མི་སྣ་གཉིས་ཀྱིས་སྲོལ་རྒྱུན་ཀུན་སྤྱོད་དང་ཁྱིམ་ཚང་གི་འགན་འཁྲིའི་གནོན་ཤུགས་ཉིས་བརྩེགས་འོག་རང་སྲོག་བློས་བཏང་བའི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་ཡིན། 《ཅིན་ཞིག་རོང་གི་བརྩེ་དུང》ནི་གཉེན་བསྒྲིགས་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བརྩེ་བ་དང་ཚོར་བ་རིས་སུ་ཕབ་པའི་སྒྲུང་གཏམ་ཞིག་ཡིན། གཏམ་རྒྱུད་ནི་དེ་ག་ཙམ་དུ་ཟད་ལ། “བརྩམས་ཆོས་འདི་གསུམ་གྱིས་ཝང་ཨན་དབྱིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་འཇོན་ཐང་མངོན་པར་མ་ཟད། སྔར་ལས་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སད་རྟོགས་དང་དེའི་ཆུ་ཚད་གོང་མཐོར་དེད་ཡོད”ཅེས་གདེང་འཇོག་ཀྱང་གནང་ཡོད་མོད། ང་ལ་མཚོན་ན་དེ་ལྟ་བུའི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་བ་ཙམ་ལ་སེམས་ཤོར་བ་ཞིག་གམ། ཡང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་མཐོང་སྣེ་ཞིག་ནས་བརྩམས་ཆོས་ལ་གོ་བ་ལེན་ཞིང་སྤྲོ་སྣང་འཕེལ་བ་རྐྱང་རྐྱང་ཞིག་ཀྱང་མིན་པ་འདྲ། གང་ལྟར། སྒྲུང་གཏམ་འདི་གསུམ་གའི་ནང་དུ་མི་སྣའི་ནང་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་སྣ་ཚོགས་ཏེ། ཧ་ཅང་རྙོག་འཛིང་དང་འགལ་འདུས་ཁེངས་པའི་ཚོར་འདུ་ཕྲ་མོ་དེ་རིགས་ཤིན་ཏུ་ཞིབ་ཅིང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་མཚོན་ཞིང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྣ་གང་དེར་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ངང་གིས་ཐོན་པ་དང་རང་གཤིས་ཤིག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་གྲུབ་ཡོད་པའི་ཞིབ་ཆ་དང་ལྷོད་ཤ་ཅན་གྱི་འབྲི་སྟངས་དེ་ལ་ཡིད་རབ་ཏུ་མཉེས་པོ་བྱུང་སོང་། དེ་བས། འདིར་རང་ཉིད་ཀྱི་དགའ་ཁ་འཁྱེར་ཕྱོགས་ལྟར། སྒྲུང་གཏམ་གྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་བུད་མེད་དང་། སྒྲུང་གཏམ་གྱི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོའང་བུད་མེད་ཀྱི་བརྩེ་དུང་གི་མྱོང་བ་དང་ལས་དབང་། གདམ་ག་སོགས་མཚོན་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་ཡོད་པའི་དེབ་འདི་འོས་སྦྱོར་བྱས་པ་ལ། བརྗོད་བྱ་འདིའི་རིགས་ལ་དམིགས་བསལ་སྤྲོ་བ་ཡོད་པའི་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་ནི་སྨྲ་ཅི་དགོས། སྤྱིར་དེབ་འདིའི་རྩོམ་རིག་གི་རིན་ཐང་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རིན་ཐང་ངམ། ཡང་ན་བསམ་བློའི་ཟབ་ཚད་གང་གི་ཐད་ནས་བལྟས་ཀྱང་རྩོམ་རིག་ལ་དགའ་མོས་ཡོད་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཙང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བཀླག་རིན་ཡོད་པའི་དེབ་ཅིག་ཏུ་མཐོང་ངོ་། ། འོས་སྦྱོར་པ། ནམ་མཁའ་བཀྲ་ཤིས།《མཆོད་རྫས་སྒོང་རྡོག་གཅིག》གུས་པ་རང་ཉིད་བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་གྲ་ནང་རྫོང་གྲ་ཕྱི་ཞང་གི་རི་གྲོང་ཞིག་ཏུ་འཚར་ཞིང་། ཆུང་དུས་གཅེན་གཅུང་རྒན་གཞོན་མང་བའི་དབང་གིས་ཁྱིམ་གྱི་འབྱོར་འཁོས་ཤིན་ཏུ་ཞན། ཕ་མ་གཉིས་པོས་ཞོགས་སྔ་ལངས་ཀྱིས་ཞིང་ལས་དང་དགོང་འཕྱི་ཉལ་གྱིས་བལ་ལས་གནང་སྟེ་ངེད་ཚོ་བུ་ཕྲུག་དག་སློབ་གྲྭའི་སྒོ་མོ་འགྲིམ་ཏུ་བཅུག ངེད་ཚོ་ནར་མ་སོན་པའི་དུས་སྐབས་དང་སློབ་གྲྭར་སོང་ནས་དབྱར་དགུན་གནང་གི་སྐབས་སུ་སླེབས་ཚེ་ཁྱིམ་དུ་སྐྱ་ལས་དག་དབུགས་ཧལ་ཧལ་གྱིས་བྱེད་དགོས་ཡོད་མོད། ཕ་མ་གཉིས་པོའི་ཞལ་ནས་ག་དུས་ཡིན་རུང་སྐབས་རེར་རྣ་ལ་སྙན་པའི་གཞས་དང་གཏམ་རྒྱུད་ཉན་རྒྱུ་ཡོད་ལ། སྐབས་རེར་སྙིང་ཁ་ལ་འདེགས་འདྲའི་འདྲེ་སྒྲུང་དང་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པའི་འཇིགས་སྣང་ཚོར་རྒྱུ་ཡོད། དེ་བས། རྣམ་ཀུན་གད་མོ་ཤོར་བར་བྱེད་པའི་རྣམ་རྟོག་སྲུང་བརྩི་སྣ་ཚོགས་གོ་ཐོས་བྱུང་བ་འདི་དག་རིམ་གྱིས་ང་རང་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའི་བདུད་རྩི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཞིང་། ད་བར་བྲིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་ཐུང་འབྲིང་དེ་དག་གི་ནང་དུ་ཆུ་དང་འོ་མ་ལྟར་སིམ་ཞིང་། བྲིས་ཀྱིན་བྲིས་ཀྱིན་དུ་སྤར་མཐིལ་ཙམ་ལས་མེད་པའི་ཞིང་གྲོང་ཆུང་ཆུང་དེའི་ནང་ལྷག་པའི་ཧོབ་བལྟས་གླེན་རྟགས་ཚ་འདྲའི་གནས་ཚུལ་དག་ལ་ཞིབ་པར་བསམས་དུས་མེས་པོའི་རྣམ་དཔྱོད་འབའ་ཞིག་ཡིན་སྣང་གི་བསམ་བློ་བརྟན་ནས་བརྟན་དུ་འགྲོ།ཆུང་དུས་ཀྱི་ཤན་ཤུགས་དེ་ལྟ་བུའི་དབང་གིས། རང་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུང་དེབ་དཔེ་ཀློག་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད། རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་ངང་ས་དབྱིབས་ཀྱི་དབུས་མཐའ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ཚེ་མཐར་གནས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆུང་ཆུང་དག་དང་དབུལ་འབྱོར་གཉིས་སུ་དབྱེ་བའི་དབུལ་སའི་ཡུལ་ལུང་ཆུང་ཆུང་དག་གི་འཚོ་བ་མཚོན་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་ལ་བལྟ་བར་ཤིན་ཏུ་མོས། བརྩམས་ཆོས་དེ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་ང་ནི་རང་གི་བྱིས་དུས་དང་འདྲ་བའི་རྒྱང་རིང་གི་གྲོགས་པོ་མང་པོར་ཐུག་ཐུབ་ཅིང་། ད་ལྟའི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བ་བཞིན་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་མིན་པར་རབ་རིབ་ཏུ་སྣང་བའི་ངོ་མཚར་འཇིག་རྟེན་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པ་ནི་མུར་ནས་རྫོགས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱུར་སྐམ་བཞིན་ངོམ་པ་མེད་པའི་ནོམ་པ་ཞིག་ཏུ་འདོད། དེ་བས། རྩོམ་པ་པོ་ཨ་ཆི་པེ་ཡི《མཆོད་རྫས་སྒོང་རྡོག་གཅིག》ཅེས་པའི་སྒྲུང་དེབ་འདིའང་དེ་ལྟར་དུ་ལགས་ན། ཁྱོད་ལ་གོ་སྐབས་དང་དུས་ཚོད་ཡོད་ཚེ་གཟིགས་ཙམ་གནང་དང་ལེགས་ཉེས་ཀ་ཤུ་ཀ་ཡིས་གཅོད་པ་ཐེ་མི་ཚོམ་མོ། ། འོས་སྦྱོར་པ། གཅུང་བསྟན་བཟང་།《རྒྱུས་མེད་པའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་འཕྲིན་ཡིག》ཡིག་ངོ་ཆོད་པ་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ། ངས་བརྩམས་སྒྲུང་རིང་མ་ཐུང་གསུམ་མང་པོ་ཞིག་བཀླགས་ནས་ཡོང་བ་ཡིན། དེ་དག་ལས་ཆེས་དགའ་ཤོས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་འགའ་ཞིག་ལ་བློ་གཏད་ལིངས་བཅོལ་བྱེད་མྱོང་བ་དང་། དེ་ལས་ཀྱང་སྒྲུང་ཐུང་དགའ་ཤོས་མང་པོར་ཡིད་སེམས་དབང་མེད་ཤོར་ཞིང་ཡང་ཡང་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་མྱོང་སྟེ། ཐོག་མར་རྫ་དཔལ་སྤྲུལ་གྱི《གཏམ་པདྨའི་ཚལ་གྱི་ཟློས་གར》ནས་མགོ་བཟུང་ནས། ཚེ་རིང་ནོར་བུའི《ལུག་ཚེ་ཐར》དང་། སྟག་འབུམ་རྒྱལ་གྱི《ཉིན་གཅིག་གི་ཆོ་འཕྲུལ》ཚེ་རིང་དོན་འགྲུབ་ཀྱི《བཙུན་ཡག》རང་སྒྲའི《ཞྭ་མོ》ལྷ་བྱམས་རྒྱལ་གྱི《ང་ནི་ཡར་འབྲོག་གཡུ་མཚོའི་ནང་གི་ཉ་ཞིག་ཡིན》སོགས་འོད་དུ་འཚེར་བའི་བརྩམས་ཆོས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། དེ་རིང་འདིར་ཆེས་དགའ་ཤོས་ཀྱི་སྒྲུང་དེབ་ཅིག་འོས་སྦྱོར་བྱེད་པ་ལ་ཕྱིར་དྲན་ཞིག་ཅིས་ཀྱང་ཤོར་སོང་། དེ་མ་ཐག་ཡིད་ལ་འཁོར་ཡོང་བ་ནི་ཨོ་སི་ཁྲུ་རི་ཡའི་རྩོམ་པ་པོ་ཟི་ཝེ་ཀི་ཡི《རྒྱུས་མེད་པའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་འཕྲིན་ཡིག》ཅེས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་དེ་ཡིན་པ་དང་། རྩོམ་པ་པོ་ཁོང་ནི་ཨུ་རུ་སུའི་རྩོམ་མཁན་ཆི་ཁོ་ཧྥུ་དང་། ཧྥ་རན་སེའི་མའོ་ལི་ཡ་ཁོ་དང་ལྷན་དུ་དུས་རབས་གོང་མའི་ཡོ་རོབ་རྩོམ་སྟེགས་ཀྱི་རྩོམ་མཁན་གྲགས་ཅན་གསུམ་ཞེས་གྲགས་ཡོད་དེ། ཁོང་གི་སྒྲུང་གཏམ་འདི་བཀླགས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་སྣང་བའི་གུར་ཁང་དུ་ཚོན་རིས་དཀར་དམར་གྱི་བག་ཆགས་བསྒོས་པ་ཤུགས་དྲག་པར་སྣང་སྟེ། སྒྲུང་ཐུང་འདིར་མི་སྣའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་གཏིང་ལ་འཇུག་པའི་ཚོར་བ་རྣོན་པོ་ཞིག་དང་། སེམས་ཁམས་མ་ལུས་སྔོག་འདོན་དང་ཕྱི་ལ་བཤམས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་རྩལ་ཞིག་མངའ་པས། ཀློག་པ་པོའི་ཡིད་ལ་བརྗེད་དུ་མེད་པའི་གཞོན་ནུ་མ་ཞིག་གིས་བློས་བཏང་བའི་བརྩེ་དུང་དང་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཁམས་དང་ཁོག་ཡངས་རིགས་ཤིག་བརྐོས་རིས་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་བཀྲམ་འདུག སྒྲུང་གཏམ་གྲགས་ཅན《རྒྱུས་མེད་པའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་འཕྲིན་ཡིག》ཅེས་པའི་དམིགས་པའི་གཏད་སོ་རྣོན་པོ་ཚོར་བའི་གཏིང་རུམ་དུ་འཛུལ་བར་བྱེད་པའི་སྒྲུང་གཏམ་འདིར། བུད་མེད་ཅིག་གིས་ཁྱིམ་མཚེས་ཡིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་སྐྱེས་པ་ཞིག་ལ་སེམས་པ་ཤོར་བའམ། འཇིག་རྟེན་སྟེང་ཟིན་དུ་མེད་པའི་བརྩེ་དུང་གི་ངང་སྒུག་ཅིག་གམ། མིའི་སེམས་ཁམས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་དྲན་ཤེས་ཀྱང་བཤད་མི་ཤེས་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་གམ། ཡང་ན། ཟིན་དུ་མེད་ལ་བསྐྱུར་དུའང་མེད་པའི་རེ་སྒུག་ནི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་རང་གཤིས་རིགས་ཤིག་མངོན་པར་བསྟན་ཡོད། མི་ཞིག་གི་དགའ་ཕྱོགས་ལ་ནི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་འདིའོ་ཟེར་བ་ཞིག་ནམ་ཡང་དཀའ་སྟེ། དགའ་ཕྱོགས་དེ་ཡང་རིམ་བཞིན་འཕོ་འགྱུར་བྱུང་ཆོག་པ་དང་གསར་རྙིང་འདོར་ལེན་དགོས་པ་ཡང་སེམས་ཀྱི་གཤིས་སུ་གྲུབ་ཡོད། དེར་བརྟེན། ཐོག་མར་བོད་རྩོམ《གཏམ་པདྨའི་ཚལ་གྱི་ཟློས་གར》གྱིས་ཡིད་ཚིམ་པ་མ་ཟད་བུང་བ་ཁྱོ་ཤུག་གཉིས་ཀྱི་བརྩེ་དུང་ལ་གེགས་བར་དེ་ལྟར་འཕྲད་པར་ཕངས་སེམས་ཆེན་པོ་ཤོར་མྱོང་བ་ནས། 《བཙུག་ཡག》ལྟ་བུའི་སྤྱི་ཚོགས་དཀར་ནག་ཁྲ་ཁྲ་ཕྱེད་མ་འདིར་ལྟས་དབང་དང་དད་པ་ནི་ཆེས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བའི་ཡིད་འགུལ་ཚད་མེད་ཀྱང་ཐེབས་མྱོང་། རིམ་བཞིན་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩོམ་རིག་ཁག་ལ་མྱོང་རོལ་བྱས་པ་རྒྱུད་ནང་སེམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་རུ་བཤམས་པའི་ལུགས་དེར་ཡིད་སྨོན་ཤོར་ཞིང་། དེ་དག་ལས་ཀྱང《རྒྱུས་མེད་པའི་བུད་མེད་ཅིག་གི་འཕྲིག་ཡིག》འདིས་དམིགས་པའི་གཏད་སོ་ཟིན་དུ་མེད་པའི་བརྩེ་དུང་ལ་གཏད་པ་ནི་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་ཀྱི་མི་རྣམས་ཕྱིའི་ཤ་མདོག་མ་འདྲ་ཡང་། ནང་སེམས་ཁམས་ཀྱི་དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་གཅིག་མཚུངས་བྱུང་བར་ཁག་འགེལ་ཅི་ལ་དགོས་སྙམ་པ་བྱུང་།གལ་ཏེ། ངས་བཀླགས་ནོར་བྱུང་མེད་ན་བརྩམས་སྒྲུང་འདིའི་མི་སེམས་ཀྱི་སྙི་ས་ནས་འཇུས་ཤིང་ཀློང་ཡངས་པར་ཁྲིད་པའི་ཐབས་རྩལ་གལ་ཆེན་འདུག་པ་དྲན་ཡོང་། ཁྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་སྒྲུང་གཏམ་འདི་ལན་ཅིག་ཀློགས་དང་། ཚོར་བ་མངར་མོ་རེ་སེམས་ཀྱི་ཡོལ་གོ་རུ་འབབ་སྲིད་དོ། ། 上一条新闻 གསར་པར་དེབ། «དཔལ་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་གསུང་འབུམ» 下一条新闻 མེད།

ཉེ་ཆར། ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་རིག་གནས་ཉམས་ལེན་ཁང་མཚོ་སྔོན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་རེས་སྐོར་འགྲེམས་སྟོན་སྐབས་གསུམ་པ་པེ་ཅིང་གྲོང་ཁྱེར་སོག་བོད་སློབ་གྲྭའི་གནས་ཡུལ་རྙིང་པར（ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་ཉམས་ལེན་ཁང）གཉེར་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། དུས་ཡུན་ཉིན་བཅུ་ཡི་རེས་སྐོར་འགྲེམས་སྟོན་བྱེད་རིང་། རྒྱ་ཆེའི་གྲོང་མི་དང་ཡུལ་སྐོར་བས“རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོ་དང་ཆུ་འགོ མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་མཚོ་སྔོན། གཙང་ཆུའི་ཆུ་འགོའི་ཡུལ་ཤུལ”བཅས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་མྱོང་རོལ་བྱེད་ཐུབ། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་རེས་སྐོར་འགྲེམས་སྟོན་ཐོག་འཛོམ་ཉག་ཐང་ག་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་རྒྱན་གོས། ལག་བཟོས་བོད་གྲི ལ་གཞས། གཞས་བྲོ་སོགས་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་རྣམ་གྲངས་ཁག་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཙམ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་ཡོད། འདི་ནི་འཁྲབ་སྟོན་པ་ཚོས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཡུལ་ཤུལ་གྱི་གཞས་བྲོ《ས་མཐོའི་འཁྲུག་གཞས》འཁྲབ་བཞིན་པ།

འདི་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་ཚོཊ་འདུ་སྐབས་ཉེར་གཉིས་པ་ཚོགས་ཡུལ་ཡིན་པ།འདི་ག་ཚགས་པར་ཁང་དུ་འབར་ཁམས་ནས་གནས་ཚུལ་འབྱོར་གསལ། ཟླ་9ཚེས་3ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ། རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ལྷན་ཚོགས་སྒྲིག་འཛུགས་ཨུ་ལྷན་གྱིས་གཙོ་འགན་འཁུར་བ་དང་། འབར་ཁམས་གྲོང་ཨུད་དང་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་། རྔ་པ་ཀྲོའུ་གསར་འགྱུར་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས་ཀྱིས་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་བའི་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་སྐད་ཡིག་སྨྱན་སྦྱོར་མཐུན་སྦྱོར་ཚོགས་འདུ་སྐབས་ཉེར་གཉིས་པ་དང“རྔ་པར་མཇལ་འཛོམས། རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་ཀྱི་གནས་མཆོག་འབར་ཁམས་འཚོལ་བ”ཞེས་པའི་གསར་འགྱུར་བཅར་འདྲིའི་བྱེད་སྒོ་ཆེ་གྲས་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་རྔ་པ་ཀྲོའུ་འབར་ཁམས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཚོགས་པ་རེད།པེ་ཅིང་དང་། བོད་ལྗོངས། ཀན་སུའུ། སི་ཁྲོན། མཚོ་སྔོན། ཡུན་ནན་སོགས་ཀྱི་བོད་ཡིག་ཚགས་པར་ཁང་དང་དུས་དེབ་ཁང་། རླུང་འཕྲིན་དང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས། གསར་འགྱུར་དྲ་ཚུགས། སྨྱན་སྦྱོར་མཉམ་འདྲེས་ལྟེ་གནས་སོགས་སྨྱན་སྦྱོར་ཚན་པ་33ཡི་འཐུས་མི་79ཚོགས་འདུར་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ད་ཐེངས་ཀྱི་ཚོགས་འདུར་ཡིག་སྒྱུར་དང་། རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན། སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པའི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་ཆོས་474འབྱོར་ཞིང་། ཚོགས་འདུའི་རིང་། ཚོགས་ཞུགས་འཐུས་མི་ཚོས་བརྩམས་ཆོས་ཁག་ལ་དཔྱད་འདེམས་དང་། ཐ་སྙད་གསར་པ་བཀས་བཅད་དང་གཏན་འབེབས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དེ་མིན“རྔ་པར་མཇལ་འཛོམས། རིན་ཆེན་གཏེར་མཛོད་ཀྱི་གནས་མཆོག་འབར་ཁམས་འཚོལ་བ”ཞེས་པའི་གསར་འགྱུར་བཅར་འདྲིའི་བྱེད་སྒོ་ཆེ་གྲས་སྤེལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།

རྩོམ་སྒྲིག དམ་ཆོས་བསམ་འགྲུབ། ཡོང་ཁུངས། ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བ། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ནང་དུ་གནས་སྐོར་པས་ལྟ་སྐོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དཔེ་རྙིང་ཉར་ཚགས་བྱས་པ་ལས་མིང་དུ་གྲགས་པ་ཡིན། དེའི་ཤིང་བརྐོས་ལག་རྩལ་ལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་མ་ཟད་ཡིག་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་ཡག ད་ལོའི་ཟླ5བར་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་པར་ཤིང་ཡིག་ཚགས《འཛམ་གླིང་གི་ཡ་གླིང་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོའི་ས་ཁུལ་མིང་བྱང》ནང་བཞག་པ་དང་། དེས་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གི་རིག་གནས་ཐོ་འགོད་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྲུང་སྐྱོང་དང་བེད་སྤྱོད་ཐེབས་པ་མཚོན་པ་མ་ཟད། ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས“གསར་སྐྲུན་རང་བཞིན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས”ལག་ལེན་དང་ཁས་ལེན་ཐོབ། །པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་ཆོས་དཔེ་དཔར་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་ཆོས་དཔེ་དཔར་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་པར་ཤིང་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་པར་ཤིང་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་ཆོས་དཔེ་དཔར་བྱེད་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་པར་ཤིང་།གནས་སྐོར་པས་པར་ཁང་ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་པར་ཤིང་ལ་ལྟ་བཞིན་པ།གནས་སྐོར་པས་པར་ཁང་ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་པར་ཤིང་ལ་ལྟ་བཞིན་པ། 上一条新闻 གནའ་བོའི་ལག་ཤེས་བཟོ་རྩལ་ལས་ཐོན་པའི་ཕྱུག་འགྱུར་བགྲོད་ལམ། 下一条新闻 མེད།

ལུང་རིན་ཆེན་གྱི་བྱིས་སྒྲུང་རིང་མོ《ཚེ་ལོ་ཡི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ》ཅེས་པ་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས།ཉེ་ཆར་མཚོ་སྔོན་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་བརྩམས་པའི་བྱིས་སྒྲུང་རིང་མོ《ཚེ་ལོ་ཡི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ》ཅེས་པ་ཆིང་ཏའོ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་པ་རེད།《ཚེ་ལོ་ཡི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ》ཅེས་པ་ནི་གྲང་ངར་ཆེ་ཞིང་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་རྒྱབ་ལྗོངས་སུ་བྱས་ཤིང་། བུ་ཚེ་ལོ་ཨ་མའི་བརྩེ་བ་དང་བྲལ་རྗེས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་སྙན་ངག་གི་ཉམས་ཀྱིས་བརྗོད་དེ། མི་སེམས་འགུལ་བའི་མཐོ་སྒང་གི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད། གཏམ་རྒྱུད་ནང་སློབ་གྲྭར་གུང་གསེང་བཏང་རྗེས་ཚེ་ལོས་ལམ་བར་གྱི་བར་ཆད་མང་པོ་སེལ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་ལྟེ་བར་གནས་པའི་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་དང་། མཐོ་སྒང་གི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་འཚོ་གཞེས་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་དེར་ཚེ་ལོས་ཨ་མར་ཕྱིར་དྲན་བྱས་ནས་འཚར་ལོངས་ཁྲོད་ཀྱི་སྐྱོ་སྡུག་མ་ལུས་ལ་གདོང་གཏད་ཅིང་། གཉེན་ཉེའི་བར་གྱི་བྱམས་བརྩེ་དྲོད་ཁོལ་བཙལ་བ་བྲིས་ཡོད་ལ། ཨ་ཕའི་ཁྲིད་སྟོན་འོག ཚེ་ལོས་ཤོར་བ་དང་ལེན་དང་། འཚོ་བར་ཤེས་རྟོགས། འཚར་ལོངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་བསྡུ་ལེན་བཅས་བྱས། ཁོས་གཟིག་དང་། འབྲོང་། གཙོད་བཅས་ཀྱི་སྟེང་ནས་དྲོད་སྐྱིད་ལྡན་པའི་ཨ་མའི་བྱམས་སེམས་ཚོར་བ་དང་། ཁོའི་ཨ་མས་གཙོད་ཅིག་སྐྱོབ་ཆེད་སྟབས་མ་ལེགས་པར་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཤོར་བ་རེད། དེའི་ཕྱིར་ཁོའི་བསམ་པར་ཨ་མས་བརྩེ་བ་ས་གཞི་འདིར་ཕུལ་བ་དང་། ས་གཞིའི་སྟེང་གི་སྲོག་ཆགས་ཡོད་ཚད་ལ་ཨ་མའི་བརྩེ་བས་ཁེངས་ཡོད་པར་འདོད། བརྩམས་ཆོས་འདིའི་ནང་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཀྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་མངོན་པ་མ་ཟད། རང་བྱུང་ཁམས་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་ཚེ་སྲོག་ལ་བསམ་གཞིག་བྱེད་པ་ཡང་མངོན་ཡོད་ལ། དུས་མཚུངས་སུ་ཨ་ཆེན་གངས་རྒྱབ་ཁོ་ནར་དབང་བའི་བསམ་པའི་རི་མོ་ཞིག་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་ཡོད་དོ།།ལུང་རིན་ཆེན་གྱི་ལྷུག་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས《མདོ་དབུས་ཀྱི་ཞིབ་ཆ》ཞེས་པ་དཔེ་སྐྲུན་འགྲེམ་སྤེལ་བྱས།ལྷུག་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་དེབ《མདོ་དབུས་ཀྱི་ཞིབ་ཆ》ཞེས་པའི་ནང་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་གསར་རྩོམ་བྱས་པའི《མི་དམངས་རྩོམ་རིག》 《ཟླ་བཅུ་པ》 《གཞོན་ནུའི་རྩོམ་རིག》 《འོད་ཟེར་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར》སོགས་དུས་དེབ་དང་ཚགས་པར་ཐོག་སྤེལ་བའི་ལྷུག་རྩོམ16བསྡུས་ཡོད། བརྩམས་ཆོས་འདིའི་ནང་མཐོ་སྒང་གི་མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་རེ་རེའི་བཀྲག་མདངས་དང་། འདབ་ཆགས་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་སོགས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད་ལ། མིག་དབང་དང་རྣ་དབང་སྤྱད་ཅིང་། དེའི་སྟེང་རྩོམ་པ་པོའི་བསམ་གཞིག་དང་ཕྱིར་རྟོག་གི་སྒོ་ནས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་མཛེས་སྡུག་མ་ལུས་ཞིབ་ཆའི་ངང་མཚོན་ཡོད། ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་གསུང་དོན། མཛེས་སྡུག་ནི་ཞིབ་ཕྲ་ལས་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། མཛེས་སྡུག་གི་མིང་ཐོག་ནས་སྐད་གྲགས་ཆོད་པའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ཡིན་ནའང་འདྲ། རི་ཀླུང་དང་རང་བྱུང་ཁམས་བར་གྱི་ཡུལ་གྲུ་མ་ལུས་ཞིབ་ཕྲའི་མཛེས་རྒྱན་དང་གོང་བུ་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ཞིག་ཡིན། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་རིང་གི་འོད་སྟོང་འབར་ཞིང་ཤེས་རིག་ལྡན་པའི་གནའ་བོའི་ཀྲུང་གོར་མཚོན་ན། མེ་ཏོག་དང་ལོ་མ་རེ་རེ་དང་། འདབ་ཆགས་ཀྱི་སྐད་སྒྲ་རེ་རེའི་རྒྱབ་ཏུ་མི་སེམས་འགུལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་དང་ལོ་རྒྱུས། དེ་བཞིན་དེའི་རིང་གི་མི་སེམས་ཀྱི་བབ་ཆགས་དང་སེམས་ཁམས་བཅས་འདུས་ཡོད། ཞིབ་ཆ་དེ་དག་སྔོག་འདོན་དང་ཞིབ་འབྲི་བྱ་རྒྱུ་ནི་ལྷུག་རྩོམ་གྱི་ལས་འགན་ཞིག་ཡིན། 《མདོ་དབུས་ཀྱི་ཞིབ་ཆ》ཞེས་པ་ནི་ལུང་རིན་ཆེན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་སྟེང་ནས་བྲིས་པའི་ལྷུག་རྩོམ་གྱི་དེབ་མཆོག་ཅིག་ཡིན་ནོ།། རྩོམ་པ་པོ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས།ལུང་རིན་ཆེན། 1967ལོའི་ཟླ3པར་མཚོ་སྔོན་པོའི་འགྲམ་གྱི་མཐེབ་རྒྱ་རྩྭ་ཐང་དུ་སྐྱེས། 1990ལོ་ནས་བཟུང་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་དང་རྩོམ་རིག་ལོ་ཙཱའི་ལས་སུ་ཞུགས། སྔ་རྗེས་སུ《མི་དམངས་རྩོམ་རིག》དང་། 《ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོ》 《ཟླ་བཅུ་པ》 《སྦྲང་ཆར》སོགས་རྒྱ་བོད་ཡིག་རིགས་གཉིས་ཀྱི་དུས་དེབ་སྟེང་བརྩམས་ཆོས་བཀོད་པ་མ་ཟད། 《བརྩམས་སྒྲུང་བདམས་དེབ》དང་། 《ཟླ་རེའི་སྒྲུང་གཏམ་དུས་དེབ》《ལྷུག་རྩོམ་བདམས་དེབ》སོགས་དང་ལོ་འཁོར་གྱི་བདམས་དེབ་སྣ་ཚོགས་སྟེང་ཐེངས་མང་བཀོད། དེ་མིན་གསར་རྩོམ་དང་ཡིག་སྒྱུར་བརྩམས་ཆོས་དེབ20ལྷག་ཙམ་པར་སྐྲུན་བྱས་ཡོད། ཁོང་གི་བརྩམས་ཆོས་ལ་སྐབས་དང་པོའི་ཀྲུང་གོའི་རྒྱ་ཡིག་རྩོམ་རིག་གི“བུད་མེད་དཔྱད་འདེམ་པའི”བྱ་དགའ་ཆེ་གྲས་དང་། སྐབས་གསུམ་པའི་སན་མའོ་ལྷུག་རྩོམ་བྱ་དགའ་སོགས་ཐོབ་མྱོང་ལ། སྐབས་ལྔ་པའི་ལུའུ་ཤུན་རྩོམ་རིག་བྱ་དགའ་ཡི་མིང་འདོན་ནང་ཡང་ཚུད་མྱོང་། ཡིག་སྒྱུར་བརྩམས་ཆོས་ལ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི“རྟ་མཆོག་བྱ་དགའ”དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི《གེ་སར》ལོ་རྒྱུས་སྙན་ངག་ཞིབ་འཇུག་གྲུབ་འབྲས་བྱ་དགའ་ཐོབ། བརྩམས་ཆོས་ཁག་ཅིག་དབྱིན་ཇི་དང་། ཉི་ཧོང་། དབྱི་ཐ་ལི་སོགས་ཀྱི་ཡི་གེར་བསྒྱུར་ཡོད། ཀྲུང་གོ་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་རང་བྱུང་རྩོམ་རིག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ། ཀྲུང་གོ་གློག་བརྙན་རྩོམ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། ཀྲུང་གོ་རོལ་དབྱངས་རྩོམ་རིག་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི《གླིང་སྒྲུང》བྱ་བའི་ཆེད་མཁས་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཨུ་ཡོན་བཅས་ཀྱི་འགན་གཅིག་ལྕོགས་སུ་བཞེས་ཡོད།

རྩོམ་སྒྲིག དམ་ཆོས་བསམ་འགྲུབ། ཡོང་ཁུངས། མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་ལྟེ་གནས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། བོད་ལུགས་གཙགས་དྲུབ་ཐོན་ལས་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ་བས། ཀོས་ནན་རྫོང་བྱ་མདོ་ཤང་གི་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ལ་གསོན་ཤུགས་རྒྱས་ཡོད། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ལག་རྩལ་འདིས་ས་གནས་འདིའི་བུད་མེད་རྣམས་ལ་ལས་ཞུགས་ཀྱི་ལམ་བུ་བརྟན་པོ་ཞིག་བཏོད་པར་མ་ཟད། གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་སུ་གཏོང་བའི་ལམ་བུ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུའང་གྱུར་ཡོད། མཚོ་སྔོན་གངས་ལྷ་མེ་ཏོག་མི་རིགས་རྒྱན་ཆས་ཚད་ཡོད་སྤྱི་གཉེར་འཚེམ་དྲུབ་ཁང་དུ་བསྐྱོད་པ་ན། གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་འཚེམ་རིས་རེ་རེ་མིག་ལམ་དུ་བསྟར་ཡོང་། བོད་ཀྱི་གཙགས་དྲུབ་ཐོན་རྫས་ལེགས་བསྡུས་ཞིབ་གཉེར་ཅན་དང་ཐོན་ལས་ཅན་དུ་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན་ནས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་བུད་མེད་མང་པོར་ཕན་ཁེ་བསྐྲུན་པ་དང་། ཁྱིམ་ཚང་གི་ཡོང་འབབ་འཕར་ནས་འཚོ་བའི་སྤུས་ཚད་མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། གཙགས་དྲུབ་མཁན་བདེ་སྐྱིད་དབང་མོ་ཡིས་བཤད་རྒྱུར། ང་ས་གནས་འདིའི་ཡིན། འདི་ལས་རང་ཁྱིམ་གྱི་རྒན་པ་དང་བྱིས་པར་བདག་སྐྱོང་བྱེད་ཞོར་ཡོང་སྒོ་བཙལ་ཐུབ་པས་ཧ་ཅང་བཟང་། དེ་བས་ངས་མུ་མཐུད་དུ་རང་གི་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་གཙགས་དྲུབ་ཐོན་རྫས་མང་པོ་གཙགས་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར། སྡོམ་རྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན། 2013ལོ་ནས2024ལོའི་ཟླ5པའི་བར་དུ་མཚོ་སྔོན་གངས་ལྷ་མེ་ཏོག་མི་རིགས་རྒྱན་ཆས་ཚད་ཡོད་སྤྱི་གཉེར་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་གཙགས་དྲུབ་གཙགས་མཁན་དག་ལ་ཁེ་སྤོགས་སྒོར་ས་ཡ་བདུན་བགོས་པ་དང་། དབུལ་ཐར་ཁྱིམ་ཚང18ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་མི380ལ་ལས་ཞུགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྤྲད་ཡོད། བྱེད་ཐབས་འདིས་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ས་གནས་དེ་གའི་ལས་ཞུགས་ཀྱི་གནོན་ཤུགས་ཆུང་དུ་བཏང་བ་མ་ཟད། ཀོས་ནན་རྫོང་གི་རོང་འབྲོག་པའི་དཔལ་འབྱོར་ཡོང་འབབ་ལ་ཐབས་ལམ་གསར་པ་ཞིག་བཏོད་དེ་གཙགས་དྲུབ་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གསོན་ཤུགས་གསར་པ་བསྣན་ཡོད། མཚོ་སྔོན་གངས་ལྷ་མེ་ཏོག་མི་རིགས་གྱོན་ཆས་ཚད་ཡོད་སྤྱི་གཉེར་འགན་འཁུར་བ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་གྱིས་བཤད་རྒྱུར། སྤྱི་གཉེར་ས་གནས་འདིའི་བུད་མེད་ལ་གསོ་སྦྱོང་དང་བརྟན་ལྷིང་གི་ཡོང་འབབ་འགན་ལེན་མཁོ་འདོན་བྱས་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གཙགས་དྲུབ་དང་དེང་རབས་ཀྱི་དར་སྲོལ་གཞི་རྒྱུ་དང་མཐུན་པར་བྱས་ནས་བོད་མིའི་དེང་རབས་མཛེས་བཟོའི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམ་པར་བྱས་ཡོད། མ་འོངས་པར་ང་ཚོས་མུ་མཐུད་དུ་མ་དངུལ་འཇོག་གྲངས་མང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་། གཙགས་དྲུབ་བཟོ་རྩལ་རྒྱུན་འཛིན་དང་གསར་གཏོད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་རྒྱུ། ལག་རྩལ་བྱང་ཆུབ་པའི་གཙགས་དྲུབ་མཁན་སྔར་ལས་མང་བ་ཞིག་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར། ཚོན་མདངས་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་གཙགས་དྲུབ་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་གིས་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་བཏང་བ་མ་ཟད། བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་བསྐྱོད་པའི་ལམ་ཆེན་ཞིག་བཏོད་ཡོད། 上一条新闻 བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་འགྲན་སྡུར་སྐབས་ལྔ་པ་བདེ་བླག་ངང་མཇུག་རྫོགས། 下一条新闻 མེད།

ཉེ་ཆར་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་གཙོ་གཉེར་བྱས་པ་དང་དབྱི་པིན་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆ་འཕྲིན་ཅན་ཐིང་གིས་སྒྲུབ་འགན་འཁུར་བའི་2024ལོའི་འཛམ་གླིང་སྒུལ་ཤུགས་གློག་རྫས་ཚོགས་ཆེན་དེ་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དབྱི་པིན་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲེམས་ཚོགས་ལྟེ་གནས་སུ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། འདི་ནི་ཀྲུང་གོ་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་མགྲོན་གྱིས་འཛམ་གླིང་

འདི་ག་ཚགས་པར་ཁང་དུ་གནས་ཚུལ་འབྱོར་གསལ། བོད་ལྗོངས་ཉིན་རེའི་ཚགས་པར་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་གཞིར་བཟུང་། རྒྱལ་ཁབ་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཁྱབ་གདལ་བཏང་ཚུན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཀྱི་ཕན་འབྲས་རིམ་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་པོ་བྱུང་ཡོད། ཚོང་དོན་པུའི་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཆ་འཕྲིན་ལས་སྟེགས་ཀྱི་གྲངས་གཞི་གསར་ཤོས་ལས་མངོན་པར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་རླངས་འཁོར་བེད་མེད་དུ་གྱུར་པའི་གསར་བརྗེས་ཁ་གསབ་ཁག་33རེ་ཞུ་བྱས་པར་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ཁ་གསབ་དངུལ་འབོར་སྒོར་ཁྲི་14.5ཟིན་ཡོད་པ་རེད།རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ལས་གྲོང་མིའི་རླངས་འཁོར་འཛད་སྤྱོད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་བསྐངས་བ་དང་ཆབས་ཅིག་བེད་མེད་རླངས་འཁོར་ཚུར་བསྡུའི་གྲངས་འབོར་མགྱོགས་མྱུར་འཕར་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་ཐུབ་ནས་བསྐྱར་སྐྱེས་ཐོན་ཁུངས་ཚུར་བསྡུའི་མ་ལག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད་པ་རེད། གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། ཟླ་དང་པོ་ནས་བདུན་པའི་བར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་བེད་མེད་རླངས་འཁོར་4193ཚུར་བསྡུས་པ་དེ་དུས་མཚུངས་ལས་17.5%འཕར་ཡོད་པ་རེད།ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ཁབ་འཕེལ་སྒྱུར་ཨུ་ལྷན་དང་ནོར་སྲིད་པུས《གཞི་ཁྱོན་ཆེ་བའི་སྒྲིག་ཆས་གསར་བརྗེས་དང་འཛད་རྫས་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བྱ་ཐབས་འགའ་ཞིག》བཀྲམ་པ་དང་ཚོང་དོན་པུའུ་སོགས་སྡེ་ཚན་7གྱིས《རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་དོན་སྔར་བས་ཡག་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་བརྡ་ཐོ》བཀྲམ་པའི་ནང་རླངས་འཁོར་བེད་མེད་དུ་གཏོང་བ་དང་གསར་བརྗེས་ཀྱི་ཁ་གསབ་ཚད་གཞི་མཐོ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་དང་འཛད་སྤྱོད་པ་སྒེར་གྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རིམ་པ་གསུམ་པ་དང་དེ་མན་གྱི་རླངས་འབུད་ཆོག་འཐུས་ཀྱི་ཚད་གཞིའི་འབར་སྣུམ་རླངས་འཁོར་རམ་ཡང་ན་2018ལོའི་ཟླ་4ཚེས་30ཉིན་གོང་ཐོ་འགོད་བྱས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་བེད་མེད་དུ་གཏོང་བ་དང་སྦྲགས་བཟོ་འཕྲིན་པུའི《རླངས་འཁོར་ཉོ་སྒྲུབ་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆག་གཏོང་བའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་གྱི་བཟོ་ལྟའི་དཀར་ཆག》ནང་བཅུག་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་རམ་ཡང་ན་འབུད་ཚད་ཧྲེང་2.0དང་དེ་མན་གྱི་སྣུམ་བླུགས་རླངས་འཁོར་ཉོ་སྐབས་ཁ་གསབ་ཚད་གཞི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཉོ་སྐབས་ཀྱི་ཁ་གསབ་སྒོར་ཁྲི་2དང་འབུད་ཚད་ཧྲེང་2.0དང་དེ་མན་གྱི་སྣུམ་བླུགས་རླངས་འཁོར་ཉོ་སྐབས་ཀྱི་ཁ་གསབ་སྒོར་ཁྲི་1.5བར་སྤོར་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཁ་གསལ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་གིས་རླངས་འཁོར་བེད་མེད་དུ་བཏང་ནས་གསར་པ་བརྗེ་རྒྱུར་དམ་འཛིན་ཡག་པོ་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་སྲིད་གཞུང་གི་བཀོད་སྒྲིག་བླང་བྱ་གཞིར་བཟུང་། འཛད་སྤྱོད་པའི་རླངས་འཁོར་གསར་བརྗེ་དང་ཐད་ཀར་གསར་པ་ཉོ་བའི་དགོས་མཁོར་དམིགས་ཏེ་ཁ་གསབ་སྲིད་ཇུས་འདོན་ཤུགས་དེ་བས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་ཁ་གསབ་དངུལ་གྲངས་མཐོ་ཤོས་སྒོར་ཁྲི་1.7ཟིན་ཡོད་པ་རེད།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་གི་འབྲེལ་ཡོད་འགན་འཁུར་བས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། གོམ་སྟབས་རྗེས་མར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་གིས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་དུ་གྲོང་ཁྱེར（ས་ཁུལ）ཁག་གིས་འཛད་རྫས་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་དང་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་ལ་དམ་འཛིན་ཏན་ཏིག་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་པར་ལྟ་སྐུལ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱས་ནས་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་བརྗེར་ཕན་འབྲས་དེ་བས་ཆེ་བ་ཐོན་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་འཚོ་བར་བཅངས་པའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དེ་བས་ལེགས་པ་སྐོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།（བདེ་སྐྱིད་ཀྱིས་བསྒྱུར། སྐལ་མཆོག་གིས་ཞུས）

རྩོམ་སྒྲིག དོན་འགྲུབ་མཚོ། ཡོང་ཁུངས། སྨན་སྦྱོར་རིག་པ་སྐོར་གྱི་རྒྱུན་ཤེས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།ཀོ་ཁྲགཀོ་བྱིལ་ཞོ་བརྒྱད། ཨར་ནག་དང་ཨ་གར་གོ་སྙོད་གཉིས་ཞོ་དྲུག སླེ་ཏྲེས་སྲང་གང་ཞོ་དོ། ཀཎ་ཌ་ཀ་རི་སྲང་གང་ཞོ་ལྔ། རུ་རྟ་སྲང་གང་། མ་ནུ་སྲང་དོ། ཨ་རུ་སྲང་གང་། སྒ་སྐྱ་ཞོ་ལྔ། ཛཱ་ཏི་ཞོ་གསུམ། སྙིང་ཞོ་ཞོ་ལྔ། གུལ་ནག་ཞོ་གསུམ། ཚེར་སྔོན་སྲང་གང་ཞོ་ལྔ། འབྲི་མོག་སྲང་དོ། ཅོང་ཞི་ཚ་འདུལ་སྲང་གང་། བ་ཤ་ཀ་སྲང་གང་། སྐྱུ་རུ་སྲང་གང་ཞོ་ལྔ། ཤིང་མངར་སྲང་གང་བཅས་གཙང་བཟོས་ཞིབ་བཏགས་ཕྱེ་རིལ་གང་རུང་བཟོ་རྒྱུ།ཕན་ནུས། ཀོ་ཁྲག་མཉམ་བསྲེས་བཟི་མེད་ཅུང་ཟད་བསིལ། རླུང་ཁྲག་འཁྲུགས་པས་སྟོད་དང་བྲང་ཁོག་སྟེང་། གཟེར་ལངས་དབུགས་བཀག་གློ་མང་ཁ་ལྕེ་སྐམ། ངན་ཁྲག་སྟོད་དུ་འཚངས་པ་རང་སར་འཇོམས། ཁྱད་པར་རྒན་འཁོགས་ཁྲག་རླུང་མཐོ་བའི་རིགས། སྨད་དུ་འབེབས་དང་རང་སར་གཅོག་པར་བྱེད། ཐུན་ཚད་ན་ཚོད་ལུས་སྟོབས་བཟི་སོགས་སྦྱོར། སྐབས་སྔོན་མ། ཀོ་བྱིལ་བཅུ་གསུམ་སྦྱོར་ཚད་ངེས་གྲངས་དངོས་དང་ཕན་ནུས་སྐོར། སྐབས་རྗེས་མ། མེད།

འདི་ནི་ལྟད་མོ་བས་རིག་ནུས་འཕྲུལ་མིར་ལྟ་བཞིན་པ། ཉེ་ཆར། “སྟབས་བསྟུན་གསར་གཏོད། འབྱུང་འགྱུར་ལེགས་གཏོད”ཅེས་པ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཧྲེན་ཀྲེན་རིག་ནུས་འཕྲུལ་མིའི་ཐོན་ལས་འཕེལ་རྒྱས་ཚོགས་ཆེན་འཚོགས་ཤིང་། ཁེ་ལས་ཚོགས་པ་20ལྷག་ཙམ་གྱིས་ཐོན་རྫས་དང་ལག་རྩལ་མཉམ་དུ་འགྲེམས་སྟོན་བྱས་པ་དེ་བཟོ་ལས་བཟོ་སྐྲུན་དང་། སྨན་བཅོས་བདེ་ཐང་། དམིགས་བསལ་རིགས་ཀྱི་བཟོ་ལས། ཁྱིམ་སྤྱོད་ཞབས་ཞུ་སོགས་ལ་ཁྱབ་ཡོད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

(མགོ་ལོག) ཚེ་རིང་དབང་ཕྱུགང་ཚོའི་སྡེ་བའི་ཨ་ཁུ་ཐུབ་བྷེ་ཡིས་རླངས་འཁོར་གསར་པ་ཞིག་ཉོས་ཏེ། རྫོང་ཐོག་ནས་སྡེ་བའི་ནང་དུ་གླ་གཏོང་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱས་ནས་སྒོར་ལྡོག་འགའ་རེ་འཚོལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྡེ་བའི་རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་ཚང་མས་རླུང་ལྟར་འུར་བཞིན་པའི་གསར་འགྱུར་ཚ་ཤོས་དེ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་ངས་ཤེས་པའི་དུས་ནས་བཟུང་། ཨ་ཁུ་ཐུབ་བྷེ་ནི་ཕ་མ་ཕུ་ནུ་སོགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་པའི་མྱི་རྐྱང་ཞིག་ཡིན་ལ། ཉིན་རྒྱུན་ངལ་རྩོལ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པར་སྡེ་བའི་མ་ཎི་ཁང་གི་སྒོ་ཁ་རུ་ཉི་མར་ལྡེ་ནས་འདུག ལོ་ལོན་ཚོ་མ་ཎི་བསྐོར་བར་ཡོང་དུས་གོ་རེ་ཅུང་ཙམ་རེ་བྱིན་ན་དེ་ཟ་ཞོར་ཆུ་འཁྱག་རེ་འཐུངས་རྗེས་ཡང་བསྐྱར་ཉི་འོད་ནང་དུ་གནས་ཙམ་སྤོས་རྗེས་མགོ་ལྭ་བས་བཏུམས་ཏེ་གཉིད་འདུག་པ་རེད། ཁོ་ལ་དབང་པོ་སྐྱོན་ཅན་དང་ཀླད་པ་མི་དྭངས་པ་སོགས་ཀྱི་ནད་མེད་མོད། ཕ་མ་དང་གཉེན་ཉེ་སོགས་སློབ་གསོ་དང་བྱམས་སྐྱོང་གནང་མཁན་མེད་རྐྱེན་འཚོ་བར་རེ་ཐག་ཆད་ཡོད་ཀྱང་སྲིད། ཡིན་ནའང་དབུལ་ཐར་ཕྱུག་འགྱུར་དང་གྲོང་གསེབ་དར་སྤེལ་གྱི་སྲིད་ཇུས་བཟང་པོ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱས་པར་བརྟེན། ཁོ་རང་གི་འཚོ་བར་སྔ་ན་མེད་པའི་དྲོད་ཁོལ་ཞིག་སྦྱིན་པར་མ་ཟད། ཟས་གོས་རང་དབང་དང་སྡོད་ཁང་དྲོན་པོར་འདུག་ཐུབ་སོང་བས།དུས་རྒྱུན་ཁོའི་གདོང་ལ་འཛུམ་གྱིས་ཁེངས་ཤིང་ཀུན་ལ་ཁམས་འདྲི་བྱེད་པས་སྡེ་མི་ཡོངས་ཀྱིས་ཨ་ཁུ་ཐུབ་བྷེ་འགྱུར་འདུག་ཟེར། ན་ནིང་ལོ་སྟོད་ལ་རང་ཁ་རང་གསོ་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་ཕྱིར་དབུལ་བོར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དུ་ཁོས་མ་མཐའི་འཚོ་བའི་འགན་ལེན་གྱི་སྒོར་མོ་བསོགས་ནས་སྐྱེལ་འདྲེན་རླངས་འཁོར་ཆུང་བ་ཞིག་ཉོས་ཤིང་། ཤང་སྲིད་གཞུང་གིས་ཀྱང་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ནས་རླངས་འཁོར་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་ལེན་པའི་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་སུ་བཅུག་པས། ཟླ་ལྔའི་རིང་ལ་འབད་བརྩོན་བྱས་མཐར་གཞི་ནས་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་བླངས་ཟིན་པར་མ་ཟད། སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་ལས་ལའང་ཞུགས་བཞིན་ཡོད། སྡེ་བའི་ནང་གི་གསར་བུ་ཚོ་འཛོམས་དུས་ཁོས་རང་གི་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་བླངས་ནས་ལབ་རེ་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད་ལ། རྒྱུགས་བླངས་པའི་སྐབས་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་དང་རང་གིས་ངོས་ཟིན་པའི་འགྲིམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་འདྲེན་སྐབས་ཀྱི་ལམ་རྟགས་དེ་དག་བཤད་པར་ལྷག་ཏུ་སྤྲོ། ལན་རེར་དྲི་བ་དྲིས་ནས་གསར་བུ་འགའ་རེ་གྲགས་མེད་དུ་གཏོང་བའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོད།ལོ་འདིའི་ནང་ལ་ཨ་ཁུ་ཐུབ་བྷེ་ཡིས་བླངས་པའི་ལག་རྟགས་དེ་ནི་ང་ཚོའི་སྡེ་བའི་ནང་ལ་མཚོན་ན་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་འཇགས་བཅའ་ཁྲིམས་དྲིལ་སྒྲོག་ཅིག་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ཆོག་ལ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཨ་ཁུ་ཐུབ་བྷེ་ཡིས་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་བླངས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡེ་བའི་ནང་གི་སྐྱེ་ཕོ་མོ་ཚང་མས་རླངས་འཁོར་བསྐོར་བར་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་དགོས་པའི་ངེས་ཟིན་གསལ་པོ་ཞིག་ཐོབ་ཡོད་པར་མ་ཟད། གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་ལེན་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཚ་ཚ་འུར་འུར་དུ་ལངས་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་ཤང་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་པ་དང་མངགས་གཏོང་ཁང་གི་ལས་བྱེད་པ་ཚོས་ཀྱང་སྡེ་བའི་ཚོགས་འདུ་དང་བྱ་འགུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་ཨ་ཁུ་ཐུབ་བྷེ་ལ་གཟེངས་བསྟོད་བྱེད་ཅིང་། ཚང་མས་མིག་དཔེ་རུ་བལྟ་དགོས་པའི་བསླབ་བྱ་གནང་བར་བརྟེན། སྡེ་མི་ཚོས་དུས་རྒྱུན་གྱི་གླེང་གཞི་ནི་མི་སུ་ཞིག་ལ་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་ཡོད་ཚུལ་དང་ཡང་ཆེ་གེ་མོ་ལ་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་མེད་ཚུལ་དེ་རེད།སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོམས་སྟབས་མྱུར་བའི་དུས་འདི་ལ། འགྲིམ་འགྲུལ་འཕྲུལ་འཁོར་ནི་ང་ཚོ་སུ་ལའང་མཁོ་བའི་ཡོ་བྱད་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོས་ཆེས་མ་མཐའི་འཕྲུལ་འཁོར་གང་ཞིག་བསྐོར་བར་དེའི་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་ལེན་པ་ནི་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་འཇགས་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། རང་གཞན་ཀུན་གྱི་ཚེ་སྲོག་ལ་གཅེས་སྤྲོས་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཀྱང་ཡིན། དེ་བས་ང་ཚོས་འགྲིམ་འགྲུལ་བདེ་འཇགས་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་དང་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ། རླངས་འཁོར་བསྐོར་བར་ཁ་ལོ་བའི་ལག་རྟགས་དགོས་པ་དང་། ཆང་འཐུངས་པ་དང་ངལ་དུབ་ཀྱི་སྐབས་སུ་རླངས་འཁོར་བསྐོར་མི་རུང་བའི་བདེ་འཇགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཤེས་སེམས་ལ་ངེས་དགོས་པར་མ་ཟད་གཞན་ལའང་བསྒྲག་དགོས། རྩོམ་སྒྲིག་པ། མཁའ་འབུམ་རྒྱལ།

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། འབྲེལ་ཡོད་ལག་རྩལ་མཐོ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་གྱི་བྱེད་ནུས་དང་འགྲོ་སྐྱོད་ལམ་ཐག་སོགས་མངོན་གསལ་དོད་པོས་རིང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཉོ་མཁན་འཛད་སྤྱོད་པ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་མང་དུ་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་ཁ་གསབ་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་གློག་གསོག་གི་རྨང་གཞིའི་སྒྲིག་བཀོད་སྐྲུན་མགྱོགས་སུ་གཏོང་བ་སོགས་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་འཛད་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་སྲིད་ཇུས་རབ་དང་རིམ་པ་བཏོན་ནས། ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྲོམ་རར་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བར་ཆ་རྐྱེན་བསྐྲུན་པས་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྲོམ་ར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་མགྱོགས་ལམ་དུ་རིམ་པས་སྐྱོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།གསར་འགོད་པས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱས་པར། མིག་སྔར་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཕྱིར་ཚོང་བྱེད་ཚད་མངོན་གསལ་དོད་པོས་འཕར་བའི་རྣམ་པ་མངོན་ཡོད། ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆག་གཏོང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཁ་གསལ་བཟོས་ནས་ཉོ་སྒྲུབ་དུས་ཚོད་2024ལོའི་ཟླ་1ཚེས་1ཉིན་ནས་2025ལོའི་ཟླ་12ཚེས་31ཉིན་བར་ཉོས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་སྤྲོད་དགོས་མེད་པ་རེད། དེའི་ནང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་རེར་དཔྱ་ཁྲལ་རྩ་ཆག་གཏོང་བའི་དངུལ་གྲངས་སྒོར་ཁྲི་3ནས་བརྒལ་མི་ཆོག་པ་དང་། 2026ལོའི་ཟླ་1ཚེས་1ཉིན་ནས་2027ལོའི་ཟླ་12ཚེས་31ཉིན་བར་ཉོས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་ཉོ་སྒྲུབ་དཔྱ་ཁྲལ་ཕྱེད་ཀ་གཅོག་རྒྱུ་རེད། དེའི་ནང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་རེར་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་གཏོང་བའི་དངུལ་གྲངས་སྒོར་ཁྲི་1.5མི་བརྒལ་མི་ཆོག ཉོ་སྒྲུབ་དཔྱ་ཁྲལ་ཆག་ཡང་དང་རྩ་ཆག་གཏོང་བ་དང་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་བརྗེས་ཁ་གསབ་སོགས་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་ཕུད། རང་ལྗོངས་ཀྱི་རླངས་འཁོར་བརྒྱུད་ཚོང་ཚོང་པ་ཆེ་གྲས་ཁག་གིས་ཀྱང་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་བྲིན་ཚོང་གི་བྱེད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་པས་འཛད་སྤྱོད་པའི་རླངས་འཁོར་ཉོ་བའི་སེམས་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཡོད། ཉེ་དུས་གྲོང་ཁྱེར་དང་ས་ཁུལ་ཁག་གི་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་པར་བརྗེ་བའི་བྱེད་སྒོ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཡོད།སྤྱི་བདེ་འགྲིམ་འགྲུལ་དོ་དམ་ཕྱོགས་བསྡུས་བཀོལ་སྤྱོད་ལས་སྟེགས་ཀྱི་གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། ཟླ་དྲུག་པའི་ཟླ་མཇུག་བར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་10799ཟིན་ནས་ཐེངས་དང་པོར་ཁྲི་ལྷག་ཙམ་ཟིན་ཡོད། ཟླ་དང་པོ་ནས་དྲུག་པའི་བར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་གསར་དུ་ཐོ་འགོད་བྱས་པའི་འཕྲུལ་སྒུལ་འཁོར་རིགས་63222ཟིན་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་4.6%འཕར་བ་དང་འཕར་ཚད་དུས་ཚིགས་དང་པོ་ལས་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་6.5འཕར་ཡོད། དེའི་ནང་གསར་དུ་ཐོ་འགོད་བྱས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་4682ཟིན་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་263.23%འཕར་ཡོད།རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཚོང་དོན་ཐིང་འཛད་སྤྱོད་སྐུལ་འདེད་ཁྲུའུ་ཡི་ཁྲུའུ་ཀྲང་གཞོན་པ་དབྱང་ཀྲན་ཧུའེ་ཡིས་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྲོམ་ར་བདག་ཚད་2021ལོའི་2.3%ནས་24.4%བར་འཕར་ཡོད། མིག་སྔར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་རླངས་འཁོར་བྲིན་ཚོང་གི་ཨང་རིམ་དང་པོ་ནས་གསུམ་པའི་བར་གྱི་རླངས་འཁོར་ཚང་མ་ནི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཡིན་པ་དང་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་དེ་རང་ལྗོངས་ཀྱི་རླངས་འཁོར་འཛད་སྤྱོད་འཕར་རྒྱུར་སྐུལ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་སྒུལ་ཤུགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས།རང་རྒྱལ་གྱིས་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ལ་རྒྱལ་ནང་དུ་དགའ་བསུ་ཐོབ་པ་མ་ཟད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཁྲོམ་རར་ཡང་བྲིན་ཁ་རྒྱུག་པོ་ཡོད། 2023ལོར་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་4867རང་ལྗོངས་ཀྱི་འགག་སྒོ་ནས་ནེ་པ་ལར་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པ་དང་། 2024ལོའི་དུས་ཚིགས་དང་པོར་རང་ལྗོངས་ཀྱི་འགག་སྒོ་ནས་ནེ་པ་ལར་རླངས་འཁོར་1623ཕྱིར་གཏོང་བྱས་ནས་དུས་མཚུངས་ལས་ལྡབ་6འཕར་ཡོད། རང་ལྗོངས་ཀྱི་འགག་སྒོ་ནས་ཕྱིར་གཏོང་བྱས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་གཙོ་བོ་ནི་འཇིབ་ཆུང་རླངས་འཁོར་དང་། འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ཆུང་གྲས། ཟོག་འདྲེན་རླངས་འཁོར་ཆུང་གྲས། འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ཆེ་འབྲིང་བཅས་ཡིན་པ་དེའི་ནང་འཇིབ་ཆུང་རླངས་འཁོར་དང་འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ཆུང་གྲས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་བསྡུར་ཚད་90%ཡན་ཟིན་ཡོད།འདི་ལོའི་ཟླ་4ཚེས་26ཉིན་ཚོང་དོན་པུའུ་དང་ནོར་སྲིད་པུའུ་སོགས་སྡེ་ཚན་7གྱིས་མཉམ་དུ་བཀྲམ་པའི《རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་པར་བརྗེ་བའི་ཁ་གསབ་ལག་བསྟར་ཞིབ་སྲོལ》ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ནས་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་གསར་པར་བརྗེ་བའི་མ་དངུལ་གྱི་ཁ་གསབ་སྲིད་ཇུས་ཁ་གསལ་བཏོན་ཡོད་པ་རེད། 《ཞིབ་སྲོལ》བཀྲམ་པའི་ཉིན་ནས་2024ལོའི་ཟླ་12ཚེས་31ཉིན་བར། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚད་གཞི་གསུམ་པ་དང་དེ་བཞིན་དེ་མན་གྱི་འབུད་སྐྱུར་ཚད་གཞིའི་སྣུམ་བླུག་རླངས་འཁོར་རམ་ཡང་ན་2018ལོའི་ཟླ་4ཚེས་30ཉིན་གོང་ཐོ་འགོད་བྱས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་དང་དེ་བཞིན་ནུས་རྒྱུ་གྲོན་ཆུང་གི་བླང་བྱ་དང་མཐུན་པའི་རླངས་འཁོར་གསར་པ་ཉོ་མཁན་མི་སྒེར་གྱིས་ཐེངས་གཅིག་ལ་གྲངས་འབོར་ངེས་ཅན་གྱི་ཁ་གསབ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཆོག་གི་ཡོད།2023ལོར་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་རླངས་འཁོར་རྙིང་པ་ཉོ་ཚོང་བྱེད་ཚད་50154ཟིན་པ་དེ་2022ལོ་དང་2021ལོ་ལས་41.7%དང་12.7%སོ་སོར་འཕར་ཡོད། ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རླངས་འཁོར་བདག་ཚད་མུ་མཐུད་འཕར་བ་མ་ཟད། མཁོ་མེད་དུ་བཏང་བའི་རླངས་འཁོར་གྱི་གྲངས་འབོར་ཡང་མངོན་གསལ་དོད་པོས་མང་དུ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པ་མངོན་ཡོད།དབྱང་ཀྲན་ཧུའེ་ཡིས་གོམ་སྟབས་རྗེས་མར་རང་ལྗོངས་ཀྱི་ཚོང་དོན་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་སྲིད་ཇུས་འདོན་པ་དང་རླངས་འཁོར་ཉོ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཁ་གསབ་སྤྲོད་པ་སོགས་བྱས་ནས། རླངས་འཁོར་འཛད་སྤྱོད་དང་ལྷག་པར་དུ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་འཛད་སྤྱོད་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་སྣང་དང་། སྐྱིད་སྣང་། བདེ་འཇགས་ཚོར་སྣང་བཅས་དེ་བས་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན། འཛད་རྫས་རྙིང་པ་གསར་པར་བརྗེ་བའི་སྲིད་ཇུས་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རླངས་འཁོར་ཁྲོམ་ར་དང་ལྷག་པར་དུ་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་ཁྲོམ་ར་དེ“མྱུར་བགྲོད་ལམ་བུར”དེ་བས་བརྟན་པོའི་ངང་བསྐྱོད་ནས་ལྗོངས་ཡོངས་ཀྱི་རླངས་འཁོར་འཛད་སྤྱོད་མུ་མཐུད་མགྱོགས་མྱུར་འཕར་རྒྱུར་སྐུལ་མ་ཐེབས་རྒྱུ་རེད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་བྱས། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

ཟླ་8ཚེས་21ཉིན་ཧྲེན་ཧྲན་དམིགས་བསལ་མཉམ་ལས་ཁུལ་གྱི་ཞའོ་མའོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཟོག་འགྲེམས་གྲུ་ཁར་རླངས་འཁོར་བླུགས་པའི་གྲུ་ཞིག་དལ་གྱིས་གྲུ་ཁར་འབྱོར་བ་དང་དེས་རྒྱལ་ནང་གིས་ཐོན་སྐྱེད་བྱས་པའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་2000ཙམ་སིང་ཀ་ཕོར་དང་། ཝེ་ཐེ་ནམ། ཧིན་རྡུ་ཉི་ཞི་ཡ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། འདི་ནི་གྲུ་ཁ་དེས་འདི་ལོ་རླངས་འཁོར་བླུགས་པའི་གྲུ་གཟིངས་གཏོང་ཐེངས་12པ་དེ་ཡིན་པ་རེད། གྲངས་གཞི་ལས་མངོན་པར། འདི་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ་ཧྲེན་ཀྲེན་གློག་སྒུལ་རླངས་འཁོར་བརྟན་པོའི་ངང་འཕར་བའི་རྣམ་པ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཐུབ་ནས་ཕྱིར་ཚོང་བསྡོམས་འབོར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་128.7ཟིན་ནས་51.7%འཕར་ཞིང་། འདི་ནི་ཞའོ་མའོ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཟོག་འགྲེམས་གྲུ་ཁའི་ནུས་རྒྱུ་གསར་པའི་རླངས་འཁོར་བླུགས་རྒྱུ་བསྒུགས་ནས་བསྡད་ཡོད་པ།

2024ལོའི་ཟླ་8ཚེས་16ཉིན་ལན་མེའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་པུའུ་ཀྲང་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་དགུ་པ་ཐེ་ལན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆིང་མའེ་རུ་འཚོགས་ཤིང་། ང་ཚོ་རྫ་ཆུ་དང་མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དྲུག་གི་འཐུས་མི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོས《རྫ་ཆུ་དང་མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བཞི་པའི་ནེ་པི་ཏུའི་བསྒྲགས་གཏམ》དང《རྫ་ཆུ་དང་མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་ལོ་ལྔའི་བྱ་སྤྱོད་འཆར་གཞི(2023—2027)》དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པར་གཞོལ་ནས་མཁའ་རླུང་གཙང་མའི་ཐད་ཐུན་མོང་གི་ངོས་འཛིན་བྱུང་བ་བསྐྱར་བསྒྲགས་བྱས་པ་དང་སྦྲགས། གཤམ་གསལ་གྱི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་རྒྱུ་སྟེ།གཅིག ང་ཚོས་ངོས་འཛིན་གཅིག་མཐུན་བྱས་དོན། རྫ་ཆུ་དང་མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དུ་ཉིན་རེ་བཞིན་ཚབས་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་དང་ལྷག་པར་དུ་ཕྲ་རྡུལ་གྱི(PM2.5)སྦགས་བཙོག་གནད་དོན་འཕྲད་ནས་དམངས་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པ་དང་ཆབས་ཅིག་སྐྱེ་ཁམས་དང་། དཔལ་འབྱོར། སྤྱི་ཚོགས་བཅས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད།གཉིས། རྒྱལ་ཁབ་དྲུག་པོས་ཁེར་རྐྱང་དང་ཐུན་མོང་ཐོག་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་སྔོན་འགོག་དང་། ཞིབ་དཔྱད་ཚད་ལེན། ཁ་གཏད་གཅོག་པ་བཅས་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་བྱ་ཐབས་ཁག་བཟོས་ནས་ལག་བསྟར་བྱས་པར་ང་ཚོས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འབད་བརྩོན་འདི་དག་དང་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་འབྲེལ་ཡོད་དམིགས་ཚད་དང་ལམ་རིས་ཚད་མཐོའི་གཅིག་མཐུན་བྱུང་ཡོད།གསུམ། ཀྲུང་གོས“མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་དང་གདེང་འཇོག(འབར་མ)”དང“མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་ཁུལ་གྱི་ཞིང་ལས་ཀྱི་ཟོག་རོ་དོ་དམ་གྱི་རྒྱུན་མཐུད་ཆོག་པའི་མཁོ་སྤྲོད་འཁོར་འབྲེལ(ཐེ་ལན)”“སྨུག་རྡུལ་ཁྲོད་PM10དང་PM2.5ཡིས་མཐོང་རྒྱར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པ(ཐེ་ལན)”སོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཚུད་པའི་རྫ་ཆུ་དང་མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་རྒྱུད་ཀྱི་མཉམ་ལས་ཀྱི་ཆེད་དོན་ཐེབས་རྩ་དང་དེ་བཞིན་མ་དངུལ་ཐབས་ལམ་གཞན་དག་བརྒྱུད་ས་ཁུལ་གྱི་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་ཞི་ལྷོད་དུ་གཏོང་བའི་འབྲེལ་ཡོད་མཉམ་ལས་རྣམ་གྲངས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པར་ང་ཚོས་བསྔགས་བརྗོད་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ། ཁོངས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གོང་གསལ་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་མུ་མཐུད་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུར་མངགས་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།བཞི། ས་ཁུལ་གྱི་མཉམ་ལས་ལ་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་PM2.5ཡི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆུང་དུ་གཏོང་བ་དང་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་བདེ་ཐང་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་གལ་ཆེའི་རང་བཞིན་ང་ཚོས་བསྐྱར་བཤད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཞིང་ལས་ཀྱི་ཟོག་རོ་མེར་སྲེག་པ་དང་། ནགས་ཚལ་མེ་སྐྱོན། བསྲེགས་རྨོད་གྲི་འདེབས་བཅས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྨོ་འདེབས་བྱེད་སྟངས་དང་རེས་མོས་རྨོ་འདེབས་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་མཁའ་རླུང་ཁྲོད་PM2.5ཡི་འདུས་ཚད་མཐོ་རུ་འགྲོ་གི་ཡོད། གོང་གསལ་གྱི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་ཆེད། རྒྱལ་ཁབ་དྲུག་པོས་ཐུན་མོང་ཐོག་འབད་བརྩོན་བྱས་ཏེ་མཁའ་རླུང་སྤུས་ཚད་ལ་ལྟ་ཞིབ་ཚད་ལེན་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱུན་མཐུད་ཆོག་པའི་ཐོན་སྐྱེད་ལག་ལེན་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་དགོས།ལྔ། ང་ཚོས་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཟབ་ཏུ་ཧུར་ཐག་གཏོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་མཁན་ས་ཁུལ་གྱི་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་པའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ཞུགས་རྒྱུར་སྐུལ་མ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོས་ཕྱོགས་མང་པོའི་མ་དངུལ་དང་། མི་ཤུགས། ལག་རྩལ་བཅས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་སྐུལ་སློང་བྱེད་པར་བསྔགས་སྐུལ་བྱས་ནས་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་འགོག་བཅོས་ལས་དོན་ལ་མ་དངུལ་འདང་ངེས་ཡོང་བའི་འགན་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།དྲུག ང་ཚོས་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་གི་གནད་དོན་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་རིང་གི་རིམ་ཁག་སྲིད་གཞུང་གི་ནུས་པ་ནན་བཤད་བྱས་ཏེ། དེས་རང་སོ་སོའི་ལེགས་ཆ་གང་ལེགས་བཏོན་ནས། ས་ཁོངས་འབྲེལ་མཚམས་དང་ས་ཁོངས་ཀྱི་སྤེལ་རེས་མཉམ་ལས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པར་བསྔགས་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།བདུན། ང་ཚོས་ཁོངས་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མཁའ་རླུང་སྦགས་བཙོག་དང་ཁོར་ཡུག་གཙོ་གཉེར་སྡེ་ཚན་གྱིས་འབྲེལ་གཏུག་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་པ་དང་། ཐུན་མོང་ཐོག་ཞིབ་ཕྲའི་མཉམ་ལས་བྱེད་པ། དངོས་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱ་ཐབས་སྤྱོད་པ། མཉམ་དུ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ནས་རྫ་ཆུ་དང་མེ་ཀུང་གཙང་པོའི་ས་ཁུལ་གྱི་དམངས་ཚོགས་ལ་དངོས་དངོས་རྗེན་རྗེན་གྱི་བདེ་རྩ་རྒྱུན་མཐུད་བསྐྲུན་རྒྱུར་བསྔགས་སྐུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།(ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་ཐེ་ལན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆིང་མའེ་ནས་ཟླ་8ཚེས་16ཉིན་འབྱོར་བའི་གློག་འཕྲིན) འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཚེ་བརྟན་རྡོ་རྗེ།

འདི་ནི་ལམ་ཕྱེད་མར་སུན་འགྲན་རྒྱུག་བུད་མེད་ཚོགས་ཆུང་གི་ཨང་དང་པོ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་སྒྲོན（གཡས་ཀྱི་གཉིས་པ）དང་། ཨང་གཉིས་པ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་མཚོ（གཡོན་གྱི་དང་པོ） ཨང་གསུམ་པ་གཡང་འཛིན་ལྷ་མོ（གཡས་ཀྱི་དང་པོ）བཅས་ཀྱིས་བྱ་དགའ་ལེན་བཞིན་པ།འདི་ནི་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་སྐབས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལའི་མདུན་དུ་འགྲན་ཞུགས་པས་དྲན་རྟེན་པར་རྒྱག་བཞིན་པ།འདི་ནི་རྒྱུག་འགོ་འཛུཊ་ས་ནས་རྒྱུག་བཞིན་པའི་འགྲན་ཞུགས་པ་ཡིན་པ།ཟླ་8ཚེས་17ཉིན། 2024ལོའི་བོད་ལྗོངས་ལྷ་སའི་ལམ་ཕྱེད་མར་སུན་འགྲན་རྒྱུག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། དེ་ནི་རྒྱལ་ནང་དུ་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་ལམ་ཕྱེད་མར་སུན་འགྲན་རྒྱུག་ཅིག་རེད། འགྲན་བསྡུར་ལ་ལམ་ཕྱེད་མར་སུན་འགྲན་རྒྱུག（སྤྱི་ལེ་21.0975）དང་། རྒྱུག་འགྲན（སྤྱི་ལེ་10） བདེ་ཐང་རྒྱུག་ཤར（སྤྱི་ལེ་5）བཅས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ཡོད་པར་ཁྱོན་རྒྱལ་ཡོངས་ས་གནས་ཁག་ནས་ཡོང་བའི་འགྲན་ཞུགས་པ་5000ཙམ་གྱིས་མིང་ཐོ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། སྐལ་བཟང་གྲགས་པ།

འདི་ནི་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་ཐག་འཐེན་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་རྡོ་འགྱོགས་འགྲན་བསྡུར་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་རྒྱན་གོས་ངོམ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་རྒྱུད་བཟང་ལུག་དཔྱད་འདེམས་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་རྟ་རྒྱུག་ལ་ཞུགས་པའི་རྒྱུག་ཕྲུག་ཡིན་པ།འདི་ནི་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་གྱི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོར་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་པ།བོད་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འདམ་གཞུང་རྫོང་གི་ལོ་གཅིག་དུས་གཅིག་གི“འདམ་སྤྱི་རིམ”རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་ཟླ་8ཚེས་8ཉིན་འགོ་ཚུགས།2008ལོར“འདམ་སྤྱི་རིམ”རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་དེ་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་མིང་གཞུང་ཁག་གཉིས་པའི་ནང་བཅུག་པ་དང་། ལྷ་སའི་ཞོ་སྟོན་རིང་གི་བྱེད་སྒོ་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་གི་ངོས་ནས། འདམ་གཞུང་རྫོང་དང་ཐ་ན་བོད་ཡོངས་སུ་མིང་གྲགས་ཀྱི་བ་དན་གང་སར་གཡོ་བའི་རིག་གནས་མིང་བྱང་ཞིག་ཏུ་གྱུར།འདམ་གཞུང་རྫོང་གི་2024ལོའི“འདམ་སྤྱི་རིམ”རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་གྱི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོའི་ཐོག ཤང(གྲོང་རྡལ)8དང་དེ་བཞིན་ལས་ཁུངས་དང་། ལྕགས་ལམ་ལམ་སྲུང་། ཤན་འབྱེད་པ། སྨན་བཅོས་ཁོངས་གཏོགས། ཡུལ་དམག སྒྱུ་རྩལ་ཚོགས་པ། གཞུང་ཁོངས་ཁེ་ལས་ཀྱི་འཐུས་མི་བཅས་ལས་གྲུབ་པའི་རུ་སྟར་གྲུ་བཞི་ཁག་གིས་གྲལ་སྟར་འགྲིག་པའི་གོམ་པའི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་སྡིངས་ཆའི་མདུན་དུ་སྐྱོད།རྒྱན་གོས་ངོམ་སྟོན་བྱེད་སྐབས། ཕོ་གཞོན་ཚོས་ལུས་ལ་ལྷོག་གཤོགས་ཆེ་བའི་བོད་ཆས་གྱོན་པ་དང་། རྐེད་གྲི་བཏགས་ཤིང་། ལྷམ་ཤུད་ཙེ་གྱོན། ཡང་འགའ་རེས་སྔ་མོའི་སྲོལ་ལྟར་ལྕང་ལོ་རྒྱབ་ཏུ་དཔྱངས་པའམ་སྐྲ་ཤུབས་དམར་པོས་པ་སྒོར་བརྒྱབ་པ་དང་ཡང་ན་ཚོན་མདོག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་ཞྭ་མོ་གྱོན་པས་དེ་བས་ཉམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར། རྫིག་ཉམས་དོད་པའི་སྟངས་སྟབས་དང་བསྟུན་ནས་མི་རྣམས་ལ་ཕོ་ཉམས་ཤིན་ཏུ་དོད་པའི་སྣང་བ་ཞིག་ངང་ཤུགས་སུ་སྦྱིན། མོ་གསར་ཚོས་ཚོན་མདོག་བཀྲ་བའི་གཟབ་མཆོར་ལེགས་པར་སྤྲས་ཏེ་གཡུ་བྱུར་མུ་ཏིག་གི་རྒྱན་ཆ་སྣ་ཚོགས་པས་བརྒྱན་ནས། ལྡེམ་ལྡེམ་གྱི་གོམ་སྟབས་དང་བསྟུན་ནས་སྒེག་མའི་ཉམས་བཟང་ཅི་དགར་མངོན།རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་སྐབས་ལྟད་མོ་ཆེ་ཤོས་ནི་སྨི་ཁྲི་ཡི་རྒྱུག་ཆེན་ཡིན་ཞིང་། རྟ་པ་ཚོས་རྒྱུག་རའི་ཕྱི་ནས་རྟ་ཕོ་ལྕག་གིས་སྐུལ་ཏེ་གཤར་འོང་བའི་ཉམས་བཟང་དེ་ལ་བལྟས་ན་རྟ་པ་དེ་རྣམས་ལོ་བཅུ་ཡས་མས་ལས་མ་ཟིན་པའི་ལོ་ཆུང་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་བསམ་ཚོད་ལས་འདས། དེ་ནི་སྙུགས་ཤེད་འགྲན་པ་ཞིག་ཡིན་པས་རྒྱུག་ཕྲུག་ཀྱང་རྟ་རྩལ་ལ་བྱང་པའི་ཕྲུ་གུ་ཤ་སྟག་རེད།རྟ་རྒྱུག་འགྲན་རའི་གཞོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ། ཚ་ཚ་འུར་འུར་གྱི་རྡོ་འགྱོགས་འགྲན་བསྡུར་ལས་ཀྱང་མི་རྣམས་ཀྱི་མིག་གི་དབང་པོ་ཅིག་ཅར་དུ་འཕྲོག རྡོ་འགྱོགས་འགྲན་བསྡུར་ནི་བོད་རིགས་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་ལུས་རྩལ་རྣམ་གྲངས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། འགྲན་ཞུགས་པ་ཚོས་རྡོ་རིལ་དལ་བུར་འགྱོགས་པ་དེ་ནི་ཤེད་ཤུགས་དང་བློ་རིག་གཉིས་ཀ་འགྲན་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་མེད།དུས་ཡུན་ཉིན་7གྱི“འདམ་སྤྱི་རིམ”རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་ལ་རྒྱན་གོས་ངོམ་སྟོན་དང་། ཕོ་མོའི་རྡོ་འགྱོགས། “ནོར་གནག་དང་གཡང་དཀར”དཔྱད་འདེམས་འགྲན་བསྡུར། “གངས་ལྗོངས་ཀྱི་མེ་ཏོག འདམ་གཞུང་གི་པད་མ”དང“རྩྭ་ཐང་གི་ཐང་དཀར། འདམ་གཞུང་གི་རྒོད་པོ”ཞེས་པའི་དཔྱད་འདེམས་བྱེད་སྒོ འབྲོག་གླུ་འགྲན་བསྡུར། རྩྭ་ཐང་གི་དམངས་ཁྲོད་ཞབས་བྲོའི་འགྲན་བསྡུར་སོགས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་དེ་དག་ལས་ཡུལ་སྐོར་བ་དང་ས་གནས་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ལ་རིག་གནས་ཀྱི་སྟོན་མོ་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་བཤམས་པ་དང་དུས་མཚུངས་བོད་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་དེ་བས་ལེགས་པ་བཏང་བ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བདེ་སྐྱིད་བུ་ཁྲིད།

ཉིན་ལྔ་བ། སྟོན་པ་ཕེབས་ཡུལ་ཁུ་ལེན་ཎི་ཡར་མཇལ་བ།ཕྱི་ཟླ༤པའི་ཚེས༢༩ཉིན་ཏེ་གཟའ་སྤེན་པའི་ཞོགས་པར་ཀནྡྷེ་གྲོང་གི་རི་ངོས་ཀྱི་མགྲོན་ཁང་ལས་ལངས་དུས།  རི་བོའི་ངོགས་སྨུག་སྤྲིན་སྲབ་མོས་གཡོགས་ཤིང་ཁོར་ཡུག་ཀུན་ལ་མེ་ཏོག་གི་དྲི་བསུང་ལྡང་།  བྱ་དང་བྱེའུས་སྐད་སྙན་བར་མེད་དུ་འབྱིན།  ཆུ་ཕྲན་དག་ལྷུང་ལྷུང་གིས་འབབ་ལ།  ཡུད་ཙམ་ནས་སྨུག་སྤྲིན་དྭངས་པས་རྒྱང་རིང་གི་རི་བོ་དག་སྤྲིན་དཀར་པོའི་གསེབ་

ཉིན་ཤས་བསྟུད་མར་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་གཞོན། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བོད་ལྗོངས་ཡན་ལག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ནས་ནག་ཆུར་རྟོག་ཞིབ་བརྟག་དཔྱད་གནང་བ་དང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་བསྐྱངས་པ་རེད། སོག་རྫོང་གི་དམིགས་བསལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་གཅིག་སྡུད་བསྙེན་བཀུར་ཞབས་ཞུ་ལྟེ་གནས་སུ། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་དེ་གའི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་ཞུས་པར་གསན་པ་དང་། སྔ་རྗེས་སུ་དམིགས་བསལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་གཅིག་སྡུད་བསྙེན་བཀུར་ཞུ་ཡུལ་མི་སྣ་ཨ་དར་དང་། ངག་དབང་བརྩོན་འགྲུས། གུ་ཐར་བཅས་ཀྱི་ཉལ་ཁང་དུ་ཕེབས་ནས་ཚང་མར་བྱམས་བརྩེའི་བཀའ་མོལ་གནང་བ་རེད། སོག་རྫོང་སྨན་རྩིས་ཁང་དུ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཡིན་པའི་རྩ་སྦྱོང་གི་ཕྱག་རྒྱུན་རྒྱུན་འཛིན་གྱི་གནས་ཚུལ་རྒྱུས་ལོན་ཞིབ་ཕྲ་གནང་ཡོད། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་ད་དུང་ཤང་གྲོང་དར་རྒྱས། ནག་ཆུ་མདུན་སྐྱོད་ཅེས་པའི་བྱེད་སྒོའི་གྲུབ་འབྲས་འགྲེམས་སྟོན་ལ་གཟིགས་པ་དང་། ནག་ཆུའི་འཆར་ཅན་རྟ་རྒྱུག་དུས་ཆེན་གྱི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོར་ཡང་ཞུགས་གནང་ཡོད། ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་གསུམ་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ཀྲུང་གོའི་ཕུགས་འདུན་མཉམ་དུ་གཏོད་པ་དང་ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུའི་ཐོག པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས། ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཉི་ཤུ་པ་དང་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་སློབ་སྦྱོང་དང་ལག་བསྟར་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཐོག འདུ་ཤེས་གསུམ་གྱི་སློབ་གསོ་དང་རྒྱུན་གཏན་གྱི་ཆོས་ལུགས་བྱེད་སྒོ་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་འདི་ཉིད་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་སྤྱི་ཚོགས་དང་འཚམ་མཐུན་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་གཏོང་དགོས་ཞེས་ནན་སྟོན་གནང་བ་རེད། དེའི་རིང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་ད་དུང་འབྲི་རུ་རྫོང་གི་དགོན་གསར་དགོན་དང་། གསའ་མདའ་དགོན། འབྲི་རུ་དགོན་བཅས་དང་། སོག་རྫོང་གི་རི་སྤུང་བཙུན་དགོན་དང་ཆོས་འཁོར་དགོན། སྦྲ་ཆེན་རྫོང་གི་ཀླུ་ཕུག་དགོན། གསེར་རྙེད་ཆུས་ཀྱི་ཞབས་བརྟན་དགོན་བཅས་སུ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་བསྐྱངས་ཡོད་པ་རེད། ཡོང་ཁུངས། ཀྲུང་དབྱང་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་བོད་སྐད་རླུང་འཕྲིན།ཞུ་དག མིག་དམར་རྒྱལ་པོ།སྒྲིག་སྒྱུར། སྒྲོལ་མ་སྐྱབས།སྙན་སྒྲོན། རིན་ཆེན་དབང་འདུས།

༄༅། །འཇིགས་མེད་སྨྲ་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྷ་མིའི་གཙོ།།མཚུངས་བྲལ་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུའི་དབྱངས་རྫོགས་པ།།བདེན་གསུང་རྡོ་རྗེའི་ལྗགས་ལྡན་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས།།ཤིས་པའི་མེ་ཏོག་ཁྱོད་ལ་བསྙིལ་གྱུར་ཅིག།སྲིད་ན་མཆོག་ཏུ་གཅེས་པ་སྲོག་གི་རྒྱུན།།ཚེ་ཡི་ཉག་ཐག་སྲིན་བུའི་དར་སྐུད་ལ།།མི་རྟག་སྲིན་མོའི་འདོམ་གྱིས་གཞལ་བའི་ཁྱོན།།དོན་དང་ལྡན་པར་བགྱིད་པ་མཛངས་པའི་ཕུལ།།སྲིད་འདིའི་བདེ་འབྱོར་བསླུ་བྱེད་ངལ་བའི་རྒྱུ།།སུ་དང་འགྲོགས་ཀྱང་སྐྱོན་ལྡན་སུན་པའི་གཞིར།།མཐོང་ནས་འཁོར་བའི་གནས་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ།།དམ་པའི་ལས་ལམ་དགེ་བའི་སྣོད་དུ་བསྔགས།།གཅིག་ཏུ་བདེ་ལ་ཞེན་པའི་ཡིད་ཅན་ཀུན།།སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་ཚོར་བས་ཉམ་ཉེས་པ།།ཡལ་བར་མི་འདོར་བརྩེ་བས་རབ་བསྐུལ་ཏེ།།ཐར་ལམ་མིག་ཏུ་བསྟེན་པ་དམ་པའི་ཚུལ།།རྒྱལ་བས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རིམ་གསུམ་གྱིས།།ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེའི་སྒོ་འཕར་རབ་དབྱེས་ཀྱང་།།དང་པོའི་ལས་ཅན་ཐར་བ་དོན་གཉེར་པས།།བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ནས་འཇུག་པ་མ་འཆོལ་ལས།།གཞུང་ལུགས་རྒྱ་མཚོར་ཐོས་པའི་མིག་རྒྱང་སྲིང་།།མི་འཕྲོག་རྣམ་དཔྱོད་རྩལ་གྱིས་གཏིང་མཐའ་དཔོག།མ་ནོར་དགོངས་པའི་གནད་གསང་དབྱིག་གི་མཆོག།ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ལག་ཏུ་ལེན་པ་གཅེས།།བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལ་སོགས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་།།མཐའ་ཡས་ཤེས་བྱའི་ཕ་མཐའ་མི་མངོན་པ།།གནད་དུ་དྲིལ་བ་རྒྱུད་ལ་ལེགས་སྦྱོར་བ།།ཐོས་དོན་བསམ་ཞིང་སྒོམ་པ་དཔྱོད་ལྡན་སྲོལ།།གཞན་ཕན་བསམ་པས་དྲངས་པའི་ངེས་འབྱུང་གི།སོ་ཐར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤོང་སེམས་གོམས་པ་ཡིས།།བྱང་སེམས་བསླབ་པའི་གཞི་ལ་སློབ་བྱས་ཏེ།།མཐར་གྱིས་གསང་ཆེན་སྙིང་པོའི་ལམ་ལ་བསྙེན།།གྲངས་མེད་བསྐལ་པར་བསགས་པའི་ཚོགས་གཉིས་དང་།།སྐྱེ་བ་དུ་མའི་གོམ་བགྲོད་བུལ་བའི་འགྲོས།།བསྐྱུངས་ནས་མེས་པོའི་གཤེགས་ཤུལ་བགྲོད་གཅིག་ལམ།།ཆིག་ཆོད་ཚེ་འདིར་ཟད་པའི་ས་རུ་སྐྱོལ།།རང་གིས་རང་ཉིད་བརྙས་པ་ལེ་ལོ་སྟེ།།སངས་རྒྱས་རང་ལ་ཡོད་པ་མདོ་སྔགས་ལུགས།།དེ་ཕྱིར་ལྟ་སྒོམ་སྤྱོད་པའི་གནད་ཤེས་ན།།གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་བག་ཡངས་བློ་བདེར་འབྱུང་།།དུས་འདི་སྙིགས་མ་ཡིན་པས་བཟང་བྱེད་དཀོན།།འགྲོ་འདི་དམུ་རྒོད་ཡིན་པས་མགུ་ཐབས་བྲལ།།ཐམས་ཅད་བདེན་མེད་ཕྱིར་ན་རྨི་ལམ་ལྟར།།རེ་དོགས་ནང་ནས་བཅད་ན་བཙན་ས་ཟིན།།མ་རབས་སྡིག་སྤྱོད་གཡོ་སྒྱུས་འཚོ་བྱེད་པའི།།དམན་པ་བསྟེན་པས་ཕུང་ཞིང་ཐད་ཀས་ཀྱང་།།འཕེལ་བར་མི་གཏུབ་དམ་པའི་ལྗོན་ཤིང་ལ།།བརྟེན་ན་འཁྲིལ་ཤིང་ཇི་བཞིན་རྩེར་སླེབ་འགྱུར།།མ་བརྟགས་ཐོ་ཅོའི་སྤྱོད་པའི་གཤོག་ཟུང་ངོམ།།ཕྲག་དོག་ཟུག་རྔུའི་མདུང་ཐུང་བསྣུན་བྱེད་པའི།།རིགས་མཐུན་ཆོས་པའི་གཟུགས་འཆང་བྱིས་བློ་ཅན།།ཉེ་རིང་བར་མའི་འཛུམ་གྱིས་སྲུང་བ་མཆོག།ཇི་ཙམ་བསྐྱང་ཡང་མགུ་འཁང་སྤེལ་བའི་རྒྱུ།།གང་ལྟར་འབད་ཀྱང་འགྲུབ་པའི་མཐའ་དཀོན་ཕྱིར།།གཉེན་འཁོར་ཡུལ་སྡེའང་ཆགས་སྡང་གཞིར་མཐོང་ནས།།མཁས་པས་ཧ་ཅང་སྡང་དང་ཞེན་པ་མིན།།ཡང་དག་མི་ཡི་ཆོས་ལུགས་ལེགས་སྤྱད་ན།།མཐོ་རིས་ལྷ་ཡི་གོ་འཕང་གམ་ན་གནས།།ལྷ་དང་མི་ཡི་རྟེན་མཆོག་དམ་པ་ལས།།ཐར་བ་སྐས་དང་ཐེམ་པའི་ཚུལ་ལ་སོམས།།མཐོ་ཞིང་འབྱོར་ན་ལྐོག་ནས་སྨོད་བྱེད་ཅིང་།།དམའ་ཞིང་དབུལ་ན་ངོས་ནས་སུན་འབྱིན་བྱེད།།ཕྲག་དོག་གདོན་གྱིས་བུས་པའི་འཐོར་རླུང་གིས།།མི་གཡོ་རི་རྒྱལ་བཞིན་དུ་བརྟན་པར་བྱོས།།འཕྲལ་སྣང་འགྲོགས་བདེ་ཁོང་ཡངས་ཚིག་རབ་གསལ།།གཞུང་བཟང་ཕྱི་ཐག་རིང་ཞིང་བཟོད་བསྲན་ལྡན།།གལ་ཆེན་གནས་ལ་མི་ཤིགས་སྙིང་གི་སྟོབས།།རྡོ་རྗེའི་ཁམས་ལྟར་འགྱུར་བ་མེད་པ་མཆོག།སྐད་ཅིག་ཆས་དགོས་མི་བརྟན་གཡར་པོའི་ལུས།།ལང་ཚོ་དར་ཚེ་ལུགས་ཟུང་ལེགས་པའི་སྲོལ།།ཕུལ་བྱུང་བསྔགས་འོས་ལག་རྗེས་མེད་གྱུར་ན།།མི་ཞེས་མིང་གི་ཐོ་ཡོར་རྩམ་པའི་གྲོན།།རླབས་ཆེན་བསྟན་སྲིད་བྱ་བའི་ཁུར་ལེན་པའི།།ལྷག་བསམ་འདུན་པ་བཟང་པོ་དར་དྲག་པས།།དོན་མཐུན་ན་མཉམ་ཚོགས་པའི་མདུན་བདར་ཏེ།།འཇིགས་མེད་སྨྲ་བའི་ཁྲི་ལ་བསྙེམ་མི་འཚལ།།ཇི་ཞིག་དུས་ན་རྒ་བའི་ཕོ་ཉ་བ།།ན་ཚོད་ཡོལ་བའི་དུས་བརྡས་བསྐུལ་གྱུར་ཚེ།།བློ་སྣ་སྤོས་རྒྱའི་རི་མོ་མཐའ་བསྡུས་ཏེ།།ནང་གི་དེ་ཉིད་མཇལ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས།།བྲག་དཀར་ལྗོན་ཤིང་སྟུག་པོའི་མེལ་ཚེ་ཅན།།ཡིད་འོང་ཆུ་འཛིན་ཆབ་ཀྱིས་ལེགས་བྲན་པའི།།འདབ་ལྡན་གེ་སར་བཞད་པའི་ཚལ་ཆེན་པོར།།དབེན་གསུམ་དམ་པའི་རྒྱལ་ས་ཅིས་མི་བཟུང་།།དེ་ན་མཁའ་དང་ས་གཞི་ལྷུན་པོའི་སྤོ།།རི་བོའི་ཁོང་སེང་དག་ནས་རྙེད་མིན་པའི།།ཞི་བའི་རོ་མཆོག་བསམ་གཏན་བདུད་རྩིའི་བཅུད།།བཏུང་བའི་དཔལ་ལ་ལྷས་ཀྱང་འགྲན་ནུས་མིན།།གང་ཁྱོད་བསླབ་པ་མཆོག་ལྡན་ཡིད་གཞུང་དྲང་།།ཡ་རབས་སྤྱོད་པ་ལྷུར་ལེན་ཚེས་གསུམ་ཟླའི།།རང་མདངས་གསལ་ལས་ཆེས་གསལ་བཅོ་ལྔའི་ཟླར།།འཕེལ་ཞིང་ནམ་ཡང་བྲི་བར་མ་གྱུར་ཅིག།དེ་སྐད་ཐོལ་བྱུང་རི་མོའི་འཕྲུལ།།མདོ་ཁམས་ཤར་ཕྱོགས་མི་ཉག་པ།།ཤྲཱི་སེང་ཆོས་གྲྭའི་ཆོས་ཁྲིམས་ཆེ།།རིག་པ་འོད་ཟེར་གསུང་བཞིན་བྲིས།།རབ་རྒྱན་ལྕགས་ལུག་ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་བཤོལ་ཟླའི་མར་ངོས་ཚེས་བཅུའི་བར་གྱི་ཐུན་གསེང་ལ་པདྨ་སྐལ་བཟང་དེས།།རྩོམ་སྒྲིག་པ། དོན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ།

༄༅། །ས་སྐྱོང་སྡེ་དགེ་ལ་སྤྲིང་བའི་གཏམ་ས་ལ་སྤྱོད་པའི་རྣ་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། རྗེ་བཙུན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ། །གཉེན་དང་འདྲ་བར་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱང༌། །དད་དང་ལས་འབྲེལ་ཅན་དག་ལ། །ཉེ་འཁོན་ཕོ་ཉར་འོང་བ་བཞིན། ༡ །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱལ་ཁབ་དེར། །སྤྱོན་ལ་བསྐུལ་བའི་ལུས་ཕྲ་མར། །བརྙས་དང་མ་གུས་མ་ལགས་པའི། །སྤྲིང་ཡིག་གསར་བའི་རྣ་ཆས་འཛུམ། ༢ །བགྲེས་རྒུད་མེད་པའི་རྣམ་རིག་ནི། །མི་བདག་བཞེད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར། །ཉིན་མོའི་དཔལ་གྱི་རྟ་བདུན་བཞིན། །གཡོ་ལ་དལ་ཁོམ་མ་མཆིས་ཀྱང༌། ༣ །འབྱུང་བཞིས་བཟུང་བའི་ལང་ཚོ་ནི། །ཞག་དང་ཟླ་བས་སྤུངས་པ་ཡི། །རྒ་བའི་ལྕིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་ནོན། །སྙོམས་ལྡན་མིན་པའི་འདུ་བས་དཀྲུགས། ༤ །ཀུན་ལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི། །རང་གི་རང་བཞིན་ལག་མོད་དེ། །ཡུལ་གྲུ་གསར་དང་དེ་ཡི་ཆུས། །སྔོན་ཡང་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན། ༥ །གང་ཞིག་རྐྱེན་གྱིས་ཚར་བཅད་པའི། །འདུ་བས་རང་མཚན་མི་འཛིན་ན། །གནོད་པ་མངོན་སུམ་ཐོབ་པའི་ཚེ། །ཁྱེད་ལའང་ཕན་པ་ཅི་ལྟར་བསྒྲུབ། ༦ །དེ་ བས་ས་ལ་སྤྱོད་པ་ཁྱེད། །མཛའ་བཤེས་བཞིན་དུ་བདག་གི་ཚིག །བསླུ་བའི་གནོད་པ་མ་མཆིས་པ། །འདི་ནི་རྣ་བའི་རྒྱན་དུ་མཛོད། ༧ །འདི་ལྟར་འཁོར་བ་མ་རུངས་པ། །ཆུ་སྲིན་ལྟ་བུའི་ལྟོ་བ་ནས། །བདེ་འགྲོ་ལས་ཀྱང་མཐོ་རིས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་བདུན་པོ་ཕལ་མོ་ཆེས། ༨ །ཁྱོད་ལ་མཛའ་བར་བྱས་ཟིན་ན། །ད་ནི་འཚོ་བ་བསྲིང་བའི་ཐབས། །སྲོག་ལ་ཆད་པ་མི་སྦྱིན་པ། །ཡ་རབས་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་སྒྲུབ་ལགས། ༩ །འཁོར་བར་སྲོག་ལ་མི་ཕངས་པ། །དམྱལ་བ་པ་ལས་ཡོད་མིན་ན། །མཐར་གྱི་འཆི་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ། །ཀུན་ཀྱང་སྐྲགས་ནས་བརྟབ་པ་བཞིན། ༡༠ །ཁྱད་པར་བྱ་དང་རི་དྭགས་ཕྱུགས། །མགོན་མེད་ལོག་པར་ལྟུང་བ་རྣམས། །རྣམ་ཀུན་སྡུག་བསྔལ་མེས་གདུངས་ན། །འཚིག་པ་སླར་བསྲེག་མགར་ལས་སུ། ༡༡ །གཞན་སྲོག་འཕྲོག་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པས། །རྒྱལ་སྲིད་ཉམས་པར་གྱུར་པ་མེད། །མཚོན་ཆའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམས། །གཡུལ་ངོར་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་མང༌། ༡༢ །གང་ཞིག་གནོད་པ་ཅན་ལ་འབྲོས། །གནོད་མི་བགྱིད་པ་ཚར་གཅོད་ན། །བདེ་སྐྱིད་ཁྱོད་ལ་རེ་བ་རྣམས། །སུ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་བར་དགོངས། ༡༣ །མཐོ་རིས་ཡོན་ཏན་བདུན་ཀུན་གྱི། །གཙོ་བོ་ཚེ་རིང་པ་ཉིད་ན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་རྒྱུ་མཐུན་ནི། །འབད་ནས་བསྒྲུབ་པ་ཅང་ཤེས་ཡིན། ༡༤ །བློ་གྲོས་ཉམ་ཆུང་གྱུར་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མི་ཤེས་པ། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བ་རུ། །རང་གཞན་གཉིས་ཀ་བསྲེག་ལ་བརྩོན། ༡༥ །དེ་བས་ཡ་རབས་རིགས་བཟང་ཁྱོད། །དཀྱིལ་ཆེ་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ནི། །རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ཅན། །གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་སྤུན་ཟླར་མཛོད། ༡༦ །གང་དག་ཕ་དང་མ་ལ་དེ་དང་དེར། །ཤེས་ནས་མཆོད་པ་བྲམ་ཟེ་ལ་ཡང་ཡོད། །དེས་ཀྱང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་ཕྱོགས་བསྲུངས་ཤིང༌། །བདག་ལ་རིམ་གྲོ་ཐོབ་པ་མཁས་པའི་ལུགས། ༡༧ །རིགས་གཟུགས་དབང་ཐང་ཆེ་ལ་རྒྱགས་པ་དང༌། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་འཇུངས་དང་གཡོ་སྒྱུས་འཚོ། །འདི་དག་བག་ཡོད་འཇིགས་པའི་ཆོམ་རྐུན་ཏེ། །སྡིག་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་ཕྱིར་སྲིངས། ༡༨ །དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ་དང་བསྙེན་བྱེད་པ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་མོ་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་དང་འབྲེལ་བའི་ལུས་ངག་ལས། །དཀར་པོ་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་ས་བོན་ཡིན། ༡༩ །དགྲ་བཅོམ་གཏན་ཁྲིམས་བྲར་ལམ་ཡན་ལག་ནི། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བཅས་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྲིམས། །དུས་ཆེན་བཞི་དང་ཉ་སྟོང་བརྒྱད་གསུམ་ལ། །བདག་ཉིད་ལྷུར་བཞེས་འབངས་ལའང་སྩལ་བར་བགྱི། ༢༠ །ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་པ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་བལྟ་ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པ་དྲུག །རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་སྒྲ་གཅན་གདོང་པ་ཅན། །དགེ་བའི་ཉིན་བྱེད་ལ་སྡང་མཁྱེན་པར་མཛོད། ༢༡ །བླ་ན་མེད་པའི་ཞིང་ས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །གང་ལ་མཆོད་དང་ཕན་འདོགས་བསམ་པས་གཏོང༌། །མི་དགེ་སྤང་བ་ཡང་དག་ལེན་པའི་ཁྲིམས། །ལྷ་རྗེས་དྲན་པ་དྲུག་ལ་གོམས་པར་བགྱི། ༢༢ །རྒྱལ་བ་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་ཡིས། །གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་དགོངས་ཤིང་དཔྱད་པས་ཀྱང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་མ་གཟིགས། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་སྲོག་ལས་གཅེས་པར་ཟུང༌། ༢༣ །རིན་ཆེན་སེམས་ལ་སྨོན་འཇུག་རྣམ་གཉིས་ལས། །འཇིག་པའི་བསླབ་བྱ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་བསྲིང་ན། །སྤྱིན་ཚུལ་བཟོད་པ་གསུམ་ལ་བསྙེན་ནས་ཀྱང༌། །སྤྱོད་ལམ་རྣམ་བཞིར་སྨོན་སེམས་བཏང་མི་འཚལ། ༢༤ །བསམ་པ་བཟང་པོ་རང་དབང་གྱུར་པའི་སེམས། །ཁ་ན་མ་ཐོ་གཞན་དབང་མ་ཡིན་པས། །རྒྱལ་པོའི་སྲིད་ཀྱང་མི་ཉམས་བྱང་ཆུབ་ཆོས། །རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བདེན་པར་སྨྲ་བས་གསུངས། ༢༥ །འདི་ལྟར་རང་སེམས་དགེ་བ་ཙམ་ཞིག་གིས། །མངའ་རིས་བདེ་ལ་འགོད་པར་ཡོངས་མི་ནུས། །ཁ་གསགས་གཏུམ་པོ་མི་བཟོད་གཟུ་ལུམས་ཅན། །རྒྱལ་པོའི་འཁོར་ན་མང་པ་མཁྱེན་འཚལ་ལོ། ༢༦ །མང་པོས་བཀུར་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཡི། །དྲུག་ཆུའི་དཔྱ་ཐང་འཚལ་བ་ནས་བཟང་སྟེ། །གནའ་བོའི་དུས་ནས་བཞག་པའི་ཡབ་མེས་ཀྱི། །བཞག་པ་གང་ལས་གསར་པའི་སྐབས་མི་དབྱེ། ༢༧ །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་འཇུངས་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར། །གཏོང་ལ་སྤྲོ་བའི་གོ་སྐབས་དབྱེ་དཀའ་ན། །ཐུབ་ཆོད་མཐུས་ལེན་གཞན་གྱི་སེམས་བསྲེག་ཅིང༌། །དངོས་ལའང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ཐོབ་འདི་སྤངས། ༢༨ །རྟག་ཏུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། །དམ་པའི་ཁྱད་པར་མཁྱེན་འཚལ་ནས། །མི་ཆོས་གཙང་མ་བཅུ་དྲུག་དང༌། །དམ་པའི་རྣམ་ཐར་སྒྲུབ་འདི་གཅེས། ༢༩ །གྱ་ཚོམ་ལ་སྤྱོད་སྡིག་ལ་འབད། །རིག་པའམ་མ་ཡིན་བཏང་སྙོམས་ཅན། །བྱས་པ་གཟོ་མིན་མགུ་བར་དཀའ། །སོ་སྐྱེའི་རྣམ་ཐར་བརྗོད་མི་ལྡང༌། ༣༠ །ལས་འབྲས་ལ་གུས་ངོ་ཚ་ཤེས། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཉམས་ལེན་བཟོད། །སྙིང་ཉེ་མཐུ་ཆེ་བརྟུལ་ཕོད་པ། །མཛའ་བཤེས་ཉིད་དུ་བཟུང་བར་འོས། ༣༡ །དུས་དང་དུས་སུ་མ་ཡིན་པར། །རྣམ་ཀུན་རང་དགར་སྤྱོད་པ་དང༌། །ཆང་དང་རྒྱན་པོས་དུས་འདའ་བ། །དེས་ནི་ཆོས་ལུགས་གཉིས་ཀ་ཉམས། ༣༢ །མི་སྙན་ན་ཡང་ཕན་པ་དང༌། །ངེས་པ་མིན་ཡངབདེན་པའི་ཚིག །ཐུགས་ལ་བཞག་པའི་གནས་ཡིན་ན། །དེ་ལས་ལྡོག་པ་སྤང་བར་མཛོད། ༣༣ །རང་དོན་གཉེར་བའི་ངོ་བསྟོད་དང༌། །ཆོས་ལམ་མིན་པའི་ལེགས་སྨོན་ནི། །ཆེན་པོས་བཟུང་བའི་རྣ་ཆ་མིན། །སྙན་ཁུང་སྲ་བ་མི་དབང་རྒྱན། ༣༤ །ངང་པ་མཚོ་ལ་དགའ་བ་བཞིན། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་སླ་དང༌། །ཆུ་སྐྱར་ནགས་ལས་འབྲོས་པ་བཞིན། །དམ་པ་མིན་པས་བསྙེན་དཀར་མཛོད། ༣༥ །མ་ཡིས་བུ་ལ་དགའ་བ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱིས་འབངས་ལ་བྱམས་བགྱིས་ན། །བུ་ཡིས་མ་ལ་བསྙེན་པ་བཞིན། །འབངས་རྣམས་གུས་པས་ཅིས་མི་བལྟ། ༣༦ །ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མི་མཁས་ན། །འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་པའི་རྣམ་རིག་སྙོགས། །་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཕྱོགས་ན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀྱང་ཕྱི་མར་ཉམས། ༣༧ །སྡིག་པའི་གྲོགས་ཀྱི་དབང་བྱས་པས། །བྲམ་ཟེ་ཁྱེའུའང་སོར་ཕྲེང་འཛིན། །དགེ་བའི་གྲོགས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ལས། །མྱ་ངན་མེད་པའང་ཆོས་རྒྱལ་གྱུར། ༣༨ །ཁྱོད་ལ་འབྱོར་པས་མི་རྡུག་གིས། །ཡོན་ཏན་ཁོ་ན་དོན་དུ་གཉེར། །ཡོན་ཏན་མེད་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི། །དཔའ་ཡང་གནོད་སྦྱིན་སྡེ་དཔོན་ཡིན། ༣༩ །ལོངས་སྤྱོད་གཡོ་བ་ཤེས་ན་ཡང༌། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱར་བ་ཉུང༌། །སྦྱར་ཀྱང་སྡིག་པས་བསྒྲུབ་པ་ནི། །ག་པུར་སྒོག་སྐྱས་བགོས་དང་མཚུངས། ༤༠ །ཁྱུ་མཆོག་འགྲོ་བའི་ཕྱི་བཞིན་དུ། །བ་ལང་དོགས་པ་མེད་རྒྱུ་ན། །ཁྱོད་ནི་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་ལ། །ཞུགས་དང་མངའ་རིས་རྣམས་ཀྱང་འབྲང༌། ༤༡ །ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་སྲུང་བ་དེས། །ཤུགས་ལ་གཞན་དག་བསྲུང་ནུས་ན། །མེས་དབོན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་ལུགས། །བསྐྱང་ཞིང་ཉམས་པའང་བཅོས་སུ་གསོལ། ༤༢ །འདི་ལྟར་སྲོང་བཙན་ཡུལ་བཟུང་གི །རིགས་སུ་སོན་ནས་བྱང་གྲོལ་གྱི། །ཐེམ་སྐས་འཛེགས་ལ་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར། །རྗེ་དང་ཡབ་མེས་ཆོས་ལུགས་སྐྱོངས། ༤༣ །འོན་ཏང་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་ཆགས་དང༌། །མི་མཁས་བླུན་པོའི་གཟུ་ལུམས་ཀྱིས། །རྙོག་མར་བྱས་པོའི་སྡིག་ཏོ་ནི། །གནའ་ནས་མཆིས་ཀྱང་བསལ་དུ་རུང༌། ༤༤ །དཀའ་ཐུབ་ཅན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །བཀྲེས་ལ་ཤིན་ཏུ་མནར་བ་དང༌། །ཧ་ཅང་ཚར་གཅད་གནས་ཐོབ་པའི། །ཆད་པས་སུ་ལའང་གཅད་མི་བགྱི། །༤༥ །དཀོན་མཆོག་རྫས་ལས་འཕྲོག་པ་དང༌། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །རྟགས་ཙམ་འཛིན་པའང་མནར་བ་དང༌། །མཚམས་མེད་ལྔ་པོར་གཏོགས་པ་དང༌། །མི་དགེའི་ལས་ལམ་འཛིན་པ་ལྔས། ༤༦ །རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས། །དབང་བསྐུར་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྒྱུན། །གདོན་མི་ཟ་བར་མེ་བཞིན་ཏུ། །སྲེག་པར་བྱེད་ཅིང་ཕས་ཕམ་པས། །ཕྱི་ནས་ལྷ་མིའི་བདེ་འབྲས་གཅོད། ༤༧ །དེ་བཞིན་བློན་པོ་རྣམས་ལ་ནི། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་གནས་མལ་དུ། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་འཇོམས་པ་སྟེ། །རྒྱལ་བློན་སོ་སོར་ངེས་པ་ལྔ། ༤༨ །རྩ་ལྟུང་བཅུར་ནི་ནམ་སྙིང་གི །མདོ་ལས་བཀྲལ་ཏེ་གསུངས་པའི་ཕྱིར། །བདག་ཉིད་བསྲུང་བའི་དོན་འདི་ལ། །གཞན་གྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱོར་མི་འཚལ། ༤༩ །སྦྱིན་ལས་གཉེན་གྱུར་ཕ་རོལ་མེད། །མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་དགའ་དང༌། །བཟོད་མཚུངས་དཀའ་ཐུབ་མ་མཆིས་པས། །སྦྱོས་དང་བཏགས་པའང་ལྷག་པར་སྲུངས། ༥༠ །ས་འདི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་་ཐུགས་རྗེའི་སྤྲུལ། །སྐྱེས་བུའི་རྣམ་རིག་ལ་སྤོས་པའི། །བཟོ་གནས་སྐུ་གསུང་ཐུགས་སུ་མཛོད། ༥༡ །ད་རེས་ཁོམ་ལྡན་མེད་པའི་རྟེན་བརྒྱད་ནས། །འདབ་ཆགས་རྙི་ལས་གྲོལ་བ་ལྟར་གྱུར་དུས། །རང་བཞིན་འབྱོར་པའི་ཡན་ལག་ཉམས་སམ་མིན། །དཔྱད་ནས་དེ་ལས་མྱུར་དུ་སོར་ཆུད་འཚལ། ༥༢ །འདི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་མཐུ་ཆེ་ཡང༌། །དམ་ཆོས་སྒྲུབ་ལ་ཁོམ་ལྡན་དཀོན་པའི་ཚུལ། །ལུས་འཕགས་པོ་ནས་སྒྲ་མི་སྙན་པའི་བར། །རིམ་བཞིན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དང༌། ༥༣ །ཚངས་དབང་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བའི་མཐུ་དཔལ་ཅན། །དབང་ཕྱུག་ལང་ཚོས་དྲེགས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། །ལས་མཐའ་ལོག་དང་གཞན་འབྱོར་ཕལ་མོ་ཆེས། །སྤངས་ནས་སླར་ཡང་འཁོར་བའི་ཡང་བྲན་ལྟུང༌། ༥༤ །ལྟུང་བ་གང་ཞིག་མཉམ་དང་མི་མཉམ་པའི། །གནས་རིགས་དྲུག་ཏུ་དབང་མེད་འགྲོ་བའི་ཚུལ། །གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ལྕགས་ཀྱུས་བཏང་བ་བཞིན། །ལམ་མང་རྒྱུན་ལྡན་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་མང༌། ༥༥ །ཁྱད་པར་གཤིན་རྗེའི་ཞགས་པས་བཏགས་པ་རྣམས། །བཟོད་དཀའ་དམྱལ་མེའི་དབལ་དང་ལྕགས་སྲེག་གཞིར། །མཚོན་རྣོན་གྱིས་འབུགས་འཐོར་རླུང་བུ་ཡུག་གིས། །ལུས་སྦྲེབས་ཆུ་བུར་རྡོལ་ལས་རྐང་ཞག་འཛག ༥༦ །དཔག་ཚད་མང་པོའི་ལྟོ་བ་བཟའ་བས་ཉམ་ཐག་ཅིང༌། །བཏུང་བའི་ཕྱོགས་ཙམ་མི་ཉེ་དེ་ལ་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ། །འཐུང་བའི་རང་དབང་འཚལ་ན་མགྲིན་པ་འཚིར་བའི་བར། །མོད་ལ་བསྐམ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིས་འཇིགས། ༥༧ །རྨོངས་དང་མགོན་སྐྱབས་སྤངས་པའི་ཆད་པས་ཟིལ་གནོན་བཞིན། །ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་བཟས་ཅུང་ཟད་རྣལ་མི་ཕེབས། །རྔོན་དང་གདོལ་པས་གཞུར་ནས་དམ་ལ་བཞག་པའི་མཐར། །ལུས་སྲོག་གཉིས་ཀར་མནར་གཅོད་མི་འདོད་བཞིན་དུ་མྱོང༌། ༥༨ །ཕྲག་དོག་མེ་ལྕེ་རྣོན་པོས་ཀུན་ཏུ་ཚིག་པའི་སེམས། །གཡུལ་ངོར་གདུང་བ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་པ་དེ་ཡི་མགོ །དགྲ་ཟླའི་མཚོན་གྱིས་བཀས་པ་ཆུང་མས་མཐོང་བའི་མོད། །འོ་དོད་འབོད་པའི་ཚུལ་ལ་སྒྲ་གཅན་དངངས་པ་བཞིན། ༥༩ །དུག་དང་མཚུངས་པའི་ཡུལ་ལ་རྣམ་ཀུན་སྤྱད་བྱས་ཀྱང༌། །སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་དུག་གིས་ད་དུང་ཕ་རོལ་འཁྲིད། །སྨན་དང་སྔགས་ཀྱིས་མི་གསོས་དུག་གི་རྣམ་སྨིན་ནི། །ཚེ་རབས་གཞན་ལའང་འཐག་གཅོད་དུག་ལས་ནུས་པ་ཆེ། ༦༠ །དེ་ཕྱིར་ལས་དང་དེ་འབྲས་མཁྱེན་འཚལ་ནས། །ཆུ་དང་ས་དང་རྡོ་བའི་རི་མོ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་དང་པོ་དགེ་ཆོས་ལ། །ཐ་མ་ཉིད་དུ་བློ་ཡི་བཟོ་བོས་སྒྲུབས། ༦༡ །རིན་ཆེན་གསུམ་དང་ཡང་དག་བལྟ་ལ་དད། །མི་དགེ་བཅུ་ཡི་ལས་ལམ་སྤངས་པའི་ཁྲིམས། །མཆོད་དང་ཕན་འདོགས་ཞིང་ལ་ཟང་ཟིང་གཏོང༌། །ཐར་པ་དང་ནི་རྣམ་མཁྱེན་ཆོས་ལ་མཉན། ༦༢ །བདག་གི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ངོ་ཚ་དང༌། །གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཁྲེལ་ཡོད་པ། །ཆོས་དོན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། །འཕགས་པའི་ཁྱད་ནོར་བདུན་པོ་འབད་པས་སྒྲུབས། ༦༣། མཐོ་རིས་རྟེན་ལ་མྱ་ངན་འདའ་བའི་སླད། །ཤེས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན་པའི་བླ་མ་ལས། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བགྱིད་དང་བགྱིད་བྲལ་བའི། །ཡང་དག་ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་གནད་མཁྱེན་མཛོད། ༦༤ །གང་དག་དབང་པོ་དྲུག་ཡུལ་གྱུར་པའི་སེམས། །རྣམ་ཤེས་བརྒྱད་ཀྱི་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་ན། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་ཉི་ཤུའི་གཡུལ་ངོ་ལས། །རྒྱལ་བའི་དགྲ་ཐབས་དྲན་པའི་རུ་མཚོན་ཕྱོར། ༦༥ །རང་ཉིད་ཐར་ཙམ་ཉན་རང་ལ་ཡང་ཡོད། །རྣམ་མཁྱེན་སྒྲུབ་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་ལུགས། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཆོས་ཚད་མེད་མཁྱེན་པར་མཛོད། ༦༦ །ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་བཏགས་ཡོད་ཙམ་གྱི་ཆོས། །ཉོན་ཤེས་སྒྲིབ་པ་མཐོང་སྤོང་སྒོམ་སྤོང་ཅན། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ངང་དུ་ཞི་བ་ན། །བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར། ༦༧། དེ་ལྟར་མཐོང་ནས་གནོད་པ་དུ་མའི་སྣོད། །སྐྱེ་བའི་འབྱུང་གནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཆོས། །ཀུན་འབྱུང་ལུང་མ་བསྟན་པ་བཅུ་བཞིར་བཅས། །འཕགས་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་འགོག་པ་ཐོབ། ༦༨ །དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་ཡི། །ཕ་རོལ་སོན་པ་ཉིད་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །གདུལ་བའི་ཞིང་ལ་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་མཛོད། །བསྟན་པ་ཡོངས་རྫོགས་སྒྲོན་མ་ཕྱོགས་དེར་སྤྱོན། ༦༩ །ཆོས་དོན་མངོན་པར་སྤྲིང་བའི་བསྟི་གནས་སུ། །དད་པའི་པད་ཚལ་མ་རྙིང་བསོད་ནམས་བྱིན། །མྱ་ངན་མེད་པའི་སྤུན་ཟླར་གྱུར་པ་དེས། །ཁྱེད་ཀྱང་དགེ་བའི་དབང་པོའི་སྲས་སུ་གྱུར། ༧༠ །གང་ལ་ཟླ་བའི་དབང་པོ་ཞེས་བོས་ནས། །དེ་ཡི་མངའ་རིས་བདག་གི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌། །སྨོན་པས་བྱམས་པའི་སྟོབས་བཞིན་ལེགས་བསྲུངས་པས། །རྒྱལ་སྲིད་མངོན་པར་མཐོ་བའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག ༦༡ །ས་སྐྱོང་སྡེ་དགེ་ལ་སྤྲིང་བའི་གཏམ་ས་ལ་སྤྱོད་པའི་རྣ་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ། དཔལ་ཨུ་རྒྱན་གྱི་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་པདྨ་སམ་བྷ་བས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྫོགས་ཆེན་པ་རང་བྱུང་རྡོ་རྗེ་མཁྱེན་བརྩེའི་འོད་ཟེར་རམ། རིག་པ་འཛིན་པ་འཇིགས་མེད་གླིང་པས་དཔལ་ལྡན་པདྨ་འོད་གླིང་ཞེས་བྱ་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་ནས་ཕུལ་བ་སརྦ་ཛ་ག་ཏཾ། །རྩོམ་སྒྲིག་པ། དོན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ།

སྐུ་པར་དང་པོ། ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ།རྗེ་འདི་བ་ལྡེ་ཚ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་སྡིངས་འདེབས་པ་བོ་ཡིན།ཁོང་མདོ་སྨད་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་དུ་ཡབ་པད་མིག་དང་། ཡུམ་མ་ཅིག་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་པའི་ཆུ་བྱི་༼ཕྱི་ལོ༡༨༥༢༽ལོར་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བཞི་བར་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་དགོན་དུ་དགེ་བཤེས་རོང་པོ་ཨ་ལགས་བསྟེན་ནས་ཀློག་བསླབས། ཆོས་སྤྱོད་སོགས་ཐུགས་འཛིན་མཛད། དགུང་ལོ་བརྒྱད་པར་རྗེ་ཐར་ཤུལ་རིན་པོ་ཆེའི་དྲུང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་། བདེ་ཆེན་དགོན་དུ་བཞུགས་ནས་མདོ་སྔགས་ལ་གསན་བསམ་མཛད། དགུང་ལོ་བཅུ་དྲུག་ནས་བླ་གཞུང་གི་དྲུང་ཡིག་གནང་། དགུང་ལོ་ཉེར་བདུན་ལ་ཁུ་ལུགས་དགེ་བཤེས་ཉི་མ་རིན་པོ་ཆེའི་དྲུང་དུ་བསྙེན་རྫོགས་བཞེས། དགུང་ལོ་སོ་བཞི་ལ་རྭ་རྒྱ་དགོན་དུ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་གཞུང་ལ་དམ་འཇོག་མཛད། དགུང་ལོ་ཉེར་དགུ་ནས་ལྔ་བཅུ་བར་སྐུ་མཚམས་ལ་བཞུགས། དགུང་ལོ་ང་གཅིག་ལ་ཐར་ཤུལ་རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་འབུམ་དཀར་ཆག་གསར་རྩོམ་གནང་། དགུང་ལོ་ང་གཉིས་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཆུ་ཡོས་༼ཕྱི་ལོ༡༩༠༣༽ལོར་ལྡེ་ཚ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་སྡིངས་གསར་དུ་བཏབས་ནས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུགས། དགུང་ལོ་ང་བདུན་ལོར་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་ལ་མོ་བདེ་ཆེན་དགོན་པར་རྒྱུན་ཇའི་ཐེབས་རྩ་གནང་བ་སོགས་མཛད་བཟང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། བཀའ་རྩོམ་ལ། ༼སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྣམ་ཐར༽དང་། ༼བྱང་ཆུབ་བདེ་ལམ་གྱི་ཁྲིད་དམིགས་སྐྱོང་ཚུལ་གྱི་དོགས་གཅོད་འཕྲོ་ཅན༽དེ་བཞིན༼འགྲོ་མགོན་ཤིང་བཟའ་རིན་པོ་ཆེའི་རྣམ་ཐར༽དང༼ཞྭ་དམར་ལམ་རིམ༽སོགས་ཀྱི་བཀའ་རྩོམ་པོད་དགུ་བཞུགས་པ་དང་། རྒྱལ་དབང་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ལ་གསུང་ཆོས་ཀྱང་ཕུལ། དགུང་གྲངས་རེ་གཅིག་ལ་ཕེབས་པ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ཆུ་བྱི་༼ཕྱི་ལོ༡༩༡༢༽ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས།སྐུ་པར་གཉིས་པ། ཁྲི་རྒན་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ། རྗེ་འདི་བ་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་རྩེ་གཞུང་མགོན་ཤུལ་ཚོ་བར་རབ་བྱུང་བཅུ་བཞི་པའི་མེ་སྟག་༼ཕྱི་ལོ་༡༨༦༦༽ལོར་ཡབ་སྐར་མ་དང་། ཡུམ་འཚོ་མོ་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། བྱིས་དུས་ཀྱི་མཚན་ལ་གུར་མགོན་སྐྱབས་ཞེས་གསོལ། དགུང་ལོ་དྲུག་པ་ལྕགས་ལུག་༼ཕྱི་ལོ་༡༨༧༡༽ལོར་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་དུ་སྐུ་གོང་མའི་ཁྲིར་བཀོད། ལྷ་སྡེ་དགེ་འདུན་ཡོན་ཏན་ལས་ཡི་གེ་འབྲི་ཀློག་དང་ཆོས་སྤྱོད་སོགས་ཐུགས་འཛིན་མཛད། དགུང་ལོ་བརྒྱད་པ་ཆུ་བྱ་༼ཕྱི་ལོ་༡༨༧༣༽ལོར་མཁན་ཆེན་བློ་བཟང་ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ་ལས་རབ་བྱུང་དང་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་མནོས། མཚན་ལ་འཇམ་དབྱངས་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གསོལ། ཤིང་བཟའ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་དབང་ཕྱུག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་ཚོགས་ལས་དབང་ལུང་མང་དུ་གསན། དགུང་ལོ་བཅུ་གཅིག་པར་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་གྱི་ཆོས་གྲྭར་ཞུགས། ཆུ་སྐྱེས་དགེ་བཤེས་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན།༼ ཆུ་སྐྱེས་དཔོན་ཚང་དུ་འཁྲུངས། ཆུ་སྐྱེས་དགེ་སློང་ཚང་ཡང་ཟེར།འདི་བའི་རྣམ་ཐར་ཁྲི་རྒན་འདི་བའི་གསུང་འབུམ་པོད་ཀ་བར་བྱ་བྲལ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྗེ་བཙུན་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་དཔལ་བཟང་པོའི་རྟོགས་བརྗོད་མདོར་བསྡུས་དད་པའི་གུར་ཀུམ་བཞད་པའི་མེ་ཏོག་ཅེས་པ་ཞིག་བཞུགས། ༽ མཁན་ཆེན་དགེ་འདུན་འོད་ཟེར། དགེ་བཤེས་སྐྱི་རམས་པ་སོགས་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྟེན། དགུང་ལོ་བཅུ་དགུ་པ་ཤིང་སྤྲེལ་༼ཕྱི་ལོ་༡༨༨༥༽ལོར་མཁན་ཆེན་བློ་བཟང་ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ་ལས་བསྙེན་པར་རྫོགས། མཚན་ལ་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་གསོལ། ཉེར་གསུམ་པར་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་དང་། བློ་བཟང་སྐལ་ལྡན་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ། གྲུབ་ཆེན་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན། རྭ་རྒྱའི་སྤྲུལ་སྐུ་བློ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ལས་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་དང་བཅས་ལ་མཁས་པར་སྦྱངས། དགུང་ལོ་ཉེར་དགུ་པར་གདན་སའི་མཁན་ཁྲིར་བཞུགས། དགུང་ལོ་སོ་ལྔ་པར་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་གསང་སྔགས་བང་མཛོད་གླིང་གི་ཆོས་ཁྲིར་བྱོན། དགུང་ལོ་ཞེ་གསུམ་པར་དབེན་གནས་དཀར་པོ་གཤོང་དུ་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་ལ་བྱོན། དགུང་ལོ་ང་དྲུག་པར་གདན་ས་ཆེན་པོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་དུ་སྐྱབས་མགོན་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོར་རབ་བྱུང་དང་དགེ་ཚུལ་བསྒྲུབས། དགུང་ལོ་ང་བརྒྱད་པར་གདན་སའི་འདུ་ཁང་གསར་བཞེངས་མཛད། བྲག་དཀར་རྡོ་རྗེ་རྫོང་དང་དབེན་གནས་ཆོས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་གི་གཞི་བཏིངས། དགུང་ལོ་རེ་གསུམ་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕོ་འབྲུག་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༢༨༽ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས། ཆོས་བཞིན་བསྐྱངས་པའི་སློབ་བུ་ཨ་རོལ་བློ་བཟང་ལུང་རིགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། བསེ་ཁྲི་རྒན་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ། རྫོང་དཀར་མ་ཎི་བ་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་འཕེལ་རྒྱ་མཚོ། གཡེར་གཤོང་སྔགས་ཆེན་ངག་དབང་བསྟན་འཛིན་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་བཅས་བྱོན། གསུང་རྩོམ་པོད་བཅུ་བཞི་བཞུགས། སྐུ་པར་གསུམ་པ། ཡོངས་འཛིན་པཎྜི་ཏ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན། རྗེ་འདི་བ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ལྕགས་མོ་སྦྲུལ་༼ཕྱི་ལོ༡༨༨༡༽ལོར་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་ཚོ་འདུར་ཡབ་སྐུ་དབོན་ཆོས་མཛད་དང༌། ཡུམ་སྒྲོལ་མ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། བྱིས་པའི་མིང་ལ་པདྨ་བཀྲ་ཤིས་སུ་གསོལ། དགུང་ལོ་བཅུ་པར་སྒིས་སྟེང་དགའ་ལྡན་ཆོས་འཕེལ་གླིང་གི་སྒྲུབ་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ། གླིང་གྱའི་ལྷ་རམས་པ་བློ་བཟང་ཆོས་གྲགས་ལས་དགེ་བསྙེན་དང་བར་མ་རབ་བྱུང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ཚིགས་སྔ་མ་དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་མནོས་ཤིང་མཚན་ལ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ཞེས་གསོལ། དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་པར་རྗེ་ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་དང༌། གྲུབ་དབང་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན ། ཚོ་འདུའི་ཡོངས་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀུན་སྤངས་བློ་བཟང་བསྟན་པ་བཅས་ལས་ཐུན་མོང་གི་རིག་གནས་དང༌། སྒོས་སུ་མདོ་སྔགས་ཀྱི་བཀའ་ཆོས་དབང་ལུང་མང་པོ་ཆུ་སྣ་རྒྱ་མཚོར་འབབ་པ་བཞིན་གསན། དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་བར་རབ་བྱུང་མཁན་པོ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བློ་བཟང་ཆོས་གྲགས་ལས་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་མནོས། ལོ་དེར་དུས་འཁོར་སྔགས་ཆེན་མཚོ་བྱུང་དགྱེས་པའི་དཔལ་ལས་དབྱངས་ཅན་སྒྲ་མདོ་དང་སྡེབ་སྦྱོར་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་བཅས་ལ་སྤྱངས་པ་མཛད་པས་ཀུན་བཤད་ཀྱི་མཚན་ལ་མི་ཕམ་མཚོ་བྱུང་བཞད་པའི་ལང་འཚོ་ཞེས་གསོལ། དགུང་ལོ་ཉེར་བཞི་པར་ལྡེ་ཚ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་སྡིངས་སུ་ཕེབས། དེ་ནས་བཟུང་དགུང་ལོ་སོ་གཉིས་ཀྱི་བར་ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་ཚུལ་བཞིན་བསྟེན་ཏེ་མདོ་སྔགས་རིག་གནས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད། དགུང་ལོ་སོ་ལྔ་བར་སྟག་རྡོ་དང༌། སྒ་སར། ཀ་རིང༌། རྫོང་དཀར་སོགས་སུ་ཕེབས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེར་གནང༌། དགུང་ལོ་ཞེ་བདུན་པར་ཤར་བླ་བྲང་ཆེན་པོར་ཕེབས་ཏེ་སྐྱབས་མགོན་སྐལ་ལྡན་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོའི་ཡོངས་འཛིན་མཛད། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཤིང་ཕོ་སྤྲེལ་༼ཕྱི་ལོ༡༩༤༤༽ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས། གསུང་རྩོམ་པོད་གསུམ་བཞུགས་སོ། །སྐུ་པར་བཞི་བ། མར་ནང་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ།རྗེ་འདི་བ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ས་ཕོ་ཁྱི་༼ཕྱི་ལོ༡༨༩༨༽ལོར་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་ཨ་བར་དུ་ཡབ་དགེ་འདུན་བསོད་ནམས་དང༌། ཡུམ་སྒྲོལ་མ་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། ཆུང་ངུའི་དུས་སུ་ཤར་བློ་བཟང་སྐལ་ལྡན་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་དང༌། ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་གོང་མ་གྲུབ་དབང་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན་གྱི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་མཛད། དགུང་ལོ་བདུན་པར་ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་ལས་དགེ་བསྙེན་དང་བར་མ་རབ་བྱུང་གི་སྡོམ་པ་བཞེས། མཚན་ལ་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་གསོལ། དེ་ནས་མ་འགྱངས་པར་རྗེ་གོང་མའི་གདན་ས་ཀ་རིང་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་གླིང་དུ་ཕེབས། དགུང་ལོ་བཅུ་པར་སྐུ་འབུམ་དགོན་དུ་ཕེབས་ཏེ་རྒྱལ་བ་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཕྱག་དབང་ཞུས། དེ་ནས་རྗེ་ལྕང་ལུང་ཁྲི་རྒན་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ལས་དབང་ལུང་ཁྲིད་གསུམ་དང་། བྱམས་ཆོས་དང་གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ་སོགས་ལ་ཐོས་བསམ་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད། དགུང་ལོ་བཅུ་དགུ་པར་རྗེ་ལྕང་ལུང་ཁྲི་རྒན་ལས་དགེ་ཚུལ་གྱི་བསླབ་བཞེས་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཞེས། དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་བར་ཤར་བླ་བྲང་དུ་ཕེབས་ནས་ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ལས་སྙན་ངག་དང་སྒྲ་སོགས་གསན་པས་ཀུན་བཤད་ཀྱི་མཚན་དབྱངས་ཅན་དགྱེས་པའི་རྡོ་རྗེ་ཞེས་གསོལ། དགུང་ལོ་ཉེར་དགུ་པར་རོང་བོ་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་ཁྲིར་ཕེབས་ཏེ་ཟབ་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྒྱ་ཆེར་བསྐོར། ཤར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་རིགས་ཀྱི་ཅོད་པན་དུ་བཀུར་ཅིང་འཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒོ་འཕར་ཡངས་པོར་གྲོལ། བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་མེ་ཕོ་ཁྱི༼ཕྱི་ལོ༡༩༤༦༽ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས།གསུང་རྩོམ་པོད་ཉི་ཤུ་བཞུགས་སོ། །སྐུ་པར་ལྔ་བ། སྐུ་ཞོགས་ཨ་རོལ་བློ་བཟང་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། རྗེ་འདི་བ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ས་བྱི་༼ཕྱི་ལོ༡༨༨༨༽ལོར་མགར་གྱི་རིགས་ཨ་བར་ནས་རྗེ་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོའི་ཁུ་བོར་འཁྲུངས།ཁྲི་རྒན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་སྟེ་དབང་ལུང་རྗེས་གནང་བཅས་པའི་ཆོས་བཀའ་ཡོངས་རྫོགས་ཕ་ཤུལ་བུ་ལ་འཕྲོད་པ་ལྟར་གནང་།དགུང་ལོ་སོ་གཅིག་སྟེང་བླ་མ་འདི་ལ་བསྙེན་ཁྲིད་བསྐྱར་མ་ཞུས་པར། ལྗགས་བཀོད་དང་བཅས་རྒྱུན་བསྣམས་ཐོད་ཕྲེང་བྱུ་རུའི་མིག་འབྱེད་ཅན་བསྙེན་ཕྲེང་མཛད་རྒྱུར་བསྩལ་པ་སོགས་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གནང་ཞིང་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་གཅིག་པུར་གྱུར། དགུང་ལོ་སུམ་ཅུ་བ་ནས་འཕྲིན་ལས་མངོན་པར་རྒྱས་ཏེ་དྲང་སྲོང་གསེར་གྱི་ལྷུན་པོ་ལྟ་བུའི་མཛད་བཟང་འཇིག་རྟེན་ན་གསལ་བར་བྱས། གདན་ས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཁྲི་ལ་མངོན་པར་བཞེངས་ནས་ལུགས་གཉིས་ཀྱིས་བརྩེ་བས་བསྐྱངས། ཁྱད་པར་དུས་འཁོར་གྲྭ་ཚང་དུ་དུས་འཁོར་བློས་བསླངས་ཆེན་པོ་བཞེངས། བྲག་དཀར་སྤྲེལ་རྫོང་ཆོས་སྡེ་གསར་བསྐྲུན་མཛད་པ་སོགས་དང་། དགུང་ལོ་བཞི་བཅུ་བ་ནས་གར་ཕེབས་གར་བཞུགས་སུ་དད་ལྡན་གདུལ་བྱའི་འདུ་ལོང་ཆེན་པོ་རྒྱས།ཞལ་མཐོང་གསུང་ཐོས་ཙམ་གྱིས་ཆོས་ལ་དབང་མེད་དུ་འགུག་པ་དང་། དབུས་སུ་ཕེབས་ཏེ་འཕྲིན་ལས་གྲགས་སྙན་ལྷས་ཆེད་དུ་བསྒྲགས་པ་ལྟ་བུ་བྱུང་བས་ཕྱིར་འབྱོན་མི་ནུས་པ་ལྟ་བུའི་གདུལ་བྱ་རྒྱས། དབང་རྗེས་གནང་གང་གི་སྐབས་སུ་ཡང་ལྷ་དེ་དང་དེའི་སྐུར་དངོས་སུ་བཞེངས་པས་ན་བུ་སློབ་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པའི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་ཐར་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་། །ཁོང་སྐུ་འབུམ་ཁྲི་བར་བཞུགས་པའི་སྐབས་སུ་གོང་ས༧རྒྱལ་དབང་བཅུ་བཞི་བ་གདན་ས་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་དུ་ཕེབས་པས་རྗེ་བླ་མའི་ཆོས་ཁྲིའི་སྟེང་ཕེབས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དུས་སུ་རྗེ་འདིའི་ཕྱག་ཏུ་མེ་ཏོག་དཀར་པོའི་དོ་ཤལ་གྱི་ཕྲེང་བ་དང་བཅས་ཏེ་ཡས་ཞུ་ཕུལ་བའི་ཚེ་ན། གོང་སའི་མདུན་ས་བ་ཀུན་གྱིས། དེ་རིང་ཞུ་མཁན་དང་ཞུ་ཡུལ་གཉིས་ཀ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་མངོན་སུམ་ཡིན་པ་དང་། མཁན་པོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་གཟི་བྱིན་དང་། གསུང་གི་གདངས་སོགས་ཆ་གང་ནས་ཀྱང་མི་ཡུལ་ན་ཡོད་པ་ཞིག་ཨེ་ཡིན་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་འདྲེན། འདི་འདྲའི་ལྟད་མོ་ཁྱད་པར་ཅན་མཐོང་བའི་སྐལ་བ་སྲིད་མཐའ་ཙམ་ཡིན་རྒྱུ་རེད་ཅེས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་བསྔགས་པ་ཀུན་ལ་གྲགས་སོ། །གསུང་ལས་སྐྱེས་པའི་བུ་སློབ་ཀྱང་གོང་ས༧སྐྱབས་མགོན་བདུན་པ་ཆེན་པོས་གཙོ་བྱས་པའི་མདོ་སྨད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་དྲེགས་ལྡན་གང་ཆེ་ཀུན་གྱིས་ཞབས་རྡུལ་མ་རེག་པ་མེད་དོ། །སྟོད་མཛོད་དགེ་དང་སྨད་དཔའ་རིས་ཚུན་གྱི་དད་ལྡན་པའི་ཁྲོད་ན་ཡང་རྗེ་འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མ་ཞུས་པ་མི་སྲིད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱང་རུང་ངོ་། །བོད་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕག་༼ཕྱི་ལོ༡༩༥༩༽ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས།རྗེ་འདི་བའི་འཕྲིན་ལས་རླབས་ཆེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཁྲི་རྒན་འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་དྲིན་གྱིས་སོ།།སྐུ་པར་དྲུག་པ། རེབ་གོང་སྐྱབས་མགོན་བདུན་པ་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ། རྗེ་འདི་བ་མདོ་སྨད་བྱང་རྒྱུད་ཆུ་བཟང་རྭ་ལོའི་ཐང་དུ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་མེ་འབྲུག་༼ཕྱི་ལོ༡༩༡༦༽འཁྲུངས།དགུང་ལོ་གསུམ་པར་སྐུ་གོང་མའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་མཛད་དེ་དགུང་ལོ་བཞི་བར་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་དུ་གདན་སར་བཀོད།དེ་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་རྫི་རྒྱའི་རབས་འབྱམས་པ་དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྐོས།དགུང་ལོ་བདུན་པར་ཁྲི་རྒན་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོའི་དྲུང་ནས་རབ་བྱུང་དང་དགེ་ཚུལ་དཀྱུས་གཅིག་ཏུ་བཞེས།ཁོང་གི་མདུན་ནས་དཔའ་བོ་གཅིག་པའི་དབང་སྟ་གོན་དང་བཅས་ཐོག་མར་བསྩལ་པ་ནས་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ཞེ་དགུ་མ།དམར་ནག་བཅུ་གསུམ་མ་སོགས་ཆོས་བཀའ་དབང་ལུང་མང་དུ་གསན།དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་མེ་ཡོས་༼ཕྱི་ལོ༡༩༢༧༽ལོའི་ཧོར་ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚེས་གཅིག་ལ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་བློ་བཟང་དཔལ་ལྡན་ཡོངས་འཛིན་དུ་བསྐོས།རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་མ་ཡོན་ཏན་གཞི་གྱུར་མའི་ཁྲིད་ཀྱིས་དབུ་བཟུང་སྟེ་ལམ་རིམ་མཆན་བཞི་སྦྲགས།ལམ་རིམ་ཆུང་ངུ།བདེ་ལམ་རྡོ་རྗེ་ཚིག་རྐང་སོགས་རྗེ་ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་ལས་དབང་ལུང་གང་བྱོན་ཐམས་ཅད་བུམ་པ་གང་བྱོའི་ཚུལ་དུ་གནང་།དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཤིང་ཕག་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༣༥༽ལོར་རྗེ་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་ལས་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཞེས།ས་ཡོས་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༣༩༽ལོར་ཨེ་ལྦཾ་དུ་ཕེབས་ནས་གསེར་ཕྲེང་མདོ་རྒྱན་དང་སྦྱར་བའི་ཁྲིད་སོགས་མདོ་ཕྱོགས་དང་། སྒྲ་དབྱངས་ཅན་མའི་ཊཱིཀ་གསལ་ལྡན་གྱི་དབུ་བཟུང་ནས་སྒྲ་རིག་པའི་སྐོར་སོགས་ཆོས་ཆོས་བདག་ལ་གང་འཕྲོད་གནང་།དགུང་ལོ་ཉེར་དགུ་བ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཤིང་སྤྲེལ་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༤༤༽ལོར་ཡོངས་འཛིན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་དུ་གདན་དྲངས་ཏེ་བདུན་པ་ཆེན་པོ་གཙོས་བླ་གྲྭ་ཆེ་དགུ་རྣམས་ཀྱིས་གཙུག་ཏུ་བཀུར་ཞིང་བདུན་པ་ཆེན་པོའི་ཡོངས་འཛིན་དུ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་བཞིན་བསྐྱངས།འདུལ་བའི་གླེང་འབུམ་ནས་དབུ་བརྩམས་ཏེ་དགྱེས་བཞིན་ཆོས་བཀའ་གང་འཇོན་གནང་།དགུང་ལོ་སོ་གཅིག་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་མེ་ཁྱི་༼ཕྱི་ལོ༡༩༤༦༽ལོར་སྐུ་ཞོགས་ཨ་རོལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་རྭ་པོད།དཔལ་པོད།དབེན་ས་བཀའ་འབུམ་སོགས་ཁོང་ལ་ཆོས་རྒྱུན་གང་བཞུགས་ཐམས་ཅད་བུམ་པ་གང་བྱོའི་ཚུལ་དུ་གནང་བ་མཐའ་དག་བཞེས།གཙོས་སུ་དུས་འཁོར་དབང་ཆེན།འཇིགས་བྱེད།སྨན་བླ།མི་འཁྲུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་ཆོས་མང་དུ་གནང་།གཏེར་ལུང་ནས་ཀྱང་འདོན་ཆོས་དགྱེས་བཞིན་བསྩལ་པ་སོགས་རང་གི་མངའ་རིས་ཐམས་ཅད་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཤིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ཆོས་ཀྱིས་ཚིམས་པར་མཛད།དགུང་ལོ་སོ་གསུམ་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་བྱི་༼ཕྱི་ལོ༡༩༤༨༽ལོར་རྗེ་བཙུན་འཇིགས་མེད་བློ་གྲོས་ཞལ་སྔ་ནས་ཡོངས་འཛིན་དུ་གདན་དྲངས་ཏེ་ཕ་རྒོད་འཇིགས་མེད་པཎྜི་ཏའི་བཀའ་འབུམ་གྱི་བཀླགས་ལུང་ནས་དབུ་བརྩམས་ཏེ་ཕ་བླ་མའི་ཆོས་རྒྱུན་ལྷག་མེད་དུ་བཞེས་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བསྒྲིགས་ཤིང་མན་ངག་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཁྲིད་རྒྱུན་དང་བཀའ་འགྱུར་གྱི་ལུང་སོགས་ཞུས།དགུང་ལོ་སོ་བརྒྱད་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཆུ་སྦྲུལ་༼ཕྱི་ལོ༡༩༥༣༽ལོར་རྫོང་ཆུང་མཁས་བཙུན་ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ། བླ་མ་དབུ་མཛད་ཟུར་བ་དཀོན་མཆོག ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ལྷ་སྡེ་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན།སྐུ་མདུན་པ་འོད་ཟེར་རྒྱ་མཚོ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དཀོན་མཆོག་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ཀྱིས་སྔ་ཕྱིར་ཞུས་ངོར།དཀྱིལ་འཁོར་ཞེ་ལྔའི་དབང་དང་། སྤྱོད་འཇུག རྣམ་འདྲེན་བླ་མ་ཡབ་རྗེ་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་གསུང་འབུམ་གྱི་ལུང་།ཡབ་རྗེ་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པའི་གསུང་འབུམ་སོགས་ཆོས་བཀའ་མང་དུ་གནང་།རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་རྟ་༼ ཕྱི་ལོ༡༩༧༨༽ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས།གསུང་རྩོམ་ལ་གསེར་ཕྲེང་སྤྱི་དོན།ཀིརྟི་བློ་བཟང་བསྟན་པ་ཚེ་རིང་གི་རྣམ་ཐར།གཞན་ཡང་ཐོར་བུའི་སྐོར་པོད་འགའ་དང་།ཤོག་དྲིལ་གླང་བོའི་རྒྱབ་ཁལ་ཚད་དུ་བཞུགས་པ་སོགས་དུས་ངན་གྱི་རླུང་ལ་ཐིམ་པར་གྱུར་ཏོ།།སྐུ་པར་བདུན་པ། དཔྱི་ས་དྲུང་ཆེན་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ། རྗེ་འདི་བ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ལྕགས་སྟག་༼ཕྱི་ལོ་༡༨༩༠༽ལོར་རེབ་གོང་དཔྱི་སའི་གོང་ཤོར་ཚང་གི་རུས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་ནས་བཟུང་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་དུ་མ་ཚུལ་བཞིན་བསྟེན་ཏེ་མདོ་རྒྱུད་རྒྱ་མཚོའི་གཞུང་ལ་མི་འཇིགས་པའི་སྤོབས་པ་བརྙེས། རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་པའི་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཐབས་བདག་གིར་བཞེས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་འཆང་འཇིགས་མེད་པཎྚི་ཏའི་མཚན་ཞབས་དང་རྩོམ་ཞབས་ཀྱི་འགན་གཅིག་ལྕོགས་གནང་སྟེ། ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ཞབས་དྲུང་ཆེན་མོའི་ཐུགས་འགན་བཞེས། སྤྱིར་གསར་རྙིང་རིས་མེད་ཀྱི་གདུལ་བྱ་མང་དུ་བསྐྱངས་ཤིང་། ཁྱད་པར་དུ། སྐྱབས་མགོན་བདུན་པ་ཆེན་པོ། བྱང་རྩེ་མཁན་ཟུར་རྗེ་བཙུན་དགེ་འདུན་བཟང་པོ། སྐྱབས་མགོན་ཡོངས་འཛིན་རྗེ་བཙུན་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོ་དང་། རོང་པོ་དགོན་ཆེན་དང་སེང་གེ་གཤོང་སོགས་ནས་ཚོགས་མང་དང་བན་སྔགས་དོན་གཉེར་ཅན་ལ་ཆོས་ཀྱིས་ཚིམས་པར་བྱས། བརྩམས་ཆོས་ཀྱང་ལམ་རིམ་སྙིང་པོ་བསྟན་འཛིན་བྱེ་བའི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་ས་བཅད། སྤྱོད་འཇུག་གི་ས་བཅད། རྣམ་འགྲེལ་ལེའུ་གཉིས་པའི་སྦྱོར་ཊིཀ སྤྱོད་འཇུག་ཤེར་ལེའུའི་འབྲུ་འགྲེལ་སྲིན་ཆུང་འཕོངས་ཀྱི་འོད་སྣང་། མི་ཏྲ་བརྒྱ་རྩའི་དབང་གི་གསུང་བཤད་ཟིན་བྲིས། རྡོ་རྗེ་འཕྲེང་བའི་དབང་གི་གསུང་བཤད་ཟིན་བྲིས། བརྒལ་ལན་རྡོ་རྗེའི་གཟེགས་མ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གསང་འཛིན་མཚོན་གྱི་འཁོར་ལོ། སྒྲ་རིག་གནམ་འཕང་གཅོད་བྱེད་བརྡ་དག་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཀྱི་གཤོག་རླབས། འཇིགས་རུང་སྲིད་པ་མ། སྦྱོར་བ་བཞི་དང་སྟོབས་ལྔ་ཚུལ་གསུམ་རྣམ་བཞག་དང་ཁྱབ་སྒོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྡོམ། གབ་ཚིག་མཎྜལ་བཤད་པ་སོགས་མང་དུ་བཞུགས། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་བྱི་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༤༨༽ལོར་རེབ་གོང་སྔགས་མང་ཁྲི་ཟུར་རི་སྒོམ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ཚང་དང་དཔྱི་སའི་དཔོན་པོ་དབང་ཆེན་བསམ་འགྲུབ་གཉིས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལྟར་བཀའ་གདམས་དགེ་བྱེད་གླིང་ཕྱག་བཏབ་ཅིང་། འབྲུག་གི་ལོ་ནས་བཟུང་སྟེ་དབང་ལུང་བཀའ་ཆོས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གསུངས། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ཕག་༼ཕྱི་ལོ༡༩༥༩༽ ལོར་བཙོན་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས།སྐུ་པར་བརྒྱད་པ། ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་འཇིགས་མེད་རིགས་པའི་བློ་གྲོས། རྗེ་འདི་བ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་པའི་ལྕགས་ཁྱི་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༡༠༽ལོར་མདོ་སྨད་རྨ་འགྲམ་ཡ་རྫིར་ཡབ་ཡང་ཙེའམ་བློ་བཟང་བཀྲ་ཤིས་དང་། ཡུམ་ལྷ་མོ་ཐར་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བདུན་པར་རབ་བྱུང་བསྒྲུབས་ཏེ་ཆོས་སྒོར་ཞུགས། ཆུང་དུས་ནས་ཚེ་ཏན་མཁན་པོ་གོང་མའི་ཡང་སྲིད་དུ་ངོས་འཛིན་གྱིས་མར་ནང་འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོ་སོགས་བསྟེན་ཏེ་རིག་གནས་སྤྱི་དང་། བྱེ་བྲག་པོད་ལྔའི་གཞུང་ལ་ཐོས་བརྩོན་མཛད། མཁས་གྲགས་བོད་ཁམས་ཡོངས་ལ་ཁྱབ། སྒྲ་རིག་པ་བསླབས་པའི་ཀུན་བཤད་ཀྱི་མཚན་ལ་དབྱངས་ལྡན་རིག་པའི་འདོད་འཇོ་ཞེས་གསོལ། དགུང་ལོ་ཞེ་གསུམ་ཆུ་སྦྲུལ་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༥༣༽ལོར་མཚོ་སྔོན་རྩོམ་སྒྱུར་ཁང་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་། སྒྱུར་རྩོམ་མང་དུ་བཞུགས། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཁང་གི་གཞུང་ལས་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པའི་འགན་ཁུར། ཞེ་དགུ་ནས་ང་བཞི་བར་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་རྒན་གནང་། ས་ཁྱི་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༥༨༽ལོ་ནས་ལོ་མང་རིང་བཙོན་དུ་བཅུག་ནས་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱངས། དགུང་ལོ་རེ་བརྒྱད་ས་རྟ་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༧༨༽ལོར་ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་སླར་ཡང་དགེ་རྒན་མཛད། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཞོན་དང་། ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གྲོས་རྒྱུན་ལས་ལྷན་ཁང་གི་རྒྱུན་ལས། ཀྲུང་གོ་མི་རིགས་སྐད་རིགས་སློབ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛིན་པ། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ལས་འཛིན་པ་བཅས་ཀྱི་གོ་གནས་བཞེས། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྣུམ་ཟད་ཀྱི་མར་མེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་སྐབས། སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་དང་དགོན་སྡེ་མང་པོར་ཕེབས་ཏེ་རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་ཆེད་སློབ་ཁྲིད་དང་ལམ་སྟོན་བླ་མེད་གནང་། སྐུ་ཚེ་གང་བོར་མི་རིགས་སློབ་གསོའི་ལས་འགན་གྱིས་དུས་འདས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ཆོས་རིག་བསྐྱར་སྤེལ་ཐད་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མཐོ། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ཤིང་གླང་༼ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༥༽ ལོའི་ཟླ་བ་དྲུག་པར་བླ་བྲང་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས། གསུང་རྩོམ་ལ་རྣམ་ཐར་དང་། བློ་སྦྱོང་གི་སྐོར། ལོ་རྒྱུས། བསླབ་བྱ། སྐར་རྩིས། སྙན་ངག སུམ་རྟགས་དག་གསུམ། ལཉྫ་དང་ཝརྟུའི་མ་ཕྱི་བཅས་དེབ་བཅུ་གསུམ་ཙམ་བཞུགས། སྐུ་པར་དགུ་བ། རྫོང་ཆུང་མཁས་བཙུན་ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ།དམ་པ་འདི་མདོ་སྨད་རེབ་གོང་མར་ནང་ཀ་རིང་སྟོད་པའི་རུས་ཚང་ཁ་བའི་ཚོ་བར་ཡབ་སྙིང་བོ་རྒྱལ་དང་ཡུམ་སྙིང་མོ་དཔལ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་རབ་བྱུང་བཅོ་ལྔ་བའི་ཆུ་ཕག་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༢༣༽ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། ཡུམ་གྱི་མཚན་ལམ་དང་།རྗེ་འཇིགས་མེད་པཎྜི་ཏའི་མཚན་ལམ་སོགས་དང་།སྤྱི་འགྲོའི་བརྟག་པ་ལྟར་སྐུ་གོང་མའི་ཉེར་སྤྱད་སོགས་འཁྲུལ་མེད་དུ་ངོས་འཛིན་གནང་བ་སོགས་ཀྱིས་ཀུན་ཡིད་འདྲེན་པ་སོགས་བྱོན་པས།སྐྱབས་མགོན་བདུན་པ་ཆེན་པོ་དང་།རྗེ་འཇིགས་མེད་པཎྜི་ཏ།ཁྲི་རྒན་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་པས་རྗེ་གོང་མའི་སྤྲུལ་སྐུར་ཐག་བཅད།དགུང་ལོ་དྲུག་པར་འཇིགས་མེད་པཎྜི་ཏའི་དྲུང་ནས་རབ་བྱུང་དགེ་ཚུལ་གྱི་བསླབ་པ་དཀྱུས་གཅིག་ཏུ་བཞེས་ཏེ་མཚན་ལ་མཁས་བཙུན་ལུང་རིགས་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བསྩལ།དགུང་ལོ་བདུན་པ་ནས་སྐུ་གོང་མས་བསྐོས་ཟིན་གྱི་དགེ་རྒན་འཇམ་དབྱངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཆོས་སྤྱོད་རྣམས་བསླབས།ཁྲི་རྒན་འཇམ་དབྱངས་ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་ལས་སྐྱབས་ཁྲིད་ནས་དབུ་བཟུང་སྟེ་ཆོས་བཀའ་ཟབ་རྒྱས་ཀྱི་གདམས་ངག་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན་བཞེས་ཤིང་།ཡོངས་འཛིན་པཎྜི་ཏའི་དྲུང་ནས་བསྡུས་གྲྭ་ནས་དབུ་བཟུང་སྟེ་བཀའ་པོད་ལྔ་དང་།འཇིགས་བྱེད་དཔལ་གཅིག་དང་བདེ་མཆོག་ལྰུ་ཨི་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་རྗེས་གནང་ཁྲིད་བཤད་མན་ངག་སོགས་བུམ་པ་གང་བྱོའི་ཚུལ་དུ་གནང་།དགོང་ལོ་བཅུ་གཅིག་སྟེང་རོང་བོ་ཐོས་བསམ་རྣམ་རྒྱལ་གླིང་དུ་ཚོགས་ཞུགས་གནང་བ་ནི་ཕྱིས་ཀྱི་མཛད་པར་གཞིགས་ན་རྟེན་འབྲེལ་ཡག་པ་བྱུང་།འཇིགས་མེད་པཎྜི་ཏའི་དྲུང་ནས་དབུ་སྐྱབས་ཁྲིད་ནས་བཀའ་ཆོས་གང་གསུང་གསན་ཞིང་དབང་ལུང་མན་ངག་གི་གཏེར་དུ་བསྒྲུབས།འཇིགས་མེད་དམ་ཆོས་རྒྱ་མཚོའི་ཞལ་སྔ་ནས་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཞེས།ཆོས་བཀའ་ཡང་སྔར་མུས་བཞིན་གསན།དུས་འགྱུར་སྐབས་སྐལ་ངན་གྱིས་བཙོན་དུ་བཅུག་སྟེ་འོ་བརྒྱལ་ཚད་མེད་མྱངས། རབ་བྱུང་བཅུ་དྲུག་པའི་ས་ལུག་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༧༩༽ལོ་ནས་བསྟན་པ་ཡང་དར་གྱི་དབུ་ཚུགས་སྐབས་གདན་ས་ཆོས་རྫོང་དུ་ཕེབས་པའི་མར་ལམ་མཁས་དགུའི་གཙུག་རྒྱན་ལྷ་སྡེ་ཨ་ཁུ་ཚང་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་གྱི་འཁྲུངས་གཞིས་སུ་ཞག་བཞུགས་མཛད་སྐབས།ཚལ་དགེ་བཤེས་ཆེན་པོ་དགེ་འདུན་དར་རྒྱས་སོགས་ཉུང་འདུས་ཤིག་ལ་བླ་མའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མགུར་དབྱངས།སྐལ་བཟང་དྲེགས་ལྡན་མ།དགའ་ལྡན་ལྷ་བརྒྱ་མ།ཡོན་ཏན་གཞི་གྱུར་མ།བླ་མ་མཆོད་པ།བྱམས་པས་དམ་བཅས་པའི་གཟུངས་བཅས་ཀྱི་ལུང་བསྩལ་པ་ནི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་མ་ཡིན་ནོ།།དེ་ནས་ལྕགས་བྱ་༼ཕྱི་ལོ་༡༩༨༠༽ལོར་རེབ་གོང་གི་སྐྱ་སེར་ཡོངས་ཀྱི་རེ་བསྐུལ་བཞིན་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་ཁྲིར་ཕེབས་ཏེ་རེབ་གོང་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་ཚབ་མཛད།རེབ་གོང་སྐྱ་སེར་ཡོངས་ལ་ཕ་རྒོད་བླ་མ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་རྣམ་ཐར་ནས་དབུ་བཟུང་སྟེ།ཡབ་རྗེ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་བཀའ་འབུམ།རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་གྱི་བཀླགས་ལུང་སོགས་ལུང་གི་སྐོར་དང་།རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་མ་དང་།ཀུན་རིག་རྣམ་པར་སྣང་མཛད།ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སོགས་ཀྱི་དབང་སྟ་གོན་དང་བཅས་ལན་མང་དུ་གནང་ཞིང་།ཆོ་འཕྲུལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོར་བཤད་པ་རྒྱས་བསྡུས་ཅི་རིགས།རིགས་གསུམ་སྤྱི་སྒྲུབ་ཀྱི་རྗེས་གནང་སོགས་ཆོས་བཀའ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གནང་བ་སོགས་ཆོས་འཆད་ཉན་གཙོས་ལྷ་ཁང་གསར་བཞེངས་སོགས་བསྟན་པ་དང་འགྲོ་བའི་དོན་རླབས་ཆེ་བ་མཛད་ཅིང་།ལྷན་སེར་ཤོག་སྣེ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་གཞི་ནས་སླར་ཡང་གསོས་ཏེ་ཡུལ་འདིར་འཇམ་མགོན་རྒྱལ་བའི་རང་ལུགས་ཡར་ངོའི་ཟླ་ལྟར་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་ནི་ཁོང་འདི་གཙོས་དམ་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམ་པའི་བཀའ་དྲིན་ལས་བྱོན་པ་ཇི་སྲིད་བར་དུ་ཡུལ་རེབ་གོང་བ་དག་གིས་མི་བརྗེད་པའི་རྟེན་དུ་ཆེའོ།།རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་ས་འབྲུག་༼ཕྱི་ལོ༡༩༨༨༽ལོར་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནས་དགོངས་པ་རྫོགས་སོ།།གཞི་གསུམ་རྡོ་རྗེ་རྒྱ་ཡི་ཕྱག་ཐམ་ལ།།དུས་ཀུན་སྲོག་དང་བཟླས་ཏེ་བཀུར་བའི་བརྒྱུད།།ཕ་རྒོད་པཎ་གྲུབ་བྱེ་བའི་ཟུར་ཕུད་ན།།སྟོན་པ་མཆོག་གི་རྒྱལ་ཚབ་བཞེས་རྣམས་རྒྱལ།།དམ་པ་དག་གི་ཐུགས་བསྐྱེད་སྨོན་ལམ་ལྟར།།འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་ཉི་མ་ཤར་བ་དང་།།རྒྱལ་ཁམས་བདེ་བའི་ཟླ་བ་ཡར་ངོ་བཞིན།།བོད་ཁམས་རྒྱས་པའི་སྐར་ཚོགས་མི་ཉམས་ཤོག།ཅེས་པ་ནི་རང་གི་སློབ་བུ་རྡོ་རྗེ་བསྟན་འཛིན་དང་སྤུན་ཆུང་སངས་རྒྱས་བཀྲ་ཤིས་གཉིས་ཀྱིས་སྐུ་པར་སོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་འདོན་སྤྲོད་ཀྱིས་ཁོང་རྣམ་པའི་རྒྱུས་ལ་མཇལ་འདོད་ཀྱི་དྲན་འདུན་དུ་རེ་བས་བསྐུལ་བ་ལྟར་༧ཞྭ་དམར་པཎྜི་ཏ་སློབ་བརྒྱུད་དང་བཅས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་གནམ་གྱིས་ས་བཀབ་པ་ལྟ་བུ་རྣམ་པའི་ཆོས་རྒྱུད་གསེར་ཞལ་དྲི་མ་མེད་པར་མཇལ་མྱོང་ཞིང་།མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་ལ་ཡབ་རྗེ་བླ་མ་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་གདན་ས་རོང་བོ་དགོན་ཆེན་བདེ་ཆེན་ཆོས་འཁོར་གླིང་ནས་ཐོས་བསམ་གྱི་སྐལ་བ་ཐོབ་པ།ནུབ་བྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་གྱི་འབུམ་རམས་པའི་སློབ་སྟོན།སློབ་དཔོན་ཆེན་མོའི་མིང་ཙམ་འཛིན་པ་ཆུ་སྐྱེས་དགེ་འདུན་བསམ་གཏན་གྱིས་ཕྱི་ལོ༢༠༢༣ལོའི་ཟླ༡པོའི་ཚེས༢༢ལ་བྲིས་ཏེ་ཕུལ་བའོ།།རྩོམ་སྒྲིག་པ། དོན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ།

ཚེས་27ཉིན། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གཙོ་གཉེར་བྱས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་རིག་གཞུང་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ལྷ་སར་འཚོགས་ཤིང་། དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། ལོ་རྒྱུས། ལག་ལེན་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་གལ་ཆེན་ཐད་སྤེལ་རེས་དང་གྲོས་བསྡུར་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཕྱོགས་ཁག་གི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་དང་ཀྲུང་གོའི་བོད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཡག་པོ་བརྗོད་ནས། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་རིག་གཞུང་ལས་རིགས་ཀྱི་བློ་གྲོས་འདོན་ཆེད་རེད།ད་ཐེངས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུའི་དུས་ཡུན་ཉིན་གཅིག་ཡིན་ཞིང་། ཀྲུང་གོ་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་དང་། ཀྲུང་གོ་བོད་རིག་པ་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས། ཀྲེ་ཅང་སློབ་ཆེན། ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན། བོད་ལྗོངས་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་སོགས་ཚན་ཞིབ་ཁང་གི་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་དང་མཁས་དབང་ལྷན་གཅིག་ཏུ་འཛོམས་ནས“བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན”གྱི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་དམ་པོར་དམིགས་ཏེ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ལག་ལེན། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་བཅས་ཡན་ལག་ཚོགས་ར་3བཙུགས་ནས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་། ལག་ལེན་གྱི་ཐབས་ལམ། “སྣ་མང་གཞི་གཅིག་ཅན” ཚན་རིག་གི་ནང་དོན། དུས་རབས་ཀྱི་རིན་ཐང་། སྐད་བརྡའི་མ་ལག་འཛུགས་པ། སྤེལ་རེས་མཉམ་འདྲེས། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོ་འཛུགས་པ་སོགས་ཕྱོགས་མང་པོའི་ཐད་ནས་གྲོས་བསྡུར་ཚ་ཚ་འུར་འུར་དང་སྤེལ་རེས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ། དགེ་མཚན་ལྡན་པ་དང་བློ་སྒོ་འབྱེད་པའི་རིག་གཞུང་ལྟ་བ་མང་པོ་བཏོན་པར་ཐུན་མོང་གི་ངོས་འཛིན་རྒྱ་ཁྱབ་བྱུང་ཡོད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བདེ་སྐྱིད་བུ་ཁྲིད།

རྩོམ་སྒྲིག སངས་རྒྱས་སྐྱིད། ཡོང་ཁུངས། ཆ་རུ་འཕྲིན་སྟེགས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་། བོད་པ་ཚོས་གླེགས་ཤིང་ངམ་དཔེ་ཆའི་ཕྱི་ཐུམ་འཆར་འགོད་བྱས་ནས་ད་བར་ལོ་གཅིག་སྟོང་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་སོང་། བོད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་མོས་ཆེ་སྟབས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་ལ་སངས་རྒྱས་དངོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཅངས་ཏེ། དཔེ་ཆ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྩ་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། དེ་ཡང་བོད་པ་རྣམས་ལ་མཚོན་ན་བསྟན་བཅོས་ལ་བཀུར་བསྟི་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བརྩི་བཀུར་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །དཔེ་རྙིང་བྲིས་མ་ཞིག ཤོག་བུ་དང་དཔར་སྐྲུན་ལག་རྩལ་རྒྱ་ཆེར་མ་དར་བའི་སྐབས་སུ། དཔེ་ཆ་བྲིས་མ་རྣམས་བོར་བརླག་མ་སོང་བའི་ཆེད་དུ་གླེགས་ཤིང་འཆར་འགོད་ཀྱི་ལས་རིགས་བྱུང་ཞིང་། ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ་བའི་གནའ་བོའི་གླེགས་ཤིང་དེ་དག་ལས་སྐབས་དེའི་ལག་ཤེས་མཁས་དབང་རྣམས་ཀྱི་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་ཕྱག་རྩལ་མངོན་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཡུལ་ཁ་བ་ཅན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་རིག་གནས་ལ་བརྩི་མཐོང་བྱེད་ཚུལ་ཞིག་ཀྱང་མཇལ་ཐུབ། །རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་གླེགས་ཤིང་།གོང་གི་གླེགས་བམ་དེ་བཞེངས་པའི་དུས་ཚོད་ནམ་ཡིན་ད་ལྟ་ཆ་མ་འཚལ་མོད། བསྟན་བཅོས་གང་དེའི་གླེགས་ཤིང་གིས་དུས་ད་ལྟའི་ཆར་ཡང་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་དང་བ་དབང་མེད་དུ་འདྲེན་ནུས།རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་གླེགས་ཤིང་།གླེགས་ཤིང་དེར་གཡུ་དང་བྱུ་རུ། མུ་ཏིག ལྕགས་རྡོ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་བསྟར་ཆགས་སུ་བརྐོས་ཏེ། ཚོན་མདོག་རྣམ་པར་བཀྲ་བའི་མཛེས་རིས་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཡུལ་ལྗོངས་མཚར་སྡུག་ཅན་ཞིག་ཆགས། རིན་པོ་ཆེ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱན་ཆ་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རིག་གནས་ཀྱི་མཚོན་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་མཆིས། དཔེར་ན་གཡུ་ཡིས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བདེ་ཐང་མཚོན་ལ། བྱུ་རུས་གསོན་ཤུགས་དང་སྤོབས་པ་མཚོན་པ་ལྟ་བུའོ། ། དེ་མིན་གླེགས་ཤིང་སྟེང་གི་རི་མོ་རྣམས་ལའང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་འགྲེལ་བརྗོད་མང་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡོད།གསེར་གྱིས་བརྒྱན་པའི་གླེགས་ཤིང་།2017ལོར། ཨ་རིའི་ཆི་ཁཱ་ཀའུ（Chicago）ཡི་མཱག་ལིན（MacLean Collection）དཔེ་རྙིང་བཤམས་སྟོན་ཁང་གིས་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་ནས་བཅོ་བརྒྱད་དབར་གྱི་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་སུམ་བཅུ་སོ་གསུམ་བསྡུ་རུབ་བྱས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཕྱི་ཐུམ་མམ་གླེགས་ཤིང་འཆར་འགོད་བྱེད་ཚུལ་བརྗོད་བྱར་བཟུང་ནས་འགྲེམ་སྟོན་ཞིག་སྤེལ་བ་རེད། འགྲེམ་སྟོན་དེ་བརྒྱུད་ནས་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བོད་ཀྱི་དཔེ་ཆ་འཆར་འགོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱུང་བ་མ་ཟད། སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་ལའང་དེའི་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་པའི་ཚ་རླབས་ཤིག་འཕྱུར་དུ་བཅུག་ཡོད།དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་དུས་སྨད་ཀྱི་གླེགས་ཤིང་ཞིགབོད་ཡིག་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དར་སྤེལ་ལ་ཐོག་མར་སྙན་བརྒྱུད་དང་། བར་དུ་རྩི་ཤིང་སོགས་ཀྱི་ལོ་མའི་ངོས་སུ་བྲིས་པ། དེ་ནས་ཤིང་བརྐོས་དང་ཤོག་བཟོ། དེ་ནས་དཔར་ལས་དར་ཁྱབ་སོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་བརྒྱུད་རིམ་འགའ་ཤས་མཆིས་ཤིང་། གོང་དུ་སྨྲས་ཟིན་པ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་འབྲེལ་བ་ཐད་ཀར་མེད་པའི་གླེགས་ཤིང་ལྟ་བུ་ནི་ནང་ཤོག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཕྱིར་གསར་གཏོད་མ་བྱེད་ཀ་མེད་བྱུང་བ་ཞིག་གོ །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི། སྤྱིར་བཏང་གི་སྲུང་སྐྱོབ་ནུས་པ་མ་ཤོར་བའི་སྟེང་དུ་བཟོ་རྩལ་མཁན་པོས་རྒྱན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤུད་ནས་གླེགས་ཤིང་དེ་དག་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཛེས་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།ཚོན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་གླེགས་ཤིང་། བཟོ་བཀོད་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་དཔེ་ཆ་དེ་འདྲ་ཞིག་འཆར་འགོད་བྱེད་པ་ལ། རྒྱན་ཆ་བརྒྱན་པ་དང་རི་མོ་བརྐོས་པ། ཚོན་རྩི་བྱུག་པ། གསེར་དངུལ་སོགས་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་བཏང་བ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཀྱི་བཟོ་རྩལ་ཐད་རེ་བ་ནན་པོ་ཡོད། ཕྱི་ཐུམ་དེ་དག་གིས་བསྟན་བཅོས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དར་སྤེལ་བྱས་པ་དང་ཆབ་ཅིག སྒྱུ་རྩལ་གྱི་གསོན་ཉམས་དང་མཛེས་སྡུག་གསར་པ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་ཚགས་འཇོག་རིན་ཐང་གོང་མཐོར་བཏང་གི་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་ཐུམ་འཆར་འགོད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་དེ་ཡུན་རིང་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་དང་སྦྲགས། འཆར་འགོད་མཁན་ཚོས་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཀྱང་གླེགས་ཤིང་ལྟ་བུའི་དཔེ་ཆའི་ཕྱི་ཐུམ་དུ་བསྡུ་བར་བརྩོན་ལེན་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན། དེས་ན་བསྟན་བཅོས་དེ་དག་གི་རིན་ཐང་ཡང་གཞུང་ལུགས་ཁོ་ནའི་རིན་ཐང་ཙམ་མ་ཡིན་པར། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་ནང་སྔར་བཞིན་མཚར་སྡུག་འོད་སྟོང་འབར་ཐུབ་པའི་མཛེས་ཆོས་ཀྱི་རིན་ཐང་ཁྱད་འཕགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་ཐོད་བརྒལ་བྱུང་ཐུབ་པ་རེད།ཚོན་གྱིས་ཕྱུག་པའི་གླེགས་ཤིང་ཞིག དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་ནས་བཅུ་དྲུག་བར།ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་འགྲིབ་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་གསར་བརྗེ། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་འཚོ་བའི་འགྱུར་ལྡོག་བཅས་ཀྱི་དབང་གིས། བོད་ཀྱི་དཔེ་ཆ་ནི་ནང་བསྟན་ཆོས་གཞུང་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། རྣམ་གྲངས་མང་དུ་ཕྱིན་པས་དཔེ་ཆའི་འཆར་འགོད་ཀྱང་སྔར་བས་རྙོག་འཛིང་ཅན་དུ་འགྱུར་ཡོད་ཅིང་། བོད་པ་ཚོས་ཤེས་རིག་དང་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་ལ་བཅངས་པའི་བརྩི་དུང་ཡང་སྔར་བས་ཟབ་པར་མངོན། རྩོམ་འདིར་ང་ཚོས་ནང་བསྟན་ཆོས་གཞུང་དང་། ལེགས་བཤད་གཏམ་རྒྱུད། རྣམ་ཐར་རྟོགས་བརྗོད། རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ། རང་བྱུང་ཚན་རིག་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྟེང་ནས། དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་དང་དགུ་བཅུའི་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་བོད་ཡིག་དཔེ་ཆ་བཞི་བཅུ་ལྷག་གི་ཁ་ཤོག་འཆར་འགོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་སྤྱན་འབུལ་ཞུ་འདོད།དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་དང་དགུ་བཅུའི་སྐབས་ཀྱི་བོད་ཡིག་དཔེ་ཆའི་ཁ་ཤོག་འཆར་འགོད།དམངས་ཁྲོད་སྒྲུང་གཏམ་དང་གཏམ་རྒྱུད་སོགས་ནི་ནང་པའི་ལྟ་བ་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུའི་ཐད་ནུས་པ་དམིགས་བསལ་ཡོད་པའི་རྩོམ་རིགས་ཤིག་ཡིན།《སྒྲུང་དཔེའི་ནང་ལ་མཚན་ཉིད་རིག་པ་ཡོད》《བྱ་མགྲིན་སྔོན་ཟླ་བའི་རྟོགས་བརྗོད》《གངས་ཅན་རིག་བརྒྱའི་སྒོ་འབྱེད་ལྡེ་མིག》《བསྟན་རྩིས་གསལལ་བའི་ཉིན་བྱེད》 《དགེ་ཚུལ་དང་བྱ་རོག་གི་གཏམ་རྒྱུད》《ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དྲི་མེད་ཀུན་ལྡན་གྱི་མཛད་ཚུལ་རྒྱས་པ》དཔེ་ཆ་དེ་དག་གིས་གང་ཟག་རྣམས་ལེགས་ཉེས་བླངས་དོར་གྱི་གནད་ལ་བསྐུལ་བ་མ་ཟད། སྐྱེ་བ་སྔ་ཕྱིར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་། རང་བྱུང་དང་མི་ཚེའི་ཀུན་སྤྱོད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལམ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གང་ཟག་དཀྱུས་མ་རྣམས་ཀྱིས་དཔེ་ཆ་དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་རང་གི་བསམ་བློའི་གནས་བབ་གོང་མཐོར་བཏང་སྟེ་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་འཚོལ་ཐབས་བྱེད་ཆོག《ལེགས་བཤད་ལས་བྱུང་བའི་གཏམ་རྒྱུད》《རི་དྭགས་དང་གཅན་གཟན་བཟུང་ཚུལ》《ཨ་ཧྥན་ཐིའི་གཏམ་རྒྱུད》《འུད་ཤོབ་རྒྱལ་པོ་ཉེན་ཁ་བརྒྱུད་པའི་གཏམ་རྒྱུད》《དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད་གཅེས་བསྡུས》《དམངས་ཁྲོད་གཏམ་ཚོགས》《སྲོག་ཆགས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད》《ཐང་སིང་བླ་མའི་རྣམ་ཐར》《དམངས་སྒྲུང》《བོད་ལྗོངས་དབུས་གཙང་ཁུལ་གྱི་དམངས་ཁྲོད་གཏམ་རྒྱུད》《མི་རོ་རྩེ་སྒྲུང》རྣམ་ཐར་དང་རྟོགས་བརྗོད་དུ་གནའ་བོའི་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པའི་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་བསྟན་པ་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་དམ་པའི་རྣམ་ཐར་ཕྱི་རབས་རྗེས་འཇུག་པ་དག་གི་ལག་ལེན་དུ་ཤར་དགོས་གསུངས་པ་ལྟར་གང་དེ་དག་ལས་ང་ཚོས་དྲང་བདེན་དང་། སྙིང་རྗེ། དཔའ་ངར། ལ་རྒྱ་སོགས་གང་ཟག་ཅིག་ལ་མཁོ་ངེས་ཀྱི་སྤྱོད་བཟང་རྟོགས་ཐུབ།དེ་ཡང《གླིང་སྒྲུང》ནི་བོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ལོ་རྒྱུས་ལས་གྲགས་པ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པས། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའི་རིང་སྒང་པ་བོད་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མེས་པོ་གང་དེའི་དཔའ་ངར་དང་རྣམ་དཔྱོད་མིག་དཔེར་བཟུང་ནས་རང་གི་མདུན་ལམ་འཚོལ་བཞིན་མཆིས།《མོན་གླིང་གཡུལ་འགྱེད》《འཁྲུངས་སྐོར》《འཛམ་གླིང་གི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྔའི་ལོ་རྒྱུས》《དམྱལ་གླིང་མུན་པ་རང་གསལ》《མངའ་རིས་གསེར་རྫོང》《ཚངས་དབྱངས་རྒྱ་མཚོའི་གསང་རྣམ》བོད་དུ་སྔར་ནས་སྲོལ་རྒྱུན་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཇི་སྙེད་ཅིག་མཆིས་ཀྱང་། དུས་རབས་གསར་པའི་གོམ་སྟབས་དང་བསྟུན་ནས་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པ་གསར་པ་མང་པོ་ཞིག་གཅིག་མཇུག་གཉིས་མཐུད་དུ་ཐོན་བཞིན་ཡོད། དེའི་སྐོར་གྱི་དཔེ་ཆ་རྣམས་ལ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་གསལ་བ་གང་ཞིག གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་ཐད་རིན་ཐང་ཆེན་པོ་ཡོད། ཡང་སྒོས་སུ་དཔེ་ཆ་དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་མཛེས་ཆོས་ལྟ་བ་དང་སྒྱུ་རྩལ་མྱོང་རོལ་གྱི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐུབ་ལ། དེས་ཀྱང་མི་རིགས་གང་དེའི་བསམ་བློའི་གནས་སྟངས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་ཐུབ།དེང་རབས་སློབ་གསོའི་ཁྱབ་སྤེལ་དང་སྦྲགས། དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུ་དང་དགུ་བཅུ་ནས་མགོ་ཚུགས་ཏེ་བོད་དུ་ཚན་རིག་ཤེས་བྱའི་དཔེ་ཆ་མང་པོ་དཔར་བསྐྲུན་བྱས། མཁོ་སྤྱོད་ཆེ་བའི་ཚན་རིག་ཤེས་བྱ་དེ་དག་གིས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་བོད་པ་ཚོའི་ཐོན་སྐྱེད་འཚོ་བར་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ཐོན་ཡོད།《བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་མཐོང་བ་འཛུམ་ཤོར》《སྒྲུང་གཏམ་གསར་རྩོམ་གྱི་ཤེས་བྱ》《གསར་བཞད་མེ་ཏོག་ཚོམ་བུ》《བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཆེད་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》《སུམ་རྟགས་བཤད་སྦྱར》《མངོནབརྗོད་མཁས་པའི་རྣ་རྒྱན》《སྨན་དཔྱད་ཟླ་བའི་རྒྱལ་པོ》《བོད་ཀྱི་རྡོ་རིང་ཡི་གེ་དང་དྲིལ་བུའི་ཁ་བྱང》ད་ཆ་ང་ཚོས་ཕྱིར་རྟོགས་ཤིག་བྱེད་སྐབས། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཆུ་ཀླུང་རིང་མོའི་ནང་དཔེ་ཆའི་ཁ་ཤོག་གི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། རྟག་བརྟན་འགྱུར་མེད་དུ་གནས་པའི་ཆ་ཞིག་ནི་སྒྱུ་རྩལ་མཁན་པོ་ཚོས་ཁ་ཤོག་གི་བར་སྣང་ཆུང་ཆུང་དེ་ནས་མཚོན་བྱ་མཚོན་བྱེད་གཉིས་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཤིག་ལ་བརྩོན་ལེན་གནང་བ་དེའོ། །《སྙིང་གི་གསང་རྒྱ》《ལུག་གི་འགོ་ནད་རང་བཞིན་གྱི་རྣག་ཐུམ》《སྐྱེ་དངོས་རིགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས》《བོད་ལུགས་ས་ལུགས་ལོའི་དུ་རྟགས་གནམ་དཔྱད་ལོ་ཐོ》《ཆུ་ཤེལ་ཕོ་བྲང་གི་གསང་བ》《ཁྱིམ་ཚང་གི་ཉིན་མཁོའི་རྒྱུན་ཤེས》《ས་མཐོའི་ཕྱུགས་རིགས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཤེས་བྱ》《མིག་ཚག་རྡེབ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་སྐར་མ》བོད་མི་རིགས་ནི་ཤེས་བྱ་རིག་གནས་ལ་བརྩི་མཐོང་ཆེ་བའི་མི་རིགས་ཤིག་ཡིན་པས། རིག་གནས་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་དམ་པ་རྣམས་ལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་བརྩི་བཀུར་ཐོབ་ཐུབ། ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་གླེགས་ཤིང་མཛེས་པོ་འགའ།དེ་བས་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་ལེགས་བཤད་འགའ་ལས་ཀྱང་བོད་པ་ཚོས་རིག་པ་དང་གནས་ལུགས་གཙོ་བོར་བཟུང་བའི་ཁྱད་ཆོས་རྟོགས་ཐུབ་ཏེ། རང་ལ་དགོས་པའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས། །ཉིན་མ་རེ་ལ་ཚིག་རེ་ཟུངས། །གྲོག་མཁར་དང་ནི་སྦྲང་རྩི་ལྟར། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་མཁས་པར་འགྱུར། ། གང་ལྟར་ཡང་། བོད་པ་ཚོར་མཚོན་ན་དཔེ་ཆ་ནི་རང་ལ་སྟོབས་ཤུགས་དང་བདེ་སྐྱིད་འབྱིན་ཐུབ་པའི་སྲུང་མདུད་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། རྒན་རབས་ཚོས་དུས་ད་ལྟ་ཡང་དཔེ་ཆ་རྣམས་མཐོ་ས་དང་གཙང་ས་ཁོ་ནར་འཇོག་གིན་ཡོད་ཅིང་། དུས་ཀྱི་ཐ་མར་སངས་རྒྱས་ཡི་གེའི་གཟུགས་སུ་ཕེབས་པར་ཡིད་ཆེས་བྱས་ནས་བོད་ཡིག་ཡོད་པའི་ཤོག་བུ་རྣམས་ཀྱང་གང་བྱུང་དུ་སྐྱུར་སྲོལ་མེད། ལྷག་པར་དུ་དགོན་པ་ཁག་ཏུ་བཀའ་བསྟན་གྱིས་གཙོས་པའི་གཞུང་པོ་ཏི་རྣམས་ནི་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་ཀུན་གྱིས་མཆོད་པ་འབུལ་ས་ཞིག་ཡིན།མདོར་ན། སྔར་གི་གླེགས་ཤིང་དང་དེང་གི་ཁ་ཤོག་རྣམས་ནི་ཀློག་པ་པོ་ཚོས་གཞུང་ལུགས་གང་དེའི་ཡུལ་ལྗོངས་ལ་མཇལ་རྒྱུའི་སྔོན་འགྲོ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཅི་ལ་མིན་ཏེ་ངེས་པར་ཡིན་ནོ། ། པོ་ཏིའི་རྩིག་པ། སྐབས་སྔོན་མ། ཤ་བོ་སྐྱབས་དང་ཀྲང་ཧྲིང་ཡོན221རྟེན་གཞིའི་གནའ་ཤུལ་དུ་བསྐྱོད་དེ་རིག་དངོས་གསོན་འགྱུར་བེད་སྤྱོད་བྱ་བར་རྟོག་ཞིབ་གནང་། སྐབས་རྗེས་མ། ཨོ་ལིམ་ཕིག་ལུས་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་བྱུང་བ་མདོར་བསྡུས།

རྩོམ་སྒྲིག སངས་རྒྱས་སྐྱིད། ཡོང་ཁུངས། རྐང་ཚ་རྫོང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་ལྟེ་གནས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།ཟླ7པའི་ཚེས16ཉིན། མཚོ་བྱང་ཁུལ་གྱིས་ཆོས་ལུགས་སྡེའི“ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གཏོང་བ་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཐུན་མོང་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བ། ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ”ཞེས་པ་བརྗོད་བྱ་བྱས་པའི་གཏམ་བཤད་འགྲན་བསྡུར་སྐབས་གསུམ་པ་གཟབ་རྒྱས་ངང་སྤེལ། བྱེད་སྒོ་དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ཉི་ཤུ་པའི་དགོངས་དོན་དང་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མི་རིགས་ལས་དོན་ལ་ཤུགས་སྣོན་དང་ལེགས་བཅོས་བྱ་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་དགོངས་པ་གལ་ཆེན་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པ་དང་། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཐུན་མོང་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བའི་གཙོ་ཐིག་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། རང་རྒྱལ་གྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྲུང་གོ་ཅན་གྱི་ཁ་ཕྱོགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། ཧུར་ཐག་གིས་ཀྲུང་ཧྭའི་ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་རྒྱུན་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་གཏོང་བ་བཅས་བྱས་ཏེ། མཚོ་བྱང་གི་ཆོས་ལུགས་སྡེ་ཡིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ཏང་དང་བློ་སེམས་གཅིག་མཐུན་དང་། མེས་རྒྱལ་དང་ཁ་ཕྱོགས་གཅིག་པ། མི་དམངས་དང་མཉམ་དུ་སྐྱོད་པ་བཅས་ལ་ཁག་ཐེག་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན།གཏམ་བཤད་འགྲན་བསྡུར་ལ་ཁུལ་ཨུའི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུ་དང་ཁུལ་ཨུའི་དྲིལ་སྒྲོག་པུ། ཁུལ་ཨུའི་ཏང་གི་སློབ་གྲྭ། ཁུལ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས། ཁུལ་དབྱི་སི་ལམ་ཆོས་ལུགས་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་དཔྱད་འདེམས་པར་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཤིང་། ཁུལ་ཡོངས་ཀྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་དབྱི་སི་ལམ་ཆོས་ལུགས་སྡེ་ནས་ཡོང་བའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ18ཀྱིས་ཐུན་མོང་གི་བརྗོད་བྱ་གཙོ་བོར་དམིགས་ནས་འགྲན་རྩོད་བྱས་པ་དང་། འགྲན་རྩོད་དྲག་པོ་བྱས་པ་བརྒྱུད་བྱ་དགའ་ཨང་དང་པོ་དང་གཉིས་པ། གསུམ་པ་བཅས་གཏན་འཁེལ་བྱས།རྐང་ཚ་རྫོང་རྒྱ་ཉག་དགོན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོར་བྱ་དགའ་ཨང་དང་པོ་ཐོབ།རྐང་ཚ་རྫོང་ས་ཐོབ་དགོན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ་རིག་འཛིན་སྤྲོས་བྲལ་རྡོ་རྗེ་དང་འཇུ་ལག་རྫོང་བྱེ་སྣ་སྔོ་ལྡང་གྲོང་རྡལ་འགག་ལུང་གོང་མའི་དབྱི་སི་ལམ་དགོན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ་མཱ་ཅུན་ཐེན་ལ་བྱ་དགའ་ཨང་གཉིས་པ་ཐོབ།འཇུ་ལག་རྫོང་བྱེ་སྣ་སྔོ་ལྡང་གྲོང་རྡལ་འགག་ལུང་གོང་མའི་དབྱི་སི་ལམ་དགོན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ་མཱ་ཞའོ་ལོན་དང་མདོ་ལ་རྫོང་དབྱི་སི་ལམ་དགོན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ་མཱ་གོ་དབྱི། རྐང་ཚ་རྫོང་དཔོན་ཚང་གོང་མ་དགོན་པའི་སློབ་ཁྲིད་ལས་བྱེད་མི་སྣ་ཐུབ་བསྟན་རིན་ཆེན་གྲགས་པ་བཅས་ལ་བྱ་དགའ་ཨང་གསུམ་པ་ཐོབ། སྐབས་སྔོན་མ། བོད་རིགས་ན་གཞོན་ཨོ་རྒྱན། ཉིང་རྡུལ་རིམ་པའི་ཚ་ལ་རྒྱག་མཁན། སྐབས་རྗེས་མ། མེད།

ཚེས་25ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་རྒྱུན་ཨུ་དང་། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བོད་ལྗོངས་ཡན་ལག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བཅས་ཡིན་པའི་པཎ་ཆེན་ཨེར་ཏེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གནམ་གྲུར་བཞུགས་ཏེ་ལྷ་སར་ཕེབས་འབྱོར་ཟིན་ནས་བོད་དུ་འགན་སྒྲུབ་ཕྱག་ལས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་བརྟག་ཞིབ། ཆོས་ཕྱོགས་མཛད་སྒོ་བཅས་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ལྷ་ས་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་དུ་ཕེབས་འབྱོར་ཟིན་སྐབས། གུས་ཞུ་མི་སྣས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་ཕྱེ་མར་བཀྱགས་པ་རེད། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེས་ཕྱེ་མར་ཕུད་གཏོར་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཁག་གི་མི་དམངས་རྣམས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་བཟང་པོ་ཞུས་གནང་བ་རེད། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཨུ་དང་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུའི་པུའུ་ཀྲང་བསོད་ནམས་ཉི་མ་དང་། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་སྒྲུབ་ཁང་ཐུབ་བསྟན་མཁས་གྲུབ་དང་ས་ལུང་ཕུན་ལགས་ཀྱིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་མཇལ་དར་ཕུལ་ཏེ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ལྷ་སར་ཕེབས་འབྱོར་ཟིན་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་རེད།པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་བཞུགས་གནས་བཞུགས་གླིང་རྡོ་རྗེ་ཕོ་བྲང་དུ་ཕེབས་འབྱོར་ཟིན་སྐབས། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་སྲིད་ཁྲིམས་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ལིའུ་ཅང་དང་། ལྗོངས་ཏང་ཨུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཨུ་དང་ལྷ་ས་གྲོང་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་ཤའོ་ཡིའུ་ཚའེ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་ཀྲང་ཧུང་པོ་དང་ཞུས་ཀྲི་ཐའོ། རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་ཡུས་ཡུན་ཀུའེ་བཅས་ཀྱིས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་མཇལ་དར་ཕུལ་ཏེ་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་དང་། མི་དམངས་འཐུས་ཚོགས། སྲིད་གཞུང་། སྲིད་གྲོས་བཅས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ནས་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ཕེབས་འབྱོར་ཟིན་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་། དགོན་སྡེ་ཁག་གི་འཐུས་མི་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི། སྐུ་མཆེད་ཀྱི་འཐུས་མི། ཕོ་བྲང་དོ་དམ་ཁྲུའི་ལས་དོན་པ། གཟབ་སྦྲེང་རུ་ཁག་གི་དགེ་འདུན་པ་བཅས་ཀྱིས་དུས་ཆེན་གྱི་གཟབ་མཆོར་ལེགས་པར་སྤྲས་ནས་རུ་སྟར་བསྒྲིགས་ཏེ་པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེར་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་པོས་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་རེད།པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་ལྷ་སར་བཞུགས་རིང་། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བོད་ཡན་ལག་མཐུན་ཚོགས་སུ་རྒྱུན་གཏན་གྱི་འགན་སྒྲུབ་ཕྱག་ལས་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྤྱི་ཚོགས་བརྟག་ཞིབ་དང་ཆོས་ཕྱོགས་མཛད་སྒོ་སྤེལ་བར་ཕེབས་རྒྱུ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བདེ་སྐྱིད་བུ་ཁྲིད།

༄༅། །བོད་འགྱུར«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་གྱི་གནས་ཚུལ་རགས་བསྡུས།བྱ་ཉ་བློ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས།[ནང་དོན་གནད་བསྡུས།] «དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ»སོགས་སུ«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»འགྱུར་བ་འཁོད་མེད་པས«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»བོད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་སྣང་། ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར་བ་གཅིག་དང་མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་སྟེ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ལས་སྔ་མ«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་ཤིང་། ཕྱི་མ་པེ་ཅིང་དང་སྣར་ཐང་པར་མའི«བསྟན་འགྱུར»དུ་བཞུགས་ཡོད། མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་ནི་མེ་ཕོ་འབྲུག(1076)གི་ཆོས་འཁོར་ལ་ཕེབས་ཡོད་པས་སྐབས་དེ་ཤེད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཡིན་ཞིང་བྱུང་བ་ཞིབ་པ་གང་དུ་ཡང་མ་མཇལ། ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་ནི་སྤྱི་ལོ(1062)ཆུ་སྟག་གི་ལོར་འཁྲུངས་པའི་ཞ་མ་མ་གཅིག་གི་གཅེན་པོ་ཡིན་པས་སྤྱི་ལོ(1060)ཡས་མས་ཙམ་ལ་འཁྲུངས་སམ་སྙམ་པ་ཡོད་ཅིང་། དུས་རགས་པ་ནི་རྔོག་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་སོགས་དང་མཉམ། ཁོང་གི་བྱུང་བ་ཐོར་བུ་ཞིག་འགོས་ཀྱི«དེབ་སྔོན»དུ་འཁོད་ཅིང་། «ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་སོགས་གཞུང་དང་སྒྲུབ་ཐབས་འགའ་ཞིག་བསྒྱུར་བ་རྣམས«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་ཡོད། «ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད«རང་འགྲེལ»དངོས་ཡིན་མིན་ལ་བོད་དུ་རྩོད་པ་བྱུང་ཡང་རྒྱ་གར་དུ་སློབ་དཔོན་ཆོས་གྲགས་དང་རྒྱལ་དབང་བློས«རང་འགྲེལ»ཡིན་པ་གཞིར་བཟུང་གིས་འགྲེལ་བ་མཛད་ཡོད། «རང་འགྲེལ»ལ«ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད»སློབ་དཔོན་རྒྱལ་དབང་བློས་མཛད་པ་དཔང་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་བརྟན་པས་པཎྜི་ཏ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་འགྱུར་དུ་མཛད་པ«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་པ་ཕུད་གཞན་འགྲེལ་བཤད་རྒྱ་གར་མ་གང་ཡང་བོད་འགྱུར་བྱུང་མེད།[གནད་ཚིག] «ཚད་མ་ཀུན་བཏུས» མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ། ཞ་མ་ལོ་ཙཱ་བ་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན། «རང་འགྲེལ» བོད་འགྱུར«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»ལ་རྒྱ་འགྲེལ་བོད་དུ་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡོད་དམ། བོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་གང་དང་གང་བཞུགས་སམ། གཞུང་དེ་བོད་འགྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བྱུང་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ནམ། «ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད་རང་འགྲེལ་ཡིན་མིན་གྱི་དོགས་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་ངམ་ཞེ་ན། འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་ལན་ལ་དཔྱད་པ་རགས་ཙམ་བྱའོ། །གཅིག སྤྱིར་བཤད་པ། དེ་ཡང་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་མ་བྱོན་པའི་སྔོན་དུ་ནང་པའི་ལུགས་ཀྱི་ཚད་མའི་སྐོར་ཐོར་བུ་འགའ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་ལྷག་ཏུ་དབྱིག་གཉེན་གྱི་གཞུང་དག་ཏུ་ཕྱིས་ཀྱི་ཚད་གཞུང་ནང་གི་བརྗོད་བྱ་མང་པོ་ཞིག་གི་རྨང་བཏིང་ཟིན། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་པའི་ལུགས་ཀྱི་ཆ་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་ཐོག་མ་ནི་ཕྱོགས་གླང་གི«ཚད་མ་མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ»ཡིན། འདིའི་ནང་དུ་གཞན་སེལ་གྱི་སྐོར་དང་། སྒྲུབ་ངག་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་འགོག་པ། རང་རིག །རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སོགས་ལྟ་གྲུབ་གལ་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་གསར་དུ་གཏན་ལ་འབེབས་པར་མཛད། «ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»ལ་ལེའུ་དྲུག་ཡོད་པ་དང་། དེ་ལ«རང་འགྲེལ»ཡང་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་ཡོད། ཕྱིས་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས་དེ་ལ་དོན་འགྲེལ་ལྟ་བུ་རུ«ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ»མཛད་ཅིང་། ལྷག་ཏུ་དེའི་མཆོད་བརྗོད་ཀྱི་གཞུང་ཚིག་རྐང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱི་དོན«རྣམ་འགྲེལ»ཚད་གྲུབ་ཀྱི་ལེའུ་རུ་ཞིབ་ཏུ་འགྲེལ་པར་མཛད། བསྟན་པ་སྔ་དར་སྐབས་ཀྱི«དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ»དང་། «འཕང་ཐང་མ»གཉིས་ཀར«ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་འགྱུར་བ་འཁོད་མེད་པས«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»བོད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་ཡིན། «ཉང་རལ་ཆོས་འབྱུང»ལས། “ཇོ་བོ་དབུས་སུ་བཞུགས་པའི་དུས་སུ་མངའ་རིས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཟང་པོ། རྒྱ་གར་ཁ་ཆེར་འཁྲུངས་པ། རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ། ཡུལ་མ་ག་དྷར་མཁས་པར་གྲགས་པ་པཎ་ཌི་ཏ་ཙན་དྷ་ར་ཧུ་ལ་ཆེན་པོ་སྤྱན་དྲངས་ནས། རྟོག་གེ་རིག་པ་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་ཕྱོགས་གླང་གིས་མཛད་པ་ཀུན་ལས་བསྡུས་པ་དང་། དེའི་དོན་གྱི་འགྲེལ་པ། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཛད་པའི་སྡེ་བདུན་བསྒྱུར་རོ། །དགེ་བཤེས་མཐའ་དགེ་མཐོང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་རྒྱས་པར་མཛད་དོ། །”[1]ཞེས་དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ནང་མངའ་རིས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཟང་པོ་ཞེས་པས«ཀུན་བཏུས»དང«ཚད་མ་སྡེ་བདུན»བསྒྱུར་བའི་སྐོར་འཁོད་ཀྱང་ད་ཡོད«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་འགྱུར་བྱང་དུ་དེའི་སྐོར་མི་གསལ། དེ་བཞིན«བསྟན་འགྱུར»ནང་གི་འགྱུར་བྱང་ལ་བརྟག་ན་འདིས«ཚད་མ་སྡེ་བདུན»ལས«འབྲེལ་པ་བརྟག་པ»ལ་འགྱུར་བཅོས་མཛད་པ་ཕུད་གཞན་གང་ཡང་བསྒྱུར་མེད། ད་ཡོད་བོད་འགྱུར«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»དང་དེའི«རང་འགྲེལ»ལ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་ཞིང་། གཅིག་མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་དང་པཎྜི་ཏ་གསེར་གྱི་གོ་ཆ་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ་པེ་ཅིང་དང་སྣར་ཐང་པར་མའི«བསྟན་འགྱུར»གྱི་ནང་དུ་བཞུགས་ཡོད། དེའི་འགྱུར་བྱང་དུ། “ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་རྩོད་པ་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཐུགས་མངའ་བ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་རྣམས། །འཇོམས་པར་བྱེད་ལ་གླང་པོའི་སྟོབས་ལྡན་པ། །ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་གཞུང་ཀུན་ལས་བཏུས་པ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ནི་འབྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཤིས་པའི་དགེ་གནས་གཙུག་ལག་ཁང་གནས་སུ། །རྒྱ་གར་མཁན་པོ་གསེར་གྱི་གོ་ཆ་དང་། །སྒྲ་བསྒྱུར་ལོ་ཙཱ་དད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཡིན། །”[2]ཞེས་འཁོད། ལོ་ཙཱ་བ་དད་པ་ཤེས་རབ་ནི་མངའ་བདག་རྩེ་ལྡེའི་སྐབས་ཀྱི་མེ་ཕོ་འབྲུག(1076)གི་ཆོས་འཁོར་ལ་ཕེབས་པ«ར་ལོ་ཙཱ་བའི་རྣམ་ཐར»[3]དང་འགོས་ཀྱི«དེབ་སྔོན»[4]སོགས་སུ་གསལ་བས་སྐབས་དེ་ཤེད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཡིན་ཞིང་ཁོང་གི་བྱུང་བ་ཞིབ་པ་གང་དུའང་མཇལ་དུ་མེད། འགྱུར་གྱི་རོགས་སུ་ཡོད་པའི་པཎྜི་ཏ་འདི་ཉིད་བོད་དུ་ཕེབས་པ་སུམ་པ་ཡེ་ཤེས་དཔལ་འབྱོར་གྱི«ཆོས་འབྱུང་དཔག་བསམ་ལྗོན་བཟང»དུ་གསུངས་ཤིང་། གོང་འཁོད་འགྱུར་བྱང་དུའང་བསྟན་བཅོས་དེ་གུ་གེའི་ཡུལ་གྱི་དགེ་གནས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྒྱུར་བ་འཁོད། «ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཀྱི་འགྱུར་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་ཞ་མ་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་དང་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བ་སུ་དྷ་ན་རཀྵི་ཏའམ་བོད་སྐད་དུ་ནོར་འཛིན་བསྲུང་བ་ཞེས་འབོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན། གོང་ཞུས་འགྱུར་དེ་གཉིས་ལ་འགྱུར་ཁྱད་ཆེན་པོ་མི་སྣང་ཞིང་། དེ་གཉིས་ལས་སྔོན་ལ་མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ་སྟེ། ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གྱིས་རྔོག་ལོ་ལས་ལོ་ཙཱ་བསླབས་པའི་སྐོར«དེབ་སྔོན»དུ་གསལ་བས་རྔོག་གིས་ལོ་ཙཱ་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་བསྒྱུར་བ་དཔོག་ཐུབ། «ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཀའི་ལེགས་སྦྱར་གྱི་མ་དཔེའང་ད་ལྟ་བཞུགས་མེད་པ་མཁས་དབང་ཁང་དཀར་ལགས་ཀྱིས«རྒྱ་གར་གྱི་ཚད་མ་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་འཕེལ་རིམ་དང་ཚད་མ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས»ཞེས་པ་རུ[5]གསུངས། «ཀུན་བཏུས»ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལ་གོང་ཞུས«རང་འགྲེལ»ལས་གཞན་ཞིག་ནི«ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད»སློབ་དཔོན་རྒྱལ་དབང་བློས་མཛད་པ་དཔང་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་བརྟན་པས་པཎྜི་ཏ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་འགྱུར་དུ་མཛད་ཡོད། དེའི་འགྱུར་བྱང་དུ། “ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུལ་བ་སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཤློ་ཀ་སྟོང་ཕྲག་དགུ་པའོ་ཞེས་རྒྱང་པའི་མཇུག་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཚུལ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཤོང་སྟོན་ལོ་ཙཱ་བ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ལེགས་པར་བཤད་པའི་སྲོལ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ཚུལ་ལ་བློའི་སྣང་བ་ཆེར་རྒྱས་པ། དཔང་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དཔལ་ལྡན་བློ་གྲོས་བསྟན་པས། པཎྜི་ཏ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་དཔེ་ལ་བལྟས་ནས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།དཔལ་ལྡན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བསྟན་པའི་ཁང་བཟངས་ཕན་བདེའི་མཛོད་ལྡན་དམ་པའི་སྒོ་འཕར་མཆོག །དཔལ་ལྡན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་གཞུང་ལུགས་རང་གི་སྡེ་པས་བརྟགས་པའི་རྟོག་གེ་ངན་སེལ་ཞིང༌། །རྒྱལ་བ་རྒྱལ་དཔོག་རྐང་མིག་གཟེགས་ཟན་སེར་སྐྱ་འཇིག་རྟེན་མིག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་རྣམས་ཀྱི། །རྟོག་གེ་ངན་པ་རྨེག་མེད་བྱེད་དེའི་འགྲེལ་བཤད་མཆོག་འདི་སྔོན་མེད་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུ་ཆེན་བྱས། །གཞུང་འགྲེལ་འགྲེལ་བཤད་བཅས་པ་རྣམས། །ཚིག་བརླིང་དོན་ཡང་གཏིང་དཔག་དཀའ། །དེ་སླད་ལེགས་པར་རབ་འབད་ཀྱང༌། །འདི་ལ་འཁྲུལ་མེད་ཤིན་ཏུ་དཀོན། །འཕགས་བློ་མ་ཐོབ་བློ་གྲོས་སྐྱོན། །རྣམ་གཡེང་ལེ་ལོ་སྦྱོར་བའི་སྐྱོན། །མཁས་ལས་མ་ཐོས་སྐལ་བའི་སྐྱོན། །འདི་ཡི་སྐྱོན་ལྡན་བཟོད་པར་མཛོད། །བློ་མཆོག་སྦྱོར་བ་རབ་རྒྱས་ཤིང༌། །གཟུ་བོར་གནས་པའི་དགེ་མཚན་ལྡན། །ལེགས་བཤད་དོན་གཉེར་དུས་སྐབས་ཅན། །དེ་རྣམས་རིགས་པའི་དགའ་སྟོན་མཛོད། །འདིར་འབད་དགེ་བས་འགྲོ་བ་ཀུན། །རིགས་པ་དམ་པའི་དཔུང་བསགས་ཏེ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཀུན་བཅོམ་ནས། །རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །”[6]ཅེས་འཁོད། བོད་འགྱུར་གཞུང་ལུགས་ཕལ་མོ་ཆེ་འགྱུར་གྱི་རོགས་པཎྜི་ཏ་དང་བཅས་ཏེ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ཡང་། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་གྱི་རོགས་སུ་པཎྜི་ཏ་མེད་ཅིང་། མཁས་པ་གཞན་ལས་མཉན་པའི་སྐལ་བའང་བྱུང་མེད་པ་ནི། ཁོང་གི་འགྱུར་བྱང་དེར། “མཁས་ལས་མ་ཐོས་སྐལ་བའི་སྐྱོན། །”ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ཤེས། འདིའི་ལེགས་སྦྱར་གྱི་མ་དཔེ་བོད་དུ་བཞུགས་ཡོད་པའང་ཁང་དཀར་ལགས་ཀྱི«རྒྱ་གར་གྱི་ཚད་མ་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་འཕེལ་རིམ་དང་ཚད་མ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས»ཞེས་པ[7]རུ་གསལ། དེ་ལས་གཞན་འགྲེལ་པ་རྒྱ་གར་མ་གང་ཡང་བོད་འགྱུར་བྱུང་མེད། རྒྱལ་དབང་བློའི་འགྲེལ་པ་འདི«རྣམ་འགྲེལ»གྱིས«ཀུན་བཏུས་»ཀྱི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟར་བཀྲལ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན[8]ཞིང་འགྲེལ་པ་ཅུང་རྒྱས་པ་ཞིག་སྣང་མོད། «རང་འགྲེལ»གྱི་ཚིག་ཡོངས་རྫོགས་མི་གསལ་ཞིང་ད་ལྟ་བཞུགས་པའི«རང་འགྲེལ»དང་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་ནི་འདིའི་དོན་གོ་བའི་གེགས་ཆེ་ཤོས་སུ་སྣང་། བོད་འགྲེལ་ལ་བཅོམ་ལྡན་རལ་གྲིའི«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས་རྒྱན་གྱི་མེ་ཏོག»ཅེས་པ་དབུ་མེད་བྲིས་མ་ཤོག་ལྡེབ534ཅན་ཞིག་དང་། ཀུན་དགའ་དབང་ཕྱུག་གི«ཀུན་བཏུས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཚིག་དོན་རབ་གསལ»ཞེས་པ་དང་། འཇུ་མི་ཕམ་གྱི«ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་མཆན་འགྲེལ་རིགས་ལམ་རབ་གསལ་སྣང་བ»ཞེས་པ་སོགས་ད་ལྟའང་འགའ་ཞིག་བཞུགས་ཡོད། དེ་དག་ལས་གཡག་མི་ཕམ་གྱི་སློབ་མ་དགེ་བ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི«ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་རྒྱན»ཞེས་པ་དེའི་སྦྱར་བྱང་དུ། “འགྱུར་འདིའི་རྣམ་གྲངས་ལ་རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཀ་ལ་ལོ་ཙྪ་བ་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་པ་དང་། ཞ་མའི་འདི་གཉིས་ཡོད་པར་ཀུན་ལ་གྲགས་མོད་དེ་ལའང་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའི་དཔེ་ཆ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་མ་མཐོང་ངོ་། །རྔོག་ལོ་ཆེན་དང་། ས་ལོས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བསྒྱུར་འཆད་ཉན་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པར་སྣང་ཡང་འགྱུར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་རྙེད་ཅིང་། འགྱུར་དམ་དུམ་རྙེད་པའི་རིགས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་དང་། སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད་དཔང་ལོས་བསྒྱུར་བ་དང་། འདིའི་འགྱུར་གཉིས་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་དང་། བོད་ན་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཊཱིཀ་མང་རབ་གཅིག་མཐོང་ཡང་རིགས་པའི་ལམ་ནས་དྲངས་ནས་བཤད་པ་རྒྱས་པོ་བྱས་པ་མི་སྣང་བ་དང་། ཉན་ས་ཡང་འདི་ཡིན་གཅིག་མ་རྙེད་པས་འདིའི་དོན་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་བྱུང་ཡང་། བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་བྱས་ནས་འགྲེལ་པ་དང་འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་དོན་ལ་ཡང་ལེགས་པར་བལྟས་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་རྗེ་བཙུན་ཆ་པ་ཆོས་ཀྱི་སེང་གེས་མདོ་འདིའི་དོན་ལེགས་པར་བཤད་ནས་དགག་སྒྲུབ་བྱས་པར་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །”[9]ཞེས་འཁོད་ཡོད། འགྱུར་བྱང་དེ་གཞིར་བཟུང་ན་ཁོང་གིས་མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་འགྱུར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་གཟིགས་པ་དང་། རྔོག་ལོ་དང་ས་ལོས་བསྒྱུར་བའི«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་འགྱུར་དུམ་བུ་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་ཞིང་། ད་དུང་སློབ་དཔོན་ཕྱྭ་བས་མཛད་པའི་མདོའི་འགྲེལ་པའང་ཡོད་པ་གསལ། གཞན་བོད་འགྲེལ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་བསྡུས་ཙམ་ལས་མེད་ཅིང་ཉན་ས་ཡང་ཡག་པོ་ཞིག་རྙེད་ཀྱི་མེད་པའི་སྐོར་གསལ། གཞན་ཁོང་དང་དུས་ཐོག་རགས་པ་མཉམ་པའི་རྒྱལ་ཚབ་དར་མ་རིན་ཆེན་གྱིས་མཛད་པའི«ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་རྣམ་བཤད་མཐའ་འཛིན་གྱི་གདུང་བ་འཇོམས་བྱེད་རིགས་པའི་རྒྱ་མཚོ»ཞེས་པའི་སྦྱར་བྱང་དུ། “འགྱུར་འདི་མ་གཏོགས་རྩ་བ་དང་རང་འགྲེལ་གྱི་འགྱུར་གཞན་ཡོད་པར་གྲགས་ནའང་མ་རྙེད་ཅིང་། བོད་ཀྱི་དགེ་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱས་པའི་བསྡུས་དོན་དང་། རྣམ་བཤད་སོགས་ཀྱང་མ་རྙེད་པས་རྩ་འགྲེལ་གྱི་ཚིག་དོན་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ་དང་། སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བཤད་དཔང་ལོ་ཙཱ་པ་བློ་གྲོས་བརྟན་པས་བསྒྱུར་བ་འདི་དང་འགྱུར་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པ་མང་བ་གཅིག་ཡོད་པ་ལ་དཔྱད་ནས་བྱས་པའོ། །”[10]ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁོང་གིས་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གྱི་འགྱུར་ཁོ་ན་ལས་གཟིགས་མེད་པ་དང་། བོད་མིས་བརྩམས་པའི་འགྲེལ་པ་གང་ཡང་མ་རྙེད་པ་གསལ། འགྲེལ་པ་དེ་གཉིས་ཀར་ད་ལྟའི«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་འགྱུར་དེ་དཔང་ལོས་བསྒྱུར་བའི་འགྲེལ་བཤད་དང་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པར་གསུངས། དཔང་ལོའི་སྐབས་སུ་ད་ལྟ་བཞུགས་པའི་འགྱུར་དེ་གཉིས་ཀ་བྱུང་ཟིན་པས་དཔང་ལོས་དེ་གཞིར་བཟུང་གིས་མི་བསྒྱུར་བ་ལ་བརྟག་ན་ཁོང་གིས་འགྱུར་གཞན་ཞིག་ཀྱང་གཟིགས་པ་ཡིན་སྲིད། བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས«ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་གཉིས་ཀ་བོད་དུ་འགྱུར་ཡང་ད་བར་འཆད་ཉན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་བྱུང་མེད་ལ་བོད་འགྲེལ་ཡང«རྣམ་འགྲེལ»སོགས་དང་བསྡུར་ན་ཧ་ཅང་ཉུང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་ཁག་གཅིག་གིས«ཀུན་བཏུས»སུ་ནང་རིག་པའི་བརྗོད་དོན་གལ་ཆེན་རྣམས་བདེན་པར་སྒྲུབ་མེད་པས་དང་། «རྣམ་འགྲེལ»ལེའུ་གཉིས་པར་ནང་རིག་གི་བརྗོད་དོན་གལ་ཆེན་རྣམས་བདེན་པར་བསྒྲུབས་པས་བོད་མིས་ཕྱི་མ་ལ་གལ་ཆེན་དང་སྔ་མ་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པར་སྨྲ་ཡང་། དོན་ལ་དེ་ལྟར་མིན་ཏེ། བོད་དུ་བསྟན་པ་སྔ་དར་གྱི་སྐབས་སུ«རིགས་ཐིགས»ལ་འཆད་ཉན་གཙོ་བོ་བྱེད་པ་ནི། «དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ»རུ«རིགས་ཐིགས»སྐོར་གྱི་གཞུང་ལྔ་འགྱུར་བ་འཁོད་ཡོད་ཅིང་། ལྷག་ཏུ«དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་མའི»ནང་དུ། “ན་ཡ་བིན་དྷུའི་བརྗེད་བྱང་། བམ་པོ། ན་ཡ་བིན་དྷུའི་སྐབས་ཀྱི་བརྗེད་བྱང་། ཤུ་ལོག”[11]ཅེས་པ་གཉིས་འཁོད་ཡོད་ཅིང་། འདིའི་ན་ཡ་བིན་དྷུ་ནི«རིགས་ཐིགས་»ཀྱི་སྐད་དོད་ཡིན་ པས་བོད་མིས་བརྩམས་པའི«རིགས་ཐིགས་»ཀྱི་འགྲེལ་པ་ཡོད་པ་ལས་ཀྱང་ཤེས། ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་རྔོག་ལོའི་དུས་ནས་ས་པཎ་གྱི་རྗེས་ཙམ་གྱི་བར་དུ«རྣམ་ངེས»ལས«རྣམ་འགྲེལ»ལ་འཆད་ཉན་གཙོ་བོ་བྱ་བའི་སྲོལ་བྱུང་མེད་པའང་། འགོས་ཀྱི«དེབ་སྔོན»དུ། “འུ་ཡུག་པས་ས་སྐྱར་ས་པཎ་ལ་རྣམ་འགྲེལ་གསན་ནས་དེར་བཤད་པ་མཛད་པས་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཞང་མདོ་སྡེ་དཔལ་ལ་སོགས་པའི་སློབ་མ་མང་དུ་བྱུང་ཞིང༌། དིང་སང་གི་བར་དུ་རྣམ་འགྲེལ་དར་བའང་པཎ་ཆེན་དང་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དྲིན་ཡིན། གསང་ཕུ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཁོ་བོ་གཞོན་པའི་དུས་ན་རྣམ་ངེས་ཀྱི་བདག་པོ་མཛད་པ་ལས། དིང་སང་ནི་རྣམ་འགྲེལ་བར་གྱུར་ཏོ། །”[12]ཞེས་གསུངས་པ་ལས་ཤེས་ཐུབ། འོན་ཀྱང«རིགས་ཐིགས»དང«རྣམ་ངེས»ནི«ཀུན་བཏུས»བཞིན་དུ་གཏན་ཚིགས་རིག་པའི་སྐོར་གྱི་བརྗོད་གཞི་རྣམས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ལས«རྣམ་འགྲེལ»ལེའུ་གཉིས་པར་འཁོད་པའི་ནང་ཆོས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་གལ་ཆེན་རྣམས་མི་གསལ། འོ་ན་ཕྱིས་སུ«རྣམ་འགྲེལ»ལ་འཆད་ཉན་གཙོ་བོ་བྱེད་པ་ཅི་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེའི་ནང་དུ«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གལ་ཆེན་རྣམས་འདུས་པ་མ་ཟད་དེ་དག་རིགས་པའི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ནས་མཐའ་དཔྱད་དེ་གསུངས་པས་དེ་ལ་འཆད་ཉན་བྱས་ན«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་བརྗོད་བྱ་གལ་ཆེན་རྣམས་ཞིབ་ཚགས་པོས་གོ་བར་ནུས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་ཚབ་བྱེད་པ་ཡིན། རྒྱ་གར་དུ་ཡང་ཆོས་གྲགས་ཀྱི་རྗེས་སུ«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»ལས«ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ»གྱི་འཆད་ཉན་རྒྱས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པའི་གྲངས་འབོར་བསྡུར་བས་ཀྱང་ཤེས་ཐུབ།གཉིས། བོད་འགྱུར«རང་འགྲེལ»འདི«རང་འགྲེལ»དངོས་ཡིན་མིན་གྱི་དོགས་པ། དེ་ཙམ་ཞུས་རྗེས་ད་ལྟ«ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད«རང་འགྲེལ»ཡིན་མིན་ལ་དཔྱད་གཞིའི་ཕྱིར་དུ་ཅུང་ཟད་སྤྲོས་ཏེ་བཤད་པར་བྱ། དེ་ཡང་ཆོས་མཆོག་གི«འཐད་ལྡན»དུ«རྣམ་ངེས»ཀྱི་མཇུག་ཏུ་འཁོད་པའི་ཤོ་ལོ་ཀ་ཞིག་གི་དགོངས་པ་འགྲེལ་སྐབས། “ཅི་སྟེ་གལ་ཏེ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བསྟན་པར་འདོད་ན། ཅི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལ་ལ་སྤོང་སྟེ། དཔེར་ན་འདི་ནི་ངེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་པ་ལ་མ་ཡིན་ལ་འགལ་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚུལ་གསུམ་པ་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་པར་བཤད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་སྦྱར་རོ་ཞེ་ན། བཤད་པ། མདོ་དག་གིས་བསྟན་གྱི། འགྲེལ་པས་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འགྲེལ་པ་ནི་འདི་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དབང་ཕྱུག་སྡེ་དང་དེའི་ཕྱོགས་པ་གཞན་སྔ་མ་དག་གིས་ནི་འགྲེལ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བྱས་སོ། །མདོ་ནི་འགྲེལ་པའི་དབང་གིས་གཞུང་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བཤད་དོ། །ཅི་ལྟར་ན་དེ་སློབ་དཔོན་གྱི་གཞུང་ཡང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དོན་ཡོད་དེ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ལུགས་རྟོག་གེའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་གཟིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་འགལ་བ་ནི་དེའི་མ་ཡིན་ནོ། །”[13]ཞེས་སོགས་གསུངས་ཡོད། དེ་ཡང་རྗེས་ཁྱབ་ལས་ལྡོག་ཁྱབ་ལོགས་སུ་སྨོས་པའི་དགོས་པ་ནི་“མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་པ་ལ་མ་ཡིན་ལ་འགལ་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་པ་དེ་དབང་ཕྱུག་སྡེའི་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། «རྣམ་ངེས»རང་དོན་ལེའུར། “དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལྡོག་པ་འགྲུབ་མོད་ཀྱི། མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། གཞན་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འགལ་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །”[14]ཞེས་རྗེས་ཁྱབ་ལས་ལོགས་སུ་ལྡོག་ཁྱབ་སྨོས་པའི་དགོས་པ་བཤད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མའི་འདོད་ཚུལ་ཞིག་བཀོད་ཡོད་ཅིང་། ཕྱོགས་སྔ་མ་དེ་དབང་ཕྱུག་སྡེ་ཡིན་པ་དེའི་ཐད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་གིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་རུ[15]ཁོང་གི་བཞེད་ཚུལ་ཞིབ་པར་བཀོད་པ་ལས་ཤེས་སོ། །འདོད་ཚུལ་དེ«རྣམ་ངེས»སུ་བཀག་ནས་རང་ལུགས་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་གི་ཚུལ་དངོས་སུ་སྟོན་པའི་སྦྱོར་བ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད་པ་གོ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་པར་གསུངས། ཡ་མཚར་བ་ཞིག་ལ་གོང་གི་ཕྱོགས་སྔ་མའི་གཞུང་དེ«ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»དུ་ཡང་ཇི་བཞིན་དུ་བྱུང་བ་མ་ཟད། འདིར་ཡང་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་གཞུང་འཆད་ནས་ཡང་གོང་གི་གཞུང་དེ་དོར་ཏེ་རང་གིས་གཞན་དུ་བཤད་པ་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ལ་བསམས་ན་ཕྱོགས་སྔ་མས་ཀྱང་དེ་ཉིད«རང་འགྲེལ»གྱི་གཞུང་ཚིག་ཏུ་བཞེད་པར་སྙམ། བོད་དུ་ནི་ཕལ་མོ་ཆེ་ལ«རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ནཱ་ལེནྡྲའི་མཁན་རབས་གསུམ་པ་དགེ་བ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་མཛད་པའི«ཀུན་བཏུས་»ཀྱི་འགྲེལ་པ་རུ་ད་ལྟ་བོད་དུ«ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད«རང་འགྲེལ»མིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཁག་གཅིག་གསུངས་པ་ལས་རྒྱུ་མཚན་གཞན་རྣམས་དེ་ཙམ་གལ་ཆེ་བར་མི་སྣང་། འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད«རང་འགྲེལ»མིན་པ་དེ་སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གི་དགོངས་པ་ཡིན་པ་དང་། དེའི་ཁུངས་སུ་གོང་གི«འཐད་ལྡན»གྱི་ལུང་དེ་དྲངས་པ་དཔྱད་གཞི་ཆེ་སྟེ། གོང་དུ་དྲངས་པའི«འཐད་ལྡན»གྱི་ཚིག“མདོ་དག་གིས་བསྟན་གྱི། འགྲེལ་པས་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འགྲེལ་པ་ནི་འདི་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་དང་། “ཅི་ལྟར་ན་དེ་སློབ་དཔོན་གྱི་གཞུང་ཡང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དོན་ཡོད་དེ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ལུགས་རྟོག་གེའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་གཟིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་འགལ་བ་ནི་དེའི་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་པ་དག་ལ་བལྟས་ན་དེ་ཉིད«རང་འགྲེལ»མིན་པར་གསུངས་སམ་སྙམ་པ་འདུག་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་བོད་འགྱུར་རྒྱལ་དབང་བློའི་འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ། “གང་ལ་འཇམ་པའི་དཔལ་འདིས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྗེས་སུ་ཡང་དག་བྱུང་གང་དེ་ལས་འགྲོ་བས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་གྱུར་ཚད་མ་འགྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན་དེ། །ཀུན་ནས་ཕྱེ་སྟེ་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བློ་ལྟར་དེ་ཉིད་དོན་ཅན་བཤད་པ་འདི་བྱས་ལས། །”[16]ཞེས་བྱུང་བ་ལས་དེ་ཉིད«རང་འགྲེལ»ཡིན་པ་བཞེད་པ་གསལ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚབ་ཆོས་རྗེའི«ཀུན་བཏུས»ཀྱི་འགྲེལ་པ་རུ། ཁོང་གི་བླ་མ་རྗེ་རེད་མདའ་བས་“མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་པ་ལ་མ་ཡིན་ལ་འགལ་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་པའི་ཚིག་དེ་དབང་ཕྱུག་སྡེས་ཕྱོགས་གླང་གི«རང་འགྲེལ»ལ་བསྣན་པ་བཏབ་པར་བཞེད་པའི་སྐོར་བཀོད་ཡོད། དེས་ན་གོང་གི«འཐད་ལྡན»གྱི་གཞུང་ཚིག་སྟེ། “འགྲེལ་པ་ནི་འདི་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་པ་དང་། “དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་འགལ་བ་ནི་དེའི་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་པ་དག་གིས་ཀྱང་“མེད་པ་ཉིད་ལ་མེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་པ་ལ་མ་ཡིན་ལ་འགལ་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །”ཞེས་པའི་གཞུང་ཚིག་དུམ་བུ་དེ་ཉིད«རང་འགྲེལ»གྱི་གཞུང་མིན་པར་བསྟན་གྱི། «རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་པའི་གཞུང་ཧྲིལ་པོ་སློབ་དཔོན་གྱི་མིན་པར་སྟོན་པར་མི་བཞེད་དེ། «རྣམ་ངེས་ཊཱིཀ་ཆེན»གྱི་མཇུག་ཏུ། “འདི་དག་གིས་ནི་མདོ་མཛད་པའི་རང་འགྲེལ་ལ་སློབ་དཔོན་གཞན་གྱིས་ལྷད་བཅུག་པར་བསྟན་ཏོ། །”[17]ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །མཁས་གྲུབ་རྗེའི«ཚད་འབྲས་ཆེན་མོ»རུ་ཡང་། “རང་འགྲེལ་རྐྱང་པའི་འགྱུར་རྙིང་ནི། དབང་ཕྱུག་སྡེའི་འཆན་བུ་དཀྱུས་སུ་ཤོར་བའི་རྒྱ་དཔེ་མ་དག་པ་ལས་བསྒྱུར་བར་སྔ་མ་དག་ལ་གྲགས་པ་ལྟར་གྱི་སྐྱོན་མང་དུ་ཡོད་པར་མངོན་པས་འགྲེལ་བཤད་དང་བསྟུན་ནས་ལེགས་པར་དཔྱད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་རྩ་བའི་དོན་བཤད་དགོས་སོ་ཞེས་ཀྱང་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུང་ཞིང༌།”[18]ཞེས་འཁོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང«རང་འགྲེལ»ཡིན་པ་སློབ་དཔོན་ཆོས་གྲགས་རང་གི་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། «རང་འགྲེལ»གཞན་དོན་ལེའུར་བྱུང་བའི་“དཔེར་ན་སྒྲ་མཉན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །བུམ་པ་རྟག་གོ །ཚད་མས་གཞལ་བར་བྱ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ་”ཞེས་སོགས་དང་། “འདི་ལྟར་དཔེར་ན་ཡན་ལག་ཅན་ནི་ཡན་ལག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སྲང་མཐོ་དམན་གྱི་བྱེ་བྲག་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །་”ཞེས་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྩ་རྐྱང་དུ་མི་གསལ་བའི«རང་འགྲེལ»གྱི་གཞུང་མང་པོ་ཞིག་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་གཞུང་ཡིན་པ་གཞིར་བཟུང་གིས་ཚིག་དོན་ཞིབ་ཏུ་འགྲེལ་པ་མཛད་པ་ལས་ཤེས་སོ། །དེས་ན་རེད་མདའ་བ་སོགས་ཀྱིས་དབང་ཕྱུག་སྡེའི་མཆན་བུ་ཤོར་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་འཁོད་མེད་ཀྱང་། འདི་ཉིད་ཆོས་གྲགས་ཀྱིས«རང་འགྲེལ་དུ»བཞེད་པ་ལ་གོང་གི་གཞུང་དུམ་བུ་དེར་དགག་པ་མཛད་ཅིང་། གཞན་ཕྱོགས་གླང་གི་གཞུང་དུ་ཁས་བླངས་ནས་གང་ལ་ཡང་དགག་པ་མཛད་པ་མི་གསལ་བས་དེ་ནི་མཆན་བུ་ཞིག་ལས་ཕྱོགས་གླང་གི་གཞུང་ཡིན་མི་སྲིད་དགོངས་པར་སྣང་།གསུམ། «དེབ་སྔོན»དུ་འཁོད་པའི་ཞ་མ་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བྱུང་བ། འདིའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཞ་མ་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བྱུང་བ་རྒྱས་པ་གང་དུའང་མ་མཇལ་མོད་འོན་ཀྱང་འགོས་ཀྱི«དེབ་སྔོན»དུ་ཅུང་ཟད་བསྡུས་པ་འཁོད་པ་འདི་ལྟར། “ཡུལ་ཕ་དྲུག་ན། ཡབ་བྱི་བ་ཧབ་ཤ་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་དངོས་ཞ་མ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ་ཧ་ལུ་མནྟ་ཡིན་ཟེར། དེའི་ཆུང་མ་རྒྱ་གར་ལྷ་མོ་ནི། བལ་མོ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་གྱི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཟེར། དེ་གཉིས་ལ་སྲས་ལྕམ་སྲིང་དྲུག་འཁྲུངས་པའི་ཆེ་བ་ཞ་མ་རྒྱ་ལེ་བྱ་བ་དགེ་བཤེས་སྙེ་མ་བའི་ཐད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་། མཚན་རིན་ཆེན་འོད་ཟེར་དུ་བཏགས། འཕགས་ཡོག་དུས་གསུམ་ལ་མཁས། དེའི་འོག་རྒྱལ་ཆུང་སྟེ། ཡང་ཁྱེད་བླ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་མདོ་རྒྱུ་འཕྲུལ་སེམས་ཕྱོགས་གསུམ་ག་ལ་མཁས་པ་ཞིག་བྱུང་། དེ་འོག་སེང་གེ་རྒྱལ་པོ་སྟེ།”[19]ཞེས་འཁྲུངས་ཡུལ་ཕ་དྲུག་དང་། ཡབ་ཞ་མ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་དང་། ཡུམ་རྒྱ་གར་ལྷ་མོ་གཉིས་ལ་སྲས་ལྕམ་སྲིང་དྲུག་ཡོད་པའི་གསུམ་པ་ཡིན་པར་གསུངས། ཞ་མ་མ་གཅིག་ཅེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་མ་ལོ་ཙཱ་བ་རྨ་བན་ཆོས་འབར་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་མ་དེ་ཡང་ཡབ་ཡུམ་འདི་གཉིས་ཀྱི་སྲས་བཞི་པ་ཡིན་པས་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་དང་འདི་གཉིས་མིང་སྲིང་ཡིན། སྲས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་བྱུང་བ་ལ་བལྟས་པས་ཀྱང་ཁྱིམ་རྒྱུད་འདིར་མཁས་པའི་སྐྱེས་བུ་མང་པོ་བྱོན་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ཞིབ་པ«དེབ་ཐེར་སྔོན་པོའི»དུམ་བུ་བཞི་པ་རྨ་ལོ་ཙཱ་བ་དང་ཞ་མ་ལྕམ་སྲིང་གིས་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་བསྐྱངས་པའི་སྐབས་ཞེས་པར་གསལ། གོང་གི་དེའི་འཕྲོར། “རྨ་ལོ་དང་པུ་ཧྲངས་པ་དང་ག་རོང་ལོ་ཙཱ་བ་དང་རྔོག་ལོ་རྣམས་ལ་ལོ་ཙཱ་བསླབས་ཤིང་མཁས་པར་མཁྱེན་པས། ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་རང་འགྲེལ་དང་བཅས་པ་བསྒྱུར་ཞིང་། དིང་སང་གི་བར་དུ་ཚད་མ་བ་རྣམས་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན། ཆོས་ཆོས་ཉིད་རྣམ་འབྱེད་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་བསྒྱུར་སྣང་།”ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བལྟས་ན་ཁོང་གིས་རྨ་ལོ་སོགས་ཀྱི་མདུན་ནས་ལོ་ཙཱ་སློབ་པ་ལས་རྒྱ་གར་སོགས་སུ་སོང་བའི་སྐོར་མི་གསལ། འོན་ཀྱང་འོག་ཏུ་འགོད་འགྱུར་གྱི«བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ»ཞེས་པའི་འགྱུར་བྱང་ལ་བརྟག་ན་བལ་ཡུལ་དུ་ནི་ཕེབས་སམ་སྙམ་པ་ཞིག་ཡོད། འདིའི་རྨ་ལོ་ནི་ཞ་མ་མ་གཅིག་གི་ཁྱོ་ག་གཉིས་པ་སྟེ་རྨ་བན་ཆོས་འབར་ཞེས་པའི་ལོ་ཙཱ་བ་དེ་ཡིན། དེའི་འཕྲོར། “བཀའ་བཞི་ཤེས་ཤིང་། དབུས་སུ་ཡུངས་དཀར་བྲེ་ཕྱེད་ཙམ་དང་གསུམ་གྱི་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་གྲྭ་པ་བསྐྱངས། ཕྱིས་རི་བོ་རྩེ་ལྔ་ལ་གཤེགས་ཏེ། དེ་ནས་ཕྱིར་མ་བྱོན། འབྱོན་ཁར་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞུས་པས། ཞ་མ། ཕ་དྲུག་གཏན་ཡུལ་ནི་མིན། རྩེ་ལྔར་སོང་ལ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་ཤིག་དེ་ནས་འོ་སྐོལ་ཕ་སྤད་དགའ་ལྡན་དུ་དུས་བྱའོ་གསུང་ངོ་། །”ཞེས་གྲྭ་སློབ་བསྐྱངས་པའི་མཛད་འཕྲིན་རྒྱས་ཤིང་། མཐར་རི་བོ་རྩེ་ལྔར་ཕེབས་ནས་ཕྱིར་མ་ཕེབས་པར་གཤེགས། ཁོང་གི་འཁྲུངས་གཤེགས་ཀྱི་ལོ་ཚིགས་གསལ་པོར་འཁོད་པ་མ་མཇལ་ཡང་། ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་ནི་སྲས་ལྕམ་སྲིང་དྲུག་གི་གསུམ་པ་དང་དེའི་འོག་མ་ཞ་མ་མ་གཅིག་ཡིན་པ་དང་། མ་གཅིག་དེ་ཉིད་སྤྱི་ལོ(1062)ཆུ་སྟག་གི་ལོར་འཁྲུངས་པ་ཡང«དེབ་སྔོན»དུ་འཁོད་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ལས། “དེ་འོག་མ་གཅིག་ཡིན། དེ་ཡང་རྨ་ལོ་ཙཱ་བ་དེ། ཇོ་བོ་རྗེ་ལྷ་གཅིག་བོད་དུ་བྱོན་ནས་མངའ་རིས་སུ་ལོ་གསུམ་བཞུགས་རྗེས་ཤིང་ཕོ་སྤྲེའུའི་ལོ་ལ་འཁྲུངས་ཤིང༌། བཅུ་དགུ་བཞེས་པ་ཆུ་ཕོ་སྟག་གི་ལོ་ལ་མ་གཅིག་འདི་འཁྲུངས།”[20]ཞེས་སོ། །དེས་ན་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་ནི་སྤྱི་ལོ1060ཡར་མར་ཙམ་ལ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་ཚོད་དཔག་བྱེད་ཐུབ་ལ། འདས་ལོ་ཇི་བཞིན་ཤོད་དཀའ། «ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི»རྩ་འགྲེལ་གྱི་འགྱུར་བྱང་དུ་རྟེན་དགེ་བསྙེན་ཡིན་པ་འཁོད་ཡོད་ཀྱང«ཆོས་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ»ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར་བ«དེབ་སྔོན»དུ་འཁོད་པས་དེའི་འགྱུར་བྱང་དང་འདིས་བསྒྱུར་བའི«བསླབ་པའི་མེ་ཏོག་སྙེ་མ»ཞེས་པའི་འགྱུར་བྱང་དུ་དགེ་སློང་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པས་དང་པོ་རྟེན་དགེ་བསྙེན་ཡིན་པ་ལ་ཕྱིས་སུ་བསྙེན་པར་རྫོགས་ཡོད།བཞི། ཞ་མ་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའི་གཞུང་འགའ་ཞིག་གི་འགྱུར་བྱང་། ཁོང་གིས་བསྒྱུར་བའི«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»གྱི་འགྱུར་བྱང་དུ། “ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་པ་རྩོད་པ་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཐུགས་མངའ་པ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བ་སུ་དྷ་ར་རཀྵི་ཏ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་བསྙེན་སེང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།འཇམ་པའི་མགོན་པོའི་བཀས་བསྐུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་བསྟན་བཅོས་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་ཟབ་འདི། །རིགས་ལྡན་རྒྱལ་པོའི་བཀས་བསྐུལ་ནོར་འཛིན་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་སྡེ་བདུན་བཤད་མཁན་དང༌། །གཟུས་ཆུང་སྟོན་པའི་བཀས་བསྐུལ་དགེ་བསྙེན་སེང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་ཞ་མ་ལོ་ཙཱས་བསྒྱུར། །དགེ་གང་བསོད་ནམས་བཀས་བསྐུལ་འགྲོ་ཀུན་རིགས་ལམ་ལ་གནས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།། །།”[21]ཞེས་འཁོད་འདུག །ཚིག་རྐང་དང་པོས་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་བསྐུལ་ནས་ཕྱོགས་གླང་གི«ཀུན་བཏུས»བརྩམས་པ་དང་། གཉིས་པ་དང་གསུམ་པས་རིགས་ལྡན་རྒྱལ་པོས་བསྐུལ་ནས་ནོར་འཛིན་སྲུང་བ་དང་། གཟུས་ཆུང་སྟོན་པས་བསྐུལ་ནས་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་བསྒྱུར་བ་བསྟན། དེ་བཞིན«ཀུན་བཏུས»རྩ་བའི་འགྱུར་བྱང་དུ་ཡང[22]གོང་གི་དེ་དང་ཕལ་ཆེར་ཕྱོགས་འདྲ་ཞིག་འཁོད་ཡོད། ཚད་མའི་སྐོར་ནས་བསྒྱུར་བ«ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་དེ་གཉིས་ཙམ་ཡིན། གཞན«སྡེ་བསྟན»དབུ་མ<ཁི>བའི་ནང་དུ་བཞུགས་པའི«བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བླངས་པའི་བཤད་པ་བསླབ་པའི་མེ་ཏོག་སྙེ་མ»ཞེས་པའི་འགྱུར་བྱང་དུ། “བསླབ་པའི་མེ་ཏོག་སྙེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།བི་ཀྲ་མ་ལ་ཤཱི་ལའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་བཻ་རོ་ཙ་ན་རཀྵི་ཏའི་ཞལ་སྔ་ནས་སྦྱར་བའོ། །དབང་ཕྱུག་དམ་པའི་མངའ་བདག་བོད་རྗེ་ལྷ་བཙན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ནམ་མཁའ་དབང་ཕྱུག་བཙན་གྱི་བཀའ་ལུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་མ་ཏི་ཀཱི་རྟི་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་དང༌། གློག་སྐྱ་གཞོན་ནུ་འབར་གྱིས་བསྒྱུར་བ་ལས། སླད་ནས་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་མར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།”[23]ཞེས་མངའ་བདག་རྩེ་ལྡེའི་སྲས་དབང་ལྡེས་བཀས་བསྐུལ་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་མ་ཏི་ཀཱིརྟི་དང་མཉམ་དུ་བསྒྱུར་བ་འཁོད་ཅིང་། པཎྜི་ཏ་དེ་ནི་རྔོག་ལོའི་དུས་སུ་བོད་དུ་ཕེབས་པ་ཞིག་ཡིན། «སྡེ་བསྟན»སེམས་ཙམ<ཕི>བའི་ནང་དུ་བཞུགས་པའི་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་མཛད་པར་གྲགས་པའི«ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི»འགྱུར་བྱང་དུ། “ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། མགོན་པོ་བྱམས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཁ་ཆེའི་མཁན་པོ་མ་ཧཱ་ཛ་ན་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །”[24]ཞེས་འཁོད། «སྡེ་བསྟན»རྒྱུད<ནུ>བའི་ནང་དུ་བཞུགས་པའི་ «འཇམ་དབྱངས་སྨྲ་བའི་སེང་གེའི་སྒྲུབ་ཐབས»ཞེས་པའི་འགྱུར་བྱང་དུ། “རྩོད་པ་ཀུན་ལས་རྒྱལ་བར་ འགྱུར། །གཅན་གཟན་རྒྱལ་པོ་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པས། །དུར་ཁྲོད་ཝ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བརྒྱལ་བར་འགྱུར། །ཉོན་མོངས་དུག་རྣམས་འཇོམས་པའི་ཤེས་རབ་མཆོག །བདག་གིས་འཇམ་པའི་དཔལ་ལ་རབ་ཞུས་པས། །འགྲོ་རྣམས་ཤེས་རབ་གྲུ་ཡིས་འདོན་པར་ཤོག །རྗེ་བཙུན་དམ་པ་རྒྱ་གར་གྱི་གདམས་པ་རྫོགས་སོ། །”[25]ཞེས་པ་ཙམ་ལས་འཁོད་མེད་ཀྱང་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར་བ«སྡེ་བསྟན་དཀར་ཆག»ཏུ་གསུངས། «སྡེ་བསྟན»ཤེར་ཕྱིན<མ>འི་ནང་དུ་བཞུགས་པའི«བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ»ཞེས་པའི་འགྱུར་བྱང་དུ། “བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་པཎྜི་ཏ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བལ་ཡུལ་ཡེ་རང་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྗེ་བཙུན་བླ་མ་དམ་པ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་སྤྱན་སྔར་བོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཞུས་པའི་དུས་སུ། བླ་མ་ཆོས་སྟོན་པ་མ་བབས་གནང་བའི་ཉིན་པར་བོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་བཏོན་པ་ལ། བླ་མ་དམ་པས་ལོ་ཙཱ་བ་ལ་ཁོང་འདོན་པ་དེ་ཅི་ཡིན་གསུངས་པས། ལོ་ཙཱ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ལགས་ཞུས་པས། འོ་ན་བོད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པོའི་སྙིང་པོ་དར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་ཤེས་སམ་གསུངས་པ་ལ། ལོ་ཙཱ་བས་མ་འཚལ་ཞེས་ལན་བཏབ་པ་ལ། འོ་ན་ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་གདམས་ངག་བསྟན་གྱིས་གསུངས་ནས། སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་གནང་བ་ཟིན་རིས་བྲིས་ནས་ནན་ཏན་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་མ་དམ་པའི་ཞབས་ཀྱི་པད་མའི་སྦྲང་རྩི་སྨྱོ་ཆུ་འཐུངས་ནས་སུ། །སྐྱེ་མེད་བདེ་ཆེན་བུང་བ་སྨྱོན་པའི་ཁ་ལ་སུ་ཞིག་མཉན་དུ་ཡོད། །གལ་ཏེ་སྨྱོན་པའི་ཚིག་ལ་བདེན་པ་ཡོད་སྲིད་ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་སུ། །མཐུན་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བདེན་ན་ཡང་དོན་འདི་དགོངས་པར་ཞུ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཐབས་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་མེད་ཕྱིར། །ཐབས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །ལྟ་བ་རྣམས་ལས་ ལོག་རྣམས་དང་། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀྱི། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་བསྟན། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ། །འགྲོ་བའི་བདེ་སྒྲུབ་ཐབས་མཁས་སྟོན་པར་བྱེད། །གཞུང་གི་བདག་ཉིད་རིན་ཆེན་ལྟ་བུ་ལ། །དད་དང་གུས་པས་ཡང་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕན་སེམས་སྤྲོ་དགས་བྲིས་པའི་འགྲེལ་པ་འདི། །གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་དང་། །བསྟན་པའི་བྱ་བ་མཛད་པ་བདག་གི་སྨོན་ལམ་ཡིན། །ཆོས་ཉིད་བདེན་པས་དེ་ལྟར་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དེ་ཉིད་དང་། སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །”[26]ཞེས་འཁོད་ཡོད། འདིའི་པཎྜི་ཏ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ཞེས་པ་དེ་ཕ་དམ་པའི་སློབ་མ་རྒྱ་གར་ཕྱག་ན་ཞེས་པ་བོད་དུ་ཕེབས་པ་དེ་ཡིན་པར་སྣང་། གཞན«སྡེ་བསྟན»རྒྱུད<ཟི>བའི་ནང་དུ་ཞ་མ་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའི་སྒྲུབ་ཐབས་ཀྱི་སྐོར་ཉུང་ངུ་འགའ་བཅས་ཚང་མ«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་སོ། །ལྔ། གྲུབ་དོན། གོང་ཞུས་དེ་དག་བསྡུ་ན། «དཀར་ཆག་ལྡན་དཀར་མ»སོགས་སུ«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»འགྱུར་བ་འཁོད་མེད་པས«ཚད་མ་ཀུན་བཏུས»བོད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་སྣང་། ཕྱི་དར་གྱི་སྐབས་སུ་ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྱུར་བ་གཅིག་དང་མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་སྟེ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ལས་སྔ་མ«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་ཤིང་། ཕྱི་མ་པེ་ཅིང་དང་སྣར་ཐང་པར་མའི«བསྟན་འགྱུར»དུ་བཞུགས་ཡོད། མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་ནི་མེ་ཕོ་འབྲུག(1076)གི་ཆོས་འཁོར་ལ་ཕེབས་ཡོད་པས་སྐབས་དེ་ཤེད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཡིན་ཞིང་བྱུང་བ་ཞིབ་པ་གང་དུ་ཡང་མ་མཇལ། ཞ་མ་སེང་རྒྱལ་ནི་སྤྱི་ལོ(1062)ཆུ་སྟག་གི་ལོར་འཁྲུངས་པའི་ཞ་མ་མ་གཅིག་གི་གཅེན་པོ་ཡིན་པས་སྤྱི་ལོ(1060)ཡས་མས་ཙམ་ལ་འཁྲུངས་སམ་སྙམ་པ་ཡོད་ཅིང་། དུས་རགས་པ་ནི་རྔོག་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་སོགས་དང་མཉམ། ཁོང་གི་བྱུང་བ་ཐོར་བུ་ཞིག་འགོས་ཀྱི«དེབ་སྔོན»དུ་འཁོད་ཅིང་། «ཀུན་བཏུས»རྩ་འགྲེལ་སོགས་གཞུང་དང་སྒྲུབ་ཐབས་འགའ་ཞིག་བསྒྱུར་བ་རྣམས«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་ཡོད། «ཀུན་བཏུས་རང་འགྲེལ»དུ་གྲགས་པ་འདི་ཉིད«རང་འགྲེལ»དངོས་ཡིན་མིན་ལ་བོད་དུ་རྩོད་པ་བྱུང་ཡང་རྒྱ་གར་དུ་སློབ་དཔོན་ཆོས་གྲགས་དང་རྒྱལ་དབང་བློས«རང་འགྲེལ»ཡིན་པ་གཞིར་བཟུང་གིས་འགྲེལ་བ་མཛད་ཡོད། «རང་འགྲེལ»ལ«ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད»སློབ་དཔོན་རྒྱལ་དབང་བློས་མཛད་པ་དཔང་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་གྲོས་བརྟན་པས་པཎྜི་ཏ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་འགྱུར་དུ་མཛད་པ«སྡེ་བསྟན»དུ་བཞུགས་པ་ཕུད་གཞན་འགྲེལ་བཤད་རྒྱ་གར་མ་གང་ཡང་བོད་འགྱུར་བྱུང་མེད། འགྲེལ་བཤད་འདི་ནི«རང་འགྲེལ»གྱི་འགྱུར་དང་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བས«རང་འགྲེལ»གྱི་དོན་ཐད་ཀར་གོ་བ་ལ་བཀག་རྒྱ་ཐེབས་ཡོད། རྩ་བ་ལ་བོད་ཀྱི་མཁས་པས་བརྩམས་པའི་འགྲེལ་པ་འགའ་བཞུགས་ཀྱང«རང་འགྲེལ»ལ་འགྲེལ་བཤད་བརྩམས་པ་ཞིག་བྱུང་མེད། ད་ལྟ་བོད་དུ«ཀུན་བཏུས»གྱི་འཆད་ཉན་ནུབ་ཟིན་པས་དེ་ལ་ཞིབ་ཏུ་རྒྱུས་ཡོད་དཀོན་ནོ། །མཆན་དང་ལུང་ཁུངས།[1] ཉང་ཉི་མ་འོད་ཟེར། «ཆོས་འབྱུང་མེ་ཏོག་སྙིང་པོའི་སྦྲང་རྩིའི་བཅུད།» [M] བོད་ལྗོངས་བོད་ཡིག་དཔེ་རྙིང་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2010ལོའི་པར་ཐེངས་གཉིས་པ། ཤ434[2] ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ། «ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ།» «བསྟན་འགྱུར་དཔེ་བསྡུར་མ།» [G] པོད189 ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། ཤ424[3] «རྭ་ལོ་ཙཱ་བའི་རྣམ་ཐར»ལས། “དེའི་ཚེ་མངའ་བདག་རྩེ་ལྡེས་དབུས་གཙང་གི་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་དྲག་རིམ་རྣམས་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་ཆོས་འཁོར་བཙུགས་པ་དང་དུས་མཚུངས་པས། གཞིས་བྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་བོའི་བསུ་སྐྱེལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་བསུས་ཏེ་ཆོས་འཁོར་ལ་ཕེབས། རྔོག་ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ། གཉན་ལོ་ཙཱ་བ་དར་མ་གྲགས། བཙན་ཁ་བོ་ཆེ། ཁྱུང་པོ་ཆོས་བརྩོན། མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ། མང་འོར་བྱང་ཆུབ་ཤེས་རབ། དྭགས་པོ་དབང་རྒྱལ་རྣམས་དང་སྟབས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་། དེར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལེགས་པར་བསྐོར། ཟངས་འཁར་ལོ་ཙཱ་བས་ཚད་མ་རྒྱན་ཡང་དུས་དེར་བསྒྱུར།” ཞེས་གསུངས། རྭ་ཡེ་ཤེས་སེང་གེ །«རྭ་ལོ་ཙཱ་བའི་རྣམ་ཐར» [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1997ལོའི་པར་ཐེངས་ལྔ་བ། ཤ205[4] འགོས་ཀྱི«དེབ་ཐེར་སྔོན་པོ»ལས། “དེའི་སྲས་རྩ་ལྡེའི་རིང་ལ། མེ་ཕོ་འབྲུག་གི་ཆོས་འཁོར་ཞེས་བྱ་བ་དབུས་གཙང་ཁམས་གསུམ་གི་སྡེ་སྣོད་འཛིན་པ་ཆེན་པོ་ཕལ་ཆེ་བ་ཡང་འདུས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལེགས་པར་སོ་སོར་བསྐོར། ཟངས་དཀར་ལོ་ཙཱ་བས་ཚད་མ་རྒྱན་ཡང་དེའི་དུས་སུ་བསྒྱུར་བ་མཛད་དེ། སྤྱིར་ན་མངའ་རིས་སྟོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཞབས་ཏོག་བགྱིས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡུལ་གཞན་གང་ན་ཡང་མ་མཆིས། ཆོས་འཁོར་དེ་ལ་རྭ་ལོ་ཙཱ་བ་དང༌། གཉན་ལོ་ཙཱ་དང༌། ཁྱུང་པོ་ཆོས་བརྩོན་དང༌། བཙན་ཁ་བོ་ཆེ་དང༌། རྔོག་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་དང༌། མར་ཐུང་དད་པ་ཤེས་རབ་སྟེ་ལོ་ཙཱ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགྲུལ་ཚན་ལ་དྭགས་པོ་དབང་རྒྱལ་ཡང་ཡོད་དེ་ཆོས་འཁོར་དེ་ལ་སྙེགས།”ཞེས་གསུངས། འགོས་ལོ་ཙཱ་བ་གཞོན་ནུ་དཔལ། «དེབ་ཐེར་སྔོན་པོ།»སྟོད་ཆ། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1985ལོའི་དཔར་ཐེངས་དང་པོ། ཤ98[5][7] ཁང་དཀར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐལ་བཟང་། «རྒྱ་གར་གྱི་ཚད་མ་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་འཕེལ་རིམ་དང་ཚད་མ་རིག་པའི་ལོ་རྒྱུས།» སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2013ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤ202 ཤ202[6] སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བློ་གྲོས། «ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «སྡེ་བསྟན»ཚད་མ། <ཡེ> ཤ0627[8] འགྲེལ་བཤད་ལས། “ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་དང་ནི་གཞན་རྣམས་ཀྱིའང༌། །ལུགས་ལས་ཅུང་ཟད་ངེས་པར་བསྡུས་བྱས་ནས། །དེ་ལས་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །འབད་པས་རང་གིས་མངོན་པར་བརྟག་པར་བྱ། །”ཞེས་བྱུང་། (སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བློ་གྲོས། «ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «སྡེ་བསྟན»ཚད་མ། <ཡེ> ཤ1b)[9] ས་སྐྱའི་གཞུང་ཆེན་བཅུ་གསུམ་གྱི་གློག་རྡུལ་པར་མ་པོད119TSEMAརྟགས་ཅན་ལས་དྲངས།[10] བསོད་ནམས་དབང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྲིགས། «རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ་དཔེ་བསྡུར་མ།» [G] པོད། (ང) མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2019ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ ཤ536[11] དཔལ་བརྩེགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་སོགས། «དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་མ།» [M] མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2012ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ། ཤ56[12][19][20] འགོས་ལོ་ཙཱ་བ་གཞོན་ནུ་དཔལ། «དེབ་ཐེར་སྔོན་པོ།»སྟོད་ཆ། [M] སི་ཁྲོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1985ལོའི་དཔར་ཐེངས་དང་པོ། ཤ408 ཤ272-273 ཤ273[13] ཆོས་མཆོག «ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཊཱིཀ་འཐད་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»ཚད་མ།<ཚེ> <ཛེ>ཤ353[14] ཆོས་གྲགས། «ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»ཚད་མ། <ཅེ> ཤ338[15] ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་། «ཚད་མ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་འགྲེལ་བཤད།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»ཚད་མ། <ཚེ> ཤ411[16] སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་དབང་པོའི་བློ་གྲོས། «ཡངས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བཤད།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «སྡེ་བསྟན»ཚད་མ། <ཡེ> ཤ0627[17] བསོད་ནམས་དབང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྲིགས། «རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ་དཔེ་བསྡུར་མ།» [G] པོད། (ཉ) མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2019ལོའི་པར་ཐེངས་དང་པོ ཤ470[18] བསོད་ནམས་དབང་རྒྱལ་གྱིས་བསྒྲིགས། «རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ་དཔེ་བསྡུར་མ།» [G] པོད། (ཐ་སྟོད།) མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2019ལོ། ཤ266[21] སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་གླང་། «ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་རང་འགྲེལ།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «སྡེ་བསྟན»ཚད་མ། <ཅོ> ཤ0170[22] སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ། «ཚད་མ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་རྩ་བ།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»ཚད་མ། <ཅོ> ཤ0025[23] བཻ་རོ་ཙ་ན་རཀྵི་ཏ། «བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བླངས་པའི་བཤད་པ་བསླབ་པའི་མེ་ཏོག་སྙེ་མ།» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»དབུ་མ། <ཁི> ཤ0433[24] རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ། «ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»སེམས་ཙམ། <ཕི> ཤ0105[25] རྗེ་བཙུན་དམ་པ། «འཇམ་དབྱངས་སྨྲ་བའི་སེང་གེའི་སྒྲུབ་ཐབས» སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར»རྒྱུད། <ནུ> ཤ73a[26] པཎྜི་ཏ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ། «བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ།»སྡེ་དགེའི་པར་ཁང་གི་ཤིང་པར། «བསྟན་འགྱུར» ཤེར་ཕྱིན། <མ> ཤ294ཡོང་ཁུངས། ༢༠༢༢ལོའི«གཙང་གསུམ་རིག་གནས་ཞིབ་འཇུག»

བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་དང་ལྗོངས་ཏང་ཨུད་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་པུས་ཆོག་མཆན་གནང་བ་བརྒྱུད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི2025ལོ་འཁོར་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དཔེ་ཆ་བར་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའི་མཚན་གནས་སྤྲོད་པའི་དབྱར་དུས་ཀྱི་སྔོན་རྒྱུགས་ལྷ་སའི་སེ་ར་དགོན་དུ་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་དང་། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བོད་ཡན་ལག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ། བོད་ལྗོངས་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་གི་ཡོན་ཀྲང་སྒྲུབ་ཁང་ཐུབ་བསྟན་མཁས་གྲུབ་ཀྱིས་ཡུལ་དངོས་སུ་མཛུབ་ཁྲིད་གནང་བ་དང་སྦྲགས་གསར་འགོད་པའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་གནང་ནས། དབྱར་དུས་ཀྱི་སྔོན་རྒྱུགས་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་རེད། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ལྟར་དབྱར་དུས་ཀྱི་སྔོན་རྒྱུགས་གཏོང་འགོ་འཛུགས་སྐབས་དང་ཐོག་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བ་དང་། ཀྲུང་གོ་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་བོད་ཡན་ལག་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའི་མཚན་གནས་སྤྲོད་པའི་དཔྱད་བསྡུར་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ལོ་སེམས་དཔའ་འཕྲིན་ལས་ཆོས་བཟང་ནས་རྒྱུགས་གཏོང་འགོ་ཚུགས་པའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་གནང་ཞིང་། 2024ལོའི་ཟླ6པའི་ཚེས23ཉིན་ནས་ཚེས30ཉིན་བར། སེ་ར་དགོན་དང་། འབྲས་སྤུངས་དགོན། དགའ་ལྡན་དགོན། རྭ་སྟོད་དགོན། བཀྲས་ལྷུན་དགོན། བྱམས་པ་གླིང་དགོན། དཔའ་ཤོད་དགོན། དབྱེན་འདུམ་དགོན། བྱམས་ཁང་དགོན། འོག་ཐང་དགོན། རབ་བརྟན་དགོན། ཆོས་འཁོར་དགོན། ཡུན་ནན་བདེ་ཆེན་ཀྲོའུ་ཡི་སྲོང་བཙན་གླིང་དགོན་བཅས་ནས་ཡོང་བའི་རྒྱུགས་སྤྲོད་དགེ་འདུན་པ13དང་། དཔྱད་བསྡུར་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཁོངས་མི30དང་། དཔང་བཞུགས་དགེ་འདུན་པ580ལྷག་ཙམ་བཅས་དབྱར་དུས་ཀྱི་སྔོན་རྒྱུགས་ལ་ཞུགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུགས་སྤྲོད་དགེ་འདུན་པ13གྱིས་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་དང་། ཕར་ཕྱིན། དབུ་མ། མངོན་པ་མཛོད། འདུལ་བ་བཅས་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔའི་ནང་དོན་ཐད་རྟགས་གསལ་གཏོང་བ་དང་། དེ་ནས་རིག་གནས་ཤེས་བྱ་དང་སྐབས་དོན་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཡིག་རྒྱུགས་བཏང་རྗེས་མཐར2025ལོ་འཁོར་གྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དཔེ་ཆ་བར་དགེ་བཤེས་ལྷ་རམས་པའི་མཚན་གནས་སྤྲོད་པའི་དམ་འཇོག་ལ་ཞུགས་མཁན་གྱི་མཚན་ཐོ་དང་སྦྱངས་འབྲས་ཀྱི་ཨང་རིམ་གཏན་འཁེལ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད།རྩོམ་སྒྲིག་པ། རིག་གྲོལ།

མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གི་སྤྱི་བསྒྲགས་དྲ་བ་ལྟར་ན། སྤྱི་ཟླ་8པའི་ཚེས་26ཉིན། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ལི་ཐང་རྫོང་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ལན་ཆེ་གེ་མོར་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་དང་དེའི་མིང་གྲགས་ཐོབ་དབང་རྩོད་གཞིའི་གྱོད་གཞིའི་དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་ཡི་གེའི་འདྲ་བཤུས་དང་ཁྲིམས་ས་འཚོགས་པའི་འགུག་ཡིག་སོགས་སྤྱི་བསྒྲགས་བྱས་ནས་སྐྱེལ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།     སྤྱི་བསྒྲགས་ཀྱི་ནང་དོན་ལས་མངོན་པར། ཞུ་སྦྱོར་སྔ

ཟླ་9ཚེས་3ཉིན། ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་ཝུའུ་ཧུའུ་གྲོང་ཁྱེར་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་འདྲི་གཅོད་དང་པོ་བྱས་ནས། ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་ཧའོ་ཀྲོའུ་གྲོང་ཨུའི་དེ་སྔའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གི་དེ་སྔའི་ཧྲི་ཀྲང་ཏེང་ཀྲེན་ཞའོ་ཡིས་ལྐོག་རྔན་བླངས་པ་དང་འགན་དབང་གང་བྱུང་དུ་སྤྱད་པའི་གྱོད་གཞི་ཡོངས་བསྒྲགས་ངང་བཅད་ཁྲ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ། ལྐོག་རྔན་བླངས་པའི་བྱས་ཉེས་ཐོག་ནས་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་11བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། དངུལ་ཆད་མི་དམངས་ཤོག་སྒོར་ཁྲི་70གཅོད་རྒྱུ་དང་། འགན་དབང་གང་བྱུང་དུ་སྤྱད་པའི་བྱས་ཉེས་ཐོག་ནས་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་3དང་ཟླ་6བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད། དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་11དང་ཟླ་6ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་བཅད་པ་མ་ཟད། དངུལ་ཆད་མི་དམངས་ཤོག་སྒོར་ཁྲི་70བཅད་པ་རེད། དེའི་ལྐོག་རྔན་བླངས་པའི་ཉེས་གསོག་གི་ཐོབ་ཆ་ཁྲིམས་ལྟར་བདའ་འདེད་བཏང་ནས་རྒྱལ་མཛོད་ལ་གོང་འབུལ་ཞུ་དགོས། ཟླ་9ཚེས་3ཉིན། ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་ཝུའུ་ཧུའུ་གྲོང་ཁྱེར་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་འདྲི་གཅོད་དང་པོ་བྱས་ནས། ཨན་ཧུའེ་ཞིང་ཆེན་ཧའོ་ཀྲོའུ་གྲོང་ཨུའི་དེ་སྔའི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གི་དེ་སྔའི་ཧྲི་ཀྲང་ཏེང་ཀྲེན་ཞའོ་ཡིས་ལྐོག་རྔན་བླངས་པ་དང་འགན་དབང་གང་བྱུང་དུ་སྤྱད་པའི་གྱོད་གཞི་ཡོངས་བསྒྲགས་ངང་བཅད་ཁྲ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ། ལྐོག་རྔན་བླངས་པའི་བྱས་ཉེས་ཐོག་ནས་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་11བྱ་རྒྱུ་མ་ཟད། དངུལ་ཆད་མི་དམངས་ཤོག་སྒོར་ཁྲི་70གཅོད་རྒྱུ་དང་། འགན་དབང་གང་བྱུང་དུ་སྤྱད་པའི་བྱས་ཉེས་ཐོག་ནས་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་3དང་ཟླ་6བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད། དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་11དང་ཟླ་6ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུའི་ཐག་བཅད་པ་མ་ཟད། དངུལ་ཆད་མི་དམངས་ཤོག་སྒོར་ཁྲི་70བཅད་པ་རེད། དེའི་ལྐོག་རྔན་བླངས་པའི་ཉེས་གསོག་གི་ཐོབ་ཆ་ཁྲིམས་ལྟར་བདའ་འདེད་བཏང་ནས་རྒྱལ་མཛོད་ལ་གོང་འབུལ་ཞུ་དགོས།

ཟླ8པའི་ཚེས20ཉིན། ཞོན་ཧྭ་རྫོང་ཉེས་དོན་ཉེན་རྟོག་རུ་ཆེན་གྱིས་ལས་གཞི་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པར་ཁ་གཡར་ནས་མགོ་སྐོར་བཏང་བའི་གྱོད་གཞི་ཞིག་རྩད་ཆོད་དེ་ཉེས་གསོག་དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན2འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་རེད། གྱོད་གཞི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དངུལ་གྲངས་སྒོར་ཁྲི20ཟིན། ད་ལོའི་ཟླ7པའི་ཟླ་མགོར། གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ཀྲང་ཆེ་གེ་མོས་གྲོགས་པོས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་བརྒྱུད། དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་མའོ་ཆེ་གེ་མོ(སྐྱེས་པ། ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ཧོང་ཀྲུང་གི་མི)ངོ་ཤེས་ཤིང་། རྗེས་སུ་མའོ་ཆེ་གེ་མོས་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ལ་རང་རྫོང་གི་སྡེ་བ་ཞིག་གི་བགྲོད་ལམ་སྲ་འགྱུར་གྱི་ལས་གཞི་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དང་། ངོ་སྤྲོད་གྲོན་དངུལ་དང་བྱེ་མ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་གྲོན་དངུལ་བསྡུ་བའི་མིང་ཐོག་ནས་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ཀྲང་ཆེ་གེ་མོའི་ལག་ནས་སྒོར་ཁྲི17བླངས་པ་རེད། གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ཀྲང་ཆེ་གེ་མོས་ལས་གཞི་མགོ་བརྩམ་པར་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་སྐབས། འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ལས་གཞི་དེ་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་གསལ་བཤད་བྱས་པས། ཁོས་དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་མའོ་ཆེ་གེ་མོར་འབྲེལ་གཏུག་བྱས་ནས་ཐག་གཅོད་བྱ་དགོས་པའི་རེ་བ་བཏོན་པ་ན། མའོ་ཆེ་གེ་མོས་ད་དུང་ཉིན་འགར་སྒུག་དགོས་ཚུལ་བཤད། གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ཀྲང་ཆེ་གེ་མོས་སྒུག་པའི་སྐབས་སུ། དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་ཧོ་ཆེ་གེ་མོས(སྐྱེས་པ། ཞོན་ཧྭ་ཡི་མི)རང་འགུལ་ངང་ཀྲང་ཆེ་གེ་མོར་འབྲེལ་གཏུག་བྱས་པར་མ་ཟད། ཁོ་ལ་བགྲོད་ལམ་སྲ་འགྱུར་གྱི་ལས་གཞི་གཞན་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་རྗེས། ལས་གཞི་ངོ་སྤྲོད་གྲོན་དངུལ་སྒོར་ཁྲི3དགོས་པར་བཤད། གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ཀྲང་ཆེ་གེ་མོས་གྲོན་དངུལ་སྤྲད་རྗེས་ལས་ཀའི་མགོ་བརྩམས་མོད། འོན་ཀྱང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་གིས་ལམ་དུམ་དེར་ཨར་ལས་ཀུང་སི་གཞན་ཞིག་གིས་བདག་བྱས་ཟིན་པར་མ་ཟད། ད་དུང་ལས་མཚམས་བཞག་པའི་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་གསལ་བཤད་བྱས། ཟླ8པའི་ཚེས12ཉིན། ཀྲང་ཆེ་གེ་མོས་ད་གཟོད་གོ་རྟོགས་སད་ནས་ཉེན་རྟོག་པར་གྱོད་དོན་སྙན་སེང་ཞུས། སྙན་སེང་འབྱོར་རྗེས། ཉེས་དོན་ཉེན་རྟོག་རུ་ཆེན་གྱིས་མྱུར་དུ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཏེ། མགྱོགས་མྱུར་ངང་དོགས་ཡོད་ཉེས་ཅན་མའོ་ཆེ་གེ་མོ་དང་ཧོ་ཆེ་གེ་མོ་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་གསོག་གི་དོན་དངོས་རྩད་ཆོད་པར་མ་ཟད། ཁུངས་སྣེ་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཟླ8པའི་ཚེས20ཉིན་རྫོང་མཁར་གྱི་ཟ་ཁང་ག་གེ་མོ་ནས་ཁོ་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱས། མིག་སྔར། མའོ་ཆེ་གེ་མོ་དང་ཧོ་ཆེ་གེ་མོ་གཉིས་རྫོང་སྤྱི་བདེ་ཅུའུ་ཡིས་ཉེས་དོན་བཀག་ཉར་བྱས་ཟིན་པ་དང་། གྱོད་གཞི་མུ་མཐུད་དུ་ཐག་གཅོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། རྩོམ་སྒྲིག་པ། སངས་བཀྲ།

ས་གནས་དེ་གའི་དུས་ཚོད་ཟླ་9ཚེས་2ཉིན། ཨུ་རུ་སུའི་རྒྱལ་ཕྲན་མཉམ་འབྲེལ་མྱུལ་ཞིབ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་བརྡ་ཁྱབ་ནང་། ལེ་ཉིན་ཀེ་ལེ་དམག་ཁུལ་ཁང་གི་དམག་སྤྱི་གཞོན་པ་མུའུ་མིང་ཀྲ་ནོ་ཧྥུ་ལ་ལུའུ་པུའུ་སྒོར་ཁྲི་2000ལས་བརྒལ་བའི་ལྐོག་རྔན་བླངས་པའི་དོགས་གཞི་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གྱོད་ཐོ་བཀོད་ནས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཅེས་འཁོད་ཡོད།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། མུའུ་མིང་ཀྲ་ནོ་ཧྥུ་ཡིས་དམག་ཁུལ་དུ་གཙོ་བོ་དངོས་ཟོག་དང་ལག་རྩལ་འགན་སྲུང་གི་ལས་དོན་གྱི་འགན་འཁུར་གྱི་ཡོད།

ཉེ་ཆར། དིང་རི་རྫོང་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ཡོངས་བསྒྲགས་ངང་ཁྲིམས་ར་འཚོགས་ནས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་མེ་མདའ་ཉོ་ཚོང་བྱས་པའི་གྱོད་གཞི་ཞིག་ལ་འདྲི་ཞིབ་བྱས་པ་དང་། ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་འཕྲིན་ཆེ་གེ་མོ་དང་བཀྲ་ཆེ་གེ་མོས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་མེ་མདའ་ཉོ་ཚོང་བྱས་པའི་ཉེས་པ་བསགས་པས། དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་གསུམ་དང་ཁྲིམས་ཆད་ཕྱིར་འགྱངས་ལོ་4བྱ་རྒྱུའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་རེད།2022ལོར་ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་འཕྲིན་ཆེ་གེ་མོས་བོད་མདའ་ཞིག་ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་བཀྲ་ཆེ་གེ་མོར་བཙོངས་ཡོད། ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་བཀྲ་ཆེ་གེ་མོས་བོད་མདའ་དེ་ཉོས་རྗེས་ཡུན་རིང་པོར་རང་ཁྱིམ་དུ་ཉར་ཡོད། གསལ་འབྱེད་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་གཉིས་པོས་ཉོ་ཚོང་བྱས་པའི་མེ་མདའ་དེ་མེ་རྫས་ཀྱིས་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་མེ་མདའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཀྱི་ཡོད།ཁྲིམས་ཁང་གིས་འདྲི་ཞིབ་བྱས་ནས་ངོས་འཛིན་བྱས་དོན། ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་གཉིས་པོས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མེ་མདའི་དོ་དམ་གཏན་འབེབས་དང་འགལ་བ་དང་བོད་མདའ་ཉོ་ཚོང་བྱས་པའི་བྱེད་སྤྱོད་དེ་ཁྲིམས་འགལ་ངང་མེ་མདའ་ཉོ་ཚོང་བྱས་པའི་ཉེས་པ་གྲུབ་ཡོད། ཞུ་སྦྱོར་ཕྱི་མ་གཉིས་པོས་ཉེས་པ་བསགས་རྗེས་རང་འགུལ་ངང་ནག་ཉེས་ངོས་ལེན་ཞུས་པས། རང་ཉེས་ངོས་ལེན་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་སྟབས་ཁྲིམས་ལྟར་ཆད་པ་ཡང་གཅོད་བྱེད་ཆོག ཁོ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རང་མོས་ངང་ཆད་པ་དང་ནག་ཉེས་ཁས་བླངས་པས་ཁྲིམས་ལྟར་ཆད་པ་ཡང་གཅོད་ཀྱང་བྱེད་ཆོག གྱོད་གཞིའི་དོན་དངོས་དང་། ངོ་བོ། གནས་ཚུལ་བཅས་ལ་གཞིགས་ནས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་གོང་གསལ་གྱི་དཔྱད་ཁྲ་བཀྲམ་པ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

ཉིན་ཤས་གོང་། གསར་འགོད་པས་སྤྱི་བདེ་པུའུ་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། སྤྱི་བདེ་པུའུ་ལ་སྒོ་བྱང་བཀལ་ནས་སྒྲུབ་སྐུལ་བྱེད་པའི་ནག་ཚོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་གྱོད་གཞི་མྱུལ་ཞིབ་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ལས་དོན་བཞུགས་མོལ་ཚོགས་འདུ་ཉེ་ཆར་འཚོགས་པ་རེད། ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བསྟན་དོན། རྒྱུན་རྣམ་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་ནག་སེལ་གཤེད་འཇོམ་འཐབ་རྩོད་སྤེལ་ཚུན། རྒྱལ་ཡོངས་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ནག་ཚོགས་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་ཉེས་གསོག་སྣ་ཚོགས་ལ་རྡུང་རྡེག་ནན་མོ་བཏང་བ་དང་། སྤྱི་བདེ་པུའུ་ཡིས་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་གྱོད་གཞི་147ལ་ཆེད་དོན་འགག་སྒྲོལ་བྱས་ཏེ་གནོད་འཚེ་ཚབས་ཆེན་བཟོས་པའི་ནག་ཚོགས་རྩ་འཛུགས་ཁག་ཅིག་བདེ་བླག་ངང་རྩ་མེད་བཟོས་པས། དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ནུས་ལྡན་གྱིས་གཙང་སེལ་བྱས་པ་དང་། ཆེད་དོན་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་སྲ་བརྟན་དུ་ཕྱིན་ཡོད།ཚོགས་འདུའི་ཐོག པུའུ་ཡིས་ལྟ་སྐུལ་བྱེད་པའི་གྱོད་གཞི་འཛིན་བྱེད་བྱས་ཏེ། རྡུང་རྡེག་གི་མདུང་རྩེ་དེ་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་ནག་ཚོགས་རྩ་འཛུགས་གལ་ཆེན་ལ་གཏད་ནས། ནག་སེལ་གཤེད་འཇོམ་གྱི་འགག་སྒྲོལ་དམག་འཐབ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡག་པོ་རྒྱག་དགོས་ཞེས་ནན་བཤད་གནང་བ་རེད། ཆེད་དོན་གྱོད་གཞི་འགག་སྒྲོལ་བྱ་རྒྱུ་སྒྲིག་འཛུགས་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ཏེ། ཆེད་དོན་གྱོད་གཞི་ཆེད་གཉེར་བྱ་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ཀྱིས་ལེགས་ཆའི་ཐོན་ཁུངས་གཅིག་སྡུད་དང་། བྱེད་ཐབས་ནུས་ལྡན་སྤྱད་དེ་སྒོ་བྱང་བཀལ་ནས་སྒྲུབ་སྐུལ་བྱེད་པའི“གཟེར་མ་ལྟར་འབལ་དཀའ་བའི་གྱོད་གཞི་”དང་“རུས་པ་ལྟར་མཁྲེགས་པའི་གྱོད་གཞི་”ཚད་བརྒལ་ཡོང་རྒྱུར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་དགོས། ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་བསམ་གཞིག་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ་གཏན་འཇགས་ཀྱི་དཔང་རྟགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཚོལ་སྡུད་དང་། བཅའ་ཁྲིམས་དང་སྲིད་ཇུས་གནད་ལ་འཁེལ་བའི་ངང་སྤྱད་དེ་ཁྲིམས་འཛིན་གྱོད་སྒྲུབ་ཚད་ལྡན་ནན་པོ་བཟོས་ནས་གྱོད་སྒྲུབ་ཀྱི་སྤུས་ཚད་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུས་འགན་ལེན་བྱེད་དགོས། རང་འགུལ་ངང་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ནུས་དང་། ཆེད་དོན་རྡུང་རྡེག་གཏོང་ནུས། ཉེས་གསོག་གསར་གྲས་ལ་རྡུང་རྡེག་གཏོང་ནུས་བཅས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྡུང་རྡེག་གཏོང་བའི་ཕན་འབྲས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས། གཙོ་གནད་ལས་རིགས་དང་ཁྱབ་ཁོངས་ལ་རྡུང་རྡེག་གཏོང་རྒྱུ་མུ་མཐུད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་ནས། “སྡེ་བའི་དབང་ཤེད་ཅན་”དང་“ཞང་གི་དབང་ཤེད་ཅན་”སོགས་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ནག་ཚོགས་སྟོབས་ཤུགས་ཐོན་མ་ཐག་རྡུང་རྡེག་གཏོང་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། “བྱེ་མའི་དབང་ཤེད་ཅན་”དང་། “གཏེར་ཁའི་དབང་ཤེད་ཅན་”“ཚོང་རའི་དབང་ཤེད་ཅན་”“གྲོང་ཚོའི་དབང་ཤེད་ཅན་”སོགས་ནག་ཚོགས་སྟོབས་ཤུགས་ལ་རྡུང་རྡེག་ནན་མོ་གཏོང་བ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ། ཁ་བསླུས་བརྒྱབ་ནས་དངུལ་བུན་གཏོང་བ་དང་། བསམ་ངན་གྱིས་གྱོང་གུན་གསབ་ལེན་བྱེད་པ། དྲ་རྒྱའི་ཟིང་ཆ་བསློང་པ་སོགས་ཚོགས་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་བཀག་འགོག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས།

རང་རྒྱལ《དམངས་དོན་ཁྲིམས་གཞུང》གི་དོན་ཚན1190པའི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ན། དམངས་དོན་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ནུས་ཆ་ཚང་ལྡན་པའི་མིས་རང་ཉིད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་གནས་སྐབས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའམ་ཡང་ན་ཚོད་འཛིན་ཤོར་བའི་དབང་གིས་མི་གཞན་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཟོས་པར་ནོར་འཁྲུལ་མཆིས་ཚེ་དབང་གནོད་འགན་འཁྲི་འཁུར་དགོས། ནོར་འཁྲུལ་མེད་ཚེ་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ཏེ་གནོད་འཚེ་ཐེབས་མཁན་ལ་ཁ་གསབ་འོས་འཚམ་སྟེར་དགོས།དམངས་དོན་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ནུས་ཆ་ཚང་ལྡན་པའི་མི་ཆང་གིས་བཟི་བའམ་ཡང་ན་སྤྲིད་སྨན་དང་དབང་རྩའི་སྨན་རྫས་གང་འདོད་དུ་སྤྱད་པའི་དབང་གིས་འདུ་ཤེས་ཉམས་པ་དང་ཡང་ན་ཚོད་འཛིན་ཤོར་ཏེ་མི་གཞན་ལ་གནོད་སྐྱོན་བཟོས་པ་ཡིན་ན། དབང་གནོད་འགན་འཁྲི་འཁུར་དགོས། རྩོམ་སྒྲིག་པ། མཁའ་འབུམ་རྒྱལ།

《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དམངས་དོན་གཏུག་བཤེར་བཅའ་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན137པའི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ན། མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་གིས་དམངས་དོན་གྱོད་གཞི་ཞིབ་གཅོད་བྱེད་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་དོན་དང་། སྒེར་གྱི་གསང་བའམ་བཅའ་ཁྲིམས་ནང་ལོགས་སུ་གཏན་འཁེལ་བྱས་ཡོད་པ་བཅས་ཀྱི་རིགས་ཕུད། ཡོངས་གྲགས་སུ་ཞིབ་གཅོད་བྱ་དགོས། བཟའ་ཐོར་རམ་ཚོང་ལས་ཀྱི་གསང་བ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་གྱོད་དོན་རྣམས་དོ་བདག་གིས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཞིབ་གཅོད་མི་བྱེད་པའི་རེ་འདུན་ཞུས་ན་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཞིབ་གཅོད་མ་བྱས་ནའང་ཆོག དེར་བརྟེན། བཟའ་ཐོར་གྱི་གྱོད་དོན་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཞིབ་གཅོད་མི་བྱེད་པའི་རེ་འདུན་ཞུས་ན་མ་གཏོགས་དེ་མིན་ཚང་མ་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཞིབ་གཅོད་བྱ་དགོས་ཅེས་བཀོད་ཡོད། རྩོམ་སྒྲིག་པ། མཁའ་འབུམ་རྒྱལ།

ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོའི་བཅའ་ཁྲིམས།（2023ལོའི་ཟླ10པའི་ཚེས24ཉིན་སྐབས་བཅུ་བཞི་པའི་རྒྱལ་ཡོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་གྲོས་འཆམ་བྱུང）དཀར་ཆགལེའུ་དང་པོ། སྤྱིའི་རྩ་དོན།ལེའུ་གཉིས་བ། འགན་འཁྲི་ལས་འགན།ལེའུ་གསུམ་བ། ལག་བསྟར་བྱེད་ཐབས།ལེའུ་བཞི་བ། རྒྱབ་སྐྱོར་འགན་སྲུང་།ལེའུ་ལྔ་བ། ཞར་བྱུང་དོན་ཚན།ལེའུ་དང་པོ། སྤྱིའི་རྩ་དོན།དོན་ཚན་དང་པོ། དུས་རབས་གསར་པའི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོར་ཤུགས་སྣོན་ཆེད། རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་དོན་རྒྱུད་འཛིན་དང་དར་སྤེལ་བཏང་སྟེ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་རླབས་ཆེའི་བསྐྱར་དར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཆེན་མོ་གཅིག་སྡུད་བྱེད་དགོས་ལ། བཅའ་ཁྲིམས་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཁྲིམས་ལུགས་འདི་གཏན་ཁེལ་བྱས་པ་ཡིན།དོན་ཚན་གཉིས་པ། ཀྲུང་གོ་ནི་འཛམ་གླིང་སྟེང་ལོ་རྒྱུས་ཆེས་ཡུན་རིང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། ཀྲུང་གོའི་རིགས་སོ་སོའི་མི་དམངས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་ཐོག་འོད་སྟོང་འབར་བའི་རིག་གནས་གསར་སྐྲུན་བྱས་པ་དང་། ཐུན་མོང་ཐོག་གཅིག་གྱུར་གྱི་མི་རིགས་མང་བའི་རྒྱལ་ཁབ་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་མི་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་ཁྲོད་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་ཏེ། ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་དང་རླབས་ཆེ་བའི་མེས་རྒྱལ་གྱི་བརྩེ་སེམས་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་ལ། མི་རིགས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་རྒྱུད་འཛིན་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཇེ་ཆེར་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་གཅེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་ཇེ་དྲག་དང་དེ་དག་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་བྱས་ནས། རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་དེ་དམངས་ཡོངས་ཀྱི་འགྱུར་མེད་ཀྱི་དད་སེམས་དང་བསམ་པའི་སྟོབས་ཤུགས། རང་འགུལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་དགོས།དོན་ཚན་གསུམ་པ། རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོ་སྤེལ་བར་ངེས་པར་དུ་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་རླབས་ཆེའི་དར་ཆ་མཐོན་པོར་བསྒྲེངས་ནས། མར་ཁེ་སི་ལེ་ཉིང་རིང་ལུགས་དང་མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་དགོངས་པ། ཏིན་ཞའོ་ཕིན་གྱི་གཞུང་ལུགས། མཚོན་བྱེད་གསུམ་གྱི་གལ་ཆེའི་དགོངས་དོན། ཚན་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་ལྟ་བ། ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་བཅས་མཛུབ་སྟོན་དུ་འཛིན་རྒྱུ་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ལ་དགའ་བ་དང་ཏང་ལ་དགའ་བ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལ་དགའ་བ་གཅིག་གྱུར་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གྱུར་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་ཤུགས་རྒྱག་ས་བྱས་ནས། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་སྟོབས་ལྡན་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་རླབས་ཆེའི་བསྐྱར་དར་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པ་དེ་བརྗོད་དོན་ཁ་གསལ་དུ་འཛིན་དགོས།དོན་ཚན་བཞི་པ། རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོ་སྤེལ་བར་ཀྲུང་གོ་གུང་ཁྲན་ཏང་གི་སྣེ་ཁྲིད་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ཏེ། གཅིག་གྱུར་སྣེ་ཁྲིད་དང་མཉམ་འཛིན་དོ་དམ། ཕྱོགས་ཡོངས་ཞུགས་པ། ཐུན་མོང་སྐུལ་འདེད་བཅས་ཀྱི་བྱ་བའི་རྣམ་པ་འཐུས་ཚང་དུ་གཏོང་དགོས།དོན་ཚན་ལྔ་པ། རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་སློབ་གསོ་སྤེལ་བར་ངེས་པར་དུ་བསམ་བློའི་སྣེ་ཁྲིད་དང་རིག་གནས་ཀྱི་གསོ་སྐྱོང་། སློབ་གསོ་སྣེ་ཁྲིད། ལག་ལེན་གོམས་གཤིས་བཅས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས། བརྗོད་དོན་གསལ་བ་དང་ཉིན་རྒྱུན་དང་འདྲེས་པར་བྱས་ཏེ། ཡུལ་བབ་དང་བསྟུན་ནས་དངོས་ཕན་ལ་དམ་འཛིན་བྱེད་དགོས།（མུ་འགོད།）

བློ་མཐུན་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ལགས།ངེད་ཚན་ཆུང་གིས་ཀུང་སིའི་ལས་བགོས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བདེ་བླག་ངང་འགྲུབ་པར་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་ཀྱིས་བསྟོད་པའི་མཐེ་བོང་བསྒྲེངས་པས།ཚན་ཆུང་གི་ཁོངས་མི་ཡོངས་དང་། དེའི་འགན་འཁུར་མཁན་ང་དང་ཀུན་འགྲུབ་བཅས་ཀྱིས་གླུ་གར་ཁང་ཞིག་ནས་ཆང་འཐུངས་ཏེ་རྟེན་འབྲེལ་ཞུས།ཕྱིས་སུ་ང་དང་ཀུན་འགྲུབ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་དག་ཆུང་ཆུང་ཞིག་རྩོད་པའི་སྒང་ལ།ཀུན་འགྲུབ་ཀྱིས་ང་ལ་ལག་འགུལ་ཏེ་ཕན་ཚུན་ལ་འཐམས་ནས་རྡུང་རེས་བྱས།གླུ་གར་ཁང་གི་ཞབས་ཕྱི་བས་ཉེན་རྟོག་པར་གྱོད་དོན་སྙན་སེང་ཞུས་རྗེས།ཉེན་རྟོག་པ་འཕྲལ་དུ་ཡུལ་དངོས་སུ་ཐོན་ཏེ་ཀུན་འགྲུབ་དང་ངེད་གཉིས་མངགས་གཏོང་ཁང་དུ་ཁྲིད་ནས་འདྲི་གཅོད་བྱེད་མགོ་བརྩམས་ཤིང་།ངེད་གཉིས་ཀྱི་གྱོད་དོན་ལ་འགན་འཁུར་མཁན་གྱི་ཉེན་རྟོག་པ་དེ་ནི་ཀུན་འགྲུབ་ཀྱི་སློབ་གྲོགས་ཡིན་པས།ཉེན་རྟོག་པས་འདྲི་གཅོད་བྱེད་སྐབས་གློ་བུར་ཀུན་འགྲུབ་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཇེ་ཆེར་སོང་ནས་ང་ལ་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་ཅིང་།ཕྱིས་སུ་ངས་ཀུན་འགྲུབ་དང་ཉེན་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཤེས་རྗེས།སེམས་སུ་ཉེན་རྟོག་པ་དེས་གྱོད་དོན་ཐག་བཅད་ན་ཕྱོགས་ཞེན་ཡོད་པར་བསམས་ནས་གྱོད་དོན་ལ་འགན་འཁུར་མཁན་གྱི་ཉེན་རྟོག་པ་གྱོད་གཞི་འདིར་གཡོལ་དགོས་པའི་རེ་བ་བཏོན་དུས།ཀུན་འགྲུབ་ཀྱིས་ཉེན་རྟོག་པ་དང་ངེད་གཉིས་ཀའི་བར་དུ་གཉེན་ཉེའི་འབྲེལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་པས་གཡོལ་མི་དགོས་ཟེར།འདིར་ཁྱེད་བཅའ་ཁྲིམས་བློ་སྟོན་ཁང་ལ་དྲི་རྒྱུ་ནི་འདི་འདྲའི་གནས་ཚུལ་འོག་ཉེན་རྟོག་པ་གྱོད་གཞིར་གཡོལ་དགོས་སམ།ཞེས་དབང་ཁོ་ཡིས།བློ་མཐུན་དབང་ཁོ་ལགས།གྱོད་དོན་འདིའི་གནད་དོན་ནི་མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས་བདེ་འཇགས་གྱོད་དོན་སྒྲུབ་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་གཡོལ་འོས་པའི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། རང་རྒྱལ་གྱི《བདེ་སྲུང་དོ་དམ་ཆད་གཅོད་བཅའ་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན81པའི་གཏན་འཁེལ་ལྟར་ན། “མི་དམངས་ཉེན་རྟོག་པས་བདེ་འཇགས་གྱོད་དོན་སྒྲུབ་པའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་གཡོལ་འོས་པའི་གནས་ཚུལ་རིགས་གསུམ་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་གྱོད་དོན་འདིའི་དོ་བདག་པའམ་དོ་བདག་པའི་གཉེན་ཉེ་ཡིན་པ། གཉིས་ནི་རང་ཉིད་དམ་དེའི་གཉེན་ཉེ་གྱོད་དོན་འདིར་ཁེ་གྱོང་གི་འབྲེལ་བ་ཡོད་རིགས། གསུམ་ནི་གྱོད་དོན་འདིའི་དོ་བདག་པ་དང་འབྲེལ་བ་གཞན་དག་ཡོད་པས་གྱོད་དོན་དྲང་གཞག་ངང་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྲིད་པའི་རིགས།དེ་ཡང་གསལ་པོར་བཤད་ན། གྱོད་དོན་འདིའི་དོ་བདག་པར་འབྲེལ་བ་གཞན་ཡོད་པས།གྱོད་དོན་དྲང་གཞག་ངང་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་སྲིད་ན་གཡོལ་འོས།གཞན་ཡང་བདེ་འཇགས་དོ་དམ་དང་འགལ་བའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་དང་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་ནམ་དེའི་ཁྲིམས་བཀོད་ལས་ཚབ་པར་ཁོ་ཚོ་གཡོལ་འོས་པའི་རེ་ཞུ་འདོན་དབང་ཡོད”ཅེས་བཀོད་ཡོད།གོང་གི་གྱོད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་དུ།གྱོད་སྒྲུབ་ཉེན་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་འགྲུབ་ཀྱི་སློབ་གྲོགས་ཡིན་པས།གལ་ཏེ་ཁོས་གྱོད་དོན་བསྒྲུབ་ན་དྲང་གཞག་མི་ཡོང་བའི་དོགས་གཞི་ཡོད་སྲིད་སྟབས།ཁྱོད་ཀྱི་ཁེ་དབང་ལ་གྱོང་གུད་ཕོག་སྲིད།དེར་བརྟེན།བདེ་སྲུང་ཆད་གཅོད་གྱོད་དོན་དྲང་གཞག་ཡོང་བར་འགན་ལེན་བྱ་ཆེད།ཀུན་འགྲུབ་ཀྱི་སློག་གྲོགས་ཏེ་གྱོད་སྒྲུབ་ཉེན་རྟོག་པ་གཡོལ་འོས།གཞན་ཡང་གཉེན་ཉེའི་འབྲེལ་བ་ཁོ་ན་ཡོད་པ་ལས་གཡོལ་འོས་པ་ཞིག་མིན་ཞིང་།གྱོད་དོན་འདིའི་ཁྲོད་སློབ་གྲོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བས་ཀྱང་གྱོད་དོན་ཐག་གཅོད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་བཟོ་སྲིད་པས།ཁྱོད་ཀྱིས《བདེ་སྲུང་དོ་དམ་ཆད་གཅོད་བཅའ་ཁྲིམས》ཀྱི་གོང་འཁོད་གཏན་འཁེལ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་གཡོལ་འོས་པའི་རེ་ཞུ་འདོན་དབང་ཡོད།ཅེས་འདི་གའི་བཅའ་ཁྲིམས་བློ་སྟོན་ཁང་གིས། རྩོམ་སྒྲིག་པ། མདོ་སྡེ་རྒྱལ།

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཉེ་ཆར། བོད་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་སྤྲིན་ཁ་གྲོང་ཚོའི་ཏང་ཀྲུའུ་པུའུ་དྲིལ་སྒྲོག་ཨུ་ཡོན་ནམ་གྲོང་ཨུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཉི་མ་རྡོ་རྗེ་ཡིས་ད་ལོའི་ཁམ་བུའི་མེ་ཏོག་དུས་ཆེན་རིང་ལ་ཀ་ལ་གྲོང་ཚོ་སྔར་བཞིན་མིང་དུ་གྲགས་ནས། ལོ་སྟོད་ལ་ཡུལ་སྐོར་སོགས་ཀྱི་ཡོང་འབབ་སྒོར་ཁྲི370ཟིན་པ་དང་། ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་བརྒྱད་ནས་ཡོང་བའི་ཡུལ་སྐོར་པས“བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས”ཞེས་

ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་མངའ་རིས་གྱོན་ཆས།བོད་ལྗོངས་མངའ་རིས་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་དུ་ད་ལྟ་ད་དུང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་གྱོན་ཆས་ཏེ་སྤུ་ཧྲེང་གྱོས་ཆས་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།སྤུ་ཧྲེང་གྱོན་ཆས་ལ་ལོ་ངོ1000ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་། དེ་ནང་ཆེས་མཛེས་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་གྱོན་ཆས་ཏེ“རྨ་བྱ་གྱོན་ཆས”ཞེས་པ་དེ་ཡིན།སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་འཁོར་ཆགས་གྲོང་ཚོའི་ཁྱིམ་ཚང་བདུན་གྱིས་ད་དུང་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ནས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་པའི་གྱོན་ཆས7ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་ལ། གྱོན་ཆས་གཅིག་གི་ལྗིད་ཚད་ལ་སྤྱི་རྒྱ25ཡོད་པ་དང་། བརྒྱན་ཆ་ལ་གསེར་དང་དངུལ། གཡུ། མ་ན་ཧོ། བྱུ་རུ། མུ་ཏིག་སོགས་ཡོད་པས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་གི་དུས་མཚོན་ཡོད་པས། གྱོན་ཆས་དེ་ལ“ལུས་སུ་གྱོན་པའི་ལོ་ངོ་སྟོང་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས”ཞེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད།

ནམ་མཁའ་སྨག་རིམ་གྱིས་བཏུམས་ཏེ་ཟླ་བ་གཅིག་པུ་དམར་རྗེན་ངང་གང་ཞིག་ཏུ་བདས། ང་གཅིག་པུས། མི་ཡུལ་གྱི་ས་གཞི་ཆེན་པོ་དྲན་གདུང་གི་རི་བོས་མནན་ཏེ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཟླ་བ་བཙལ། ཟླ་འོད་བཙལ།ཟླ་འོད་མེད་པའི་མཚན་མོར། ངས་འབུ་མེ་ལྕེབས་ལ་འོད་སྣང་གཡར་ནས་ཁུ་སིམ་མེར་གནས་པའི་མཚན་མོའི་ལྷིང་འཇགས་དཀྲོགས། མཚན་མོ་གང་མང་ཞིག་ལ་གཉིད་ཁུག་གིན་མེད་པའི་ཁེར་ཧྲང་གི་མི་དག་གི་མཛེས་སྡུག་གི་རྨི་ལམ་དཀྲུགས། དེ་ནས་ལུག་ཁྱུ་འདྲོགས་ཏེ་ལྷས་ནས་བྲོས། ནོར་ཁྱུ་བསྔངས་ཏེ་རྡང་ལས་ཤོར། ཨ་ཕ་ལུག་ཁྱུའི་རྗེས་སུ་སྟོད་ལ་རྒྱུག། ཨ་མ་ནོར་ཁྱུའི་རྗེས་སུ་སྨད་ལ་རྒྱུག། ངས། སྒོ་ཁྱིའི་ཟུག་སྐད་ཀྱི་རོལ་དབྱངས་ལ་ཉན་ཞོར་ཕ་གིའི་རི་ངོས་ན་གནས་པའི་རེ་གསལ་རེ་མོག་གི་མིག་ཟུང་མང་པོར་བལྟས་ནས་བསྡད། ཨ་ཕས་བཤད་ན་དེ་ནི་རྩ་འཛུགས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་དམག་དཔུང་སྟོབས་ཆེན་ཞིག་ཡིན་ཟེར་ལ། སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་པའི་ནང་དུ་དེས་ཀྱང་དཔལ་འབྱོར་ལ་གནོད་འཚེ་ཆེན་པོ་བཟོས་མྱོང་ཟེར། འོན་ཀྱང་། དོ་དགོང་དཔུང་ཆེན་དེས་ཚུར་རྒོལ་བྱས་མ་སོང་བས། ངས་སྔར་བཞིན་ནག་རོག་རོག་དང་སྟོང་ལྷང་ལྷང་གི་ནམ་མཁའ་ནས་ཟླ་བ་བཙལ། ཟླ་འོད་བཙལ།ཟླ་འོད་མེད་པའི་མཚན་མོར། ཁེར་རྐྱང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལྦུ་ཆང་དམ་བི་རེ་བཟུང་ནས་ཧང་ཆུ་སྔོན་མོའི་འགྲམ་དུ་འདུས་ཏེ་ལབ་གླེང་བྱེད་ཀྱིན་འདུག། གྲང་ཤུར་ཤུར་གྱི་རླུང་བུས་གཙང་པོའི་རླབས་རིས་གཡོས་ཤིང་། གཙང་འགྲམ་གྱི་སྡོང་རྒན་གཅིག་པུ་དེའི་ཡལ་འདབ་ཀྱང་དལ་བུར་སྐྱོད་ཀྱིན་འདུག། ཁོ་ཚོས་འབྱམས་ཀླས་པའི་རྩྭ་ཐང་ལ་རྒྱབ་བསྙེས་ནས་ལྦུ་ཆང་ཁམ་གང་རེ་བཏུང་རྗེས་སྨག་རིམ་གྱིས་བཏུམས་པའི་རྒྱང་རིང་གི་རི་བོར་བལྟས་ཏེ་ཆུང་དུས་རྟར་བཞོན་ནས་ཟོག་རྫི་ཡིན་དུས་ཀྱི་སྣང་བརྙན་དག་ཡིད་ལ་ཝ་ལེར་ཤར་ཞིང་། བུ་མོ་རེ་འགར་ལ་གཞས་ཐན་ཐུན་རེ་བླངས་མྱོང་བའང་དྲན།གཙང་པོ་ལྷུང་ལྷུང་ངང་གང་དུ་བཞུར་སོང་། མི་ཚེ་འཚབ་འཚུབ་ངང་གང་ལ་བྲོས་སོང་། དེ་ཡོད་ཚད་དཀར་གསལ་གྱི་ཟླ་བར་གསལ་མོད། ཟླ་འོད་མེད་པའི་མཚན་མོར་ངས་འདི་དག་སུ་ལ་འདྲི། ལོ་ཟླ་བཙག་རླུང་གིས་མནར་ནས་ཤི་ལ་ཁད། ལང་ཚོ་ཆར་ཞོད་ཀྱིས་བརླན་ནས་ཐེད་ལ་ཁད། མི་ཚེ་གྲང་ངར་གྱིས་བསྡམས་ནས་ཕྱིད་ལ་ཁད། ཕུགས་བསམ་འཚོ་བ་ཡིས་མནན་ནས་ལོག་ལ་ཁད། འདི་ཡོད་ཚད་ཟླ་བར་གསལ་མོད། ཟླ་འོད་ལ་གསལ་མོད། འོན་ཀྱང་། ཟླ་འོད་མེད་པའི་མཚན་མོར་ངས་ཟླ་བ་གང་དུ་འཚོལ། ཟླ་བ་མེད་ན་ངའི་དྲི་བ་འདི་ཚོར་ལན་སུ་ཡིས་འདེབས།ཟླ་འོད་མེད་པའི་མཚན་མོར། ངས་འཇམ་ཐིང་ཐིང་གི་མཚན་རླུང་ལ“ཁེར་རྐྱང་ཟེར་བ་ཅི་རེད”ཅེས་དྲིས། རླུང་བུས་ཁྲེལ་དགོད་ཅིག་བྱས་པ་ལས་ལན་གནང་མ་བྱུང་ལ་དེ་ལན་ཡིན་ཡང་སྲིད།ངས་ཨམ་ཕྲག་ནང་ནས་ཤོག་སྣེ་ཞིག་བླངས་ཏེ་དེའི་སྟེང་དུ་ནམ་མཁའ་དང་ཟླ་བ་བྲིས། སྐར་ཚོགས་དང་འཇའ་ཚོན་བྲིས། འོག་ཏུ་གཙང་པོ་ཞིག་བྲིས། གཙང་པོའི་འགྲམ་དུ་ཁྲུང་ཁྲུང་ཕོ་མོ་གཉིས་བྲིས། ད་དུང་མང་པོ་ཞིག་བྲིས་མོད་ངས་རང་ཉིད་བྲི་རྒྱུ་རྩ་བ་ནས་བརྗེད། ཟླ་བ་མེད་པའི་མཚན་མོར། སྨག་རུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་མཁན་ངའི་ཁེར་རྐྱང་གི་གཟི་བྱིན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ།དྲན་གདུང་གི་མུན་པ་འཇོམས་མཁན་ངའི་སྙན་ངག་གི་འོད་སྣང་ཁོ་ན་རེད། ཟླ་འོད་ཡོད་དུས་ང་ལ་ཟླ་འོད་གཅིག་པུས་ཆོག་ཅིང་ཟླ་འོད་མེད་དུས་ང་ལ་སྙན་ངག་ཡོད་པས་ཆོག།འཚོ་བའི་ཟང་ཟིང་དུ་ཐོན་ཏེ་ང་རྒྱལ་གྱི་མགོ་བོ་མཐོན་པོ་གནམ་ལ་བཏེགས་ནས་འཕྲུལ་སྣང་གི་མ་འོངས་པ་མང་པོར་རེ་ལྟོས་ཀྱིས་ཁེངས། སྟོང་ཞིང་འཇགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཆེན་པོའི་སྙིང་རྩར་བརྟགས་ཏེ་རང་བྱུང་སྣོད་བཅུད་ཀྱི་མཛེས་པ་མ་ལུས་རང་གི་སེམས་ལ་བཅུག། གྲང་ངར་གྱིས་མ་བཟོད་པར་ཁོག་འདར་ཞིག་རྒྱབ་རྗེས་མགོ་བསྒུར་ནས་མདུན་གྱི་གཙང་པོར་བལྟས། གཙང་པོའི་ནང་ནས་རང་གི་གཟུགས་བརྙན་བཙལ། དེ་ནས་སླར་ཡང་ཕོ་བ་བསྐྱོར་ཏེ་ནམ་མཁའི་སྐར་མ་བཙལ། ཟླ་བ་བཙལ། ཟླ་འོད་བཙལ།

འདི་ནི་ཟླ་9ཚེས་2ཉིན་པར་བླངས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་བྲག་ཡིབ་ཆུས་ཡར་ཉང་རྒྱལ་ཁབ་འདམ་རའི་སྤྱི་གླིང་གི་མཛེས་ལྗོངས་ཡིན་པ།ཡར་ཉང་རྒྱལ་ཁབ་འདམ་རའི་སྤྱི་གླིང་ནི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་དང་ཉང་ཆུ་འབྲེལ་མཚམས་སུ་གནས་པ་དང་། ཆུ་ངོས་ཀྱི་ས་བབ་ལ་སྨི་2920ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་སླར་གསོ་སོགས་ཀྱི་འདུ་འགོད་མང་པོར་སྐུལ་འདེད་ཧུར་ཐག་བཏང་ནས་འདམ་རའི་བདག་སྐྱོང་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་དང་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་ཡོད།

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། བོད་ལྗོངས་མངའ་རིས་སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་དུ་ད་ལྟ་ད་དུང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་གྱོན་ཆས་ཏེ་སྤུ་ཧྲེང་གྱོས་ཆས་རྒྱུད་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།སྤུ་ཧྲེང་གྱོན་ཆས་ལ་ལོ་ངོ1000ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཞིང་། དེ་ནང་ཆེས་མཛེས་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་གྱོན་ཆས་ཏེ“རྨ་བྱ་གྱོན་ཆས”ཞེས་པ་དེ་ཡིན།སྤུ་ཧྲེང་རྫོང་འཁོར་ཆགས་གྲོང་ཚོའི་ཁྱིམ་ཚང་བདུན་གྱིས་ད་དུང་ཕ་མེས་ཡང་མེས་ནས་རྒྱུད་འཛིན་བྱས་པའི་གྱོན་ཆས7ཉར་ཚགས་བྱས་ཡོད་ལ། གྱོན་ཆས་གཅིག་གི་ལྗིད་ཚད་ལ་སྤྱི་རྒྱ25ཡོད་པ་དང་། བརྒྱན་ཆ་ལ་གསེར་དང་དངུལ། གཡུ། མ་ན་ཧོ། བྱུ་རུ། མུ་ཏིག་སོགས་ཡོད་པས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་གི་དུས་མཚོན་ཡོད་པས། གྱོན་ཆས་དེ་ལ“ལུས་སུ་གྱོན་པའི་ལོ་ངོ་སྟོང་སྟོང་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས”ཞེས་འབོད་ཀྱིན་ཡོད། །

ལྷ་ས་ནས་ཐོན་ཏེ་ནུབ་ངོས་སུ་བསྐྱོད་ཚེ་འདྲེན་བྱེད་ལམ་དུ་སྔོ་ཞིང་དྭངས་པའི་ནམ་མཁར་སྤྲིན་དཀར་གྱི་ཚོམ་བུ་དལ་གྱིས་རྒྱུ་ཞིང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འབྲོག་ལས་རྫོང་འབའ་ཞིག་ཡིན་པའི་འདམ་གཞུང་རྫོང་གིས་ལོ་གཅིག་དུས་གཅིག་གི་རྩྭ་ཆུ་འཛོམས་ཤོས་ཀྱི་དུས་ཚིགས་བསུས་ཡོད།འདམ་གཞུང་རྫོང་ཀོ་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོར་སླེབས་སྐབས་ཡིག་ཚགས་དང་གཱ་བཟོས་པའི་གྲོང་མི་ཚོས་བང་བསྒྲིགས་ནས་འབྲི་གཡག་ལེན་པར་སྒུག་བཞིན་པ་དང་ཏག་ཏག་འཁེལ། ཚང་མས་འབྲོག་རའི་འགྲམ་དུ་ཅི་འཕྲོས་མོལ་འཕྲོས་ཀྱིས་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་འཚོ་བ་འཆར་འགོད་བྱེད་བཞིན་ངོ་གདོང་ནས་དགའ་སྤྲོའི་འཛུམ་མདངས་འཕྱུར།“དེ་རིང་གྲོང་མི་181འབྲི་གཡག་ལེན་པར་སླེབས་འདུག དུད་ཚང་རེར་འབྲི་གཡག་གཉིས་རེ་བགོ་འགྲེམས་ཐུབ་ཀྱི་འདུག སླད་ཕྱིན་གྲོང་ཚོར་ལག་རྩལ་མཛུབ་ཁྲིད་པ་སྒོ་རྩར་ཡོང་ནས་གསོ་ཚགས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བསླབ་ཀྱི་རེད”ཅེས་ཀོ་ཁྱིམ་གྲོང་ཚོའི་གྲོང་དཔོན་གྱིས་གསར་འགོད་པར་བཤད།འབྲི་གཡག་ལོ་བདུན་ནས་བརྒྱད་བར་གསོས་རྗེས་གཞི་ནས་བཤས་གཏོང་ཆོག་གི་ཡོད། གསོ་ཚགས་ཀྱི་དུས་ཚོད་ཇི་ལྟར་ཐུང་དུ་གཏོང་དགོས་སམ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ད་གཟོད་ཚང་མ་ཕྱུག་པོར་འགྱུར་ཐུབ་བམ། འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་རིང་ཉམས་ཞན་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྩྭ་ཐང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཇི་ལྟར་བྱས་ནས་དོ་སྙོམས་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས་སམ། གནད་དོན་མང་པོ་འདི་དག་གི་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་འདམ་གཞུང་ནས་ཤེས་ཐུབ།དེ་སྔ་ས་གནས་དེ་གའི་གྲོང་མི་ཚོས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་རིང་གི་ཕྱུགས་འཚོ་སྟངས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཏེ། དུས་བཞིའི་འགྱུར་ལྡོག་དང་བསྟུན་ནས་རྩྭ་ཆུ་འཛོམས་སར་སྐྱས་སྤོས་ཏེ་ཕྱུགས་རིགས་ལ་རྩྭ་ཆུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་ཡོད་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། འོན་ཀྱང་གནམ་ཆུ་སྒུག་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཕྱུགས་འཚོ་སྟངས་དེས་དུས་ཚིགས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ལས་བྱུང་བའི་ཉེན་ཁ་སྔོན་འགོག་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ལ། གཟན་རྩྭ་དཀོན་པའི་དབང་གིས་ཕྱུགས་རིགས་གསོ་ཚགས་ཐད“དབྱར་ཁ་རྒྱགས་དྲགས་པ་དང་། སྟོན་ཁ་ཤ་ཤེད་རྒྱས་དྲགས་པ། དགུན་ཁ་སྐམ་དྲགས་པ། དཔྱིད་ཀར་ཤི་མང་བ”བཅས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཐོན་གྱི་ཡོད།“ལོ་འདི་དག་རིང་། ང་ཚོས་འབྲི་གཡག་གསོ་ཚགས་ལ་དམིགས་ནས་ཐོན་ལས་མང་པོ་ཞིག་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་སྟེ‘ཁྱིམ་ཚང་འབྲོག་ར་དང་དེང་རབས་གསོ་ཚགས་ཟུང་འབྲེལ’གྱི་ལམ་བུ་གསར་པ་ཞིག་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ཡོད”འདམ་གཞུང་རྫོང་ཞིང་ལས་གྲོང་གསེབ་ཅུས་ཀྱི་ཅུས་ཀྲང་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་གྲོང་མི་ཁྱིམ་ཚང་འབྲོག་རར་རང་མོས་ངང་ཞུགས་ཆོག་པ་མ་ཟད། འབྲི་གཡག་གི་ཁ་གྲངས་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་སླེབས་རྗེས་མ་རྐང་ནང་ཞུགས་པའམ་ཡང་ན་འདམ་གཞུང་ས་གཙང་འབྲོག་རར་ཐད་ཀར་ཚོང་ཆོག་གི་ཡོད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་ཞིབ་ཕྲ་བྱས།ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། 2017ལོ་ནས་བཟུང་འདམ་གཞུང་རྫོང་གིས་འདོད་མོས་ཡོད་པའི་འབྲོག་པར་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་ཕྱུགས་ཚང་དང་། གཟན་ཁང་། རིམས་འགོག་ཁང་སོགས་ཀྱི་སྒྲིག་བཀོད་བསྐྲུན་ནས་ཁྱིམ་ཚང་འབྲོག་རའི་འཛུཊ་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་ཡོད། ཁྱིམ་ཚང་འབྲོག་རས་འབྲོག་པས་རང་མོས་ངང་འཛུགས་པ་རྩ་དོན་དུ་བཟུང་ནས་དུད་འབྲེལ་དང་དུད་ཚང་རྐྱང་པ་སྡེ་ཚན་དུ་བྱས་ཏེ། ལག་གསོས་དང་ཐང་འཚོས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་པས་འབྲི་གཡག་སྐྱེ་འཚར་གྱི་དུས་ཡུན་ཐུང་དུ་ཆེས་ཆེར་ཕྱིན་པ་མ་ཟད། རྩྭ་ཐང་གི་རྩྭ་ཁ་གསོ་ཐུབ་པའང་བྱུང་ཡོད།དེ་དང་ཆབས་ཅིག་གྲངས་འཛིན་འབྲོག་ར་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གྲངས་འཛིན་ཅན་གྱི་ཁྱབ་སྤེལ་སོགས་ཀྱི་བྱ་ཐབས་བརྒྱུད་འདམ་གཞུང་གིས་ཚགས་ཤའི་སྤུས་རྟགས་ལ་གྲངས་འཛིན་ཅན་གྱི་འདེགས་སྐྱོར་མ་ལག་བཙུགས་པ་དང“ཐོབ་ཐང་ལག་ཁྱེར་ཡོད་པའི་ཚགས་ཤའི”སྤུས་རྟགས་བཏོད་དེ། ཐད་གཏོང་ཟོག་ཚོང་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚགས་ཤའི་སུར་པན་དང་ཤ་སྐམ་པོ་སོགས་རིན་ཐང་མཐོ་བའི་ཚགས་ཤའི་ཐོན་རྫས་འགྲེམས་ཚོང་བྱས་ཡོད།“འབྲི་གཡག་གི་ལུས་ལ་རིན་ཐང་མེད་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད། གོམ་སྟབས་རྗེས་མར་ང་ཚོས་སྐྱེ་ལྡན་ཚགས་ཤ་ལས་སྣོན་ཞིབ་ཚགས་དང་ཕྱིར་ཚོང་སོགས་ཀྱི་ཁེ་ལས་གདན་ཞུ་བྱས་ནས་ཐོན་ལས་འཁོར་འབྲེལ་ཆ་ཚང་ཞིག་ཆགས་པར་བྱ་རྒྱུ་ཡིན”ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱིས“འདམ་གཞུང་གི་འབྲི་གཡག་ལ་མི་དེ་བས་མང་བས་རྒྱུས་མངའ་ལོན་ནས་ཁས་ལེན་ཐོབ་པའི་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད”ཅེས་གདེང་ཚོད་ཆེན་པོས་བཤད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ8པའི་ཚེས31ཉིན། སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སྡེ་དགེ་རྫོང་གི་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ནང་དུ་ཡུལ་སྐོར་པས་ལྟ་སྐོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་དཔེ་རྙིང་ཉར་ཚགས་བྱས་པ་ལས་མིང་དུ་གྲགས་པ་ཡིན། དེ་ནང་ཆོས་དཔེ་ཤིང་བརྐོས་ལག་རྩལ་ལ་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་མ་ཟད་ཡིག་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་ཡག ད་ལོའི་ཟླ5བར་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་པར་ཤིང་ཡིག་ཚགས《འཛམ་གླིང་གི་ཡ་གླིང་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་མོའི་ས་ཁུལ་མིང་བྱང》ནང་བཞག་པ་དང་། དེས་སྡེ་དགེ་པར་ཁང་གི་རིག་གནས་ཐོ་འགོད་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྲུང་སྐྱོང་དང་བེད་སྤྱོད་ཐེབས་པ་མཚོན་པ་མ་ཟད། ཕུལ་བྱུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས“གསར་སྐྲུན་རང་བཞིན་གྱི་བཅོས་སྒྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས”ལག་ལེན་དང་ཁས་ལེན་ཐོབ། །པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་ཆོས་དཔེ་དཔར་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་ཆོས་དཔེ་དཔར་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་པར་ཤིང་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་པར་ཤིང་སླར་གསོ་བྱེད་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་བཟོ་བས་ཆོས་དཔེ་དཔར་བྱེད་བཞིན་པ།པར་ཁང་ནང་གི་པར་ཤིང་།ཡུལ་སྐོར་པས་པར་ཁང་ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་པར་ཤིང་ལ་ལྟ་བཞིན་པ།ཡུལ་སྐོར་པས་པར་ཁང་ནང་ཉར་ཚགས་བྱས་པའི་པར་ཤིང་ལ་ལྟ་བཞིན་པ།

འདི་ནི་ཁྲེང་ཏུའུ་ནས་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་བར་གྱི་བསྐྱར་དར་སྒུལ་འཁོར་ཡིན།ཡུལ་སྐོར་པ་ཚོ་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་སུ་ཡོད་པ།ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ8པའི་ཚེས30ཉིན། སི་ཁྲོན་ནས་མཚོ་སྔོན་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་གྱི་ཀྲུན་ཅིང་ཀོན་ནས་ཧོང་ཧྲུན་ཀོན་དུམ་མཚམས་སུ་སྒུལ་འཁོར་ཤར་གཏོང་བྱས་པ་དེས་ཁྲེང་ཏུའུ་ཡི་གྲོང་མི་ཚོར་འཕྲིན་བཟང་སྐྱེལ་བ་རེད། གཟའ་མཇུག་ལ་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་རུ་ཡུལ་སྐོར་བྱེད་པ་དེ་གྲོང་མི་ཚོའི་འཆར་གཞི་གསར་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།ཟླ9བའི་ཚེས1ཉིན། གསར་འགོད་པས་ལྕགས་ལམ་ཁྲེང་ཏུའུ་འབབ་ཚིགས་ནས་རྒྱུས་ལོན་ལྟར་ན། འདས་ཟིན་པའི་གཟའ་འཁོར་དེ་ཁྲེང་ཏུའུ་འབབ་ཚིགས་ཀྱིས་བསྡོམས་པས་འགྲུལ་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི1.9ལས་བརྒལ་བ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱས་པ་དང་། ཟླ8པའི་ཚེས30ཉིན་མེ་འཁོར་ཤར་གཏོང་བྱས་ཚུན་བསྡོམས་པས་འགྲུལ་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི2.56ལས་བརྒལ་བ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱས། རྒྱུས་ལོན་ལྟར་ན། གྲོང་མི་ཚོ་གཟའ་མཇུག་ཕྱིར་བསྐྱོད་པའི་དགོས་མཁོ་བསྐང་ཆེད། ཤར་གཏོང་བྱས་པའི་ཉིན་གཉིས་པར་ཁྲེང་ཏུའུ་ནུབ་ཚིགས་ཟུང་ཆུ་རྫོང་དུ་བསྐྱོད་པའི་སྒུལ་འཁོར་གཉིས་ཁ་བསྣ་བྱས་པ་དང་། ཁྲེང་ཏུའུ་ནས་རྔ་བ་ཁུལ་ལ་བསྐྱོད་པའི་སྒུལ་འཁོར་ཡང་ཐེངས13ཟིན་ནས་གྲོང་མི་ཚོའི་ཕྱིར་བསྐྱོད་དགོས་མཁོ་བསྐངས་བ་རེད།ཡུལ་དངོས་གནས་ཚུལ་ནས་རྒྱུས་ལོན་ལྟར་ན། འགྲུལ་བ་ཚོ་འབབ་ཚིགས་ནས་སྒོ་བུད་དེ་གློག་སྐས4དང་བཀག་འགོག་མེད་པའི་གློག་སྐས2བརྒྱུད་དེ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་རླངས་འཁོར་འདུག་སར་སོང་ནས་སྤྱི་སྤྱོད་རླངས་འཁོར་འདུག་པ་དང་། ཡང་ན་གླ་གཏོང་བསྡད་དེ་འབབ་ཚིགས་དང་ཁ་བྲལ་བ་རེད།ཟླ8པའི་ཚེས31སླེབས་ཚུན། ཁྲེང་ཏུའུ་ཅུའུ་ཚོགས་པ་ཀུང་སི་ཡིས་ཁྲེང་ཏུའུ་ཤར་ནས་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ཡར་མར་བསྐྱོད་པའི་སྒུལ་འཁོར་ཐེངས11ཟིན་པ་དང་། ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ཀྱི་འགྲུལ་བ་མི་ཐེངས5700དང་འགྲུལ་བ་སྐྱེལ་འདྲེན་ཚད་མི་ཐེངས3100ཟིན་པ་རེད། ཟླ9བའི་ཚེས1ཉིན་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ཀྱི་འགྲུལ་བ་མི་ཐེངས5300དང་འགྲུལ་བ་སྐྱེལ་འདྲེན་ཚད་མི་ཐེངས5325ཟིན། མཉམ་འཇོག་དགོས་ས་ཞིག་ནི་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ཀྱིས་ཤར་གཏོང་གཟའ་འཁོར་དང་པོར་འགྲུལ་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི1.1སྣེ་ལེན་བྱས།“ཚེས1གི་དུས་ཚོད17བར་དུ་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ཀྱིས་ཉིན3རིང་ལ་བསྡོམས་པས་འགྲུལ་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི1.38སྣེ་ལེན་བྱས་པ་དང་ཁྲི1སྐྱེལ་འདྲེན་བྱས”ཞེས་ཀའོ་ཆི་ཡིས་གསར་འགོད་པར་དེ་ལྟར་བརྗོད། མིག་སྔར་ཁོ་དང་ལས་འབབ་ཚིགས་ཀྱི་ལས་དོན་མི་སྣས་གྲ་སྒྲིག་ལེགས་པོ་བྱས་ནས་ཟླ་མཆོད་དུས་ཆེན་དང་རྒྱལ་སྟོན་དུས་ཆེན་བསུ་ནས། འགྲུལ་བ་ཚོར་སྔར་ལས་སྤུས་ལེགས་དང་སྟབས་བདེ་བའི་ཞབས་ཞུ་ཉམས་མྱོང་བསྐྲུན་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར།“ཕྱིར་བསྐྱོད་ཚད་ཤིན་ཏུ་མཐོ”ཞེས་ཧྲུན་ཀྲུན་ནས་ཁྲེང་ཏུའུ་ལ་གཞུང་དོན་དུ་ཡོང་བའི་བུད་མེད་ཧུང་གིས“སྒུལ་འཁོར་བསྡད་དེ་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ”ཡུལ་སྐོར་བྱེད་ཐུབ་པ་ཐོས་རྗེས་གཟའ་མཇུག་གི་དུས་ཚོད་བེད་སྤྱད་ནས་ཁྲེང་ཏུའུ་ནས་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འགྲོ་བའི་སྒུལ་འཁོར་ལ་བསྡད་པ་རེད།“ནམ་ཡང་ཧོང་ལུང་དང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུའི་མཛེས་ལྗོངས་ལ་བལྟ་འགྲོ་འདོད་པ་ཡིན། སྔོན་ཆད་ལམ་ཐག་རིང་བས་འགྲོ་མ་ཐུབ་ལ། ད་ལྟ་སྒུལ་འཁོར་ཤར་གཏོང་བྱས་པས་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་བྱེད་དགོས”ཨན་ཧུའེ་ས་ཆ་ནས་ཡོང་བའི་ཞུས་ཞི་ཨན་དང་མཉམ་དུ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་གྲོགས་པོ8ཀྱིས་འབབ་ཚིགས་མདུན་དུ་མཉམ་པར་བླངས་ནས་དྲན་རྟེན་འཇོག་པ་རེད།དོན་དངོས་སུ་འགྲུལ་བ་འབབ་ཚིགས་ཕྱིར་མ་བུད་གོང་རིགས་སོ་སོའི་འགྲུལ་བ་སྐྱེལ་བའི་རླངས་འཁོར་གྱིས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པ་ཡིན། ཀའོ་ཆི་ཡིས། སྒུལ་འཁོར་རེ་རེ་འབབ་ཚིགས་སུ་མ་ཐོན་སྔོན་དུ་ཁོས་འབབ་ཚིགས་སུ་ཐོན་པའི་མི་གྲངས་དུས་ཐོག་ཏུ་མཉམ་འགུལ་ལས་དོན་ཚོགས་པ་ནང་བསྐུར་བ་དང་། ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་དུས་ཐོག་ཏུ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ནས་འགྲུལ་བ་རེ་རེ་རླངས་འཁོར་འདུག་ཐུབ་པར་འགན་ལེན་བྱས་པ་མ་ཟད། རླངས་འཁོར་བརྗེ་མི་དགོས་པར་དམིགས་སར་ཐོན་ཐུབ།ཟླ8པའི་ཚེས31ཉིན། ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ཕྱི་རོལ་དུ་ས་གནས་གླ་གཏོང་ཀུང་སི་ཡིས་རླངས་འཁོར་བརྒྱ་ལྷག་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་ནས་འགྲུལ་བ་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱས་པ་དང་། རྔ་བུ་ཁུལ་ཅིའུ་ཧྥུའུ་འཁོར་བསྐྱོད་ཚད་ཡོད་ཀུང་སི་ཡིས་ཟུང་ཆུ་དང་ཧོང་ལུང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་འབབ་ཚིགས་ནས་ལྗོངས་ཁུལ་ཐད་བསྐྱོད་རླངས་འཁོར་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་ལམ་བར་དུ་ཧོང་ལུང་དང་གཟི་ཚྭ་སྡེ་དགུ་ལྗོངས་ཁུལ་བཅས་འབབ་ཚིགས་འགའ་རྒྱུ་པ་རེད།རྒྱུས་ལོན་ལྟར་ན། འགྲུལ་བ་ཚོས་འགྲུལ་བཞུད་འཆར་འགོད་བྱ་ཆེད། ལྕགས་ལམ་སྡེ་ཚན་གྱིས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ངང་སི་ཁྲོན་ནས་མཚོ་སྔོན་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་གྱི་ཞོགས་པ་དང་མཚན་མོའི་ཐེངས་གྲངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བཏང་། དེ་ནང་ཁྲེང་ཏུའུ་ཡི་ཆེས་འཕྱི་བའི་སྒུལ་འཁོར་གཏོང་བའི་དུས་ཚོད་ཕྱི་དྲོའི16ནས19སྣུར་འགྱངས་བྱས་པ་དང་། ཕྱིར་ལོག་པའི་ཁྲེང་ཏུའུ་ཆེས་འཕྱི་བའི་སྒུལ་འཁོར་གཏོང་བའི་དུས་ཚོད19ནས21བར་སྣུར་འགྱངས་བྱས། ཤར་གཏོང་དུས་ཐོག་ལྕགས་ལམ་སྡེ་ཚན་གྱིས་རྒྱུན་ལྡན་ལམ་ཐིག་དང་མཐོ་རླབས་ལམ་ཐིག་བཞིན་སྒུལ་འཁོར་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་དང་། སི་ཁྲོན་ནས་མཚོ་སྔོན་བར་གྱི་ལྕགས་ལམ་གྱི་ཁྲེང་ཏུའུ་ཤར་ནས་ཧོང་ཧྲུན་ཀོན་དུམ་མཚམས་ཀྱི་ཉིན་རེའི་སྒུལ་འཁོར་ཆེས་མང་ན30ཟིན། །

འདི་ནི་གསེར་རྙེད་ཆུས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཅུའུ་ཡི་ཅུའུ་ཀྲང་གཞོན་པ་ཐུབ་པ་ཆོས་སྒྲོན（གཡས）དང་གླུ་བ་ནོར་བུ་བསམ་འགྲུབ་གཉིས་ཀྱིས་དྲིལ་སྒྲོག་བརྙན་ཐུང་ལེན་བཞིན་པའི་ཚུལ་རེད།ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་རྙེད་ཆུས་ཀྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ངང་དྲིལ་སྒྲོག་དང་དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་ཡུལ་སྐོར་འདུ་ཤེས་དར་ཁྱབ་གཏོང་བ་དང་། དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་ཡུལ་སྐོར་འདུ་ཤེས་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ། དཔལ་ཡོན་ལྡན་པའི་ཡུལ་སྐོར་བྱ་སྤྱོད་དར་སྤེལ་གཏོང་ཆེད། ཉེ་ཆར་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་རྙེད་ཆུས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཅུའུ་ཡིས་རྩ་འཛུགས་བྱས་ནས་ཡུལ་སྐོར་དྲིལ་སྒྲོག་འོས་སྦྱོར་བྱ་འགུལ་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་བ་རེད།བྱ་འགུལ་ཐོག་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་གླུ་བ་གྲགས་ཅན་ནོར་བུ་བསམ་འགྲུབ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ནས་མཉམ་དུ“རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ཅུའུ་ཀྲང་གིས་ཁྱེད་རང་ཁྲིད་ནས་གསེར་རྙེད་ལ་ཡུལ་སྐོར་བྱེད”ཅེས་པའི་བརྙན་ཐུང་བླངས་པ་མ་ཟད། རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་དུས་ཆེན་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྨྱན་སྦྱོར་སྟེགས་བུ་སོ་སོ་སྟེང་གི་བརྙན་ཐུང་གཏོང་ཚད་མི་ཐེངས་ཁྲི46.5ཟིན་ཡོད། དེ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་འོས་སྦྱོར་བྱ་འགུལ་སྤེལ་ནས་ཡུལ་སྐོར་པ་ཚོར་གསེར་རྙེད་ཆུས་ཀྱི“མཚོ་བཞི་དང་རི་གཅིག”སོགས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་མ་ཟད། ཡུལ་སྐོར་པའི་དྲི་བ་ལ་ལན་བཏབ་པ་དང་བསྡོམས་པས་ཡུལ་སྐོར་པ་ཚོར་དྲིལ་སྒྲོག་རྒྱུ་ཆ་ལག་དེབ800དང་། ཆར་གདུགས་དང་ཉི་འགོག་པང་ལེབ། གཙང་ཤོག་སོགས་ཀྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་དྲན་རྟེན་ཐོན་རྫས800སྤྲད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་བྱ་འགུལ་གྱིས་ཤུགས་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་གསེར་རྙེད་ཆུས་ཀྱི་ལྗོངས་ཁུལ་སོ་སོ་དང་མངར་ཟས། སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་དྲིལ་སྒྲོག་བྱས་པ་མ་ཟད། སྔར་ལས་ལྷག་པའི་ངང་ཡུལ་སྐོར་པས་གསེར་རྙེད་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་གཏིང་ཟབ་བྱེད་ཐུབ་པར་གྱུར། འབྲེལ་ཡོད་འགན་ཁུར་མི་སྣས་བརྗོད་དོན། མ་འོངས་པར་གསེར་རྙེད་ཆུས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་ཅུའུ་ཡིས་རྒྱུན་མཐུད་ངང་དཔལ་ཡོན་ཡུལ་སྐོར་དྲིལ་སྒྲོག་བྱས་ནས་གསེར་རྙེད་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་གྱི་འཛུགས་སྐྲུན་མཁན་དང་རྒྱུད་འཛིན་མཁན་བྱེད་པར་བརྩོན་ལེན་བྱས་ནས། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དྲིལ་སྒྲོག་བརྒྱུད་དེ་གསེར་རྙེད་ཆུས་ཀྱི་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་ཁུལ་སོ་སོ་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར། །

དེ་སྔ་ས་གནས་དེའི་མི་ཚོས་ལྷོ་རིར“བྱ་སྐྱག་དཀར་པོ”ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ཡོད། རི་སྟེང་དུ་ལྗོན་ཤིང་ཉུང་བར་བརྟེན་མི་རྣམས་ལ་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རི་ཚང་མ་སྐྱ་ཐེར་ཐེར་ཡིན་པའི་ཚོར་སྣང་ཡོང་གི་ཡོད།ཟླ་9ཚེས་1ཉིན། “གངས་ལྗོངས་ས་མཐོའི་རྣམ་པ་གསར་པའི”བརྟག་ཞིབ་བཅར་འདྲི་ཚོགས་པ་ལྷོ་རིར་སླེབས་སྐབས་གང་སར་ལྗོན་ཤིང་སྣ་ཚོགས་བཏབ་ནས་རི་བོ་སྔོ་ཐིང་ཐིང་དུ་འགྱུར་བ་མཐོང་།ལྷ་སའི་ལྷོ་རི་སྤྱི་གླིང་ནི་ལྷ་སའི་ལྷོ་རི་བྱང་རིའི་སྔོ་འགྱུར་ལས་གྲྭའི་གྲུབ་འབྲས་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད། 2021ལོར་ལྷ་སའི་ལྷོ་རི་བྱང་རིའི་སྔོ་འགྱུར་ལས་དོན་དེ་བོད་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོའི་ལས་གྲྭ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་ཡོད། སྔོན་དཔག་བྱས་ན་2030ལོར་སླེབས་སྐབས་ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་206.72ཟིན་རྒྱུ་རེད།“རི་སྟེང་དུ་ལྗོན་ཤིང་འདེབས་རྒྱུ”ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན།ལྷོ་རིའི་མཐོ་ཚད་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་སྨི་3600ནས་4050བར་ཡིན་པ་དང་ཆ་སྙོམས་གཟར་ཚད་ཏུའུ་60ཟིན་གྱི་ཡོད། རི་ངོས་ཀྱི་ས་རྒྱུ་ཞན་པ་དང་རྡོ་ཧྲུག་འདུས་ཚད་60%ཟིན་གྱི་ཡོད། ལྗོན་ཤིང་འཛུགས་དཀའ་བ་དང་། གསོན་དཀའ་བ། གཡོག་བྱེད་བྱེད་དཀའ་བ་བཅས་ནི་ནགས་བཟོ་སྔོ་འགྱུར་ལ་འཕྲད་པའི་དཀའ་གནད་ཅིག་ཡིན།“རི་སྟེང་དུ་ལྕང་ཁུང་འདྲུ་དགོས་ལ། ས་ཐག་རིང་པོ་ནས་ལྕང་སོན་དབོར་དགོས་པ་དང་ལྷ་ས་སྐྱིད་ཆུ་ནས་ཆུ་འདྲེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད”ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ནགས་ལས་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུས་ཏང་ཙུའུ་ཡི་ཁོངས་མི་དང་རིམ་པ་གཉིས་པའི་བརྟག་ཞིབ་པ་ལི་པའོ་ཕིང་གིས་ལྗོན་ཤིང་འཛུགས་པར་ལྕང་སོན་འདེམས་པ་དང་འདེབས་པ་ནས་ས་རྒྱོང་བ་དང་། སྐྱོར་རྒྱག་པ། ལུད་རྒྱག་པ་སོགས་བརྒྱུད་རིམ་37ཙམ་བརྒྱུད་དགོས་ལ། ལྕང་ཆུ་ཚད་རན་པོ་གཏོང་དགོས་པ་དང་ཚན་རྩལ་གྱི་རམ་འདེགས་དང་དེ་བས་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་ཅེས་བརྗོད།ནགས་ལས་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་གྱིས་ལྗོན་ཤིང་སྣ་ཁ་170ལྷག་ཙམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་དེ་གར་འཚམ་ཤོས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་བདམས་ཤིང་། མི་མེད་གནམ་གྲུས་ས་དང་ལྕང་སོན་དབོར་གྱི་ཡོད་པས། མི་མེད་གནམ་གྲུ་གཅིག་གིས་རྟ་དྲེལ་8ནས་14ཡི་ཚབ་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བདེ་འཇགས་ལྡན་ལ་ངལ་རྩོལ་ནུས་ཤུགས་ཀྱང་གྲོན་ཆུང་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་གི་ལས་དོན་པ་གྲངས་ལས་འདས་པའི་འབད་བརྩོན་འོག་ད་ཆ་ལྷོ་རིའི་ཕྱོགས་གང་སར་སྔོ་ལྗང་ལོ་འདབ་ཀྱིས་བརྒྱན་ནས་ཡོད། མཁའ་དབྱིངས་ནས་སྐྱིད་ཆུའི་ངོགས་གཉིས་སུ་ལྟ་སྐབས། སྔོ་ཐིང་ཐིང་གི་རྣམ་པས་རི་བོར“ལྗང་མདོག་གི་ཁ་བཏགས”བསྒྲོན་དང་མཚུངས།ད་ཆ་ལྷོ་རིའི་སྤྱི་གླིང་ཡུལ་སྐོར་བ་འཆམ་འཆམ་དུ་སྐྱོད་ས་ཡག་ཤོས་སུ་གྱུར་ཅིང་། ཉིན་ལྟར་ཡུལ་སྐོར་བ་3000ནས་5000བར་ཟིན་པ་དང་དུས་ཆེན་དང་གུང་གསེང་སྐབས་མི་ཁྲི་ལྷག་ཙམ་ཟིན་གྱི་ཡོད།ལྷོ་རི་བྱང་རིའི་ལས་གྲྭ་ལག་བསྟར་བྱས་པར་བརྟེན། མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ལ“ལྗང་མདོག”གི་ཕན་བདེ་དེ་བས་མང་བ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད།མིག་སྔའི་བར། འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱིས་མི་ཐེངས་ཁྲི་600ལྷག་ཙམ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ནས་ལྷོ་རི་བྱང་རིའི་སྔོ་འགྱུར་ལས་གྲྭའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཞུགས་པ་དང་ཞིང་འབྲོག་པར་འབབ་འཕར་སྒོར་དུང་ཕྱུར་20བྱུང་ཡོད། ལྷ་སའི་ལྷོ་རི་སྤྱི་གླིང་དོ་དམ་ཁྲུའུ་ཡི་འགན་འཁུར་བ་ཉི་མ་རྡོ་རྗེས་སྤྱི་གླིང་དུ་ནགས་སྲུང་བ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བསྡུས་ཡོད། ཟླ་རེར་ཁོང་ཚོར་གླ་ཆ་སྒོར་4000སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་པས། ཞིང་འབྲོག་པ་དེ་བས་མང་བར་ལས་ཀ་བརྟན་པོ་ཞིག་རག་པ་མ་ཟད། ཡོང་འབབ་ལའང་འགན་ལེན་ཐུབ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་བྱུང་།ལོ་30ལྷག་ཙམ་གྱི་གོང་བོད་དུ་ཡོང་ནས་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་བྱ་གཞག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་མཁན་ལི་པའོ་ཕིང་གིས་ལྷ་སའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལེགས་སུ་ཕྱིན་པར་དཔང་པོ་བྱས་ཤིང་། འབྱུང་འགྱུར་སྐོར་གླེང་སྐབས་ཁོང་གིས“ལོ་5ཡི་རྗེས་སུ་ཁྱེད་སླར་ཡང་ལྷ་སར་ཕེབས་ན། དེ་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ལྷ་སའི་རྣམ་པ་ཞིག་མཐོང་ཐུབ”ཅེས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོས་བཤད།(ཤིན་ཧྭ་གསར་འགྱུར་ཁང་ལྷ་ས་ནས་ཟླ་9ཚེས་2ཉིན་འབྱོར་བའི་གློག་འཕྲིན) འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

འདི་ནི་གླང་རྒན་ཁུག་པའི་བྱང་ངོས་ཀྱི་རྨ་ཆུའི་གྲོག་རོང་ཡིན་པ།འདི་ནི་རྨ་ཆུའི་གླང་རྒན་ཁུག་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཡིན་པ།རྨ་ཆུའི་གླང་རྒན་ཁུག་པ་ནི་ཧྲན་ཤིས་ཞིང་ཆེན་དང་ནང་སོག་གི་འབྲེལ་མཚམས་སུ་གནས་ཤིང་། རྨ་ཆུས་བར་ཆོད་པ་དང་ལྷོ་ངོས་ནི་ཧྲན་ཤིས་ཕེན་ཀོན་རྫོང་དང་། བྱང་ངོས་ནི་ནང་སོག་ཆིང་ཧྲུའེ་ཧོ་རྫོང་། ནུབ་ངོས་ནི་ནང་སོག་ཨེར་ཏུའོ་སི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཇུན་གར་ཆི་བཅས་ཡིན། རྨ་ཆུ་གྲོག་རོང་བརྒྱ

རྩོམ་སྒྲིག དོན་འགྲུབ་མཚོ། ཡོང་ཁུངས། འཛམ་གླིང་ཡང་རྩེའི་ཚན་སྤེལ་སྐད་འཕྲིན་སྤྱི་སྟེགས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།ཚན་ཞིབ་བརྒྱུད་གསར་རྟོགས་བྱུང་བ་ལྟར་ན། ཡ་གླིང་གི་ཆུ་ལྕོག་ཏུ་ངོས་འཛིན་པའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ཇེ་དྲོ་དང་ཇེ་རླན། ཇེ་ལྗང་བཅས་སུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། འདས་པའི་ལོ་ངོ15ཡི་རིང་ལ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་སྤྱིའི་ཆ་ནས་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་མངོན་ཡོད་ལ། རབ་འབྲིང་བཟང་གསུམ་གྱི་རྩྭ་ས་དང་ནགས་ཚལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་སྡུར་ཚད་སོ་སོ6%དང12%ཀྱིས་ཇེ་མཐོར་ཕྱིན་ཡོད། ཆུ་ཁུངས་སྐྱིལ་གསོག་དང་ས་རྒྱུ་རྒྱུན་སྲུང་། རླུང་འགོག་བྱེ་བརྟན་བཅས་ཀྱི་ཞབས་ཕྱིའི་བྱེད་ནུས་སོ་སོ1%དང2% 70%བཅས་ཀྱིས་ཇེ་མཐོར་ཕྱིན་ཏེ། སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་ཞབས་ཕྱིའི་བྱེད་ནུས་བསྟུད་མར་མཐོར་འདེགས་བཏང་ཡོད། དུས་མཚུངས་སུ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ལོ་རེའི་ཐཱན་ཁེ་ལྷག་ཏུན་ཁྲི6500ལས་བརྒལ་ནས། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ཐཱན་སྙོམ་སྒྲིག་ལ་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་རིམ་བཞིན་ཇེ་ལྗང་དུ་གྱུར་པའི་དུས་མཚུངས་སུ། མཁའ་དབུགས་དྲོད་ཚད་ཇེ་མཐོར་ཕྱིན་པ་ལས་བསྐྱེད་པའི་ཡ་གླིང་ཆུ་ལྕོག་གི་དོ་མཉམ་ཤོར་བ་ཡིས་མངོན་མེད་ཉེན་ཁ་ཁ་ཤས་ཀྱང་འབྱུང་བར་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཚན་ཞིབ་བརྒྱུད་གསར་རྟོགས་བྱུང་བ་ལྟར་ན། ཡ་གླིང་ཆུ་ལྕོག་དེ་ཚོད་དཔག་བྱས་པ་ལྟར་ན་དུས་རབས་འདིའི་ནང་དུ་དྲོ་རླན་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་རིམ་པ་རུ་བསླེབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། དུས་རབས་འདིའི་དུས་མཇུག་ལ་ས་ཁུལ་ཁ་ཤས་ཀྱི་འཁྱགས་ཀླུང་ཕྱེད་ཀ་ལས་བརྒལ་བ་ཞུ་ནས་མཚེའུའི་ཆུ་ཕུང་སྨི10རྒྱས་རྒྱུ་རེད། ཡ་གླིང་ཆུ་ལྕོག་གི་སྤྱིའི་ཆུ་འདོན་བྱེད་ནུས་ཇེ་ལེགས་སུ་གཏོང་དགོས་ན་སྔར་བས་ནུས་ལྡན་གྱི་ཆུ་ཁུངས་རྒྱུན་མཐུད་དོ་དམ་བྱེད་ཐབས་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས། ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། ལོ་ངོ་བདུན་གྱི་རིང་ལ། ཚན་ཞིབ་མི་སྣས་དངོས་རིགས་གསར་བ3000ལྷག་རྙེད་པ་དང་། རྩ་མེད་དུ་གྱུར་པར་ངོས་བཟུང་བའམ་ལོ་ངོ་མང་པོར་མཐོང་མ་མྱོང་བའི་དངོས་རིགས་སྐོར་ཞིག་རྙེད། ཚན་ཞིབ་རུ་ཁག་གིས་ད་དུང་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཆེས་སྔ་མོའི་མིའི་རིགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ནི་ཕལ་ཆེར་ལོ་ཁྲི19ཡི་གོང་དུ་བྱུང་བའི་ལྟ་བ་བཏོན་ཏེ། མི་རིགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་འཕྲོད་བསྟུན་བྱས་ཚུལ་ཐད་བདེན་དཔང་གསར་བ་འདོན་སྤྲོད་བྱས།2017ལོའི་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཚན་ཞིབ་ཐེངས་གཉིས་པ་སྤེལ་མགོ་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་། ཡ་གླིང་ཆུ་ལྕོག་གི་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཤུགས་རྐྱེན་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་དང་འབྲེལ་ནས། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཡུལ་ཁོངས་ཧྲིལ་བོར་ཁྱབ་པའི་ཚན་ཞིབ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་སྤེལ་བ་ཡིས་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་རྒྱུན་མཐུད་རུང་བའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་དཔལ་ཡོན་འཛུགས་སྐྲུན། སའི་གོ་ལ་ཧྲིལ་བོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ལ་སྐུལ་འདེད་བྱེད་པའི་ཐད་ཤུགས་རྐྱེན་གལ་ཆེན་ཐེབས་ཡོད། 上一条新闻 མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་རྒྱུན་མཐུད་ངང་ཡར་འཕག་པ་ནི“ས་གུར་རླུང”དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། 下一条新闻 མེད།

འདི་ག་ཚགས་པར་ཁང་དུ་ཟི་ལིང་ནས་ཟླ་9ཚེས་2ཉིན་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། གཙོ་གནད་སྐྱེ་ཁམས་ཁུལ་ཁོངས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཛིན་སྲུང་སྐྱོང་གཞི་གཅིག་ཅན་ལ་སྔར་བས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་སྐྱེ་དངོས་སྣ་མང་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་འཛིན་སྲུང་སྐྱོང་གཏིང་ཟབ་བྱ་ཆེད། ཉེ་ཆར། གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་ཁྲིམས་འཛིན་ཉམས་གསོའི་རྟེན་གཞི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཀྲོའུ་རུ་བཙུགས་པ་རེད།གཙང་གསུམ་ཆུ་འགོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་འཛིན་ཉམས་གསོའི་རྟེན་གཞི་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཐོ་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དང་། ཅང་སུའུ་ཞིང་ཆེན་མཐོ་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུལ་ཤུལ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཀྲོའུ་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་བཅས་ཀྱིས་མཉམ་དུ་བསྐྲུན་པ་དང་། འབྲི་ཆུའི་སྟོད་རྒྱུད་དུ་གནས་ཤིང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁྲིམས་འཛིན་སྲུང་སྐྱོང་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཉམས་གསོ། ཁྲིམས་སྐྱོང་དྲིལ་བསྒྲགས་སློབ་གསོ། ཁོར་ཡུག་ཁྲིམས་འཛིན་ཞིབ་འཇུག་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་ཡོད་པ་དང་། དེས་འབྲི་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་ཉེས་དོན་གྱོད་གཞི་དང་ཁོར་ཡུག་ཐོན་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་ཕན་གཏུག་བཤེར་གྱོད་གཞི་སོགས་ལ་ཚབ་བྱེད་རང་བཞིན་གྱི་ཉམས་གསོ་བྱ་ཡུལ་དང་རྣམ་གྲངས་མཁོ་འདོན་བྱས་ནས་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པར་སྐྱིན་ཚབ་སྤྲོད་པའི་མ་དངུལ་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ནུས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་ཁོར་ཡུག་ཉམས་གསོ་ཏན་ཏིག་བྱ་རྒྱུར་འགན་ལེན་བྱས་ཏེ་འབྲི་ཆུའི་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་གདོད་མའི་རང་བཞིན་དང་ཆ་ཚང་རང་བཞིན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱ་རྒྱུ་རེད།

ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན། ལྷ་ཀླུ་བརླན་ས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུའུ་ཡི་ལས་དོན་མི་སྣས་སློབ་ཆུང་སློབ་མ་ཚོར་སྲོག་ཆགས་དང་སྐྱེ་དངོས་སྐོར་གྱི་ཚན་རིག་ཤེས་བྱ་ཁྱབ་གདལ་བྱེད་བཞིན་པ།ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན་ནི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཉིན་མོ་ཡིན་ཞིང་། ཀྲུང་གོ་ཚན་རིག་ཁང་ས་གཤིས་ཚན་རིག་དང་ཐོན་ཁུངས་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དང་ལྷ་ཀླུ་བརླན་ས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུའུ་ཡིས་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་ནས། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁྲེང་ཀོན་ཆུས་ལྷ་ཀླུ་སློབ་ཆུང་གི་སློབ་མ་སྒྲིག་འཛུགས་བྱས་ཏེ“ཚེ་སྲོག་ལ་འཚོལ་ཞིབ་བྱས་ནས། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་འཛིན་བྱེད་པ”ཞེས་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་གཏོང་བའི་སློབ་ཞིབ་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བ་རེད།ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན། ལྷ་ཀླུ་སློབ་ཆུང་སློབ་མས་ལྷ་ཀླུ་བརླན་ས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུའུ་ཡི་ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་སློབ་ཁང་ནང་དུ་སྐྱེ་ཁམས་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོའི་རི་མོ་འབྲི་བཞིན་པ།ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན། ལྷ་ཀླུ་སློབ་ཆུང་སློབ་མས་ལྷ་ཀླུ་བརླན་ས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་རང་བྱུང་སྲུང་སྐྱོང་ཁུལ་དོ་དམ་ཅུའུ་ཡི་ཚན་རིག་ཁྱབ་གདལ་སློབ་ཁང་ནས་ཕུལ་བྱུང་སྐྱེ་དངོས་མ་དཔེ་སྟོན་བཞིན་པ།

ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན། གསར་འགོད་པས2024ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་སྐྱེ་ཁམས་ཉིན་མོའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཚོགས་ར་གཙོ་བོའི་བྱ་འགུལ་ཐོག་ནས་རྒྱུས་ལོན་པ་ལྟར་ན། 《བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་འཁྱགས་རོམ་སྲུང་སྐྱོང་སྲོལ་ཡིག》2024ལོའི་ཟླ10བའི་ཚེས1ནས་ལག་བསྟར་བྱ་རྒྱུ་དང་། ཁྲིམས་སྲོལ་དེ་ནི་བོད་ལྗོངས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་ཁྲིམས་འཛུགས་ཐད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན།ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན། 2024ལོའི་རྒྱལ་ཡོངས་སྐྱེ་ཁམས་ཉིན་མོའི་བོད་ལྗོངས་ཚོགས་ར་གཙོ་བོའི་བྱ་འགུལ་ཡུལ་དངོས་རྣམ་པ།འཁྱགས་རོམ་སྲུང་སྐྱོང་གིས་འཁྱགས་རོམ་ཡོད་སའི་རིམ་པ་སོ་སོའི་སྲིད་གཞུང་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་གྱི་འཁྱགས་རོམ་སྲུང་སྐྱོང་དང་ལྟ་ཞིབ་དོ་དམ་སོགས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་ཐད་བྱེ་བྲག་གི་གཏན་འབེབས་བཏོན་ནས། འཁྱགས་རོམ་སྲུང་སྐྱོང་དམིགས་ཚད་འགན་ཁུར་ལམ་ལུགས་དང་བྱས་འབྲས་དཔྱད་དཔོག་ལམ་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱེད་པ་དང་། སྲོལ་ཡིག་གཏན་འབེབས་དང་འགལ་བའི་བྱ་སྐྱོད་ལ་ཆད་པ་གཅོད་པའི་ཐབས་ལམ་བཟོས་ཡོད།བོད་ལྗོངས་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་སྣ་དཀར་རྩེ་རྫོང་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་འཁྱགས་རོམ། 2023ལོར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཁང་གིས་འཁྱགས་རོམ་སྲུང་སྐྱོང་སྲོལ་ཡིག་དེ་གཙོ་གནད་ཁྲིམས་འཛུགས་འཆར་གཞི་ནང་བཞག་པ་དང་། 2024ལོའི་ཟླ1པོ་ནས་བཟུང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་དམངས་འཐུས་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་བརྒྱད་པའི་ཚོགས་འདུས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྙན་ཞུ་ཕུལ་བའི་སྲོལ་ཡིག་འཆར་ཟིན་ལ་ཐོག་མའི་གྲོས་ཞིབ་བྱས་པ་དང་། ལོ་དེའི་ཟླ7པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་སྐབས་བཅུ་གཉིས་པའི་དམངས་འཐུས་རྒྱུན་ཨུ་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་བཅུ་གཅིག་པས་ཐེངས་གཉིས་པའི་གྲོས་ཞིབ་བརྒྱུད་གཏན་འབེབས་བྱས།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མིའི་ཚོགས་ཆེན་རྒྱུན་ཨུ་ཁྲིམས་བཟོ་ཨུ་ལྷན་གྱི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཀྲའོ་ཀུའེ་ཡུན་གྱིས། སྲོལ་ཡིག་དེས་ནུས་ལྡན་ངང་འཁྱགས་རོམ་ཐོན་ཁུངས་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་ལྗོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་དུ་བཏང་བ་རེད་ཟེར།རྒྱུས་ལོན་པ་ལྟར་ན། 2024ལོའི་ཟླ7པའི་ཟླ་མཇུག་བར། བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་ད་ཡོད་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ལྗོངས་རིམ་པའི་ས་གནས་རང་བཞིན་གྱི་ཁྲིམས་སྲོལ133ནང་། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་འབྲེལ་བའི་སྲོལ་ཡིག31ཡོད་པ་དང་དེས23%ཟིན་ཡོད། སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ཁྲིམས་སྲོལ་ལམ་ལུགས་མ་ལག་མུ་མཐུད་འཐུས་ཚང་དུ་གྱུར་བ་དེས་བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་ཡོལ་ཐད་ཁྲིམས་སྐྱོང་གི་འགན་སྲུང་བརྟན་པོ་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད། །

ཟླ8པའི་ཚེས9ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུས་ཧྲུའུ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཁོངས་ནས་པར་བླངས་པའི་རྐྱང་ཁྱུ།ཀྲུང་གོ་བོད་ཀྱི་དྲ་བའི་འཕྲིན། བསྟུད་མར་ཉིན6གི་འཕྲོད་ཤུགས་རང་བཞིན་གྱི་སྦྱོང་བརྡར་དང་ས་བབ་མཐོ་བའི་རི་འཛེགས་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཚེས11ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་ལོ28ཡིན་པའི་ཀྲིན་གོ་རུའེ་ས་བབ་སྨི6178ཟིན་པའི་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་རི་རྩེར་འཛེག་པ་རེད། ཀྲིན་གོ་རུའེ་ནི་ལན་ཀྲུའུ་ལྕགས་ལམ་ཅུའུ་ཡུན་ཁྲོན་གློག་འདོན་སྡེ་ཚན་གྱི་ཁ་ལོ་བ་ཞིག་ཡིན། གངས་རི་ལ་དགའ་བའི་དབང་གིས་ཐེངས་དང་པོར་མཐོ་སྒང་དུ་ཡོང་ནས་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེའི་ལྷོ་རི་སྟེ་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུས་ཧྲུའུ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཆུ་དམར་ཡུལ་ཚོ་ངམ་ར་གྲོང་ཚོ་རུ་བསྐྱོད།གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེ་ནི་ཁུ་ནུ་རི་བོའི་ལྷོ་རིའི་རི་རྩེ་ཡིན་ལ། རི་བོར་འཛེག་སླ་བ་དང་ཐོན་སླ་བ་མ་ཟད། དར་སེར་ཁ་ཆགས་པ་ཉུང་བས་རི་མཐོན་པོར་མྱུལ་དཔྱད་བྱེད་འདོད་མཁན་གྱི་ཡུལ་སྐོར་པའི་གནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་གི་ཆ་སྙོམས་ས་བབ་སྨི4500ཟིན་པས་སྐྱེ་ཁམས་ས་གཤིས་གལ་ཆེ་བ་ཡིན། རྫོང་དེ་ནི་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་འབྲི་ཆུའི་འབྱུང་ཡུལ་དུ་གནས་ཡོད། 2020ལོའི་ཟླ8པའི་ཚེས27ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུས་ཧྲུའུ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཁོངས་ནས་པར་བླངས་པའི་ཡག་གི་གཙང་ལི་སྲུང་སྐྱོང་ཡན་ལག་ཁུལ་གྱི་རྡོ་རིང་། ཟླ8པའི་ཚེས9ཉིན། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ཡུས་ཧྲུའུ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ཆུ་དམར་ལེབ་མངའ་ཁོངས་སུ་པར་བླངས་པའི་རྐྱང་ཁྱུ།རྒྱུས་ལོན་པ་ལྟར་ན། ཆུ་དམར་ཤང་གི་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི1.9ཡི་ས་ཁོངས་ཚང་མ་གཙང་གསུམ་འབྱུང་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་ནང་བཞག་ཡོད་པ་དང་། ཤང་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་གྲོང་ཚོ4ཡི་སྐྱེ་ཁམས་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོང་མི་སྣས་དུས་ལྟར་གླིང་ཁུལ་ནང་གི་གད་སྙིགས་གཙང་སེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཆུ་དམར་ཤང་གི་ཤང་ཀྲང་བློ་བཟང་ཚེ་རིང་གིས། ཁོངས་ཡོངས་གད་སྙིགས་མེད་པ་དང་འགྱིག་ཤོག་འགོག་པའི་ལས་དོན་བླང་བྱ་ཡིས་གཟའ་འཁོར་རེར་དུས་ལྟར་ཁོར་ཡུག་གཙང་སྦྲ་བྱེད་པའི་ལས་དོན་ལམ་ལུགས་བཙུགས་ནས། འབྲོག་མི་དང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཁྱིམ་གཞིས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཟེར།ངམ་ར་གྲོང་ཚོ་རུ་ཡོད་པའི་གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེ་རྒྱལ་སྤྱི་རི་འཛེག་གྲོང་རྡལ་ཆུང་ཆུང་དེ་རྫོང་གྲོང་དང་སྤྱི་ལེ300བར་ཐག་ཡོད་ལ། ལམ་བར་དུ་རྐྱང་ཁྱུ་དང་འབྲོང་ཁྱུ་སོགས་རང་དབང་ངང་མཆོང་རྒྱུག་བྱེད་པ་མཐོང་ཐུབ། “ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ངས་མངོན་གསལ་གྱིས་ཕ་ཡུལ་གྱི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། རྩྭ་སྐྱེས་ཚུལ་ཡག་པ། སྔོན་ཆད་སྐམ་པར་གྱུར་བའི་ས་ནས་ཡང་བསྐྱར་བརླན་ས་མངོན་ཞིང་། སྐྱེ་ཁམས་ཇེ་ལེགས་སུ་ཕྱིན་ནས་འབྲོག་མི་ཚོའི་ནོར་ལུག་ལ་ཤ་ཤེད་རྒྱས་པ་རེད”ཅེས་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་གཡུ་སྐེ་ཡུལ་ཚོ་དར་དམར་གྲོང་ཚོའི་འབྲོག་མི་པད་མ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཤད།གངས་དཀར་རི་བོ་ནི་མདོ་ལ་རི་བོའི་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་རི་རྩེ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མཚོ་བྱང་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་མིན་ཡོན་ཧུའེ་རིགས་རང་སྐྱོང་རྫོང་དུ་གནས་ཤིང་ཆ་སྙོམས་ས་བབ་སྨི4045དང་ས་བབ་ཆེས་མཐོ་ས་སྨི5254.5ཡིན། རི་རྩེ་རུ་ལོ་ཧྲིལ་བོར་གངས་ཆགས་པ་དང་རི་མཐོ་བ། དར་ཆགས་པ། ཁ་བ་དང་རྡོ་ཧྲུག བྲག་ངོས་བཅས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་ལ། རི་འཛེག་ལུས་རྩལ་ལ་དགའ་མཁན་ཚོར་བར་གསེང་ཡག་པོ་ཞིག་མཁོ་འདོན་བྱས།མིན་ཡོན་རྫོང་ནི་མདོ་ལ་རི་བོ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་མཚོ་སྔོན་ཡུག་ཁུལ་དུ་གནས་ཤིང་། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ལུས་རྩལ་ཅུའུ་དགུན་དུས་རྣམ་གྲངས་དང་ཕྱི་རོལ་ལུས་སྦྱོང་དོ་དམ་ལྟེ་གནས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རེན་ལི་ཝེ་ཏུང་གིས། ལོ་རེར་གངས་དཀར་རི་བོས་འབྲེལ་ཡོད་རི་འཛེག་གངས་ཤུལ་བྱ་འགུལ་སྤེལ་དུས། ལུས་རྩལ་སྡེ་ཚན་དང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་སྐྱེ་ཁམས་སྔོན་འགྲོའི་རྩ་དོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་ནས། གངས་དཀར་རི་བོའི་ལྟེ་གནས་ཁུལ་དུ་གང་འདོད་ངང་བྱ་འགུལ་སྤེལ་མི་ཆོག་པ་གཏན་ཁེལ་བྱས། “ལུས་རྩལ་བྱ་འགུལ་འདི་འདྲ་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་དེ་ང་ཚོས་ལྗང་མདོག་ཁོར་སྲུང་གི་ས་བོན་མི་རེ་རེའི་སེམས་སུ་འདེབས་རྒྱུ་ཡིན”ཟེར། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནགས་ལས་དང་རྩྭ་ཐང་ཅུའུ་ཡི་ཅུའུ་ཀྲང་གཞོན་པ་ཧན་ཆིང་གིས། མདོ་ལ་རི་བོ་རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་མཚོ་སྔོན་ཡུག་ཁུལ་ཚོད་ལྟ་ཁུལ་འཛུགས་སྐྲུན་ཟིན་པའི་ཚུན། རྒྱལ་ཁབ་སྤྱི་གླིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་གདོད་མའི་རང་བཞིན་དང་ཆ་ཚང་རང་བཞིན་ལ་ཕན་འབྲས་ལྡན་པའི་སྲུང་སྐྱོང་ཐེབས་པ་དང་། ནགས་ཚལ་དང་རྩྭ་ཐང་། ཆུའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག བརླན་སའི་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་བདེ་ཐང་བརྟན་བརླིང་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཆུ་ཁུངས་གསོ་སྐྱོང་ནུས་པ་རྒྱུན་མཐུད་ངང་འཕར་བ་རེད་ཟེར།གཞི་གྲངས་ལས་བདེན་དཔང་བྱས་པ་དང་ངོ་སྤྲོད་ལྟར་ན། ཚོད་ལྟ་ཁུལ་མ་བསྐྲུན་སྔོན་དང་བསྡུར་ན་སྔོ་ཁེབས་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ51.27ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་ཐཱན་བརྟན་དབྱང་གཏོང་ཚད7.7％གྱིས་འཕར་ལ། སྔོ་ཁེབས་སྐྱེ་ཁམས་སྤུས་ཚད་གྲངས་འབོར7.3％གྱིས་འཕར་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་རྣམ་པ་གསར་བ་མངོན་པ་རེད།གཡུ་འབྲུག་ལྷ་རྩེ་རི་འདབས་དང་གངས་དཀར་རི་བོའི་རི་རྩེ་བཅས་ཀྱི་ད་ལྟའི་རི་འཛེག་སྒེར་ས་ཆེན་མོ་དེ་དག་ནི“སའི་གོ་ལའི་གྲོང་ཚོ་ཆུང་ཆུང”ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། ལུས་རྩལ་ལ་དགའ་བའི་མི་ཚོས་མཉམ་ལས་དང་ལུས་རྩལ་གྱི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཤུགས་ཀྱིས་དཀའ་གནད་ཡོད་ཚད་སེལ་ནས་སྣ་མང་ཅན་གྱི་རྨང་གཞི་སྟེང་ཐུན་མོང་གི་རང་བཞིན་འཚོལ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། མཐོ་སྒང་གི་སྐྱེ་ཁམས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་བདེན་དཔང་བྱས། །

《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉེས་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན341པའི་ནང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཙོ་གནད་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྩ་ཆེ་ཞིང་འཇིག་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་འཛིན་བཟུང་དང་བསད་པའམ། ཡང་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཙོ་གནད་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྩ་ཆེ་ཞིང་འཇིག་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་དེའི་ཐོན་རྫས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་ཉོ་སྒྲུབ་དང་སྐྱེལ་འདྲེན། ཕྱིར་འཚོང་བཅས་བྱས་རིགས་ལ་དུས་བཙོན་ལོ5མན་ནམ་བཙན་ཉར་ལས་སྐུལ་གྱི་ཉེས་ཆད་དང་དངུལ་ཆད་མཉམ་དུ་གཅད་རྒྱུ། ཉེས་ཚབས་ཆེ་རིགས་ལ་དུས་བཙོན་ལོ5ཡན་ནས་ལོ10མན་བར་གྱི་ཉེས་ཆད་དང་དངུལ་ཆད་མཉམ་དུ་གཅད་རྒྱུ། ཉེས་ཚབས་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་རིགས་ལ་དུས་བཙོན་ལོ10ཡན་གྱི་ཉེས་ཆད་དང་དངུལ་ཆད་མཉམ་དུ་གཅད་རྒྱུའམ་རྒྱུ་ནོར་གཞུང་བཞེས་གཏང་རྒྱུ།ཁྲིམས་སྲོལ་དང་འགལ་ནས་རི་དྭགས་རྔོན་མི་ཆོག་པའི་ས་ཁུལ་དང་། རི་དྭགས་རྔོན་མི་ཆོག་པའི་དུས་སམ་ཡང་ན་སྤྱོད་མི་ཆོག་པའི་ཡོ་བྱད་དང་བྱེད་ཐབས་སྤྱད་དེ། རི་དྭགས་རྔོན་ནས་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བའི་ཉེས་ཚབས་ཆེ་རིགས་ལ་དུས་བཙོན་ལོ3མན་ནམ་བཙན་ཉར་ལས་སྐུལ་ལམ་རྩིས་སྤྲོད་དོ་དམ་ནམ་དངུལ་ཆད་གཅད་རྒྱུ།《ཆེས་མཐོའི་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དང་ཆེས་མཐོའི་མི་དམངས་ཞིབ་དཔྱོད་ཁང་གི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཐོན་ཁུངས་ལ་གནོད་འཚེ་བཏང་བའི་ཉེས་དོན་གྱོད་གཞི་ཐག་གཅོད་བྱེད་པར་བཅའ་ཁྲིམས་སྤྱད་ཆོག་པའི་གནད་དོན་འགའི་སྐོར་གྱི་འགྲེལ་བཤད》（ཁྲིམས་འགྲེལ(2022)ཨང12པ）ཀྱི་དོན་ཚན6པ་ལྟར་ན། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཙོ་གནད་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྩ་ཆེ་ཞིང་འཇིག་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་ཁྲིམས་འགལ་ངང་འཛིན་བཟུང་དང་བསད་པའམ། ཡང་ན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་གཙོ་གནད་དུ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རྩ་ཆེ་ཞིང་འཇིག་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་དང་དེའི་ཐོན་རྫས་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་ཉོ་སྒྲུབ་དང་སྐྱེལ་འདྲེན། ཕྱིར་འཚོང་བཅས་བྱས་ནས་རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི2ཡན་ནས་ཁྲི20མ་ལོན་པའི་རིགས《ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཉེས་ཁྲིམས》ཀྱི་དོན་ཚན341པའི་ནང་གསེས་ཚན་པ1པོའི་གཏན་འབེབས་ལྟར། དུས་བཙོན་ལོ5ཡི་མན་ནམ་བཙན་ཉར་ལས་སྐུལ་གྱི་ཉེས་ཆད་དང་དངུལ་ཆད་མཉམ་དུ་གཅད་རྒྱུ། རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི20ཡན་ནས་ཁྲི200མ་ལོན་པའི་རིགས་ནག་ཉེས་ཚབས་ཆེན་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ། དུས་བཙོན་ལོ5ཡན་ནས་ལོ10མན་བར་གྱི་ཉེས་ཆད་དང་དངུལ་ཆད་མཉམ་དུ་གཅད་རྒྱུ། རིན་ཐང་སྒོར་ཁྲི200ཡི་ཡན་ཡིན་ཚེ། ནག་ཉེས་ཧ་ཅང་ཚབས་ཆེན་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་དུས་བཙོན་ལོ10ཡན་གྱི་ཉེས་ཆད་དང་དངུལ་ཆད་མཉམ་དུ་གཅོད་པའམ་རྒྱུ་ནོར་གཞུང་བཞེས་གཏང་དགོས་ཞེས་བཀོད་ཡོད། རྩོམ་སྒྲིག་པ། མཁའ་འབུམ་རྒྱལ།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་སའི་གོ་ལའི་ཐོག་གི་མཚོ་འཕགས་ཆེས་མཐོ་བའི་མཐོ་སྒང་དང་ལོ་ན་ཆེས་གཞོན་པའི་མཐོ་སྒང་ཡིན་ལ། དེ་ཡིས་ཀྲུང་གོའི་མཚོ་སྔོན་དང་བོད་ལྗོངས། ཞིན་ཅང་། ཀན་སུའུ་སོགས་ཞིང་ལྗོངས་ཁག་འཕྲེད་ཀྱིས་བཅད་ཡོད་ཅིང་། བརྗིད་ཆགས་ཡིད་འོང་གི་རང་བྱུང་མཛེས་རིས་ཤིག་དང་འདྲ། མཐོ་སྒང་འདི་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྒལ་ཚིགས་དང་སའི་གོ་ལའི་གླིང་སྣེ་གསུམ་པ་ཡིན་པར་མ་ཟད། རང་བྱུང་གི་ལྟད་མོ་ངོ་མཚར་ཅན་དང་ས་གཤིས་གནས་ཚུལ་ངོ་མཚར་ཅན་མང་པོ་གཅིག་ཏུ་འདུ་སའང་ཡིན། ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཐོ་སྒང་འདི་རུ། བགྲང་གིས་མི་ལངས་པའི"རྩེ་གྲ"མང་པོ་ཡོད་དེ། བརྗིད་ཆགས་པའི་ཇོ་མོ་གླང་མ་ནས་གཏིང་ཟབ་པའི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་གྲོག་རོང་བར་དང་། མུ་མཐའ་བྲལ་བའི་རོང་ཕུ་འཁྱགས་ཀླུང་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གནམ་མཚོའི་བར་དུ། ལྗོངས་རྣམ་རེ་རེ་ཡིས་ས་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་དང་རང་བྱུང་རིམ་འགྱུར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་རྗོད་བཞིན་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་འཛམ་གླིང་གི་མཚོ་འཕགས་ཆེས་མཐོ་བའི་མཐོ་སྒང་ཡིན་ལ། ཡ་ཡོབ་སྐམ་ས་ཆེན་མོའི་ཤར་ལྷོའི་རྒྱུད་དུ་ཡོད། དེའི་མཐའ་མཚམས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འཕྲེད་རྒྱུག་རི་རྒྱུད་དང་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཧི་མ་ལ་ཡ་རི་རྒྱུད། བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཁུ་ནུ་རི་རྒྱུད་བཅས་ལ་ཐུག་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི250ལྷག་ཡོད་པ་དེ་ཀྲུང་གོའི་སྐམ་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི1/4དང་འདྲ། མཐོ་སྒང་འདིས་མཚོ་སྔོན་དང་བོད་ལྗོངས། ཞིན་ཅང་། ཀན་སུའུ་སོགས་ཞིང་ལྗོངས་ཁག་འཕྲེད་ཀྱིས་བཅད་ཡོད་ཅིང་། ཆ་སྙོམས་ཀྱི་མཚོ་འཕགས་སྨི4000ལས་བརྒལ་བ་དང་། འཛམ་གླིང་ན་མིང་དུ་གྲགས་པའི་རི་བོ་ཇོ་མོ་གླང་མ་ཡོད་པ། སའི་གོ་ལའི་འཕྲེད་ཐིག་གཅིག་པའི་ས་རྒྱུད་ལས་མཚོ་འཕགས་ཆེས་མཐོ་བ་དང་ནམ་ཟླ་ཆེས་གྲང་ངར་ཆེ་བ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས། འདི་ལ“འཛམ་གླིང་གི་སྒལ་ཚིགས”དང“སའི་གོ་ལའི་ཡང་རྩེ” སའི་གོ་ལའི“གླིང་སྣེ་གསུམ་པ”སོགས་ཀྱི་མཚན་སྙན་ཐོབ་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་ལོ་ན་ཆེས་གཞོན་པའི་མཐོ་སྒང་ཞེས་ཀྱང་འབོད་དེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་དེ་ཉིད་ས་གཤིས་གྲུབ་ཚད་ཆེས་འཕྱི་བའི་མཐོ་སྒང་གི་གྲས་ཡིན་པས་རེད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གྲུབ་པའི་གོ་རིམ་ནི་ཧིན་རྡུ་དུམ་ལེབ་དང་ཡ་ཡོབ་དུམ་ལེབ་གཉིས་ཀྱི་གདོང་གཏུག་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་ལ། གདོང་གཏུག་འདི་ཕལ་ཆེར་ལོ་ངོ་ཁྲི་སྟོང་ལྔའི་ཡར་སྔོན་དུ་བྱུང་ཞིང་། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཁྲི་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་གི་ཚུན་དུ་ད་དུང་རྒྱུན་མཐུད་ཡོད། གདོང་གཏུག་འདིའི་བྱེད་ནུས་འོག མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་ཤུན་བསྟུད་མར་ཡར་འཕགས་ནས། དེང་གི་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་མཐོ་ཞིང་ཆ་སྙོམས་ཀྱི་མཚོ་འཕགས་སྨི4500ལས་བརྒལ་བའི་མཐོ་སྒང་འདི་གྲུབ་པ་རེད། ས་གཤིས་རིག་པའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ལོ་ན་གཞོན་པ་ནི་གཤམ་གྱི་ཕྱོགས་འདི་དག་ནས་མངོན་ཡོད་དེ། དང་པོ། མུ་མཐུད་དུ་ཡར་འཕག་བཞིན་ཡོད་པ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་ད་དུང་ལོ་རེར་ཧའོ་སྨི་འགའ་རེ་ཡི་འགྲོས་ཚད་ལྟར་མུ་མཐུད་དུ་ཡར་འཕག་བཞིན་ཡོད་ལ། དེའི་ས་ཤུན་འགུལ་སྐྱོད་སྔར་བཞིན་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོ་ཡོད། གཉིས་པ། ས་གཤིས་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་ཐེངས་མང་བ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ས་ཁོངས་སུ་ས་ཡོམ་འབྱུང་ཐེངས་མང་ལ། མེ་རིའི་འགུལ་སྐྱོད་དང་ས་རིམ་འགུལ་སྐྱོད་མངོན་གསལ་ཡིན་པས། དེ་ནི་འཁྲུག་ཆ་དོད་པའི་ས་གཤིས་ས་ཁོངས་ཤིག་ཡིན། གསུམ་པ། དིམ་བསགས་དངོས་པོའི་ལོ་ན་གཞོན་པ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་དིམ་བསགས་དངོས་པོ་དང་བྲག་རྡོ་ནི་གནའ་བོའི་མཐོ་སྒང་དག་དང་བསྡུར་ཚེ་ལོ་ན་གཞོན་ལ། དིམ་བསགས་དངོས་པོ་མང་ཆེ་བར་ལོ་ངོ་ཁྲི་བརྒྱ་ཕྲག་གི་ལོ་རྒྱུས་མ་གཏོགས་མེད། རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་དག་གི་དབང་གིས། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་དེ་ས་གཤིས་རིག་པའི་ངོས་ནས་ལོ་ན་ཆེས་གཞོན་པའི་མཐོ་སྒང་དུ་ངོས་བཟུང་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་རྔམ་བརྗིད་ལྡན་པའི་ན་གཞོན་ཞིག་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་གཟུགས་དྲང་ལ་གཞོན་ཤ་དོད་པ་དང་། འཛད་མཐའ་མེད་པའི་བརྗིད་ཉམས་ཀྱིས་ཁེངས་ཏེ། ང་ཚོར་རྣམ་པ་དང་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ས་གཤིས་ཁྱད་རྟགས་མངོན་བཞིན་ཡོད། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ས་ཆ་རེ་རེ་ཡིས་ལོ་ངོ་ཁྲི་དུང་ཕྱུར་རིང་གི་ས་གཤིས་རིམ་འགྱུར་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་རྗོད་བཞིན་ཡོད་ལ། དེས་ང་ཚོར་གུས་ཞེད་ཀྱི་བསམ་པ་ཞིག་བཟུང་སྟེ། མུ་མཐུད་དུ་ངོ་མཚར་བའི་ས་ཆ་འདིའི་འཛད་མཐའ་བྲལ་བའི་འགུག་ཤུགས་འཚོལ་རྟོག་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད།

ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཡར་ཀླུང་གཙང་འགྲམ་དུ་སྔོ་ཐིང་ངེར་གནས་པའི་ལྗོན་ཤིང་སྟུག་པོ།འདི་ནི་ནོར་བུས་རི་ལྡེབས་སུ་བཏབ་པའི་གླ་ཚེར་གྱི་སྐྱེ་འཚར་ལ་ལྟ་བཞིན་པ།འདི་ནི་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་སྡོང་ཕྲུག་རྟེན་གཞིར་སྡོང་ཕྲུག་སྐྱེ་འཚར་ལ་ལྟ་བཞིན་པ།ཟླ་7པར། ཡར་ཀླུང་གཙང་འགྲམ་སྔོ་ཐིང་ཐིང་ཆགས་པ་དང་ལྗོན་ཤིང་སྟར་པ་དང་སྟར་པ་བྱས་ནས་སྐྱེ་མཚར་ལྷག་པར་བཟང་། ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གོང་དཀར་རྫོང་གི་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་མཐའ་འཁོར་རི་ལྡེབས་ཀྱི་ནགས་བཟོ་ཁུལ་གཉིས་པར་སླེབས་སྐབས་ལས་མི་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་གྱིས་ལྗོན་ཤིང་བཏབ་ནས་ས་མཐོར་སྔོ་ལྗང་དེ་བས་མང་དུ་གཏོང་བར་བྲེལ་བཞིན་འདུགལོ་65ལ་སླེབས་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱིས“སྡོང་ཕྲུག་དེ་དག་གཟབ་གཟབ་སིག་སིག་གིས་རི་སྟེང་དུ་དབོར་ནས་བཏབ་སྟེ་རང་ཉིད་ཀྱི་མིག་འབྲས་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ་ལྟར་ལྗོན་ཤིང་དེ་དག་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་དགོས”ཞེས་བུ་ནོར་བུར་ཁ་ཏ་བྱས་པ་དང་། ནོར་བུས“ང་ཚོས་འདི་ལོའི་ཟླ་4པ་ནས་དེ་གར་ལྗོན་ཤིང་འདེབས་འགོ་བཙུགས་པ་ཡིན། པཱ་ལགས་འདི་གར་ཐེངས་བཅུ་ལྷག་ཙམ་ཕེབས་མྱོང་ཡོད། པཱ་ལགས་ཀྱིས་སྐུ་ཚེ་ཧྲིལ་པོ་ལྗོན་ཤིང་བཏབ་ནས་སྡོང་ཕྲུག་ལ་གཅེས་སྤྲས་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད”ཅེས་བཤད།1959ལོར་དཔལ་འབྱོར་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྲ་ནང་རྫོང་གྲ་ཕྱི་ཤང་ནོར་སྟོད་གྲོང་ཚོར་སྐྱེས། ལོ་40ལྷག་ཙམ་གྱི་གོང་ལོ་བཅུ་གྲངས་ཙམ་ལ་སླེབས་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་ལུག་འཚོ་ཞོར་དུ་གྲོང་ཚོའི་འགྲམ་གྱི་རི་ལྡེབས་སུ་རྒྱ་ལྕང་སྡོང་རྐང་5བཏབ་པ་རེད། རི་སྟེང་སྐྱ་ཐེར་ཐེར་ཡིན་པས་ཚ་གདུག་ཆེ་བའི་སྐབས་ངལ་གསོ་སའི་བསིལ་གྲིབ་ཅིག་ཡོད་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།དཔལ་འབྱོར་ཐེངས་དང་པོ་འཕྲད་ས་གྲ་ནང་རྫོང་གི་སྡོང་ཕྲུག་རྟེན་གཞིར་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་གིས་ལྕང་གསེབ་ཀྱི་སྦོམ་ཞིང་མཐོ་བའི་སྡོང་པོ་དེར་མཛུབ་མོ་བཙུགས་ནས“སྡོང་པོ་དེ་ནི་ངས་ལོ་20ཡི་གོང་བཏབ་པ་ཡིན། སྐབས་དེ་དུས་ངའི་གཟུགས་པོའི་རིང་ཚད་དང་འདྲ་པོ་ཡོད། ད་ལྟ་ནམ་མཁར་སྙེག་པའི་སྡོང་རྒན་ཞིག་ཆགས་འདུག”ཅེས་བཤད།དུས་རབས་20པའི་ལོ་རབས་80ཡི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་དབུས་རྒྱུད་ཀྱི་གཙང་འགྲམ་སྐོར་གླེང་སྐབས་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་མྱོང་ཚོར་ཟབ་མོས“སྐབས་དེ་དུས་ཞོགས་པ་ཕྱིར་ཐོན་ནས་དགོང་མོ་ཁྱིམ་དུ་ལོག་སྐབས་སྒོ་རའི་ནང་དུ་བྱེ་མས་ཁེངས་ནས་སྒོའང་ཕྱེ་ཐུབ་ཀྱི་མེད། སྐབས་དེ་དུས་བྱེ་རླུང་གིས་ཡུལ་མིར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་བཟོ་གི་ཡོད”ཅེས་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་བཞིན་དུ་བཤད། ཕྱིས་སུ་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་འགོག་སྲུང་ནགས་ཚལ་སྐྲུན་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། དཔལ་འབྱོར་དང་གྲོང་མི་12ཀྱིས་ཨར་ལས་རུ་ཁག་ཅིག་བཙུགས་ཤིང་། ཁོང་ཚོས་རྡོ་བཟོ་དང་ཤིང་བཟོའི་ལག་རྩལ་དང་ཤར་རླུང་རྟགས་ཅན་གྱི་རླངས་འཁོར་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྲོན་པ་འདྲུ་བ་དང་། ཆུ་ཡུར་བཟོ་བ། སྡོང་ཕྲུག་འདེབས་པ་བཅས་བྱས་ཏེ་ནགས་བཟོའི་ལས་གྲྭར་ཞུགས་པ་རེད།“བྱེ་ཐང་དུ་ལྗོན་ཤིང་འདེབས་རྒྱུ་ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་མིན། ལྗོན་ཤིང་དེ་དག་གསོན་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུ་ང་ཚོས་གྱོན་གོས་རྙིང་པས་རྩ་བ་བཏུམས་པ་དང་། སྤྱི་ལེ་ཁ་ཤས་ཀྱི་ས་ནས་ས་སོབ་སོབ་དབོར་ཏེ་ཤིང་རྩའི་མཐའ་བསྐོར་ནས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད” དེ་ལྟར་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་ཨར་ལས་རུ་ཁག་གི་སྣེ་ཁྲིད་དེ་རྒྱུན་འཁྱོངས་ལྷོད་མེད་ཀྱིས་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་འགྲམ་དུ་ལྗོན་ཤིང་ཁག་དང་པོ་བདེ་བླག་ངང་བཏབ་པ་རེད།ད་ཆ་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་དབུས་རྒྱུད་ཀྱི་ལུང་གཞུང་གོང་དཀར་ནས་ཟངས་རི་བར་རིང་ཚད་སྤྱི་ལེ་160དང་། ཆ་སྙོམས་ཞེང་ཚད་སྤྱི་ལེ་1.8 རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་ཁྲི་50ཙམ་བཅས་ཟིན་པའི“ལྗང་མདོག་ལྕགས་རི་རིང་པོ”བསྐྲུན་པས། ལོ་རེའི་བྱེ་རྡུལ་གྱི་གནམ་གཤིས་དུས་རབས་20པའི་ལོ་རབས་80པའི་ཉིན་60ལྷག་ཙམ་ནས་མིག་སྔའི་ཉིན་7ཙམ་བར་ཐུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ངོགས་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་དང་གནམ་གཤིས་ཆ་རྐྱེན་ལེགས་སུ་ནུས་ལྡན་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།འདས་ཟིན་པའི་ལོ་5ཁོ་ནར་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་50.53དང་། རི་རྒྱ་བསྡམས་ནས་ནགས་གསོ་མུའུ་ཁྲི་21.12ཤིང་ནགས་གསོ་སྐྱོང་མུའུ་ཁྲི་32.92བཅས་བྱས་པ་དང་། ས་ཆུ་སྲུང་འཛིན་གྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྐྱོང་རྣམ་གྲངས་15ལག་བསྟར་བྱས་པ་དང་། ས་ཆུ་ཤོར་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་ངོས་གྲུ་451བཅོས་སྐྱོང་བྱས་པ། བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་མུའུ་ཁྲི་76.8ལེགས་སྒྲུབ་བཅས་བྱས་ཡོད།ཐོག་མར་རྟེན་གཞིར་ལྗོན་ཤིང་འདེབས་སྐབས་ས་ཞིང་མུའུ་30ལ་ཆུ་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དཔལ་འབྱོར་གྱིས“ལྗོན་ཤིང་བཙུགས་ཚར་ཙམ་ལ་ཆུ་དགོས་མཁོ་ཆེ་ཤོས་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེར་འཕྲད་པའི་དཀའ་ངལ་ཆེ་ཤོས་ནི་ཆུ་དཀོན་པ་དེ་རེད”ཅེས་བཤད། དཔལ་འབྱོར་གྱིས་ཉིན་ལྟར་འདྲུད་འཐེན་འཕྲུལ་འཁོར་བཏང་ནས་གཙང་འགྲམ་དུ་ཆུ་ཐེངས་བཅུ་གྲངས་ཁ་ཤས་ལེན་པར་འགྲོ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལ་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་སྐབས། དཔལ་འབྱོར་གྱིས“ཁོར་ཡུག་དེ་ལྟ་བུའི་འོག་ཏུའང་ངའི་སེམས་ཤུགས་ཆག་མྱོང་མེད”ཅེས་བློ་རྩ་བརྟན་པོས་བཤད།ས་མཐོའི་ཁུལ་དུ་སྐྱེ་འཚར་ལ་འཚམ་པའི་སྡོང་ཕྲུག་འདེམས་ཆེད། རིག་གནས་ཆུ་ཚད་དེ་ཙམ་མཐོ་པོ་མེད་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱིས་མཚོ་སྔོན་དང་ཀན་སུའུ་རུ་རིགས་གཅིག་མཁས་ཅན་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུ་བར་བསྐྱོད་པ་དང་དེ་ནས་སྡོང་ཕྲུག་སྣ་ཁ་100ལྷག་ཙམ་ཚུར་འཁྱེར་ཡོང་རྗེས་ངང་རྒྱུད་རིང་པོས་རེ་རེ་བཞིན་ཚོད་འདེབས་བྱས་པ་མ་ཟད་གཡོག་བྱེད་ཞིབ་ཚགས་ཀྱང་བྱས། ཁོང་གིས་རྟེན་གཞིར་ཐེངས་གཅིག་ལ་སྡོང་ཕྲུག་སྣ་ཁ་100བཏབ་ཅིང་། དགུན་ཁ་གཅིག་སོང་རྗེས་སྡོང་ཕྲུག་30ཙམ་ལས་གསོན་མེད་རུང་དཔལ་འབྱོར་ཡིད་ཐང་ཆད་མྱོང་མེད།ད་ཆ་ལོ་20སོང་ཞིང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་སྡོང་ཕྲུག་ར་བའི་ས་བཟུང་རྒྱ་ཁྱོན་མུའུ་450ལྷག་ཙམ་ཟིན་པའི་ནང་གསོམ་ཤིང་དང་། སྦྱར་པ། རྒྱ་ལྕང་སོགས་སྣ་ཁ་70ལྷག་ཙམ་གྱི་སྡོང་ཕྲུག་རྐང་ཁྲི་200ལྷག་ཙམ་བཏབ་ཡོད། བཏབ་པའི་སྡོང་ཕྲུག་དག་གི་ཁྲོད་དུ་སྐྱེད་ཚལ་སྔོ་འགྱུར་ལ་འཚམ་པ་ཡོད་ལ། བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་ལ་འཚམ་པའང་ཡོད། དེ་དག་ལྷ་ས་དང་། གཞིས་རྩེ། མངའ་རིས་སོགས་སུ་འཚོང་གི་ཡོད།རྟེན་གཞིར་གཏན་འཇགས་ཀྱི་ལས་མི་100ལྷག་ཙམ་དང་དུས་ཚིགས་རང་བཞིན་གྱི་གླ་པ་270ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་དག་གིས་དེ་ག་ནས་ཡོང་འབབ་གསོག་ཐུབ་ཡོད་ལ་ལྗང་གསོའི་ལག་རྩལ་ཡང་ཤེས་ཡོད།ད་ཕན་ལོ་ཤས་རིང་། ལྷོ་ཁས་ནགས་ལས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁ་གསབ་སྲིད་ཇུས་དོན་འཁྱོལ་བྱས་ཤིང་། ད་ཆ་དཔལ་འབྱོར་དང་ཉི་མ་ཚེ་རིང་དང་འདྲ་བར་མང་ཚོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོ་བརྒྱུད་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་ཕན་པ་ཐོབ་ཡོད་ལ། ཕྱུག་འགྱུར་གྱི་ལམ་བུར་ཡང་སྐྱོད་ཐུབ་ཡོད།“ག་ལེར་མནན་ཚེ་ཆུ་གཏོང་མ་ལག་སྤྱོད་ཐུབ། ག་དུས་ཆུ་གཏོང་དགོས་མིན་དང་ཆུ་མང་ཉུང་ག་ཚོད་གཏོང་མིན་ཚང་མ་སྒྲིག་འཇུག་བྱས་ན་འགྲིག་གི་རེད”ཅེས་ནོར་བུས་བྱང་ཆ་དོད་པོས་འཕྲུལ་འཁོར་བྱང་ཆ་དོད་པོས་སྤྱོད་བཞིན་དེ་ལྟར་བཤད།2015ལོར་ལས་དགོངས་ཞུས་པའི་ཁོང་གིས་ཕ་དཔལ་འབྱོར་དང་མཉམ་དུ་ཤིང་འཛུགས་ལས་ལ་གཞོལ། དགུ་བཅུ་ནང་སྐྱེས་ཀྱི་ནོར་བུ་ནི་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་གསར་གཏོད་བྱེད་ཕོད་མཁན་ཞིག་རེད། ཁོང་གིས་སྔོ་འགྱུར་ཀུང་སི་ཐོ་འགོད་བྱས་ནས་ཚད་ལྡན་ཅན་གྱི་དོ་དམ་བྱས་ཤིང་། དྲ་ཐོག་ཏུ་ཤིང་འཛུགས་ཀྱི་སྤྱི་ཕན་བྱེད་སྒོ་ཐད་གཏོང་བྱས། ཕྱིས་སུ་སྡོང་ཕྲུག་ར་བར་སྐྱེ་འཚར་བྱུང་བའི་སྡོང་ཕྲུག་ཇེ་མང་དུ་སོང་ལ་འགན་གཙང་བླངས་པའི་སྔོ་འགྱུར་རྣམ་གྲངས་ཀྱང་ཇེ་མང་དུ་སོང་ཡོད།“ང་ཚོས་འདི་ལོའི་ཟླ་4པའི་ཟླ་མཇུག་ནས་བཟུང་ལྷ་སའི་ལྷོ་རི་བྱང་རིའི་ཤིང་འཛུགས(གོང་དཀར་དུམ་བུ)ཡུག་ཁུལ་ཨང་2པ་འགན་གཙང་བླངས་པ་ཡིན། སྡོང་ཕྲུག་དེ་དག་ཚང་མ་སྡོང་ཕྲུག་ར་བའི་རྟེན་གཞི་ནས་དབོར་ཡོང་བ་དང་ལོ་ཕྱེད་ཙམ་གཡོག་བྱེད་ཧུར་ཐག་བྱས་པའི་ཤིང་སོན་ཤ་སྟག་ཡིན། དེ་གའི་ས་བབ་དང་གནམ་གཤིས་དང་སྤྱིར་ན་འཚམ་པས་ངས་བལྟས་ན་ཚོད་འདེབས་བདེ་བླག་ཡོང་ཐུབ”ཅེས་ནོར་བུས་ཡིད་ཆེས་ཀྱིས་ཁེངས་བཞིན་དེ་ལྟར་བཤད།1993ལོར་སྐྱེས་པའི་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན་ནི་གོང་དཀར་རྫོང་སྐྱིད་གཤོངས་གྲོང་རྡལ་སླེའུ་ཆུང་གྲོང་ཚོ་ནས་རེད། སླེའུ་ཆུང་གྲོང་ཚོ་ནི་ལྷ་ས་དང་ལྷོ་ཁའི་བར་དུ་གནས་པས་ས་བབ་ལ་ལེགས་ཆ་ཆེན་པོ་ལྡན་མོད། འོན་ཀྱང་ས་རྒྱུ་ཞན་པ་དང་ཐོན་ལས་རྣམ་གྲངས་མེད་སྟབས་གཞོན་ནུ་དང་དར་མ་མང་ཆེ་བ་ཕྱིར་གླ་པར་འགྲོ་རྒྱུ་ལས་མ་འདས། དཔྱིད་ཀ་དང་སྟོན་ཁ་སླེབས་རིམ་བཞིན་བྱེ་རླུང་འཚུབ་ནས་མིག་ཀྱང་གདང་མི་ཐུབ་པར་གྱུར། དེར་བརྟེན“སྡོང་ཕྲུག་བཏབ་ཚེ་བྱེ་འགོག་བྱེ་བཅོས་ཐུབ་པ་མ་ཟད། གྲོང་ཚོའི་ས་རྒོད་ཀྱང་བེད་སྤྱོད་ཐུབ་ཁར། མང་ཚོགས་ཚོ་ཡང་ཁྱིམ་གྱི་སྒོ་རྩར་ལས་ཞུགས་ཐུབ་པས་དངོས་འབྲེལ་གཅིག་གོ་གཉིས་ཆོད་ཀྱི་བྱ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་རེད་འདུག” སྡོང་ཕྲུག་རྟེན་གཞི་འཛུགས་རྒྱུའི་སྐོར་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན་གྱི་བློ་ལ་ཡང་ཡང་འཁོར།2017ལོའི་དབྱར་ཁར་བཀྲ་ཤིས་དཔལ་ལྡན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསགས་པའི་དངུལ་བཏོན་པའི་སྒང་ལ་ཞིང་ལས་དངུལ་ཁང་ནས་དངུལ་བུན་སྒོར་ཁྲི་15གཡར་ཏེ་སྡོང་ཕྲུག་ར་བའི་རྟེན་གཞི་འཛུགས་འགོ་བཙུགས་ཤིང་། རྟེན་གཞིའི་ནང་སྦྱར་པ་དང་རྒྱ་ལྕང་སོགས་ཤིང་སྣ་རིགས་བཞིའི་སྡོང་ཕྲུག་རྐང་ཁྲི་10ཙམ་བཏབ། ཤིང་འབྲས་སྡོང་པོ་ནང་འདྲེན་བྱས་ནས་ཚོད་འདེབས་བྱས་པའི་གྲས་སུ་ཤིང་འབྲས་སྡོང་ཕྲུག་རྐང་ཁྲི་7དང་། འདྲེ་ཚེར་མ་སྡོང་རྐང་ཁྲི་3 ཤིང་སྣ་གཞན་པ་སྡོང་རྐང་ཁྲི་1.5བཅས་ཚོད་འདེབས་བྱས་པའི་གསོན་ཚད་90%ཡན་ཟིན་ཡོད།བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་2023ལོའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་ཚུལ་སྐོར་གྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་ལས་མངོན་པར། བོད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཁམས་བདེ་འཇགས་སྲུང་བཅད་སྲུང་སྐྱོང་དང་འཛུགས་སྐྲུན་འཆར་གཞི་བཟོ་བཅོས་འཆར་འགོད་ལ་མུ་མཐུད་སྐུལ་འདེད་བཏང་བ་དང་། རི་ཆུ་ནགས་ཞིང་མཚེའུ་རྩྭ་བྱེ་འཁྱགས་བཅས་སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་སླར་གསོ་སོགས་ཀྱི་འདུ་འགོད་གལ་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་སྐུལ་འདེད་བཏང་སྟེ། ནགས་བཟོ་མུའུ་ཁྲི་120བྱས་པ་དང་ཉམས་ཞན་དུ་སོང་བའི་རྩྭ་ཐང་མུའུ་ཁྲི་614སླར་གསོ་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ཡོད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

ཧོང་ཧའེ་རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་དུ་ཆགས་པའི་ཧྲན་ཏུང་རེ་ཀྲའོ་རུ་རིང་ཚད་ལ་སྤྱི་ལེ་28ཙམ་ཡོད་པའི་ཉི་འོད་མཚོ་ངོགས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་ལམ་བུ་ཞིག་ལྷོ་ནས་བྱང་དུ་གནས་ཡོད། “སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་བཟང་ན་མི་སེར་གྱི་དངོས་དངོས་རྗེན་རྗེན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཚོར་སྣང་ཆེ་རུ་འགྲོ་ཐུབ། ཚང་མས་ལག་པ་སྒུལ་ནས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཁྱིམ་གཞིས་མཉམ་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་དགོས”ཞེས་འདི་ལོའི་ཟླ་5པར་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་དེ་གར་བརྟག་ཞིབ་གནང་བར་ཕེབས་སྐབས་ནན་བཤད་གནང་ཡོད།ཏང་གི་སྐབས་ཉི་ཤུ་པའི་ཀྲུང་ཨུ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི《གཏན་འབེབས》ནང“ངེས་པར་དུ་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་ལམ་ལུགས་མ་ལག་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་བཏང་ནས་ཐཱན་ཉུང་གཏོང་དང་། སྦགས་བཙོག་ཉུང་གཏོང་། སྔོ་ཁེབས་ཆེར་གཏོང་། འཕར་སྣོན་ཡོང་བ་བཅས་ལ་མཐུན་སྦྱོར་ངང་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་དང་། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ཁ་གཏད་ཧུར་ཐག་གཅོག་པ། རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ནི་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་པའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་སྲོལ་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་མགྱོགས་མྱུར་གཏོང་དགོས”ཞེས་བཏོན་ཡོད།འདི་ནི་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་གསེབ་ཏུ་བྲིས་པའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་རྒྱུགས་ལན་ཤིག་རེད་དེ།“ཏང་གི་ཚོགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པ་འཚོགས་ཚུན། ང་ཚོས་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཀྱི་ཡུན་རིང་འཕེལ་རྒྱས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྩ་བའི་ཇུས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་གསར་གཏོད་རང་བཞིན་གྱི་ལས་དོན་རབ་དང་རིམ་པ་སྤེལ་བར་ཆོད་སེམས་ཆེན་པོ་དང་། ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོ། ཕན་འབྲས་ཆེན་པོ་བཅས་སྔར་ན་མེད་པ་མངོན་པ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་དེ་ཉིད་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ནས་ལག་ལེན་བར་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་དང་། ཕྱོགས་འགྱུར་རང་བཞིན། ཁྱོན་ཡོངས་རང་བཞིན་བཅས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་སྟེ་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་ཐད་གོམ་སྟབས་གལ་ཆེན་སྤོས་ཡོད”“སྙིང་རུས་ཆེན་པོས་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་བརྒྱུད། རང་རྒྱལ་གྱི་གནམ་ཁ་དེ་བས་གཡའ་དག་པ་དང་། ས་གཞི་དེ་བས་སྔོ་ལྗང་ཅན། ཆུ་མོ་དེ་བས་དྭངས་གཙང་བཅས་བྱུང་ནས་ལེ་དབར་ཁྲི་ཕྲག་གི་རི་ཀླུང་ཀུན་མཛེས་སྡུག་རྣམ་པར་བཀྲ་བར་གྱུར་ཡོད”འདི་ནི་མ་འོངས་པར་ཕྱོགས་པའི་གསལ་སྟོན་ནན་པོ་ཞིག་ཡིན་ཏེ།“སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་གི་སྣ་མང་རང་བཞིན་དང་། བརྟན་པོའི་རང་བཞིན། རྒྱུན་མཐུད་རང་བཞིན་བཅས་ཆེ་རུ་གཏོང་བར་ཤུགས་སྣོན་བརྒྱབ་ནས་སྐྱེ་ཁམས་མ་ལག་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་བ་དང་། སྐྱེ་ཁམས་སྲུང་སྐྱོང་དང་ཉམས་གསོར་ལྟ་འདོམས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་ཏན་ཏིག་གཏོང་བ། རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་གསེར་རི་དངུལ་རིར་སྒྱུར་བའི་ཐབས་ལམ་ཡངས་སུ་གཏོང་བ་བཅས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་འཇོག་དགོས”དེ་ནི་མིག་སྔའི་ཇུས་གཞི་ཡིན་ལ་ཕུགས་ཀྱི་འཆར་གཞི་དེ་བས་ཀྱང་རེད།བརྟག་ཞིབ་གནང་ཐེངས་རེ་དང་ཚོགས་འདུ་གལ་ཆེན་རེ་ནི་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཡུན་རིང་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་བར་ཐུགས་རྒྱ་ཟབ་བཞེས་གནང་ལུགས་མཚོན་པ་ཤ་སྟག་རེད།“ནགས་ཚལ་ནི་ང་ཚོས་མེས་པོ་ནས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་བཞག་ན་མེས་པོར་ངོ་གནོང་མི་དགོས་ལ་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལའང་གདོང་སྟོན་ཐུབ”ཅེས་2014ལོའི་ཟླ་12ཚེས་25ཉིན་འཚོགས་པའི་ཀྲུང་དབྱང་ཆབ་སྲིད་ཅུས་རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཐུགས་སྣང་གཤིན་པོའི་ངང་གསུངས།“རང་བྱུང་གི་ནགས་ཚལ་ཡོད་ཚད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས” དེ་སྔའི“ཤིང་གཅོད་མཁན”གྱིས་སྟ་རེ་དང་སོག་ལེ་བསྐྱུར་ནས“ཤིང་སྡོང་སྲུང་མཁན”དུ་གྱུར་པ་དང་། དུས་རབས་གསར་པ་ཚུན་དུ་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ཁྱབ་ཚད་བརྒྱ་ཆའི་གྲངས་2.39མཐོ་རུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད།ཧུའུ་ནན་གཡོད་དབྱང་དུ་རྟོག་ཞིབ་གནང་སྐབས། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས“འབྲི་ཆུའི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ང་ཚོའི་མི་རབས་འདིའི་ལག་ཏུ་མུ་མཐུད་ཞན་དུ་གཏན་ནས་གཏོང་མི་རུང་བར་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་དྭངས་གཙང་དང་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ལེ་དབར་ཁྲིའི་འབྲི་ཆུ་ཞིག་ཡིན་ཅིག་འཇོག་དགོས”ཞེས་གསུངས་པའི་བཀའ་མོལ་ནི་གསལ་ལ་ཤུགས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད།ཐུགས་ལ“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དོན་ཆེན”འཇོག་པ་དང་མི་དམངས་དུང་ཕྱུར་མང་པོར་ཐུགས་སེམས་བཅངས།ཐུགས་བསམ་བཞེས་པ་ནི་མི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་འཆམ་མཐུན་མཉམ་གནས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་མཛད་ཇུས་དང་ཇུས་འགོད་གནང་བ་ནི་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་ཡུན་རིང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བའི་རྩ་བའི་ཇུས་ཆེན་ཡིན་ལ། ཐུགས་རེ་གནང་བ་ནི་རི་ཀླུང་ནམ་ཡང་སྔོ་ལྗང་དང་ཆུ་རྒྱུན་ཡུན་དུ་བཞུར་བའི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཀྲུང་གོ་རེད།བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་འཇོག་པར་ལམ་ལུགས་ནན་ཤོས་དང་ཁྲིམས་སྐྱོང་དམ་ཤོས་ལ་བརྟེན་ནས་རི་ཀླུང་དང་རྩྭ་རྩི་ཤིང་ཐམས་ཅད་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་དགོས།མདོ་ལ་རིང་མོའི་ལྷོ་འདབས་ཀྱི་མཚོ་སྔོན་མུ་རི་གཏེར་ཁུལ་དུ་སྤང་རྩྭ་སྔོན་མོས་ས་གཞི་ཆེན་པོའི་གཏེར་ཤུལ་ཉམས་གསོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དེ་གར་དེ་སྔ་ཁྲིམས་དང་མ་མཐུན་པར་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་བྱས་ནས་སྐྱེ་ཁམས་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བཏང་ཡོད།“མུ་རིའི་གནད་དོན་དག་ཐེར་ཡག་པོ་བྱས་ནས་རྗེས་ཤུལ་མ་ལུས་པ་དང་བློ་ཕམ་མི་ཡོང་བ་བྱེད་དགོས”“སླད་ཕྱིན། གནད་དོན་འདི་རིགས་ཤེས་ཕྱིན་ཐག་གཅོད་མཐའ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དགོས་ལ་ཕྱིན་ཆད་གནད་དོན་དེ་འདྲ་ཐོན་མི་ཆོག”ལ་སོགས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཛུབ་སྟོན་དང་མཆན་བཀོད་མཛུབ་སྟོན་ཐེངས་མང་གནང་ཡོད། ཀྲུང་དབྱང་སྒྲིག་ཨུད་རྒྱལ་ཁབ་ལྟ་ཞིབ་ཨུ་ལྷན་དང་ཀྲུང་དབྱང་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ལས་གྲུབ་པའི་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཨུད་དང་ཞིང་ཆེན་སྲིད་གཞུང་དང་མཉམ་དུ་བརྟག་དཔྱད་དང་ཕྱོགས་བསྡུས་བཅོས་སྒྲིག་བྱས་ནས་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བར་བྱས་པ་རེད།སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ“དམ་འཛིན་ལྷོད་མེད་དང་དམ་འཛིན་མཐར་ཕྱིན་པ”བྱེད་དགོས། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས“སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་བྱེད་པ་ནི་ལག་ཏུ་གསེར་དངུལ་ག་ཚོད་ཡོད་པ་དེ་མ་ཡིན་པར། ལོ་རྒྱུས་དང་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་རེད”ཅེས་ལས་དོན་འདིའི་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་གསུངས་ཡོད།བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་འཇོག་པར། རྒྱ་ཆེའི་མི་དམངས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཧུར་བརྩོན་རང་བཞིན་དང་། རང་འགུལ་རང་བཞིན། གསར་གཏོད་རང་བཞིན་བཅས་སྐུལ་སློང་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས།བློ་མཐུན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཀྲེ་ཅང་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་རིང་སྐྱེ་ཁམས་རིག་གནས་སྐྱེད་སྲིང་དང་དར་སྤེལ་གཏོང་བར་མཐོང་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་གནང་གི་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བརྟན་པོར་འཛུགས་པ་དང་ལག་ལེན་བསྟར་ནས་ཀྲེ་ཅང་དེ་ཉིད་སྐྱེ་ཁམས་ཞིང་ཆེན་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ནང་སྐྱེས་སྒུལ་ཤུགས་ཡུན་རིང་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།དུས་རབས་གསར་པར་སླེབས་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ལོ་12བསྟུད་མར་སྣེ་ཁྲིད་དེ་རྒྱལ་སའི་འོས་འགན་ཤིང་འཛུགས་ནང་ཞུགས་ཡོད། འདི་ལོ་རྒྱལ་སའི་འོས་འགན་ཤིང་འཛུགས་བྱེད་སྒོར་ཞུགས་སྐབས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅིས། ཚང་མས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ནས“ཤིང་འཛུགས་ནགས་བཟོར་ཧུར་ཐག་ཞུགས་ཏེ་མི་ཚང་མས་སྔོ་ལྗང་གི་ཕོ་ཉ་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཀྱི་གདོང་ལེན་པ་བརྩོན་ལེན་གྱིས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཀྲུང་གོ་སྐྲུན་ཆེད་སྔོ་ལྗང་མང་དུ་གཏོང་དགོས”ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་བ་རེད། མི་ཚང་མས་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་ལ་སེམས་ཁུར་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར། དེའི་ནང་ཞུགས་པ་བཅས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་རིམ་བཞིན་ཆགས་ཡོད།བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་འཇོག་པར་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལྗང་མདོག་རྨང་གཞི་ཟབ་གཏོད་བྱེད་དགོས།“ང་ཚོས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པར་ཨ་རི་དང་ཡོ་རོབ་ཀྱི་ལམ་བུ་རྙིང་པར་བསྐྱོད་ན་ཡོང་ཐབས་མེད། དེ་ལྟར་བྱས་ན་སའི་གོ་ལ་ཁ་ཤས་ཡོད་ཀྱང་ཀྲུང་གོ་བའི་ཟད་གྲོན་ལ་མི་འདང”ཞེས་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐད་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་བཞེས་ཀྱི་ཡོད།འཕེལ་རྒྱས་ནི་ཏང་གིས་སྲིད་སྐྱོང་རྒྱལ་དར་བྱེད་པའི་ལས་འགན་ཨང་དང་པོ་ཡིན། ལྗང་མདོག་ནི་སྤུས་ཚད་མཐོ་བའི་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གཞི་མདངས་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཞིག་ཡིན།མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཀྲུང་གོ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱ་རྒྱུ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་སྟོབས་ཆེན་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་རིགས་བསྐྱར་དར་གྱི་མངོན་གསལ་དོད་པའི་གནས་བབ་ཐོག་བཞག་སྟེ་ཐཱན་ཚད་མཐོ་ཤོས་དང་ཐཱན་སྙོམ་སྦྱོར་གྱི་འཐབ་ཇུས་གལ་ཆེན་བཟོ་བ་དང་། ལྗང་མདོག་ཐཱན་ཉུང་དང་འཁོར་རྒྱུག་གི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་བ། ནགས་ལས་ཐཱན་འདུས་ཚོད་ལྟའི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ། ཐཱན་ཉུང་གཏོང་དང་། སྦགས་བཙོག་ཉུང་འཕྲི། སྔོ་ཁེབས་ཆེར་གཏོང་། འཕར་སྣོན་ཡོང་བ་བཅས་ལ་མཐུན་སྦྱོར་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བ་སོགས། སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་ངེས་ཤུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་གནང་ནས་དུས་རབས་གསར་པར་ཀྲུང་གོས་སྐྱེ་ཁམས་སྔོན་ལ་འཇོག་པ་དང་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བུའི་ཐོག་བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ངང་སྐྱོད་པར་ཁྲིད་སྟོན་གནང་གི་ཡོད།འགག་སྒྲོལ་དཀའ་སེལ་དང་སྙིང་རུས་གཏན་འཁྱོངས་བྱས་པས། ལེ་དབར་ཁྲི་ཕྲག་གི་རི་ཀླུང་ཀུན་མཛེས་སྡུག་རྣམ་པར་བཀྲ་བར་གྱུར་ནས་ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་སྐྱེ་ཁམས་ངོ་མཚར་དང་ལྗང་མདོག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་མཚར་བཏོད་ཡོད།ན་ནིང་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཉིན་མོ་དང་པོ་འཆར་ཉེར་ཡོད་པའི་སྐབས་སུ་སྤྱི་ཁྱབ་ཧྲུའུ་ཅི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཛུབ་སྟོན་གལ་ཆེན་གནང་ནས“སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱིས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་ཏེ་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་གསེར་རི་དངུལ་རི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཁྱབ་སྤེལ་ཧུར་ཐག་གཏོང་མཁན་དང་ལག་ལེན་དཔེ་བཟང་བ་ཞིག་བྱེད་དགོས་པའི”ནན་བཤད་གནང་བ་རེད།ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་དགོངས་པའི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་མཛུབ་ཁྲིད་འོག སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་གྱི་ལམ་ལུགས་མ་ལག་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་འཐུས་སྒོ་ཚང་དུ་གཏོང་བ་དང་སྐྱེ་ཁམས་ཤེས་དཔལ་འཛུགས་སྐྱོང་གི་ལས་དོན་ཡག་པོ་བསྒྲུབས་ཚེ། ང་ཚོས་རྒྱུན་མཐུད་ནས་རི་སྔོན་ཆུ་དྭངས་ཀྱི་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་ཅིག་བཏོད་དེ་མི་དམངས་ལ་ཕན་པ་འདོགས་པ་དང་བུ་རབས་ཚ་རྒྱུད་ལ་བདེ་སྐྱིད་སྐྲུན་ཐུབ། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

སྤྱི་ཟླ8པའི་ཚེས25ཉིན་གྱི་དགོང་མོར། སྡེ་དགེ་རྫོང་སྐབས་དང་པོའི་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཚིགས་ལས་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་རོལ་དབྱངས་ཟློས་གར་དེ་སྡེ་དགེ་རྫོང་ཁམས་པའི་རིག་གནས་བཤམས་སྟོན་གླིང་དུ་འཁྲབ་སྟོན་ཐེངས་དང་པོ་བྱས།       རོལ་དབྱངས་ཟློས་གར་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་གླུ་པ་གྲགས་ཅན་ཡ་དུང་གིས་འཁྲབ་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་། ས་གནས་དེ་གའི་འཁྲབ་སྟོན་པ་དང་སྒྲུང་པ། དམངས་ཁྲོད་སྒྱུ་རྩལ་པ

དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གཞས་ཚིག་མང་པོར་བོད་ཀྱི་སྙན་ངག་གི་རྒྱན་དུ་མ་སྤྱད་ཡོད་ཅིང་། དེ་ལས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ། མི་རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་སོགས་ཚུར་སྣང་བྱས་ཡོད། གཞས་ཚིག་དེ་དག་གི་ཁྲོད་དུ་སྒྲ་རྒྱན་སོགས་སྙན་ངག་གི་རྒྱན་མང་པོ་སྤྱད་ཡོད་པས། འདིར་ཆབ་མདོའི་དམངས་གླུའི་གཞས་ཚིག་ཁྲོད་སྤྱད་པའི་སྒྲ་རྒྱན་སྙན་གཞུང་དང་མཐུན་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་བོད་སྤྱིའི་དམངས་གླུའི་སྒྲ་རྒྱན་དང་ཆབ་མདོ་དམངས་གླུའི་ཡུལ་སྐད་ལ་བསྟུན་པའི་དམིགས་བསལ་གྱི་སྒྲ་རྒྱན་སྐོར་གླེང་བར་བྱའོ།དང་པོ། སྒྲ་རྒྱན་གྱི་ངོ་བོ་སྤྱིར་བཤད་པ།“མི་ཡག་པ་གོས་ཀྱིས་བརྒྱན། རྟ་ཡག་པ་སྒ་ཡིས་བརྒྱན ”ཟེར་བའི་ཁ་དཔེ་ལྟར། སྙན་རྩོམ་འབྲི་བར་རྒྱན་གྱིས་སྤུད་དགོས། བོད་ཀྱི་དམངས་གླུའི་གཞས་ཚིག་ཁྲོད《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་གཞུང་དང་མཐུན་པའི་རྒྱན་མང་པོ་ཡོད་དེ་དཔེར་ན། ལེའུ་གཉིས་པའི་སྐབས་ཀྱི་དཔེ་རྒྱན་དང་། གཟུགས་རྒྱན། འགོག་རྒྱན། རབ་རྟོག་གི་རྒྱན། བསྡུས་བརྗོད་ཀྱི་རྒྱན། ཉམས་ལྡན་གྱི་རྒྱན་སོགས་གོ་སླ་ཞིང་སྦྱོར་བདེ་བ་དང་། སྦྱོར་ཡུལ་རྒྱ་ཆེ་བ། སྦྱར་བ་ཙམ་གྱིས་ཉམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཐོན་པ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་སུ་བབས་པར་ལེའུ་གསུམ་པའི་སྒྲ་རྒྱན་གྱི་སྐོར་བརྗོད་པར་བྱ།སྒྲ་རྒྱན་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་དོན་གཉིས་ལས་གཙོ་བོར་རྗོད་བྱེད་ཚིག་གམ་སྒྲ་སྦྱོར་ཚུལ་གྱི་ཉམས་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྗོད་བྱའི་དོན་དང་། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་མཛེས་པར་བྱེད་ཅིང་སྙན་ཞིང་འཇེབས་པའི་སྒྲའི་རོ་ཉམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཚིག་སྦྱོར་གྱི་ངག་ལ་བརྗོད་ཅིང་། དེ་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱི་ཉམས་འདོན་པའི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་ལེགས་པར་བརྒྱན་ན་དོན་གྱི་སྙན་ཆ་དང་དབྱངས་ཀྱི་སྙན་ཆ་སྟེ། དོན་གྱི་ཉམས་དང་སྒྲའི་ཉམས་གཉིས་ལྡན་གྱི་སྙན་རྩོམ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བར་ཐེ་ཚོམ་མི་དགོས་སོ།གཉིས་པ། སྤྱིར་སྒྲ་རྒྱན་དང་མཐུན་པའི་ཆབ་མདོའི་དམངས་གླུའི་འགྲོས།སྤྱིར་ཆབ་མདོའི་དམངས་གླུ་ལ་སྙན་ངག་གི་གཞུང་དང་མཐུན་པའི་རྒྱན་འཇོག་ཏུ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ནི《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་གཞུང་དར་ནས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་མེད་སྐོར་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཤོད་དཀའ་སྟེ། 《ཏུན་ཧོང་གཏེར་ཡིག》ལས། “ཆབ་ཆབ་ཎི་ཕ་རོལ་ན། །ཡར་ཆབ་ཎི་ཕ་རོལ་ན། །”ཞེས་པའི་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་མགུར་གླུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་རིགས་ནི《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་གཞུང་བོད་དུ་མ་བསྒྱུར་གོང་གི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་སྔོན་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ཤིག་ཡིན་པས། 《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་ཤན་ཞུགས་མེད་པ་མཁས་པ་ཀུན་གྱི་བཞེད་པ་གཅིག་མཐུན་རེད། ཡང་དམངས་གླུའི་ཁྲོད《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་ཤན་ཞུགས་མེད་ཟེར་ན་མི་མཐུན་ཏེ། 《སྙན་ངག་མེ་ལོང》དར་ནས་དམངས་གླུ་དེ་བས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་སུ་དང་གཡང་རྩེའི་སྒང་ལ་ཡས་སྒྲོན་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱུང་ཡོད།གཤམ་དུ་གུས་མོས་བསྡུས་པའི་ཆབ་མདོའི་དམངས་གླུའི་ཁྲོད་《སྙན་ངག་མེ་ལོང》ལས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་སྒྲ་རྒྱན་གྱི་རྩོམ་སྲོལ་དང་མཚུངས་པའི་དཔེ་དྲངས་ན།བར་ཆོད་ཅིང་མ་ཆོད་པའི་བྱ་སླ་བ་ཐོག་མའི་ཟུང་ལྡན་གྱི་རྒྱན་ལ། དཀར་དཀར་དཀར་ལ་བལྟ་རྒྱུ་མེད། སྒང་ལ་ཁའི་སྤྱང་རྟུག་དཀར་དཀར་རེད། དམར་དམར་དམར་ལ་བལྟ་རྒྱུ་མེད། སྒང་ལ་ཁའི་དར་ལྕོག་དམར་དམར་རེད་ལྟ་བུ་དང་། བར་ཆོད་པ་རྐང་པའི་ཐོག་མ་ན་ཡོད་པའི་ཟུང་ལྡན་གྱི་རྒྱན་ལ། དགའ་ཞིང་སྐྱིད་ཅིང་འགྲོ་མི་ཚོ། དགའ་ཡུན་སྐྱིད་ཡུན་རིང་བར་ཤོག དགའ་ཞིང་ཤོག་དང་སྒུག་ཅིང་འགྲོ དགའ་སྐྱིད་ལ་མོ་རྒྱག་པར་ཤོག་ལྟ་བུའོ།ཆོད་ཅིང་མ་ཆོད་པའི་དཔེར། ཐར་ཐར་རེད་ཀོ་ཐར་ཐར་རེད། གནམ་ཨ་སྔོན་སྐར་མ་ཐར་ཐར་རེད། རུབ་རུབ་རེད་ཀོ་རུབ་རུབ་རེད། ཤར་སྨིན་དྲུག་ཁྲ་མོ་རུབ་རུབ་རེད། ཐར་ཐར་རེད་ཀོ་ཐར་ཐར་རེད། སྡེ་བརྒྱ་གྲོང་རྩེད་ར་ཐར་ཐར་རེད། རུབ་རུབ་རེད་ཀོ་རུབ་རུབ་རེད། རོགས་དགའ་མོ་ངེད་གཉིས་རུབ་རུབ་རེད་ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། མཐའ་ཐོག་ཟུང་ལྡན་གྱི་དཔེར། རྒོད་ཐང་དཀར་ཐང་སྨུག་ཐང་སེར་གསུམ། འཛོམས་མ་མྱོང་ཨ་སྔོན་གནམ་ལ་འཛོམས། འཛོམས་ཚར་ནས་ནམ་འཕང་ཆོད་པར་ཤོག་ཅེས་པ་ལྟ་བུ།གོང་དུ་དྲངས་པའི་དཔེ་འདི་དག་ལས་ང་ཚོས་དམངས་གླུ་ནི་བོད་སྐད་གཉུག་མ་ལས་གྲུབ་པའི་སྒྲ་རྒྱན་གྱི་སྡེབ་སྦྱོར་བྱེད་ཐབས་རྒྱུན་འཛིན་དང་། 《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་གཞུང་ནང་བསྟན་པའི་སྒྲ་རྒྱན་གྱི་སྡེབ་སྦྱོར་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་ཚུལ་དང་ཆ་མཐུན་པས་སྙན་ངག་གི་སྒྱུ་རྩལ་ཚད་མཐོ་པོ་ཞིག་ལ་སླེབས་པ་མཚོན་ཡོད།གསུམ་པ། ཆབ་མདོའི་དམངས་གླུའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་རྒྱན་གྱི་འགྲོས།དམངས་གླུ་དེ་སྙན་ངག་རྩོམ་རིག་ཏུ་གཏོགས་ཤིང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི《སྙན་ངག་མེ་ལོང》གི་རིགས་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་བསྟུན་ན་སྐད་ཆའི་འགྲོས་དང་རྒྱན་སྦྱོར་སྟངས་ཐད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན། གུས་མོས་བསྡུས་པའི་ཆབ་མདོའི་དམངས་གླུར《སྙན་ངག་མེ་ལོང》དང་མི་འདྲ་བའི་བོད་རང་གི་དམངས་གླུའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་དང་། ཆབ་མདོ་བ་རང་གི་སྐད་ཀྱི་འགྲོས་དང་ཆབ་མདོ་བའི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་སོ་མངོན་པ་ཞིག་ཡིན། “མི་རིགས་སྒྱུ་རྩལ་ཞིང་ས་མི་བརྟེན་པའི། །གསར་ཐོན་ལྷ་རྫས་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དེ། །རྟོག་བཟོས་ཚོན་མདངས་འཇའ་དང་བཀྲ་ན་ཡང་། །དྲི་ངད་རི་སྐྱེས་ལི་ཤིའི་དོ་ཟླ་མིན། །”ཞེས་པ་ལྟར། བོད་རང་གི་གཉུག་མའི་སྐད་ལས་གྲུབ་ཅིང་མཛེས་དཔྱོད་ཀྱི་ལྟ་གོམས་དང་མཐུན་པའི་སྒྲ་རྒྱན་དེ་རིགས་ནི་བོད་ཀྱི་དམངས་ཁྲོད་རྩོམ་རིག་གི་ཆེད་སྤྱོད་ཐ་སྙད་ལྟ་བུར་གྱུར་ཞིང་། སྒྲ་རྒྱན་སྤྱད་ན་དབྱངས་སུ་འགུགས་བདེ་བ་དང་། ངག་ལ་འཛིན་བདེ་བ། གཞན་གྱིས་གོ་བདེ་བ་བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན།ཁྱད་ཆོས་བརྗོད་པའི་མིང་དང་བྱ་ཚིག་གང་རུང་གི་མཐར་སྒྲ་གཟུགས་མཚུངས་པའི་ཡི་གེ་གཉིས་བཟླས་ཏེ་ཚིག་རྐང་སོ་སོའི་མཐར་སྦྱར་བ་དེས་བྱ་བའི་གཡོ་འགུལ་གྱི་རྣམ་པ་མྱུར་ཞིང་བར་མཚམས་མེད་པའི་སྐད་ཆའི་གཟུགས་བརྙན་ཞིག་བསྐྲུན་པ་སྟེ། དཔེར་ན། བྲག་དཀར་རྫོང་འདི་ཡི་གཡས་ཟུར་ནས། །རྒོད་ཐང་དཀར་ལྡིང་སྐོར་གྱི་ལིང་ལིང་། །རྒོད་ཐང་དཀར་ལྡིང་སྐོར་མི་བྱེད་རྒྱུ། །ཡིད་སྐྱོ་ལེའི་རྒོད་ཕྲུག་བྲག་ལ་ལུས། །ཞེས་ལིང་ལིང་གིས་མྱུར་ཞིང་བར་མཚམས་མེད་པ་བསྟན། སྒྲ་དེ་བཟླས་བརྗོད་ཀྱིས་རྒོད་མོས་རང་གི་རྒོད་ཕྲུག་འཚོལ་བའི་ནང་སེམས་ཀྱི་འཚབ་འཚུབ་ཕྱིར་མངོན་པའི་ངང་ཚུལ་གསོན་ཉམས་དོད་པོས་མཚོན་ཡོད། སྒྲ་མཚུངས་ཀྱི་ཡི་གེའི་དབར་བར་བཅུག་གི་སྒྲ་བསྣན་ནས་ཚིག་རྐང་ཡོངས་རྫོགས་ཉམས་དང་ལྡན་པར་སྦྱོར་བ་དཔེར་ན། རི་ཡར་དེའུ་མར་དེའུ་བར་དེའུ་གསུམ། །རི་ཡར་དེའུ་མགོ་ལ་ཤ་ཕོ་འཛོམས། །ཤ་ཕོ་ཆེན་རྭ་བརྡར་ཁྲིགས་སེ་ཁྲིགས། །ཕ་ཁུ་བོ་འཛོམས་དང་ཁྱད་པར་མེད། །རི་ཡར་དེའུ་མེ་དེའུ་བར་དེའུ་གསུམ། །རི་མར་དེའུ་མགོ་ལ་ཡུ་མོ་འཛོམས། །ཤ་ཡུ་མོའི་རྣ་ཅོག་ཧྲུགས་སེ་ཧྲུགས། །མ་སྲུ་མོ་འཛོམས་དང་ཁྱད་པར་མེད། །རི་ཡར་དེའུ་མེ་དེའུ་བར་དེའུ་གསུམ། །རི་བར་དེའུ་མགོ་ལ་ཤེའུ་ཕྲུག་འཛོམས། །ཤེའུ་ཕྲུག་རྩེད་ར་འཁྲབ་སེ་འཁྲབ། །ཆུང་ཨ་ཐིག་འཛོམས་དང་ཁྱད་པར་མེད། །ཅེས་པ་ལྟ་བུས་མཚོན།སྒྲ་རྒྱན་འདི་རིགས་ཀྱིས་དལ་ཞིང་བར་མཚམས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཤ་ཕོའི་རྭ་ཅོ་ཁྲིགས་ཁྲིགས་སུ་བརྡར་ཚུལ་དང་། ཡུ་མོའི་རྣ་ཅོག་ཧྲུགས་ཧྲུགས་སུ་གཡོ་ཚུལ། ཤེའུས་རྩེད་མོ་རྩེ་ཚུལ་སོགས་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མཚོན་ཡོད་ལ། ངག་ནས་གྱེར་སྐབས་དབྱངས་རྟ་ངེས་ཅན་མངའ་བས། སྒྱུ་རྩལ་དེ་རིགས་ནི་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་དང་། སྒྲུང་། ཤོ་བཤད་སོགས་དང་འདྲ་བར་ད་བར་མ་ཉམས་པར་གནས་ཡོད།ཡང་དཔེར་ན། རྒོད་ཐང་དཀར་ཐང་སྨུག་ཐང་སེར་གསུམ། །འཛོམས་མ་མྱོང་ཨ་སྔོན་གནམ་ལ་འཛོམས། །འཛོམས་ཚར་ནས་ནམ་འཕང་ཆོད་པར་ཤོག །ལྟ་བུ་ལས་བཟང་པོས་གྲོགས་ཁྱེད་རྣམས་དང་འཕྲད་པར་ཕྱིས་འབྱུང་ཕན་ཚུན་དབར་གྱི་བརྩེ་བར་བར་ཆད་མེད་པ་ཤོག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཞིག་ཡིན། ཤོག་སྒྲ་དེས་སྨོན་ལམ་དང་། མ་འོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་སྨོན་འདུན་འགྲུབ་པའི་རེ་བ་དང་འདུན་པ་སོགས་མཚོན་པ་དང་། ཚིག་དེ་ནི་སྤྱོད་བདེ་ལ་དོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་འདུས་པ་ཞིག་གོ །(བོད་ལྗོངས་རླུང་འཕྲིན་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་འཇམ་དབྱངས་སྒྲོལ་དཀར) འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བསོད་ནམས་དབང་འདུས།

རྩོམ་སྒྲིག དོན་འགྲུབ་མཚོ། ཡོང་ཁུངས། སྨན་སྦྱོར་རིག་པ་སྐོར་གྱི་རྒྱུན་ཤེས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།སྐྱུ་རུ་ཉེར་ལྔ།སྐྱུ་རུ་སྲང་གང་ཞོ་ལྔ། བ་ཤ་ཀ་སྲང་གང་། པྲི་ཡང་ཀུ་སྲང་གང་། འུ་སུའི་ལོ་འབྲས་ཞོ་གསུམ། ཧོང་ལེན་ཞོ་གསུམ། བྲག་ཞུན་ཁཎ་ཊ་ཞོ་བདུན། ཨུཏྤལ་མེ་ཏོག་ཞོ་བརྒྱད། སྤང་རྩིའི་རྩ་བ་ཞོ་ལྔ། གུར་ཀུམ་སྲང་གང་ཞོ་གསུམ། ཙན་དན་དམར་པོ་སྲང་དོ། བཙོད་སྲང་གང་ཞོ་དོ། བ་ལེ་ཀ་ཞོ་དྲུག རྒྱ་ཚོས་སྲང་གང་། པུ་ཤེལ་རྩེ་ཞོ་བརྒྱད། འབྲི་མོག་ཞོ་དྲུག ལི་ག་དུར་ཞོ་བརྒྱད། སུམ་ཏིག་ཞོ་བརྒྱད། ཨ་རུ་སྲང་གང་ཞོ་ལྔ། བ་རུ་སྲང་གང་། གསེར་མེ་ཞོ་ལྔ། རུ་རྟ་ཞོ་བརྒྱད། མ་ནུ་སྲང་གང་། ཀཎ་ཌ་ཀ་རི་སྲང་གང་ཞོ་ལྔ། སྟར་ཁཎ་ཞོ་གང་། འགི་ཝང་སྐར་གཉིས་བཅས་གཙང་བཟོས་ཞིབ་བཏགས་ཕྱེ་རིལ་གང་རུང་བཟོ་རྒྱུ།ཕན་ནུས།སྐྱུ་རུ་ཉེར་ལྔ་བཟི་མེད་ཅུང་ཟད་བསིལ། ཁྲག་འཁྲུགས་ཁྲག་ངན་ཚ་བ་སྟོད་རྒྱས་དང་། མཆིན་ཁྲག་སྨུག་པོ་རྒྱས་པས་རོ་སྟོད་གཟེར། བྲང་ཚ་ཆུ་སྐྱུར་མཁྲིས་པ་རྒྱ་བཤལ་དང་། ཁྲག་རུལ་དུད་ཁུ་འཁྲུ་སྐྱུགས་ཕོ་མཆིན་ན། རོ་རྒྱབ་ཚིགས་གཟེར་ཁྲག་མཁྲིས་ཕོ་ལྷུང་དང་། སྨུག་རྒྱས་གབ་བྱེར་འཐབ་དང་འཁྲུགས་པ་དང་། རང་གཞན་གནས་ཞེན་རྙིང་དང་འདྲིལ་བ་དང་། ཁྲག་འཁྲུགས་ཁྲག་ངན་གཅོག་པར་མཆོག་ཏུ་གྱུར། ཐུན་ཚད་ན་ཚོད་ལུས་སྟོབས་བཟི་སོགས་སྦྱོར། སྐབས་སྔོན་མ། སྐྱ་འགྲིབ་མིག་ནད་ཀྱི་རྒྱུན་མཐོང་གི་ངོས་འཛིན་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་འགའ། སྐབས་རྗེས་མ། མེད།

2024ལོའི་ཟླ་9ཚེས་1ཉིན་གྱི་དགོང་མོར། སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ཀྲུང་དབྱང་བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི《ནོར་དཔལ་བརྟག་དཔྱད》ལེ་ཚན་ནང་ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་འདྲེ་ཚེར་མའི་ཚོང་དུད་རེ་ཟུང་གིས་སྒྲིག་འགལ་ངང་ཅའོ་ཡ་མུ་ཟི་སྐྱུར་ནཱ་སྣོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཐེར་འདོན་བྱས་པ་རེད།ལེ་ཚན་བསྟན་རྗེས། ན་གོར་མོ་གྲོང་ཁྱེར་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གཞུང་ལས་ཁང་གིས་བརྡ་ཁྱབ་སྤེལ་ནས། ན་གོར་མོ་གྲོང་ཨུ་དང་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གཞུང་གིས་འཕྲལ་མར་ལས་ཀའི་ཆེད་དོན་ཚོ་ཆུང་བཙུགས་ཏེ། ཐོན་སྐྱེད་ལས་སྣོན། ཕྱིར་འཚོང་སོགས་ལྷུ་ཚིགས་ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ནས། འབྲེལ་ཡོད་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་འགན་འཁུར་བར་ཁྲིམས་ལྟར་ཆད་པ་ནན་མོ་གཅོད་རྒྱུ་དང་། རྗེས་མཐུད་ཀྱི་བརྟག་དཔྱད་དང་ཐག་གཅོད་བྱས་འབྲས་དུས་ཐོག་ཏུ་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་འཁོད་ཡོད།

ཧར་པིན་གྲོང་ཁྱེར་དུས་བཞིར་རབ་ཏུ་མཛེས། ལྟ་བས་མི་ངོམ་ཡིད་དབང་ཅིག་ཅར་འཕྲོགའདི་ནི་ཧར་པིན་ཟློས་གར་ཁང་ཡིན་པ།བསྡོམས་རྩིས་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། འདི་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ་ཧར་པིན་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི7381.7ལ་སྣེ་ལེན་ཞུས་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར1206.5བྱུང་བ་དེ57.1%དང157.1%སོ་སོར་འཕར་ཡོད། ད་ཐེངས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་སྐད་གྲགས་ཆོད་པས་དར་རྒྱས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་གསོན་ཤུགས་འཕེལ་ཡོད།

བསྡོམས་རྩིས་བརྒྱབ་པར་གཞིགས་ན། འདི་ལོའི་ལོ་སྟོད་དུ་ཧར་པིན་གྲོང་ཁྱེར་གྱིས་ཡུལ་སྐོར་བ་མི་ཐེངས་ཁྲི་7381.7ལ་སྣེ་ལེན་ཞུས་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་ཡོང་འབབ་སྒོར་དུང་ཕྱུར་1206.5བྱུང་བ་དེ་57.1%དང་157.1%སོ་སོར་འཕར་ཡོད། ད་ཐེངས་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྐོར་སྐད་གྲགས་ཆོད་པས་དར་རྒྱས་དང་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་ཆེ་རུ་ཕྱིན་པ་དང་གསོན་ཤུགས་འཕེལ་ཡོད། འདི་ནི་ཧར་པིན་ཟློས་གར་ཁང་ཡིན་པ། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

ཉེ་ཆར། སེར་ཤུལ་རྫོང་གི2024ལོའི་ཀྲུང་འབྲུ་སྦྱངས་འབྲས་ལེགས་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའི་གཟེངས་བསྟོད་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་གསུམ་པ་འཚོགས་པ་རེད། བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཀྲུང་འབྲུ་སྐར་འོད་བྱ་དགའ་ཨང་གསུམ་པ་ཐོབ་མཁན་སེར་ཤུལ་རྫོང་གི་གཞོན་སྐྱེས་པད་མ་སྐྱིད་དང་བསམ་གཏན་ལྷ་མོའི་གླུ་གཞས《འབྲོག་མོའི་གླུ་གཞས》ཞེས་པའི་ཁྲོད་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ད་ཐེངས་སེར་ཤུལ་རྫོང་གི་ཀྲུང་འབྲུ་སྦྱངས་འབྲས་ལེགས་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའི་གཟེངས་བསྟོད་ལ་ཁྱོན་སྒོར་ཁྲི122ཡོད་པ་དང་། བྱ་དགའ་མཐོ་ཤོས་ལ་སྒོར་ཁྲི2ཐོབ་ཡོད་པ་རེད། དངུལ་འདི་དག་ནི་ས་གནས་དེ་གའི་སློབ་མ་དང་གཟུགས་མེད་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་བརྒྱུད་འཛིན་པ། གཞོན་ནུ་ལས་གཏོད་མི་སྣ། ལས་རིགས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་མི་སྣ། གསར་སྐྱེས་གཞོན་ནུ། ནུབ་རྒྱུད་འཆར་གཞིའི་དང་བླངས་པ་སོགས་ལ་སྤྲད་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་། ཁྱོན་གཞོན་ནུ་སློབ་མ253ལ་བྱ་དགའི་དངུལ་འདི་ཐོབ་ཡོད། ཀྲུང་འབྲུ་ཚོགས་པས་ཐོག་མཐའ་བར་གསུམ་དུ་སློབ་གསོས་ས་གནས་དེ་གའི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཐོན་པར་མཐོང་ཆེན་བྱས་པ་དང་། ཉེ་བའི་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་། སེར་ཤུལ་གྱི་སློབ་མ་ཕུལ་བྱུང་དང་ལས་རིགས་ཁག་གི་མི་སྣ་ཕུལ་བྱུང750ལྷག་ལ་བྱ་དགའི་དངུལ་སྒོར་ཁྲི360ལྷག་སྤྲད་ཡོད་པ་དང་། ཀྲུང་འབྲུ་སྦྱོང་འབྲས་ལེགས་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའི་གཟེངས་བསྟོད་དངུལ་འདི་ཡང་སེར་ཤུལ་གྱི་སློབ་གསོའི་རོགས་སྐྱོར་གྱི་སྤུས་རྟགས་ལས་གྲྭ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ཧྭ་ཀྲུང་དགེ་འོས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་མ་དཔལ་སྐྱིད་ཀྱིས་ཀྲུང་གུང་སེར་ཤུལ་རྫོང་ཨུ་དང་སེར་ཤུལ་རྫོང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་། ཀྲུང་འབྲུ་ཚོགས་པ་བཅས་ཀྱིས་ང་ལ་བྱ་དགའི་དངུལ་འདི་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ངའི་ངོས་ནས་བརྗོད་ན་སྦྱངས་འབྲས་ལེགས་ཐོན་གྱི་བྱ་དགའི་དངུལ་འདི་ནི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཡིན་ལ་འགན་འཁྲི་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས། ངས་ད་ཐེངས་ཀྱི་བྱ་དགའ་འདི་འགོ་འཛུགས་ས་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩིས་ནས་བརྩོན་པ་ལྷག་ཏུ་བསྐྱེད་ནས། ཕུགས་བསམ་ལྡན་པ་དང་། འགན་འཁྲི་འཁུར་ཕོད་པ། དཀའ་སྡུག་མྱོང་ཐུབ་པ། འབད་འཐབ་བྱེད་ཕོད་པ་བཅས་ཀྱི་དུས་རབས་གསར་པའི་གཞོན་ནུ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཡོད།ལས་ཞོར་གསར་འགོད་པ། མེ་ཏོག།རྩོམ་སྒྲིག་པ། མགར་རྒྱལ་སྲས།

རྩོམ་སྒྲིག སངས་དོན། ཡོང་ཁུངས། མདའ་བཞི་རྫོང་མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལས་དོན་ལྟེ་གནས། བཤེར་འབེབས། རིན་ཆེན་ཚེ་རིང་།ཟླ8པའི་ཚེས24ནས25ཉིན་བར། 2024ལོའི་ཀྲུང་གོའི་རྡུལ་ཕྲན་མཁར་གསར་བརྗེའི་རིག་གནས་གནས་སྐོར་དུས་ཆེན་དང་མདའ་བཞིའི་སྨོན་ལམ་མཐོན་པོ་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་པ་ནུབ་མཚོ་གྲོང་རྡལ་གྱི་མདའ་བཞི་ཚོ་བ་ནས་འཚོགས། མདའ་བཞི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་དེ་ལོ་ངོ་བཅུའི་རིང་གི་འབད་འབུངས་བྱས་པ་བརྒྱུད། ད་ལྟ། གླུ་དབྱངས་ལ་དགའ་མོས་བྱེད་མཁན་དང་ཁྱད་པར་དུ་ན་གཞོན་རྣམས་ཀྱིས་ལོ་རེ་བཞིན་རེ་སྒུག་བྱེད་པའི་དགྱེས་འཛོམས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད།ད་ལོའི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་གྱི་ཡུལ་དངོས་སུ་མི་ཚོགས་ཀྱིས་ཁེངས་ཤིང་འཁྲུག་ཆ་དོད་པོས་ཁེངས། ལྟད་མོ་བ་ཚོས་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་སེམས་ཁོངས་ཀྱི་གླུ་གཞས་སྙན་མོ་ངག་ལ་དྲངས་ཤིང་། སྤྲོ་བ་འབུམ་གྱིས་མྱོས་འདུག ཐེངས་འདིའི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་སྟེང་། བོད་ཁུལ་དུ་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་གླུ་བ་ཤེར་བསྟན་དང་ནམ་མཁའ། ནང་སོག་དང་པེ་ཅིང་སོགས་ནས་རོལ་ཚོགས་དང་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་མང་པོ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཡོད་ལ། ཁོང་ཚོས་སྤྲོ་སེམས་རབ་ཏུ་འཁོལ་བའི་འཁྲབ་སྟོན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་ལྟད་མོ་བའི་ཡིད་དབང་བཀུག་འདུག ཐོག་མའི་སྐད་གྲགས་མེད་པ་ནས་ད་ལྟ་ཀུན་གྱིས་དོ་སྣང་བྱེད་པའི་བར་མདའ་བཞི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་གྱིས་རོལ་དབྱངས་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་བདེན་དཔང་བྱས་པ་མ་ཟད། རོལ་དབྱངས་ལ་དགའ་མཁན་བགྲང་ལས་འདས་པ་ཞིག་གི་རྗེས་འབྲངས་དང་དགའ་ཞེན་ཡང་བདེན་དཔང་བྱས་ཡོད། དམིགས་བསལ་གྱི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་ལོ་བཅུའི་རིང་མདའ་བཞི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་གྱིས་ཁོང་ཚོའི་དམིགས་བསལ་གྱི་རོལ་དབྱངས་འདུ་ཤེས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ནས་ཚང་མར་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་འཁྲབ་སྟོན་དང་བརྗེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དྲན་དེ་བས་མང་བ་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད། མདའ་བཞི་རོལ་དབྱངས་དུས་ཆེན་གྱིས་རང་ཉིད་ལ་དབང་བའི་འོད་སྟོང་འཕྲོ་བའི་ལེའུ་མུ་མཐུད་དུ་བྲིས་ནས་རོལ་དབྱངས་རིག་གནས་བརྒྱུད་སྤེལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྟོབས་ཤུགས་དེ་བས་མང་བ་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་རྒྱུའི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ཁེངས་འདུག སྐབས་སྔོན་མ། 221རྟེན་གཞིར་བསྐྱོད་དེ་མཛད་རྗེས་ཅན་ལ་གུས་འདུད་ཞུ། （ཁག་ལྔ་པ） སྐབས་རྗེས་མ། མེད།

སོར་རྩེའི་འགྱུར་ཁུག་ནས་ཐོན་ཞིང་། །མགྲིན་པའི་མགུལ་རྒྱན་དུ་བྱས་པའི། །ལོ་ཟླའི་བར་གསེང་གི་བྱམས་པ། །མི་འགྱུར་བདག་འགྲམ་དུ་གནས་ཡོད། །ཚོར་འདུ་ཚོགས་དྲུག་གི་རྗེས་ལ། །བྲིས་པའི་རི་མོ་དེ་མ་བསུབས། །ཚེ་གང་ཀྱོག་ལམ་གྱི་སྣང་ཡན། །དཀར་དམར་པིར་རྩེ་ནས་བྲིས་ཡོང་། །ཕར་དགའ་ཚུར་དུངས་ཀྱི་དགའ་འཁྱིལ། །ནོར་བུ་མེ་འབར་དང་འདྲ་བྱུང་། །འདྲིས་ཡུན་ལོ་ཟླ་ཡི་རི་མོ། །དཀར་གཙང་ཤོག་ངོས་སུ་ཕབ་ཡོད། །ཕྱི་རོལ་སྣང་བ་འདི་བན་བུན། །ནང་གི་ཡིད་སེམས་འདི་རྟ་ཕོ། །ཕྱི་ནང་མི་རྟག་གི་ཞལ་རས། །མ་བཅོས་རང་གཤིས་སུ་གྲུབ་འདུག །ཚིག་འབྲུ་མང་པོ་ཞིག་བསྡེབས་ནས། །དགའ་སྐྱོའི་བརྩེ་སེམས་དེ་མཚོན་ཡོད། །ལོ་ཟླའི་ཆར་རླུང་དེ་རྒོད་ཀྱང་། །ནམ་ཡང་རྗེས་དྲན་དུ་བྱས་ཆོག ། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། བདེ་སྐྱིད་བུ་ཁྲིད།

ལོ་སུམ་ཅུ། ལོ་ཟླའི་བང་རྩལ་མྱུར་བའི་ལོ་སུམ་ཅུ། དུས་ཀྱི་ཕ་མཐར་འདས་པའི་ལོ་སུམ་ཅུ། སྙན་འཇེབས་ཀྱི་གླུ་དབྱངས་ཤིག་དང་འདྲ་ལ། སྣུམ་ཚོན་གྱི་རི་མོ་ཞིག་དང་ཡང་འདྲ། དཀའ་ཚེགས་ཀྱི་ལོ་སུམ་ཅུ་ཁྱེད་ཀྱིས་བརྒྱུད་མྱོང་ལ། ལོ་སུམ་ཅུའི་འཛད་མེད་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད། ཁྱེད་ཀྱིས་བརྗོད་མྱོང་།ལོ་སུམ་ཅུའི་སྔོན་དུ། ཁྱེད་རང་གསར་སྐྱེས་ཀྱི་བྱིས་པ་ཞིག་དང་འདྲ། རེ་བ་དང་ཕུགས་བསམ་ཁྱེར་ནས་འབྱུང་འགྱུར་ལ་ཕྱོགས་བཞིན་ཡོད། ད་ལྟ་ཁྱེད་ནི་ཤེས་བྱའི་རྒྱ་མཚོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ནས། སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཤེས་བྱའི་ཟེགས་མ་ཕངས་མེད་དུ་གཏོར་བཞིན་མཆིས། སློབ་ཁང་ཐེབས་ཆག་ནས་དེང་རབས་ཀྱི་སློབ་ཁྲིད་ཐོག་ཁང་བར། འཚོ་བ་ངན་ངོན་ནས་གྲ་རྒྱས་ཕུན་ཚོགས་བར་དུ། མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭའི་གོམ་སྟབས་མཚམས་ཆད་མ་མྱོང་ལ། བློ་བརྟན་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཉམས་པ་ཅི་ལ་མཆིས།གནས་འདི་རུ་ང་ཚོའི་ལང་ཚོ་དང་ཁྲག་དྲོན་ཡོད། གནས་འདི་རུ་ང་ཚོའི་དགོད་སྒྲ་དང་མིག་ཆུ་ཡོད། གནས་འདི་ནས་ང་ཚོ་འཚར་ལོངས་བྱུང་ལ། གནས་འདི་ནས་ང་ཚོས་འོད་སྟོང་འབར་བའི་ལམ་བུ་བསྐྲུན་ཡོད། གནས་འདི་ནས་ང་ཚོས་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཡང་ལེན་མྱོང་།ལོ་སུམ་ཅུའི་ལོ་ཟླའི་ཆར་རླུང་གི་ཁྲོད་དུ། མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭས་ཐོག་མའི་བསམ་འདུན་བོར་མེད་ལ། འབད་བརྩོན་གྱི་ལྕགས་རི་བརྟན་པོར་བསྲུངས་ཡོད། བློ་རྒྱ་ཡངས་ཤིང་ཕུགས་བསམ་གྱི་འོད་སྣང་འཚེར་བའི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་གྲངས་མེད་ཀྱང་གསོ་སྐྱོང་བྱས་ཡོད་ཨང་།མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭའི་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཉིན་མོར། ང་ཚོས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་གླུ་དབྱངས་ཀྱི་མཆོད་པ་འབུལ་ལ། མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭའི་འོད་སྟོང་འབར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཕྱི་མིག་ལྟ། དེ་རིང་གི་མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭ་ནི་ང་ཚོའི་གཟི་བརྗིད་ཡིན་ལ། སང་ཉིན་གྱི་མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭ་ནི་ང་ཚོའི་སྤོབས་པ་ཡིན། ང་ཚོས་ལག་གདང་གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་ནས། ཐུན་མོང་ཐོག་གོམ་གང་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་ཀྱིན། འོད་སྟོང་འབར་བའི་ལམ་བུ་གཏོད་དེ། མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭའི་སྔར་བས་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་སང་ཉིན་གྱི་ཆེད་དུ་འབད་དགོས་ཨང་། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

འདི་ནི་ནག་ཆུའི་འཆར་ཅན་རྟ་རྒྱུག་དུས་ཆེན་དང“གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས། ནག་ཆུ་མདུན་སྐྱོད”ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྐབས་གསུམ་པའི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོའི་རྣམ་པ་ཡིན་པ།འདི་ནི་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲོ་འཕེལ་ལུས་རྩལ་ལ་ལྟ་བཞིན་པ།འདི་ནི་ནག་ཆུའི་འཆར་ཅན་རྟ་རྒྱུག་དུས་ཆེན་དང“གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས། ནག་ཆུ་མདུན་སྐྱོད”ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྐབས་གསུམ་པའི་འགོ་ཚུགས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་རྟ་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་རུ་ཁག་རྫིག་ཉམས་དོད་པོས་མཛད་སྒོར་ཡོང་བཞིན་པ།འདི་ནི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་མཚན་ཚོགས་ཐོག་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་བྱེད་བཞིན་པ།འདི་ནི་དཔལ་མགོན་རྫོང་གི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྫོང་དང་ཆུས་11གི་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་འགྲན་བསྡུར་ཁྲོད་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་བཞིན་པ།འདི་ནི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་གཞས་དང་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་ནས་བྱེད་སྒོ་འགོ་ཚུགས་པར་རྟེན་འབྲེལ་ཞུ་བཞིན་པ།ཟླ་8ཚེས་9ཉིན། ནག་ཆུའི་འཆར་ཅན་རྟ་རྒྱུག་དུས་ཆེན་དང“གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས། ནག་ཆུ་མདུན་སྐྱོད”ཅེས་པའི་བྱེད་སྒོ་སྐབས་གསུམ་པའི་བྱ་དགའ་སྤྲོད་པའི་མཚན་ཚོགས་བདེ་བླག་གཉེར་ཞིང་། སྐབས་འདིའི་མདུན་སྐྱོད་བྱེད་སྒོའི་ཕུལ་བྱུང་མི་སྒེར་དང་མཉམ་སྡེབ་ལ་གཟེངས་བསྟོད་དང་བྱ་དགའ་སྤྲད་པ་རེད། མཚན་ཚོགས་འཚོག་ཡུལ་དུ་གློག་འོད་ཆེམ་ཆེམ་དུ་འཕྲོ་བ་དང་འཁྲུག་ཆ་ཧ་ཅང་དོད་ཅིང་། མི་རིགས་ཁག་གི་སྤུན་ཟླ་མིང་སྲིང་ཚོས་གཟབ་མཆོར་ལེགས་པར་སྤྲས་ཏེ། བཞིན་ལས་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་འཛུམ་མདངས་འཕྱུར་བ་དང་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་དགའ་སྐྱིད་ལྡན་པའི་རྣམ་པའི་ཁྲོད་དུ་སྐྱིད་པའི་དུས་ཆེན་དགའ་གཏོང་བྱས་ཡོད།“འདི་ལོའི་རྟ་རྒྱུག་དུས་ཆེན་ཐོག‘ཀྲུང་ཧྭའི་རིག་གནས་དར་སྤེལ་གཏོང་། བྱང་ཐང་རྟ་ཕོའི་བང་རྩལ་འགྲན’ཞེས་པ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་བྱང་རྩྭ་ཐང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་རྟ་རྒྱུག་དེ‘གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས། ནག་ཆུ་མདུན་སྐྱོད’ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དང་མཉམ་འདྲེས་གཏིང་ཟབ་བྱས་ནས། ཕུལ་བྱུང་རིག་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་དང་། སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྟ་རྩལ་འགྲན་བསྡུར། ལུས་རྩལ་འགྲན་བསྡུར། ཚོང་དོན་དངོས་ཟོག་བརྗེ་རེས། ཁྱད་ལྡན་ཐོན་རྫས་འགྲེམས་ཚོང་། ཚོང་འགུགས་མ་འདྲེན་དང་ངོ་འཕྲད་གྲོས་མོལ། ཡུལ་སྐོར་ཐོན་ཁུངས་འོས་སྦྱོར། མདུན་སྐྱོད་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་འགྲེམས་སྟོན་སོགས་གཞི་གཅིག་ཏུ་འདུས་པའི་ཕྱོགས་བསྡུས་རང་བཞིན་གྱི་རིག་གནས་ཡུལ་སྐོར་འདུ་ཚོགས་གཟབ་རྒྱས་ཤིག་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱས་པ་དེ་ནི་དུས་རབས་གསར་པར་ནག་ཆུའི་འཕེལ་རྒྱས་ཡར་ཐོན་དང་བསམ་པའི་ཉམས་འགྱུར་མཚོན་པའི་སྐར་ཁུང་གལ་ཆེན་ཞིག་རེད”ཅེས་ནག་ཆུ་གྲོང་ཁྱེར་གསེར་རྙེད་ཆུས་ཨུད་ཀྱི་ཧྲུའུ་ཅི་གཞོན་པ་ཆུས་ཀྲང་དབང་ཚེས་དེ་ལྟར་བརྗོད།ཟླ་8ཚེས་12ཉིན་ནག་ཆུའི“གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས། ནག་ཆུ་མདུན་སྐྱོད”ཅེས་པའི་བྱེད་སྒོ་སྐབས་གསུམ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པའི་མཐའ་བསྡུར་ནང་བྱ་དགའ་ཐོབ་པའི་འཐུས་མིའི་དགའ་སྐྱེལ་མཛད་སྒོ་གཟབ་རྒྱས་འཚོགས་ཤིང་། བྱ་དགའ་ཐོབ་པའི་འཐུས་མི་ཚོས་ཕྱིས་འབྱུང་དཔེ་སྟོན་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱི་ནུས་པ་གང་ལེགས་བཏོན་ཏེ་གྲོང་གསེབ་དར་རྒྱས་གཏོང་བའི་ཚ་ཚ་འུར་འུར་གྱི་ལག་ལེན་ཁྲོད་ཞུགས་ནས། ཏང་གི་སྲིད་ཇུས་སྒྲོག་འགྲེལ་པ་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་གྱི་དཔེ་སྟོན་བ། གྲོང་གསེབ་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་པ། སྐྱེ་ཁམས་བཟང་པོའི་བདག་སྐྱོང་བ་བཅས་བརྩོན་ལེན་བྱས་ཏེ། མཛེས་སྡུག་ལྡན་པའི་ཕ་ཡུལ་དང་ནག་ཆུ་སྐྲུན་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་མང་ཙམ་འབུལ་བ་དང་སླར་ཡང་བྱས་རྗེས་གསར་པ་ཧུར་ཐག་འཇོག་གི་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། སྐལ་བཟང་གྲགས་པ།

བོད་དུ་སྤེལ་བའི་འགྲན་བསྡུར་འདིས་འཛམ་གླིང་གི་ཟིན་ཐོ་བཏོད་འདུགཟླ9པའི་ཚེས3ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོར། 2024ལོའི་ཕུ་མ་གཡུ་མཚོར་བསྐོར་བ་བྱེད་པའི་འཛམ་གླིང་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་ཀྱི་རྐང་འཁོར་འགྲན་བསྡུར་དེ་ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར་སྣ་དཀར་རྩེ་རྫོང་ཕུ་མ་བྱང་ཐང་ཤང་དུ་སྤེལ་བ་དང་། དེ་ནི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱིས་ཕུ་མ་གཡུ་མཚོར་བསྐོར་བ་བྱེད་པའི་རྐང་འཁོར་འགྲན་བསྡུར་གཉེར་ཐེངས་དང་པོ་ཡིན་ལ། ཆ་སྙོམས་ས་བབ་མཐོ

ལྕགས་ལམ་འགྲུལ་སྐྱེལ་གྱི་སྒྲིག་སྲོལ་གསར་པ་འདི་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་རོགས། 《ལྕགས་ལམ་གྱི་འགྲུལ་པ་སྐྱེལ་འདྲེན་གྱི་སྒྲིག་སྲོལ》པར་གཞི་གསར་ཤོས་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་དེ། 2023ལོའི་པར་གཞིའི《རྒྱལ་ཁབ་ལྕགས་ལམ་ཚོགས་པའི་འགྲུལ་པ་སྐྱེལ་འདྲེན་སྒྲིག་སྲོལ》ལ་བཟོ་བཅོས་ཁག24བརྒྱབ་ཡོད།དང་པོ། མེ་འཁོར་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་བྱེད་པའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད། མེ་འཁོར་མ་བཏང་གོང་དང་མེ་འཁོར་བཏང་རྗེས་ཀྱི་ཉིན་དེ་རང་གང་ཡིན་རུང་། སྔོན་འཚོང་དུས་ཡུན་ནང་གི་མེ་འཁོར་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་བྱེད་ཐུབ། དེ་སྔའི་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནང་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་བྱེད་པར་གྲོན་དངུལ་མི་བསྡུ་ཞིང་། བརྗེ་སྒྱུར་བྱས་རྗེས་ཀྱི་སྤ་སེའི་དུས་ཚོད་ཡང་བསྐྱར་བརྗེ་སྒྱུར་བྱས་ཚེ། གཉེར་སྒྲུབ་དུས་ཚོད་ལ་གཞིགས་ནས་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་གྱི་གྲོན་དངུལ་བསྡུ་རྒྱུ་རེད། ཞིབ་ཕྲ་གཤམ་གསལ་ལྟར།མེ་འཁོར་མ་བཏང་གོང་གི་ཆུ་ཚོ24ཡན་དང་ཆུ་ཚོད48ནང་ཚུན་དུ་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་བྱས་ཚེ། སྒྱུར་དངུལ་བརྒྱ་ཆ5བསྡུ་རྒྱུ།མེ་འཁོར་མ་བཏང་གོང་གི་ཆུ་ཚོད24ནང་ཚུན་དུ་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་བྱས་ཚེ། སྒྱུར་དངུལ་བརྒྱ་ཆ15བསྡུ་རྒྱུ།མེ་འཁོར་བཏང་རྗེས་སྤ་སེ་བརྗེ་སྒྱུར་བྱས་ཚེ། སྒྱུར་དངུལ་བརྒྱ་ཆ40བསྡུ་རྒྱུ། བྱ་ཐབས་དེ་ད་ལོའི་ཟླ1ཚེས15ཉིན་ནས་འགོ་ཚུགས་ཏེ་ལག་བསྟར་བྱས་ཟིན།གཉིས་པ། སློབ་མའི་གཟིགས་སྐྱོང་སྤ་སེའི་ལམ་ཐག་བར་མཚམས་དེ་སྔོན་ཆད་ལྟར་ལམ་ཐག་ཐུང་ཤོས་དེ་མ་ཡིན་པར། ད་ཆ་བལྟོས་བཅས་ཀྱིས་ལམ་ཐུང་ཤོས་སམ་ཡང་ན་ལུགས་མཐུན་གྱི་ལམ་ཐུང་ཤོས་ཡིན་ན་ཆོགགསུམ་པ། དམག་དཔོན་གྱི་ལག་ཁྱེར་དང་ཉེན་རྟོག་པའི་ལག་ཁྱེར་ཡང་མིང་ངོ་མའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་སྤ་སེ་ཉོ་བའི་གོ་ཆོད་པའི་ཐོབ་ཐང་ལག་ཁྱེར་གྱི་རིགས་སུ་བཅུག་པ་དང་། རང་འགུལ་སྤ་སེ་འཚོང་ཆས་སྤྱད་དེ་སྤ་སེ་ཉོ་ཆོག་པའི་གོ་ཆོད་ཐོབ་ཐང་ལག་ཁྱེར་ནང་དུའང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལམ་ཡིག་དང་། ཤང་ཀང་དང་ཨའོ་མོན་གྱི་ཡུལ་མི་སྐམ་ས་ཆེ་མོར་འགྲོ་འོང་བྱེད་པའི་ལམ་ཡིག ཐའེ་ཝན་གྱི་ཡུལ་མི་སྐམ་ས་ཆེ་མོར་འགྲོ་འོང་བྱེད་པའི་ལམ་ཡིག་བཅས་མང་དུ་བཏང་ཡོད།

འདི་ག་ཚགས་པར་ཁང་དུ་ཨའོ་མོན་ནས་གློག་འཕྲིན་འབྱོར་གསལ། ཉེ་ཆར། ཕ་རི་སི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་ཞུགས་མཁན་ནང་སའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ལ་བསྡད་དེ་ཀང་ཀྲུའུ་ཨའོ་ཟམ་ཆེན་གྱི་འགག་སྒོ་བརྒྱུད་ཨའོ་མོན་དུ་འབྱོར་ནས་དུས་ཡུན་ཉིན་གསུམ་གྱི་འཚམས་འདྲི་སྤེལ་རེས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་རིག་གནས་སིའི་སི་ཀྲང་ཨོའུ་དབྱང་ཡུས་སོགས་བསུ་བ་ཞུ་བར་ཕེབས་པ་རེད། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གིས་དགོང་ཚིགས་བཤམས་ནས་ཕ་རི་སི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་ཞུགས་མཁན་ནང་སའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་ཨའོ་མོན་ལ་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་བར་བསུ་བ་ཞུས་པ་དང་། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་དཔོན་ཧོ་དབྱི་ཁྲེང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནང་སའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་སླར་ཡང་ཨའོ་མོན་ལ་འཚམས་འདྲིར་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་རེད། རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་ཧོ་ཧོའུ་ཧྭ་དང་། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་དུ་བཅའ་སྡོད་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་འབྲེལ་གཏུག་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཧོང་ལིའུ་ཆོན། ཨའོ་མོན་དུ་བཅའ་སྡོད་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་དཔུང་སྡེའི་སི་ལིང་ཡོན་ཡུས་ཁྲང་ཅང་། ཨའོ་མོན་དུ་བཅའ་སྡོད་ཕྱི་འབྲེལ་པུའི་གཞུང་དོན་ལས་ཤག་གི་ཆེད་མངགས་པ་གཞོན་པ་སུན་ཞང་དབྱང་སོགས་སྐུ་མགྲོན་དགའ་བསུ་ཞུ་བའི་དགོང་ཚིགས་ལ་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད། ཧོ་དབྱི་ཁྲེང་གིས་ཤིས་ཚིག་སྒྲོན་སྐབས། འཐུས་མི་ཚོགས་པ་ཨའོ་མོན་དུ་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་ནས་ཚང་མ་དང་རྒྱལ་ཁའི་དགའ་སྤྲོ་དང་མེས་རྒྱལ་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་མཉམ་སྤྱོད་བྱས་པས། ཨའོ་མོན་གྱི་གྲོང་མིའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་སེམས་ཀྱི་ཚ་རླབས་སླར་ཡང་འཕྱུར་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གི་རྒྱལ་གཅེས་སྤྲོ་སེམས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་སྤོབས་སེམས་འཕེལ་བ་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཨའོ་མོན་གྱི་ལུས་རྩལ་བྱ་གཞག་ལ་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་ཐུགས་ཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། ཁོང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གི་ཐུན་མོང་འབད་བརྩོན་འོག རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལུས་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པ་དང་ལག་རྩལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་ཨའོ་མོན་གྱི་ལུས་རྩལ་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལུས་རྩལ་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་སྔར་བས་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་རེད།

ཉེ་ཆར། ཕ་རི་སི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་ཞུགས་མཁན་ནང་སའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་འགྲུལ་སྐྱེལ་རླངས་འཁོར་ལ་བསྡད་དེ་ཀང་ཀྲུའུ་ཨའོ་ཟམ་ཆེན་གྱི་འགག་སྒོ་བརྒྱུད་ཨའོ་མོན་དུ་འབྱོར་ནས་དུས་ཡུན་ཉིན་གསུམ་གྱི་འཚམས་འདྲི་སྤེལ་རེས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་འགོ་ཚུགས་པ་རེད།ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གི་སྤྱི་ཚོགས་རིག་གནས་སིའི་སི་ཀྲང་ཨོའུ་དབྱང་ཡུས་སོགས་བསུ་བ་ཞུ་བར་ཕེབས་པ་རེད།ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་སྲིད་གཞུང་གིས་དགོང་ཚིགས་བཤམས་ནས་ཕ་རི་སི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་ཞུགས་མཁན་ནང་སའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་ཨའོ་མོན་ལ་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་བར་བསུ་བ་ཞུས་པ་དང་། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་གྱི་སྲིད་འཛིན་དཔོན་ཧོ་དབྱི་ཁྲེང་གིས་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གིས་ནང་སའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ཀྱི་ལུས་རྩལ་འཐུས་མི་ཚོགས་པ་སླར་ཡང་ཨའོ་མོན་ལ་འཚམས་འདྲིར་བཀོད་སྒྲིག་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་རེད།རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་ཧོ་ཧོའུ་ཧྭ་དང་། ཨའོ་མོན་དམིགས་བསལ་སྲིད་འཛིན་ཁུལ་དུ་བཅའ་སྡོད་ཀྲུང་དབྱང་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་འབྲེལ་གཏུག་གཞུང་དོན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རེན་གཞོན་པ་ཧོང་ལིའུ་ཆོན། ཨའོ་མོན་དུ་བཅའ་སྡོད་བཅིངས་འགྲོལ་དམག་གི་དཔུང་སྡེའི་སི་ལིང་ཡོན་ཡུས་ཁྲང་ཅང་། ཨའོ་མོན་དུ་བཅའ་སྡོད་ཕྱི་འབྲེལ་པུའི་གཞུང་དོན་ལས་ཤག་གི་ཆེད་མངགས་པ་གཞོན་པ་སུན་ཞང་དབྱང་སོགས་སྐུ་མགྲོན་དགའ་བསུ་ཞུ་བའི་དགོང་ཚིགས་ལ་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད།ཧོ་དབྱི་ཁྲེང་གིས་ཤིས་ཚིག་སྒྲོན་སྐབས། འཐུས་མི་ཚོགས་པ་ཨའོ་མོན་དུ་འཚམས་འདྲིར་ཡོང་ནས་ཚང་མ་དང་རྒྱལ་ཁའི་དགའ་སྤྲོ་དང་མེས་རྒྱལ་དར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་གཟི་བརྗིད་མཉམ་སྤྱོད་བྱས་པས། ཨའོ་མོན་གྱི་གྲོང་མིའི་ཨོ་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་ལ་བཅངས་པའི་བརྩེ་སེམས་ཀྱི་ཚ་རླབས་སླར་ཡང་འཕྱུར་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གི་རྒྱལ་གཅེས་སྤྲོ་སེམས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་སྤོབས་སེམས་འཕེལ་བ་རེད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་། ཨའོ་མོན་གྱི་ལུས་རྩལ་བྱ་གཞག་ལ་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་ནང་ཐུགས་ཁུར་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད། ཁོང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ལས་རིགས་ཁག་གི་ཐུན་མོང་འབད་བརྩོན་འོག རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལུས་རྩལ་ཤེས་ལྡན་པ་དང་ལག་རྩལ་གྱི་ཐོན་ཁུངས་ལེགས་ཆར་བརྟེན་ནས་ཨའོ་མོན་གྱི་ལུས་རྩལ་བྱ་གཞག་འཕེལ་རྒྱས་དང་ལུས་རྩལ་ཆུ་ཚད་མཐོ་རུ་གཏོང་བར་སྔར་བས་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་རེད། འགན་འཁུར་རྩོམ་སྒྲིག་པ། ནོར་བུ་གཡུ་སྒྲོན།

ངའི་སྐེ་ན་བྱི་རུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡོད། བྱི་རུ་ཆུང་ཆུང་འདི་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་གྱིས་ངའི་སྐེ་ལ་བཏགས་པ་རེད། ཡིན་ན་ཡང་། ད་ནི་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་གནས་སུ་སོང་ནས་ལོ་གསུམ་དང་ཟླ་འགའ་རེད། འགའ་རེས་བཤད་ན་ད་ལན་མོ་ལ་བྱིས་པ་ཞིག་ཡོད་རེད་ཟེར་ལ། ཡང་འགའ་རེས་ཟེར་ན་བྱིས་པ་ཞིག་མེད་ཟེར། ང་ལ་ངོ་མ་མོར་བྱིས་པ་ཡོད་མེད་འབྲེལ་བ་མེད་པ་འདྲ། ཡིན་ན་ཡང་། ང་རང་སློབ་ཆེན་ནས་མཐར་མ་ཕྱིན་གོང་། མོ་རང་དེ་ལྟར་གནས་སུ་བུད་སོང་། ངའི་དཔེ་སྒྲོམ་གྱི་གྲུ་ཟུར་ཞིག་ཏུ་མོ་ལ་བྲིས་པའི་འཕྲིན་པ་རྒྱ་མ་འགའ་བརྩིགས་ཡོད་ལ། སེམས་སུ་མོ་རང་དྲན་པའི་ན་ཟུག་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ལུས་འདུག། ད་མང་པོ་ཞིག་བཤད་མི་བསམ་པས་ང་རང་ཕྱིར་དྲན་གྱི་ནགས་སུ་ཐེངས་གཅིག་ཉུལ་བར་བྱ། ང་རང་མཐོ་འབྲིང་མཐར་ཕྱིན་ནས་སློབ་ཆེན་དུ་འགྲོ་ཁར་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་ལ་ཐུག་ཏུ་སོང་བ་ཡིན། མོ་ཡོད་ས་ནི་ཆུང་དུས་ངེད་གཉིས་ལྷན་དུ་རྫི་བོར་འགྲོ་མྱོང་སའི་ཉིན་ཐང་གི་སྲིབ་ལུང་གོང་མ་ཞེས་པའི་ལུང་པ་དེ་རེད། མོའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་མིང་ལ་ཚེ་རིང་ཚང་ཟེར་ལ། ཚེ་རིང་ནི་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་གྱི་ཨ་ཕ་ཡིན། མི་ལ་ལས་ཚེ་རིང་མགོ་ཆེ་ཚང་ཡང་ཟེར། ཚེ་རིང་ངམ་ཚེ་རིང་མགོ་ཆེ་ནི་ངེད་ཅག་གི་སྡེ་བ་ཆུང་ཆུང་དེའི་སྡེ་དཔོན་ཡིན་པས་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་ཡང་སྡེ་དཔོན་ཚང་གི་བུ་མོ་ཡིན། ཚེ་རིང་མགོ་ཆེ་ནི་རྨོངས་དད་མཐུག་པོ་ཅན་གྱི་མི་ཞིག་ཡིན་པས། ལ་ལས་ཁོའི་མིང་ཚེ་རིང་རྨོངས་མགོའང་ཟེར། གང་ལྟར་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་ནི་ང་དགའ་སའི་བུ་མོ་ཁེར་མ་དེ་ཡིན་ཞིང་། ང་ཚེ་རིང་གཡུ་སྒྲོན་ལ་དགའ་བ་དེ་ནས་བཟུང་ངམ། དེའི་ཡར་སྔོན་དུ་ང་རང་བུ་མོ་ཞིག་ལ་ཕོ་མོའི་དགའ་འབྲེལ་གཏན་ནས་བྱས་མ་མྱོང་། ཉི་མ་དེར་ང་རང་མོར་མ་ཐུག་སྟེ་ཟླ་བ་བཅུ་དང་ཉིན་དྲུག་འགོར་བའི་ཉིན་མོ་ཡིན་ལ། ཉིན་དེའི་ཞོགས་པ་དེར་ང་རང་རྫོང་ནས་སྡེ་བར་ཡོང་བའི་འཁོར་ཕྲན་ཟུངས་ཟད་ཅིག་གི་ནང་ནས་ཡོང་སྟེ། སྡེ་བར་ཐོན་དུས་དུས་ཚོད་ཕལ་ཆེར་ཉིན་གུང་དུ་སླེབས་ཡོད་པ་འདྲ། ཉི་མ་དེར་ང་རང་མོར་ཐུག་རྒྱུར་བྲེལ་དྲགས་པའི་དབང་གིས་ངས་དུས་ཚོད་ལ་བལྟ་རྒྱུ་འང་བརྗེད་སོང་། ངས་རང་གི་གྲོགས་པོ་ནོར་བུའི་འཕྲུལ་རྟ་ཆག་རོ་དེ་གཡར་ནས་འབྲོག་སར་སོང་བ་ཡིན། ཡིན་ན་ཡང་། ང་རང་མོའི་ཁྱིམ་མམ་ཚེ་རིང་ཚང་དུ་མ་སོང་བར་ཕུ་བོ་གཡུ་འབྲུག་ཚང་དུ་སོང་། ང་ཕུ་བོ་གཡུ་འབྲུག་ཚང་དུ་ཐོན་དུས་ངས“ ཕུ་བོ་གཡུ་འབྲུག་ལ་དེ་རིང་ཚེ་རིང་གཡུ་མཚོ་ནོར་རྫི་ཡིན་མིན་ཨེ་གོ ”ཞེས་དྲིས་པ་ན།ཕུ་བོས“ སྙིང་རྗེ་ཚེ་རིང་གཡུ་མཚོ་ནི་ངོ་མ་ལས་ངན་མ་ཞིག་རེད། མོ་ནི་ངོ་མ་ཚེ་རིང་མགོ་ཆེའི་རང་གི་བུ་མོ་ཡིན་པ་འང་བརྗེད་སོང་བ་འདྲ། ཤ་ཚ་གཏན་ནས་མེད་པར་ནམ་དང་ནམ་དུ་ལས་དཀའ་རྐྱང་རྐྱང་བྱེད་དུ་འཇུག་གིན་འདུག། དགུན་ཁ་འདིར་ཉིན་ཉིན་ནོར་རྫི་རེད། དེ་རིང་ཡང་མོ་ནོར་རྫི་ཡིན་ངེས། ཡིན་ན་ཡང་། ངས་ཁྱོད་རང་མོར་མ་ཐུག་ན་བཟང་སྙམ། ཚེ་རིང་མགོ་ཆེས་གོ་ན་ཡང་འདྲ་མི་འདྲ་བཤད་ནི་རེད། དེ་དུས་ད་དུང་། ཡ་ཡ་ད་དེ་དག་མི་བཤད་ཁྱོད་རང་ངོ་མ་མོར་ཐུག་ཏུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ�